Norðanfari - 19.04.1880, Blaðsíða 1

19. ár.
Nr. 25—36.
\ORMiWAIII,
Akureyri, 19. apríl 1880.
Meiri hluti hæjarstjórnarinnar
í Reykjayík.
Ísaí'old hefir sjálfsagt ekki gengið nema
gott til, pegar hún í gær fór að taka málstað
minn gagnvart landshöfðingja, en ofmikið á-
lit hefir hún á þingmönnum, landshöfðingja-
riturum og málaflutningsmönnum, ef hún
heldur, að peim aldrei geti verið neitt óljóst
og aldrei orðið á neinn misskilningur. Jeg
hefi heyrt, að menn vildu láta páfann vera
óskeikanda, en pað datt mjer ekki í hug, að
nokkur skyldi vilja gjöra svo mikið úr Jóni
ritara.
Hvað nú pann «misskilning» snertir, er
jeg á að hafa sýnt í viðskiptum mínum við
meira hluta bæjarstjórnarinnar, vil jeg leyfa
mjer að nota tækifærið til að skýra nokkur
atriði í pessum viðskiptum, sem ekki virðist
hingað til hafa verið gefinn nægilegur gaum-
ur. f»egar jeg 6. marz f. á. ætlaði að nýafstöðn-
um bæjarstjórnarfundi að rita undir gjörða-
hókina, preif bæjarfógetinn hókina frá mjer.
Jeg bendi honum á, að jeg hafi rjett til að
heimta bókina til undirskriptar samkvæmt 11.
gr. bæjarstjórnar tilskipunarinnar, og fær hann
mjer pá aptur bókina, en varla er jeg seztur
niður til að rita í hana, fyrr en hann prífur
hana frá mjer aptur, jeg brýni aptur fyrir
bæjarfógeta lagastað pann, sem jeg nú er
sagður að hafa ekki skilið, fæ bókina í priðja
sinn, en pegar jeg ætla að skrifa, fer alveg á
sömu leið. Á næsta fundi 29. marz f. á.
varð jeg við fundarlok fyrir' alveg sömu með-
ferð af hendi bæjarfógeta, og pótti mjer pá
nóg komið; ritaði jeg pví bæjarstjórninni
kæru um petta og beiddist aðstoðar hennar
til, samkvæmt áðurnefndri grein í bæjarstjórn-
artilskipuninni, að fá bókina til undirskript-
ar, en á fundi 17. apríl 1879 ályktaði meiri
hluti bæjarstjórnarinnar samkvæmt uppá-
stungu Einars prentara, að pessari kæru
minni skyldi vísað frá án umræðu. Meiri
hluti bæjarstjórnarinnar hafði pannig á hinn
greinilegasta hátt svipt mig aðgangi til að
skrifa undir bókina, og með pví að jeg um
pað leyti hafði margt annað að hugsa, varð
jeg að láta sitja við svo búið fyrst um sinn.
Sökum ferðalaga og alpingisstarfa kom jeg á
fáa af peim 10 fundum, er bæjarstjórnin hjelt
næstu 6 mánuði. Loksins gat jeg aptur í
nóvemb. f. á. sótt bæjarstjórnarfundina reglu-
lega. Yið fundarlok 6. nóvbr. f. á. skoraði
bæjarfógetinn á mig að rita undir fundarbók-
ina. Jeg efaðist fyrst un, að petta væri al-
vara hans, og með pví að jeg hafði ekki tíma
til að bíða pangað til að hinir fulltrúarnir
höfðu slvrifað undir, og pví síður til að tog-
ast á við bæjarfógetan um bókina, eins og
átt hafði sjer stað á 2 marzfundunum, neit-
aði jeg að skrifa undir pað kveld. Á fund-
inum par á eptir 20. nóvbr. f. á. greindi mig
á við meira hlutann um pað, sem hafði ver-
ið bókað viðvíkja 2 málum, og heimtaði
jeg ágreiningsatkvæði mín bókuð; en p v í
neitaði bæjarfógeti; jeg heimtaði pá
pessa neitun bókaða, en pessi krafa mín
var heldur ekki tekin til greina. J>að
liggur nú í augum uppi, að fyrirskipunin í
11. gr. um undirskript bæjarfulltrúans stend-
ur í nánu sambandi við ákvörðunina sama
staðar um bókun á ágreiningsatkvæði, pví að
engin siðferðisleg lög geta skyldað menn til
að rita undir pað, sem maður álitur rangt.
Úr pví að mjer var uú ne^tað um, að fá á-
greinings-atkvæði mín bókuð, gat jeg ekki
skrifað undir, nema pví að eins að jeg vildi
játa pað rjett bókað, sem jeg póttist vita, að
skakkt væri, eða taka pátt i ábyrgðinni fyrir
ákvörðun, sem jeg hafði mælt á móti. J>etta
virtist einnig bæjarfógetinn núað veraorðinn
mjer samdóma um, pví að pegar jeg nokkrum
dögum eptir fundinn kom á skrifstofu hans, fjekk
hann mjer sjálfur par bókina til frjálsra um-
ráða, svo að jeg gat bókað á sjálfri bæjarfó-
getaskrifstofunni ágreiningsatkvæði pau, er
bæjarfógetinn ekki hafði viljað bóka á fund-
inum.
|>etta er allt pað, sem fyrir 4. desemb. í
f. á. hefir farið fram milli meira hluta bæj-
arstjórnarinnar og mín út af 11. gr. tilskip. !
