Norðanfari - 06.08.1880, Qupperneq 4

-104 —
°S er hún nú talin með stærstu jörðum
innan Árnessýslu, og afgjald hennar mun
árlega vera 100 rd. eptir peningaverði. og
hef jeg heyrt (munnlega) ef hún seld væri
kostaði um 4000 rd. f>ar getur ekki prest-
ur búið, vegna örðugleika á hinar þrjár ann-
exiur, en sýslumannssetur gæti pað vel verið,
par jörðin er nær þvi í miðri sýslu, og yrði
sá að vcrabirgur af vinnandi fólki og fjen-
aði, reglusemi og ráðdeild, nxundi hann hafa
síóran ávinning par að búa. Af pví jeg
hef lesið svo rnikið og mexkilegt, um penn-
an fornaldarstað ’íslendinga sem beíir vnrið
biskupsStóíl nærfelt i -740 ár, hef jeg upp-
skrifað allt Biskupatal Islands yíir Skál-
holts- og Hólasti.pti nreð lleykjavik, og
pcirra 'helátu æfiágrip, ættir ’pcirra og af-
komendur í stUrttu máli, og samanborið við ■
:ýmsar hækur er jeg undir hendi hafði, og
Pykir mjer pví í mörgu ábótavant, par jeg
hafði • eigi tima eða tækifæri að hafa pað i
fullkomið, eins og hefði átt að vera, og lief j
jeg lxripað petta allt með flýtir i hjáverkum
mínum, án pess að geta vandað pað sem
vert var, að orðfæri, stýl, og rjettritun, pví
pað var tilgangur minn, að láta slikt óvand-
að rit, sem petta er, koma sem fæstum fyrir
sjónir livorki lærðum- nje leikmönnum, sem
fróðir eru i landsins sögu og fieirum ritum.
Enda jeg svo petta með peirri vinsamlegu
ósk, til allra peirra, sem kynnu að sjá petta
eður heyra að peir færi á hetri veg; siðan
tek jeg undir með skáldinu sira Jóni Hjaita- j
lín, er hann minnist á i Tíðavísum sínum,
við endir 18. aldar:
„Skálholts flutti skóla og stól
skrifuð öld i Eeykjavik
lærdóms börnum en pó ól
örðugleika skikkun slik“.
Esp. Arb. XI. D. bls. 113.
Skrifað í nóvenber 1869.
B. Guðmundsson.
«Haf pú öKunnan AXAE-SKAFTI,
æru og mannorðs pjófurinn,
vit á að halda heimskuin kjafti», o. s.
frv. Svona kvað Jón Ólafsson, ritstjóri
«Skuldar» eitt sinn um blaðahróður sinn,
pjóðhetjuna hann Skapta Jósepsson, og af
pví að vjer, sem ritum hjer undir nöfn vor,
vitum eigi til að herra Skapti hafi hreinsað
sig af áhurði pessum, en trúum pví fastlega
að hver Sje sjálfum sjer næstur, ökki sízt
pegar urn æru manna er að tefla, pá álítum
vjer í einfaldleik vorum óhróður pann og
ummæli er hann úr nægtabúri sínu heíir bor-
ið á borð í «Isyrrðlingi» 14. p. m. um pá
sem nú eru á Möðruvöllum, að svo vöxnu
máli, sem ómæt ómaga-orð. Efins erum vjer
um, að pað liggi fyrir Skapta að verða gam-
almenni í varfærni.
Línuin pessurn biðjum vjer ritstjóra
«Norðanfara», hið æruverða gamalmenni
Björn Jónsson, að Ijá rúm í blaði sínu.
Möðruvöllum 24. júlí 1880.
Markús ívarsson. Sigfús Guðmundarson.
Guðjón Ilaníelsson. Bjarni Guðmundarson.
Guðbjörg Jónasdóttir.
Frjettir útiendar.
frá frjettaritara Norðanfara.
Kaupmannahöfn 1. júlí 1880.
Jeg hefi áður getið pess, að Grikkir
kröfðust pess að fá nokkurn landskika frá
Tyrkjum. Mál pað var eigi fullrætt á Ber-
línarfundinum míkla og hefir jafnan síðan
rerið deilueíni. Frakkastjórn helir stöðugt
veitt Grikkjum og eptir uppástungu henn-
ar hafa sendiboðar stórveldanna átt fund
með sjer í Berlín, til pess að ræða um petta
mál; fandurinn hófst í miðjum júní og er
honum nú slitið. Eundarmönnum kom sam-
an um að Grikkir skyldu eignast nokkra
sneið sunnan af Epírus og þessalíu. þetta
er að eins tillaga og ósk stórveldanna, en
alls eigi bindandi fyrir málsaðila og næsta
óvist hverír vilia verða til pess að fá fram-
kvæmd á pessum gjöruingi, ef Tyrkir vilja
eigi selja sveitir pessar af liendi með góðu.
