Norðanfari - 27.06.1884, Blaðsíða 4
- 27 -
inn svip af hinum mikla guðsmanni Móses> j
sem öllum er kunnur. Móses losaði þjóð sína
nndan ánauð heiðinna konunga, gjörðist leið-
togi hennar og stofnaði andlegt vald, óháð
öllum konungum. Brynjólfur vildi gjöra hina
íslenzku kirkju sem mest óháða hinu verald-
]ega valdi, og segir Jón Sigurðsson um hann
á einum stað í ritum sínum : „Hefði Brynj-
ólfurbiskup komið pví fram, sem hann vildi,
pá hefði hjer á íslandi myndast nokkurs-
konar Lútersktpáfavald“. |>essi dómur heíir
(Framhald).
F r j e 11 i r,
Ur brjefi 12 júní 188 4.
Hinn 22. dag marzm. p. á.. lagði skonn-
ertan «Anna» frá Kaupmannahöfn, fermd mat
og fleiru send frá stórkaupmanni Höepfnertil
Skagastrandar verzlunar. Alla leiðina frá
Kaupmannahöfn og hingað allt undir Langa-
nes, öðlaðist hún óskaleiði. En hinn 3. dag
aprílm. hófst poka og dimmviðri, , rjeði pá
skipstjórinn pað af að halda skipinu til hafs
svo að bann pyrfti ekki að óttast að verða of
nærri landi, en grynnti aftur á sjer um kvöld-
ið og er hann gat aðeins eygt hið hæzta af
Sljettunni, hjelt hann skipinu aftur til liafs.
Veðrið og snjókoman jókst allajafna og hinn-
5. um kvödið rauk á með ofveðri og blind-
hríð svo að nú rjeðist með stýrinu ekkert við
skipiðog stýrið pví rígbundið. Nóttina, milli
hins 5. og 6. varð að ryðja öllum farmi sem var
á piljum uppi, útbyrðis. 011 skipsböfnin hjelt til
í lyptingunni að undanteknum 1 hásetanum og
beykirnum, er lijeldu vörð á pilfarinu. Hinn «.,
■um morgunin kl. 10V2, fjell óttalegur brotsjór á
skipið, er náði uppi stórseglið og fjell siðann
niður á lyptinguna og nær pví fyllti hana
með sjó, um leið og sópaðist burt öll yfir-
bygging hennar og í sömu andránni reið siglu-
ásinn að hásetanum, svo að hann pegar beið
bana og fjell niður í gegnum lyftinguna, hvar
hann hjekk. Sjórinn fleygði og beykirnum
útbyrðis og sást ekki framar. Matreiðslumað-
urinn, sem í pessari andránni var á piljum
uppi til pess að sækja vatn, tók einnig út,
en fleygði inn aftur nær pví ósködduðum.
J>eir er eftir lifðu flýðu úr lyftingu og fram
í skipið. Allajafna gekk sjórinn yfir skipið,
sem veltist hræðilega á allar hliðar. Aftur
lijerumbil kl. 10I * 3/4 fje'll annar brotsjór á
skipið, og stærri en hinn fyrri, er fleygði pví í
hina bliðina og sem sópaði burtu salerninu stýr-
is-umgjörðinni og nestistunnunum, braut stærra
mastrið pvert í sundur um miðjuna og kubb-
aði i sundur reiðan, sem við pað var festur,
stórásinn, skonnertuásinn með seglinu, báða
bátana, háreiðina beggjamegin, frá fokkustig-
anum og par fyrir aftan og stytturnar bak-
borða. Veðrið og hríðin hjelst allajafna og
stórsjóarnír dundu yfir skipið og veltu pví
voðalega á ýmsar hlíðar, var pví gjörð tilraun
að fella pað mastrið er enn stóð, en pað
reyndist ómögulegt, pví enginn maður gat
staðið á piljum uppi, skipið rak pannig und-
an veðrinu til pess um morguninn hinn 7.
kl. 4, að pá grillti til hárra fjalla, hjerumbil í
500 faðma fjarlægð. 011um skipverjum var
boðið pegar að koma uppá pilfar; og stýri-
manni og einum af hásetunum aðkomastaft-
ur eftir skipipu og reyna að snúa stýrinu,
og komu einu segli upp (Klyveren), er allt var
mjög torsótt, en að pessu búnu varð skipinu I
komið í rjett horf og fram fyrir nes eða tanga
og svo inná Ingólfsfjörð á Hornströndum,
hvar skipið varpaði akkerum á 30 faðma dýpi,
og pá er pað hafði legið par í 16 daga, komst
pað til Skagastrandar, var affermd par að
öllu og t'ór svo paðan barlestað til útlandaað
fá aðgjörð. Mikið af kornvöru og fleira, sem
var á skipinu, skemmdist og var pví seldt við
uppboð.