20. apríl 1872. J>að var ályktun bæjarstjórn-
arinnar frá 17. apríl 1879, sem kom pví til
leiðar, að jeg ritaði ekki undir gjörðabók.
bæjarstjórnarinnar eptir nokkra fundi í sum-
ar. Mjer hefir aldrei komið til hugar að
neita undirskript minni á bókuðum ágrein-
ings-atkvæðum mínum, en optnefnd lagagrein
segir í sömu ándránni og hún getur um
skyldu bæjarfulltrúa til að skrifa undir: «og
á sjerhver í bæjarstjórninni rjett á
að fá ágreinings-atkvæði sitt stutt-
lega bókað*. Ísafold virðist að álíta pað
mjög áríðandi skyldu bæjarfulltrúum, að rita
í gjörðabókina; en önnur skylda bæjarfull-
trúa er ólíkt pýðingarmeiri, og pað er, að
ræða hlutdrægnislaust mál pau, er koma fyr-
ir, að heyra með ró og án úlfúðar og per-
sónulegrar óvildar álit og ástæður peirra
manna, er skoða málin öðru vísi en hlutað-
eigandi gjörir sjálfur. J>essi eiginlegleiki er
aðalskilyrðið fyrir pví, að stjórnfrelsi geti orð-
ið vegur til framfara og farsældar, ogjegparf
ekki að segja ísafold. að pegar stjórnfrelsi
stundum í öðrum löndum hefir orðið til bölv-
unar í stað blessunar, hefir ástæðan til pess
einmitt verið sú, að einstakir ráðríkir menn
hafa viljað svæla allt undir sig, fengið meira
hlutann á pingunum með sjer, og par áept-
ir svívirt og kúgað minna hlutann, og vil
jeg í pessu tilliti að eins benda á, að opginn
liefir skaðað land sitt og almennt stjórnfrelsi
meira en hinn alræmdi Robespierre, sem
jafnvel kom minna hluta peim, er hann hatði
á móti sjer, á höggstokkinn. Alyktun bæj-
arstjórnarinnar frá 4. desbr. f. á. finnst mjer
bera einhvern keim af pessu ráðlagi, og pað
«skilningsleysi» á stjórnfrelsi voru, sem hjer
hefir komið fram, er ef til vill fullt eins ept-
irtektarvert og hættulegt, og pað, sem mjer
hefir verið borið á brýn — af misskilningi.
Reykjavík, 7. marz 1880.
Jón Jónsson.
Mía litla.
(Eptir Aug. Blanche).
(Niðurl.).
„Á hurðina á herbergi hans var festur
dálítill miði“, pannig hjelt Mía litla áfram
að segja frá, „jeg sá hvað á honum stóð:
Karl Ekström kennari í Pianoslætti . . .
já mamma góð, hann heitir Karl Ekström
og hann kennir hljóðfæraslátt . . . Hann
var borinn inn og lagður í rúmið; jeg bað-
aði enni hans í ölvinan og hjelt ilmvatni
fyrir vitum hans, og..........
„0! Gtuð komi til! dóttir mín heldur
fyrir vitin á hljóðfæraleikara“! hrópaði
kammerceráðsfrúin, og gat naumast setið
kyr á stólnum. „Loksins leit hann upp“,
sagði Mía, „og hann brosti svo blítt til
mín; hann vildi kyssa á hönd mína, en
pað vildi jeg ekki leyfa honum, en jeg
kyssti hönd hans i pess stað“.
„Hún kyssir hljóðfæraleikara á hend-
urnar“! andvarpaði kammerceráðsfrúin og
var nærri liðið yfir liana.
„Nokkrir peirra, sem við voru, hjeldu
mig systir hans“, sagði Mía, „en pó hjeldu
sumir að jeg væri heitmey hans“, bætti hún
hróðug við.
„Heitmey hans“, sagði frúin og stundi
við, og kaldur hrollur fór um hana alla,
eins og hún hefði stigið á eitraðan naður;
„heitmey manns sem leikur á Klaver* og
heitir Ekström“........,J>ú veist ekki hvað
pú segir eða gjörir barn! .... pú“. „J»ví
skyldi jeg ekki vita pað“, sagði Mía litla,
og leit undrunar full til foreldra sinna,
hinum stóru og bláu augum.
Loksins tók kammerceráðið til máls:
„En Mía mín góð, hvað hefir pú gjört af
gullsigurverkinu pinu . . . . og hringunum
pínum? óláns stúlka! — J>ú hefir náttúr-
*) Hljóðfæri.
lega týnt peim . . . og gullsigurverkið sem
kostaði. . . .“
„Nei, faðir minn góður“! svaraði meyj-
an, „jeg hefi ekki týnt pvi, en allt var svo
fátæklegt i herbergi vesalings mannsins, og
pví skildi jeg alltsaman eptir á borðinu
hjá honum“.
„Og par ofan i kaupið hefir pú gefið
honum kostgripi pína“, hrópaði frúin, náföl
af harmi, „og hann tók við pví varmennið"!
„J>á skal mig ekki undra pó hann brosti
blítt til pín“, sagði kamerceráðið.
Mia litla hafði sagt allt, sem við hafði
borið með svoddan ákafa, að hún hafði ekki
tekið eptir athugasemdum móðurinnar; en
hinar síðustu bendingar foreldranna voru of
ljósar til pess, að hin unga mey misskildi
pær, hún bar nú saman hinn mikla dreng-
skap, er hún hafði verið sjónarvottur að, og
pað, hvernig hann var fyrírlitinn og álitinn
einskisvirði á heimili hennar; pað var eins
og hún fengi óbeit á foreldrum sinuna, og
51 —