Grikkir búast og pykjast geta haft um
40,000 manna undir vopnuin. Ekki telja
menn pó líklegt að petta dragist til styrjaldar
í Norðurálfunni. Georg Grikkjakonung-
ur er nú sem stendur á ferðalagi að tala
máli lands sins hjá stórveldunum.
Nú lítur svo út sem franska pingið og
stjórnín ætli að kalla heitn til friðar brennu-
vargana og morðseggina úr Parísaruppreist-
inni 1871, er enn haía eigi fengið uppgjöf saka.
Undan farin ár hafa flestallir pessara manna
(púsundum saman) fengið heimfararleyfi úr
útlegðiiuii og peir voru að eins skildir ept-
j ir, er auk óeirðanna og mauudrápa, er af
peiin stöíuðu höfðu gjört sig seka i pjófn-
j aði, morðvigurn og flena. Eauðu ribbald-
i arnir heimtuðu að pessum píslarvottum fre]s-
ins, er peir svo nefna, var getið fullt frelsi
og íull rjettindi og liafa auk annars stund-
uin beítt pví bragði, að láta skrilinn kjósa
slíka menn á ping eða í bæjarstjórn ein-
hverstaðar í landinu. Nýlega kaus einn
liluti Parísar iuii í bæjarstjórnina par eirin
útlagan, sem vorið 1871 var dæmdur fyrir
stuld úr kirkjum og’ frá prívat mönnuin.
Annars er sagt að sumir i bæjarstjórninni
í París sjeu lítið betri. Bæjarstjórar hafa
of fjár undir höuoiiui, en eigi mu.iidu nán-
ustu kunuingjar trúa sumum peirra fyrir
álnarvirði. Til pess hafa slíkar kosningar
talizt ógildar, en pær hafa sjálfsagt hert á
Gambetta og stjórninni að veita um siðir
almenna uppgjöf saka. Freycmet lagði uppá
stuugu um pað fram í neðri deild pmgs-
ins í miðjum juní; hann hetir sjáltur allt
til pess mælt á móti almennri uppgjöt saka,
en hjer varð Gambetta að ráða seui optar.
Gambetta varð sjálfur að ganga úr forseta-
stólnum og verja pessa uppástungu í pmg-
salnum. Höfuðástæðan var sú að pessir út-
lagar yrðu aldrei hættulegir er peir væru
komnir lieiin aptur, en nú væri útlegð peirra
notuð til að kveykja óánségju og æsiugar.
Uppástungan var sampykkt. Nú er eptir
að vita hvað öldungaráðið leggur til pessa
máls, hinir spökustu og lielztu menn í, öld-
ungaráoinu vilja afstýra pessu en pora
naumlega að ganga í berhöggg við neðri
málstofuna.
Jeg hefi minnst á liið svoncfnda ráð-
herramál í Noregi. Jdngið sampykkti snemma
í vor að ráðherrarnir skýldú framvegis hafa
setu á pingi og taka pátt í umræðum.
Tveim mánuðum síðar (29 maí) neitaði Osk-
ar konungur að staðfesta lögin ogálítur hann
og stjórn hans að lionungur liafi algjört neit-
ingarvald, er einhverju á að bregða í stjórn-
arskránni. jpetta hefir vakið hina mestir óá-
nægju 1 Noregi og eptir tillögu forsetayis,
Sverdrups, ákváðu píngmenn með miklum at-
kvæðamun að lögin um setu ráðherfanna á
pingi skýldu teljast sem einn hlúti úr stjórnar-
skrá Noregs (prátt fyrir neitun konungs). |iví
var pó hætt við að stjórnin skyldi pinglýsa
pessum lögum. |>að er eigi enn sjeð fyrir
endan á pessari deilu; hjer er og öðru vísi
varið en annarstaðar par sem ping og stjórn
eiga i liöggi saman, pví að deila Norðmanna
við hinn sænska konung verðnr um lcið að
pjóðaríg milli Svía og Norðmanna.
