Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1893, Blaðsíða 63
63
nefnir og Auðarnaust og Auðarstein, enda þótt sagan nefni hvor-
ugt þeirra. Þetta Auðarnaust hefi eg talað um í Arb. 1882; það
stendr að austanverðu við Hvammsá (Orriðaá) á háum bakka,
Það af naustinu, er sést, er ákaflega vallgróið með þykkvum
veggjum og hefir það verið hlaðið úr grjóti, og sjást steinarnir
upp úr. Það er auðséð, að þetta eru leifar af nausti, því það
stendr ekki í sambandi við neitt annað, enn áin hefir brotið fram-
anaf því, svo að ekki er nú eftir nema um 6 faðmar. Að lik-
indum hefir legið hér inn ós (Örriðaárós, sem sagan talar umj,
enn að vestanverðu ganga fram miklar eyraf og sléttar langt
fram að sjó, þannig að vik verðr upp að naustinu, sem nú er
hálfuppfylt af grjótmöl, beggja megin árinnar, enn sjór fellr þó
upp undir naustið um stórstraumsflæði.
12—13 faðma upp og vestr frá naustinu eru ákaflega miklar
upphækkaðar móarústir. Á einum stað, fast við árfarveginn, sýn-
ist móta fyrir stórri og langri tóft, sem snýr upp og ofan, þann-
ig að beggja megin eru háir þúfnagarðar, enn laut eftir miðjunni,
nokkurn veginn slétt í botninn, og virðist svo sem þverveggr
hafi verið að neðanverðu. Fyrir neðan hann slær mannvirki
þetta sér út, þannig að það verðr þar miklu breiðara enn efri
hlutinn, hvort sem það er af því, að þessi endi hefir uppruna-
lega haft aðra lögun, eða áin, sem brotið hefir at annað
hornið, hefir með einhverju móti aflagað hann. Alt þetta mann-
virki sýnist hafa verið nálægt því 12 eða 14 faðmar á lengd.
Þúfnaraðirnar eru mjög svo fallnar út og inn, enn þó nokkurn
vegin beinar á hinum efra hluta. Við grófum niðr á 3—4 stöð-
um, og var alstaðar grunt niðr að fastri og harðri möl; einkum
í efri hlutanum var holan stærst og dýpst. Fundum við þar
bleikleita eða öllu fremr svarta gólfskán, sem lá í verulega föst-
um lögum og flísaði sig sundr, og á einum stað sýndist okkr
vera leifar af tré, enn það var svo ákaflega fúið, að það datt
alt í sundr. Við þetta vóru aðrir 2 greindir menn, og kom okkr
öllum saman um, að þetta væri veruleg gólfskán rneð sínum
glöggu einkennum. Með því nú, að það eru Ijós orð sagnanna,
að Auðartóftir væri við Örriðaárós, þá stendr þetta svo vel heima,
sem bezt má verða, svo að ástæðu vantar til að rengja þetta og
búa til nokkuð annað gegn orðum fornsagnanna, enda er þetta
hálendasti og byggilegasti staðrinn við Örriðaárós, og að austan-
verðu við ána, þeim megin sem Hvamrnr stendr. Kemr þetta
því alveg heim við rannsókn mína 1881 (sbr.Árb.1882).
Naustið var með svo breiðum veggjum, að þeir vóru um 10