Fréttir frá Íslandi - 01.01.1888, Blaðsíða 43

43
Mentun og menning
er sá fyrirlestur hæðileg vandlætingar-prédikun út af óvenjum
í bæjarbrag, sönnum og ímynduðum; er pví ritlingurinn spé-
spegill sem lýsing, en frásagan fjörug og fyndin með smellnu
máli. — Annars var mikið um fyrirlestra í Rvík petta ár,
pótt ekki væru pessa efnis («Um búnaðarmálefni*, er Sveinn
búfræðingur Sveinsson hélt fyrir Búnaðarfélag Suðuramtsins
13. jan.; «Um ættjarðarást og pjóðernistilfinning ísl., einkum
í fornöld*, er Guðmundur Guðmundsson stud. theol. hélt 3.
marz, meðfram út af fyrirlestri Hannesar Hafsteins, er
nærri hafði höggvið pví hvorutveggju). Yar porlákur
Ó. Johnson kaupmaður lífið og sálin í, að koma slíku
af stað, ásamt fleirum skemtunum (sögu-upplestrum, söng
myndasýning o. fl.) «fyrir fólkið» í Rvík, og klykti út árið
með pví að láta kveða Andra-rímur opinherlega.
|>á er ótalin hlutdeild sú, er kvennfólk tók í ritsmíðum
pessa árs, einkum skáldskap; par komu 2 kvennmenn fram:
ÓVóf Sif/urðardóttir, er gaf út «Nokkur smákvæði», sem póttu
lýsa «töluverðri slcáldskapargáfu*, pótt sum væri «smá aðefni*,
enda «mörg líkjast ótölulegum öðrum yngri höfunda kvæðum
um sams konar efni» (sorg og ást), enn laus við smekkleysur,
rímararugl, öfgar og íburð; — og Ingibjörg SJcaftadóttir, er
gaf út sögu: «Kaupstaðarferðir», til formæla bindindismálinu,
enda kostuð af góðtemplarstúku og prýðisgóð í peim tilgangi,
enn skáldskapur smávaksinn. |>riðja konan, sem fékst við rit-
störf, var Elin Briern, forstöðukona kvennaskólans á Ytri-Ey;
hún gaf út bók, er heitir «Kvennafræðarinn», fyrra hefti, eins
konar matreiðslufræði m. fl., einkar gott og parflegt rit fyrir
konur. —Annars fór talsvert að bera á pví, að konur notuðu
kosningarrétt pann, er pær hafa fengið, einkum við presta-
kosningar, enn mjög tregar hafa pær pótt að nota pann rétt
hingað til; pannig var pað fyrst petta ár, að ein kona í Rvík
kaus bæjarstjóra, af rúmum 30, er par hafa kosningarrétt; víða
annarstaðar höfðu konur pó orðið fyrri til pess. (Sjá enn fr.
bls. 3.).
1 tímaritinu Iðunni var petta ár meðal annars ný skáld-
saga eftir Jónas prest Jónasson, er hét «Frelsisherinn», um
pólitísk gönuskeið, bæði blinda vanafestu og einkum óstjórn-