Dæmafár hrakningur á sjo.
Hinn 26. maímánaðar p. á. var hvalveið-
askipið «Cbieftain», fra Dunaee á Skotlandi
hjer í höfunum fyrir norðan ísland. Á pví
voru 27 menn. Jpennan dag lögðu 4 bátar
frá skipinu til að leita hvala og ætluðu peir
sjer að snúa aptur til skipsins seinni liluta
dags. En um miðjan dag sló yfir pá poku
svo mikilli. að peir viltust hver frá öðrum
og einnig frá skipinu. í hverjum bát voru
5 menn, en hvorki höfðu peir með sjer mat-
væli eða vatn. Einn báturinn flæktist fram
bg aftur í 4 daga, og höfðu skipsverjar óseg-
janlegar pratltir af hungri og kulda. pví að
jafnan var frost nokkuð, gátu peir slökkt
porsta sinn lítið eitt á klakastykkjum, en pó
enganveginn til hlitar. A íimmta degi dó
einn skipverja, og köstuðu peir, sem eptir
voru, líki hans fyrir borð. Skömmu síðar dó
annar, og voru hinir 3 pá orðnir svo hálf-
tryltir og aðfram komnir af hungri, að peir
lögðu lík hans sjer til munns. Svo dó hinn
3., og nokkru siðar hinn fjórði. Lifði pá hinn
5. nokkra daga á líkum peirra; par til hið
eyfirzka hákallaskip Stormur fann bátinn 11.
Júní. var pá pessi 5. maður lagstur niður í
kjöl og bjóst ekki við að eiga annað eptir en
gefa upp öndina. í bátnum fundu peir og
beinagrindur og litlar leifar af mannaholdi.
Manninn pann, sem lifandi var tóku skipsverj-
ar á Storm og hjúkruðu honum sem peir
máttu og fluttu haun inn á Siglufjörð, og
baðan var hann sendur inná Akureyri. Mað-
urinn heitir James Mackintosh 26 ára að aldri.
J>egar hingað kom, var komið bæði kal og
drep í báða fætur hans svo læknarnir á her-
skipinu «Diana> og hinn nýútskrifaði lækna-
skólakandídat Úorgrímur J>órðarson frá Ev. tóku
af honum báða fætur fyrir ofan kálfa 2 dögum
eptir að hann kom hingað. Er maðurinn furðan-
lega hress eptir svo langvinna og hörmulega
hrakninga og limalát. En sem minnst vill
hann minnast á pessa hrakninga sína; segir
hann, að hryllingur komi 1 sig allan, er hann
hugsar til peirra; enda er eigi að furða, pótt
hann poli naumlega að minnast á pá, par
sem bata hans er ekki lengra komið en ennpá
er.
Annað bákarlaskip hafði síðar fundið
hvalaveiðaskipið Chieftain. Var pað pá að
leita að bátum sínum og kvaðst hafa mist 3.
Einn báturinn af peim 4, sem lögðu frá skip-
inu hinn 26. maí, hefir pá fundist par apt-
ur.
Annar báturinn komst á Baufarhöfn á
Melrakkasljettu 2. p. m. að kveldi. A honum
voru 4 menn allir meira og minna kaldir og
búnir að fá skyrbjúg og jafnvel kolbrand.
Læknirinn á Húsavík var sóttur peim til hjálp-
ar, en síðan hefir eigi frjett komið paðan
hingað. 3. báturinn náðí landi við þistilfjörð.
A honum voru allir 5 menn lifandi, pará
meðal skipstjóri Thómas J. Gellath. peir
komust til Seyðisfjarðar með norsku fiskiskipi
p. 8. p. m. A höndum peirra og fótum var
bjúgur og bólga og einn peirra var lítið eitt
kalinn á fótum. Læknir var sóttur. þeir
komust fljótt á bataveg, og voru sendir heim
með «Thyra» 12. p. m.