Helztu mál á pingi Dana eru herlögin,
sem hafa verið á dagskránni í mörg ár, en
vinstri menn hafa eigi viljað veita svo mik-
ið fje, er stjórnin liefir heimtað, og eru ekki
miklar líkur til að pví máli byrji betur nú
en fyr. Verzlunarstjettin lijer sýnir allmik-
inn framfarahng. Skömmn eptir komu Nord-
enskjölds voru 2 menn sendir til norður-
strandar Síberíu til pess að gjöra að álitum
hvernig danskir kaupmenn bezt gætu notað
hinn nýa sjóveg. Nú fyrir fám dögum var
haldinn fjölmennur kaupmannafundur og
skipuð nefnd manna til pess að í liuga á hvern
hátt mest og bezt mætti anlca og auðga verzl-
un Danmerkur.
26. f. m. var afhjúpuð myndastytta skálds-
ins H. C. Andersens. Hún stendur í liós-
inborgargarði. Konungur var við og margt
stórmenni og mildð um dýrðir.
Landi vor Guðni Guðnmndsson heflr í
vor tekið próf í læknisfræði við háskólann.
í heimspeki hafa 4 leyst próf. Hinn 3. júní
andaðist frú Alexanders Eússakeisara, María
Alexandrowna. Hún var ættuð frá Hessen-
Damstadt. Hún giptist Alexander 1841 og
lifa nú 6 börn peirra.
Hjer á Akureyri og öllum manntals-
pingmn sýslunnar, hafði sýslumaður vor
verid beðinn að skora á lierra dbrm. Einar
Ásmundsson í Nesi að gefa kost á sjer til
pingmanns fyrir kjördærnið eins og verið
hafði. Vjer getum nú látið Norðatifara
færa sýsluhúum pær gleðifrjettir að herra
Einar hefir orðið við pessari áskorun; pað
er vonandi að kjörfundurinn verði fjöl-
menntur, svo sýslubúar sýni að hugur hafi
fylgt máli með áskorunina og að peir kunni
að meta að geta haft aunaii eins mann og
lierra Einar fyrir fulltrúa. sem ekki einasta
er sómi íslenzku bðendástjettarinnar, heldur
líka efalaust, ofarlega í röð hinna sannar-
lega pjóðhollu pingskörunga.
— «Arcturijs» kom lijer kl. I1/* í nótt. Far-
pegjar með houum vöru: landshöfðingi ííil-
mar Finsen, frú A. Stephensen frá Holta-
stöðum, verzlunarstj. Er. Möller, kona hans
og dóttir og verzlunarhi. Carl Möller frá
Skagaströnd, nokkrir kaupmenn; 4 Eng-
lendingar, 2 Frakkar og fleiri.
Auglýsiiigar.
!p§r" Hjá Holm og Collerup í Kaupmanna-
höfn, fást allar smíðaraf járni,
sem heyra til vjelasmíðis, svo og annað'steypt
járn- og málma-smíði.
G’ufuvjolai’, gufnkatlar og dælur af
ýrnsri stærð, steyptar og samansettar járn-
pípur, kranar og skrúfnaglar afallskon-
ar stærð.
Akkeri, bæði ný og brúkuð, fcstar af
alls konar gjörð, digurð og lengd , eldstór
og kakalofnar af ýmsri stærð.
AUar aðgjörðir við smíðisgripi og vjelar,
verða leystar af hendi svo vel og fljótt sem
unnt er.
Allt; sem beðið er um afpví áðurnefnda
með einhyerju af hinum dönsku póstgufu-
sliipum, verður ef mögúlggt■ er, sentmeðsama
skipi til baka aptur.
Holin & Collerup,
Toldbodgade 151
Kjöbenhavn.
Iv.
HEgT' Hjermoð gefum vjer öllum peim til
vitundar, sem annaðhvort af fáfræði eða vilja á
að yíiitroða eignarjett annara hafa um nokk-
ur undiinfarin ár í óleyfi voru haft silungs-
veiði í Eyjafjarðará fyrir voru landi og enn
fremur traðkað og beitt hestum sínutn í engj-
ar vorar, að vjer lijer eptir stranglega fyrir-
bjóðum bæði peim og öðrum allan veiðiskap
fýrir voru landi og immnm par að auk neyta
verndar laganna í fyilsta rnæli ef út afpessu
verður brugðið.
Hólasókn í júnímánuði 1880.
Hólasóknarbændur fyrir framan Hóla.
Eigandi og áhyrgðarm.: Björn Jónsson.
Prentsmiðja Norðanf. Guðm. Guðmundsson.