Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1912, Page 52

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1912, Page 52
52 dýra (þ. e. Danir) girntist gjarnan fá« og fekk, þyí að Danir rændu honum úr Hóla-dómkirkju 1551 að Jóni biskupi líflátnum. Skálholts- dómkirkja átti og dýrmætan gullkaleik, sem Klængur biskup lét gjöra og setja gimsteinum og gaf kirkjunni. Hvað varð um hann? Hann fór sömu leiðina ogsááHólum; Danir tóku hann einnig. Sjá Árb. 1887, bls. 37—41. Nokkrar hinar ríkustu kirkjur hér á landi áttu marga kaleika. í Sigurðar-registri er sagt að Hóla-dómkirkja ætti 20 kaleika — þar á meðal gullkaleikinn góða — þegar Jón Arason varð biskup og tók við stað og. kirkju. Vér vitum ekki hversu marga kaleika Skál- holts-dómkirkja þá átti, því að engir máldagar hennar eru til frá því fyrir siðaskiftin; máldagarnir munu hafa farist í bæjarbrunan- um mikla í Skálholti 1630, þegar alt bóka- og skjalasafn staðarins varð að ösku. Vér höfum því engar skrár til yfir áhöld Skálholts- dómkirkju frá því fyrir þann bruna, nema afskrift af þeirri er gjörð hefir verið 1589, er herra Oddur biskup Einarsson meðtók staðinn og er þar getið um að honum hafi verið afhentir þá silfurkaleikar 4, en engum þeirra er lýst. Meistari Brynjólfur Sveinsson gjörði nákvæmar skrár yfir allar eignir staðar og dómkirkju er hann af- henti það eftirmanni sínum, meistara Þórði Þorlákssyni, og er þar að eins sagt að hann (Br. S.) hafi meðtekið 5 kaleika en afhent 7. Það verður því ekki séð af gömlum skrám eða skilríkjum hversu lengi þeir dýrgripir, sem hér er um að ræða, kaleikurinn og patinan, hefir verið í eign Skálholtsdómkirkju. Þegar hún var lögð niður — sem dómkirkja — var margt selt af hennar eigum og áhöldum og margt hefir orðið áfram í Skálholtskirkju. Sumt kom til Reykja- víkur-dómkirkju og er til skrá yfir það. Sumt af því sem sjá má af visitasiubókum að til var í Skálholtskirkju á fyrri hluta 19. ald- ar var úr dómkirkjunni gömlu, og nokkrir allgamlir gripir þar á meðal. Nú eru fáeinir af þeim gripum enn i Skálholtskirkju1) en nokkrir eru komnir til Þjóðmenjasafnsins og þar á meðal þessi kaleikur og patina. Ekki eru þau þó til safnsins korain beint frá Skálholti. Eigendur Skálholts seldu gripi þessa Reykjavíkur-dóm- kirkju um 1880, og frá henni voru þeir síðan seldir Þjóðmenjasafn- inu árið 1884 og eru þau nú með tölumerkinu 2596 í Þjóðmenja- safninu. I 1. bindi af myndum þeim (Atlas historique) sem fylgja ferða- sögubókum Paul Gaimards eru á 45. og 46. bl. steinprentaðar mynd- ‘) Sjá Árb. 1908, bls. 41.

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.