I næsta blaði hjer á undan. er pess getið
að herra amtmaður J. Havsteen og fleiri
hjeðan af Akureyri og Oddeyri hafi lagt á
stað 19. p. m. kl. 8 e. m. með herskipinu
„Díana“ á leið til Grírnseyjar, en pað liöfð-
um vjer pá ekki heyrt, að herra prófastur
Davíð Guðmundsson frá Hofi, hefði og sleg-
ist í förina til pess að kirkjuvitja í Gríms-
ey Með skipinu var og hafnsögumaður
herra Jón Guðmundsson, sem á heima hjer
í bænum. Um nóttina var fagurt veður og logn,
enda var Diana komin útað Grímsey morg-
uninn eptir kl. 3 og varpaði par akkerum,
vestan við eyjuna á svo nefndri Sandvík,
sem er nokkru sunnar en á eynni miðri og
nú löggildt höfn. þar sem skipið lagðistvar
12 faðma dýpi og 300 faðmar frá landi.
Að pessu loknu fóru farpegar á land og
heim að prestssetrinu Miðgörðum, hvarprest-
urinn sjera Pjetur Guðmundsson býr. J>á
aintmaður, prófastur, umboðsmaður og aðrir
farpegar höfðu lokið eyrindum sínum á landí
fóru peir aptur frain á skíp, og pá hafði kl.
verið 10. f. m., var pá pegar ljett akkerum
o? Díana komin áleið til lands. Yeðrið
enn hið sama. þá komið var inní fjarðar-
mynnið, var skipinu stefnt að Hrólfsskeri og
par numið staðar, var pá kl. 12 72 e. m.
Bauð pá skipsforinginn. að par skyidi halda
heræfing með fallbyssuskotum, hjerumbil í
2000 ál. fjarlægð frá skerinu. Skothríð
pessi stóð yfir til pess kl. 33/4 e. m., og var
gjörður góður rómur að pví hvað vel pessi
heræfing hafði verið leyst af hendi. þá
pessu var lokið, var kominn pjettingsvindur
að sunnan, sem hjelst alla leið inneptir firð-
inutn og inn á höfn, hvar skipið kom kl. 8
e. m. og varpaði akkerum. Af peim 24
klukkustundum, sem skipið hafði verið í ferð
pessari, dvaldi pað 7 kl. st. við Grimsey en
3 við Hrólfssker, og pví aðeins á leiðinni
fram og til baka 14 kl. st., sem er pó að
vegalengd 26 mílur eða meira enn 5 ping-
mannaleiðir. þettað dæmi er hjer dæma-
laust, að ferð millum Akureyrar og Grím3-
eyjar og paðan aptur sömu leið til baka
hafi verið farin á sólarhring, og af pessum
tíma verið tafðar 10 klukkustundir.
Auglýsingar.
— Grátt mer tryppi 3, vetra, ómarkað,
alklippt nema á kvið og fótum í bezta út-
liti. fanst nýlega á Mývatnsöræfum og er
geymt i Garði við Mývatn. Rjettur eigaudi
getur vitjað pess pangað, gegn borgun fyr-
ir hirðing og vöktun, og pessa auglýsingu.
Gautlöndum, 14. júní 1884.
Jón Sigurðsson
—• S4 er jeg hefi ljeð „Atlasinn“ minn
vildi skila mjer honum sem allra fyrst.
Akureyri 17. júni 1884
Björn Jónsson
— Á næstliðnu hausti hefir komið fyrir
hvítur lambhrútur með fjármarki mínu: Stýft
hægra fjöður fr. Sneitt aptann vinstra fjöður
fr. sem jeg álít ekki mína eign. Skora jeg
pví hjermeð, á hvern pann er kynni að eiga
sammerkt mjer, að gefa sig fram, og sanna
fyrir mjer eignarrjett sinn á markinu.
Brú á Jökuldal 25 febr. 1884.
Jón Methúsalemsson.
— Fjármark Guðlaugs Bergssonar á
Sauðanesi á Uppsaströnd íVallahrepp: Sílt
hægra; miðhlutað 1 stúf vinstra. Brenni-
mark: G. B.
— 23 þ. m. hafði töluverður hafis verið
kominn nær því upp að Grimsey; sama dag-
inn sást þar bjarndýr á sundi náláegt eynni,
sem þegar varð skotið.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björn Jónsson.
Prentsmiðja Norðanfara.