Norðanfari - 31.07.1879, Blaðsíða 4

— 76 —
pessi. Og vona jeg þó. að liver maður sjái,
að jeg var til neyddur.
Skorrastað dag 24. júnímán. 1879.
Magnús Jónsson.
* ❖
*
Hjer með leyíi jeg mjer að biðjaherra
prestinn að vera svo „bóngóðann11 að pýða
latínuldausuna hjer að framan, svo við leik-
mennirnir fáum að vita hvaða embættis-
skyldum prestarnir eru háðir í nefndiú grein.
f>að parf sízt að kvarfca yfir á þess-
um tímum, að eklci sje rætt og ritað um
framfarir lands vors og pað er megi verða
þeim til eflingar, eða að fje sje sparað til
eins nje annars í peim efnum; er pað gleði-
legur vottur um áhuga og viðleitni í að líkj-
ast menntuðum pjóðum og verða sjálfbjarga
í sem flestum greinum. En pað er líka
hryggilegur vottur um óvandvirkni og gjör-
ræði, þegar menn annaðhvort koma pví á
stofn sem ekki gctur borgað sig, pví síður
fært landsmönnum nokkum hag, eða breyta
pví er áður hefir verið til mikils verra eins
og pví miður, eru heizt til mörg dæmi uppá
— sem alkunnugt er, og opt hefir verið gjörð
umkvörtun yfir. ]pað er engan vegin mein-
ing mín með línum pessum, að teija pað alt
upp, er þannig liefir misheppnast eða beiðast
bóta á pví, heldur einungis að vekja máls á
breytingu sem hefir verið gjörð á póststöðv-
um í Húnavatnssýslu.
]>að er kunnugt, að með liinum nýju
póstlögum var ákveðið, að póstafgreiðsla og
brjefhirðing skyldi fara fram á þeim stöðum
um land allt, er bezt ætti við eptir afstöðu
byggðarlaga. Yar pví fyrirlagt, að brjefahirð-
ing skyldi vera að Bólstaðarhlíð. ]>etta fyrir-
komulag á póststöðvunum pótti svo gott sem
bezt mátti verða; kom pví engum til hugar
svo kunnugt sje að biðja um breytingu á pví.
]>að þótti pví sæta furðu, þegar brjefhirðing
var færð frá nefndum stað að Holtastöðum, er
að allra kunnugra og óvilhallra manna dómi
hlýtur í öllu tilliti, hvað petta mál snertir,
að álítast miklu óhagkvæmari staður er jeg
skal sýna með gildum ástæðum.
]>að vita allir, er til þekkja, að pjóðveg-
urinn liggur hjá Bólstaðarhlíð, og pá einnig
leið póstsins. ]>ar er samkomustaður kirkju-
og sveitarfjelagsins. ]>aðan liggja vegir, fram
Svartárdal og Blöndudal, út á Laxárdal og
Langadal, einnig beint vestur yfir Blöndu,
par er bezt vað mun á henni millum fjalls
og fjöru. ]>ar á mót eru Holtastaðir tölu-
vert út frá beinni leið póstsins, og — pað
sem gjörir rncira til fyrir liann — ekkert vað
á Blöndu par nærri er farandi sje, nema peg-
ar vötn eru minnst, og pað með mun meiri
vegarauka. Frá Holtastöðum er einungis einn
vegur: út og suður Langadalinn. Eins og
pað er auðsjeð, að póstinum er gjört miklu
erfiðara fyrir með breytingunni á brjefhirð-
ingastöðum pessum, er hann hefir ekki ein-
ungis kvartað yfir, heldur og sýnt með því,
að hann fer sjálfur Holtastaðaveginn með pað
er hann þarf nauðsynlega að hafapangað, en
hitt annað af fylgd sinni lætur hann fara hinn
beinni og greiðari veginn, pannig liggur ljóst
fyrir, að brjefa afgreiðsla er í öllu falli miklu
liagkvæmari fyrir lilutaðeigendur að Bólstað-
arhlíð en að Holtastöðum. Enn fremur
má geta pess, að komið hefir fyrir, að póst-
brjef liafa legið á hinum síðarnefnda stað
langa tíma, eða fyrir næstu póstferð, ept-
ir að brjefin voru þar niðurlögð, hlutað-
eigendum til mikils óhagræðis, sem er eng-
anveginn að kenna brjefhirðingamanninum,
heldur afstöðu staðarins. ]>ó sumum kunni
að virðast pað er bjer ræðir um sje svo lítil-
fjörlegt, að ekki sje vert að breyta pví, er
pað ekki pannig. ]>að er ekki lítils vert að
breyta pví sem getur orðið mörgum til liagn-
aðar en engum til skaða, og sem ekki út-
heimtir meiri tillcostnað en umskipti á einu
nafnorði í áætluninni um ferðir póstanna. ]að
virðist pví siðferðisleg skylda hlutaðeigandi
presta, hreppsnefnda og sýslunefndarmanna,
að peir sameiginlega, eða einhver einn úr peirra
flokki, í umboði viðkomandi sveitarfjelaga skrifi
landshöíðingja um petta efni, og biðji hann
að setja Bólstaðarhlíð sem brjefhirðingarstað
í stað Holtastaða.
