Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1915, Side 26

26
ura, en horn þessi eru einmitt frá sama tíma og minnaforsagnirnar
og eru mestar líkur til að af þeim hafi mörg minni verið drukkin
í gamla daga, að undangengnum þeim minnaforsögnum, er bent var
á að til væru enn.
í minnaforsögnunum var jafnan skorað á menn að drekka
ósleitulega, »eigi með slægð eður sleitu, heldur með dáð og dreng-
skap; drekkum af í einu með hjarta hreinu; hinn skal vítið fyrir
fá«, segir í Maríu-minni, og í Krists-minni segir m. a.: »Sje sá
Kristi kærastur, sem mest drekkur og sjer gerir hezt af«.
Sæm. Eyjólfsson lýsir vel í nefndri ritgerð sinni hugmyndum
manna fyr á tímum um vínnautnina, og vil eg leyfa mér að tilfæra
liér nokkur af orðum hans: »Vínið vav eins konar heilagur dómur,
og hugmyndir manna um það voru alt aðrar en nú. . . . Það þótti hin
bezta íþrótt að vera mikill drykkjumaður. Sjáifur hafði Oðinn »lifað
við vín eitt«. Guðunum voru færðar vinfórnir, og farið með vín
við alls konar helgiathafnir. Þessu var mjög fylgt í kristnum sið,
svo sem áður er sagt, og það svo, að vindrykkja var tíðkuð við
sumar helgiathafnir í kirkjunum1). Nú á tímum er víninu varla
talið annað til gildis, en að það »gleðji mannsins hjarta«, en á fyrri
tímum gerði það miklu meira, það helgaði manninn, og færði hann
nær guði. Því segir í formálanum fyrir Kristsminni: »Sá er Kristi
kærastur, sem mest drekkur*. Guði og heilögum mönnum var
helgað vín með bæn og ákalli, og síðan var það drukkið þeim til
dýrðar og til þess að afia sér með því náðar guðs og blessunar og
fylgis og árnaðarorðs dýrlinganna«.
Kú mun öllum skiljast, að ekki þótti eiga illa við að hafa
helgar myndir á hornunum, er drukkin voru úr hin heilögu minni
í heilögum drykk; og skal svo lýst nokkuð þeim liornum, er Arb.
fiytur nú myndir af og elzt eru í safni voru.
Elzt þessara þriggja horna virðist vera hornið nr. 5206, er var
keypt til safnsins 17. maí 1905 og var sagt vera vestan af landi.
Það er nú als ekki heilt, vantar af því stikilinn, og því hefir verið
breytt eins og siður var til, settur trébotn, úr rauðmáluðu bæki, í
víðari endann, og er skorið á hann B, en i stað stikilsins er kominn
ruddalegur látúnsstútur; er á honum hólkur, sem gengur upp á horn-
ið, en lengd stútsins og hólksins er til samans 7,2 cm. og þvermál
1,3-—4,5 cm. Trébotninn er sporbaugsmyndaður 5,7—6,6 cm. að
s) Höf. á hér við hjónaskálirnar, sem dmkknar voru í kirkjunum af hrúðhjón-
unum og öllum söfnuðinum eftir brúðmessuna; blessaði presturinn vinið áður en þess
var neytt.