Fr.
Svar til Framfara.
(Frá íslendingum 1 Shawano County).
Sem svar upp á grein sem vjer íslend-
ingar í Shawano County sendum Norðanfara
1 fyrra, hefir birzt grein í Framfara (tölubl.
7, 2. árg.) par sem höfundurinn tekur pað
fram, að vjer landar hjer verðum að «læra
betur» svo vjer getum borið vitni um «kredd-
ur» norsku synodunnar; og um leið er hann
svo góðfús, að benda oss á nr. 40. afKirkju-
tíðindum hennar, sem hann eflaust ætlast til
að muni sannfæra oss um, að synodan kenni
pessa «kreddu» um göngu sólarinnar kringum
jörðina, sem hann sjálfsagt hyggur svo hættu-
lega fyrir mentunina. «Hafa skal heil ráð,
livaðan sem pau koma». Yjer settumst niður
og fórum að lesa nr. 40. af Kirkjutíðindunum;
en svo er skilningur vor sljór, að vjer hefðum
að líkindum aldrei fundið greinina, sem
Framfari vitnaði til, hefði hann ekki verið
svo vitur, að prífa úr henni pessi kjarnmiklu
orð: «Den hellige Skrifts ligefremme Ord-
lyd» og auðkenna hana með pví — ]>etta er
gamalt mark Framfara og oss langar til að
kalla pað stýft! — En Framfari góður! «hjálpa
pú vantrú vorri», pví eptir að hafa lesið pessa
grein, sem þú vitnar til, efumst vjernújafn-
mikið og nokkru sinni áður um að norska
synodan kenni pessa «kreddu» eins og pú
segir hún gjöri.
Svo er nefnilega mál með vexti: að pað
er ein af «kreddum» Kirkjutíðindanna, sem
norska synodan kostar og gefur út, að
prenta frjettir af ýmsu, sem við ber 1 kirkj-
unni hjer og erlendis, og í nr. 40 stóð svo-
látandi grein, með fyrirsögninni «]ýzkaland».
«Gustai Knak, prestur við Bethlehems-
kirkjuna í Berlín, varð bráðkvaddur 27. júlí
72 ára gamall. Hann er orðinn nafntogaður
fyrir pað að samkvæmur hinni einföldu hljóð-
an orðanna 1 Heil. Ritningu — i Overens-
stemmeise med den hellige Skrifts lig'efremme
Ordlyd — gjörðist hann andvígismaður hinn-
ar kopernisku kenningar; (o: peirrar mein-
ingar að jörðin gangi kringum sólina) en
fyrir pað var liann mjög að háði liafður».
Af pessu getum vjer eklri lært annað en
petta: klerlcur nokkur út á ]ýzkalandi hefir
kennt pessa «kreddu», sem Framfari eignar
norsku synodunni, og pókst í því bokstaflega
fylgja Heil. Ritningu, pess geta Kirkjutíðind-
in, um leið og pau segja frá láti hans. En
er pað ekki mögur sönnun fyrir pví að norska
synodan kenni hið sama?*
Líklega finnst pjer nú Framfari góður!
að pú hafir nú svo fært sannanir fyrir máli
pínu, að nú sje þessi «kredda» synodunnar og
ýms annar klækiskapur hennar, augljós og
óyggjandi; en vjer pykjumst enn hafa ástæðu
*) Framfari spyr: „hvar stendur pað blátt
áfram i bifiíunni að sólin gangi kringum
jörðina?11 Vjer minnumst ekki neins pess
staðar í Biflíunni, sem brúki einmitt svona
löguð orð. En, sje Framfara mikil forvitni
á pví, skiflum vjer benda honum á stað í
Ritningunni, par sem pað er kölluð „ganga
sólar11, sem vísindin nefna „dagsnúning
jarðar11.
til að efast. «Og svo að pú slriljir, jeg skal
skrifa pað fast á pitt roð». ímyndum oss,
að Framfari væri hrokkinn upp af, og eitt-
hvert blað segði lesendum sínum pað í frjetta-
skyni, en hnýtti þessum orðum aptan við
fregnina um fjörtjón lians. «Hann var nafn-
togaður meðal íslendinga í Ameríku, fyrirað
ráða peim til, að bleyta útsæðiskveiti sitt 1
stæku hlandi, samkvæmt hinni einföldu hljóð-
an orðanna í einhverri enskri jarðyrkjubók;
en fyrir pað var hann mjög að háði hafður
Gæti nokkur sagt pað með ástæðum, að petta
blað kenndi par sömu «kredduna» og Fram-
fari, pó pað tæki svona til orða? Vjer höf-
um aldrei heyrt neinn af prestum norsku
synodunnar, hvorki í ræðum nje riti, kenna
svona um göngu sólarinnar, eíns og Framfari
segir; en er hann sjálfur fullviss um, eða
getur hann sannað að reikningar stjörnu- og
jarðfræðinganna sje óskeikandi sannleiki? Vjer
vitum pó dæmi til, að honum sjálfum hefir
skjátlast í að telja til sjö.
Vjer hefðum virt pað miklu betur við
Framfara, hefði hann pýtt alla greinina í
Kirkjutíðindunum, í sínu eiginlega samhengi
og pess ætlum vjer að biðja hann, að ef
honum framvegis póknast að senda oss heim
til að «læra betur», að benda osa pá á pann
stað, sem eitthvað má af læra, pví annars
neyðumst vjer til, annaðhvort að ætla hann
ofvita, sem skilur pað sem engin annar skil-
ur, eður þá að öðrum kosti að hann viti
ekki sjálfur hvað hann fer með.
Ritað 1 apríl 1879.
Auglýsingar.
— Skipstjóri N. Jensen á Skonnortskipinu
«Manna», sem kom hingað seint ífyrramán-
uði frá Skagaströnd fann á leið sinni gamla
fjórróna byttu. 1 byttunni voru einungis
nokkrir tómir pokar, ein ífæra, hnífgarmur
og brýni.
Byttan með pví sem í lienni var, er
geymd hjá mjer undirskrifuðum, og óska jeg
að rjettur eigandi vitji hennar sem allra fyrst
móti sanngjörnum bjarglaunum, og borgun
fyrir auglýsingu pessa.
Akureyri 25. júlí 1879.
E. E. Möller.
Skip til sölii!
Föstudaginn 12. september næstk.
kl. 10 f. m. verður í sölubúð F. Gud-
manns verzlunar á Akureyri haldið opin-
bert uppboð til að selja helming piljuskips-
ins „ElliÖa44 með seglum, stjórafæri, akkeri,
festum og öllum veiðigögnum er peim hluta
fylgir tiltölulega. Slripið er 14 . 4/l00 tons,
smíðað að nýu á Akureyri veturinn 1873/74,
stokkbyggt úr 2. þuml. p. furuplönkum, með
1 mastri og jagtsiglingu. ]að er vel sterkt,
vandað að öllu smíði og alveg lekalaust.
Skipið var næstl. vor í hinu Eyfirzka á-
byrgðarfjelagi metið á 4,740 krónur og að
samdóma áliti virðingarmanna fjelagsins sett
í f y r s t a f 1 o k k.
]essi helmingur skipsins verður f o r-
takslaust seldur fyrir hið hæzta boð, sem
gjört verður á uppboðinu, en kaupandi mun
einnig geta fengið hinn helming skipsins
lteyptan pá, ef hann óskar og umsemur.
Að öðruleyti verða söluskilmálarnir aug-
lýstir við uppboðið, og öll tilhliðrunarsemi
með greiðslu verðsins veitt svo setn kostur er á.
]eir sem hafakeyptað mjer „Nf.“
að byrjun p. á. og ekki borgað hann, bið jeg
að greiði mjer andvirði hans nú i kauptiðinni
annaðhvort með peningum til mín, eða með
innskrift í reiknmg minn hj > verzlunarstjór-
unum á Akureyri eða Oddeyri. Velverkað
smjör og velþvegin vorull er mjer og kær-
komin borgun. Ritst.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björn Jónsson.
Prentsmiðju Nerðanfara. B. M. Stephánsson.