Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1951, Blaðsíða 38
42
notkun slíkra sleggna, sem einkum munu vera fiskasleggjur, vera
ungt fyrirbrigði.
Vaðsteinar. Alls fundust 6 vaðsteinar, allir af hinni venjulegu gerð,
ávalir steinar með skoru klappaðri umhverfis, ýmist úr hraungrýti
eða blágrýti. Af þessum 6 voru 4 að heita mátti í yfirborði, eflaust
mjög ungir, einn í gólfi 44 (761) eða vestan við það, annar í ösku-
laginu við gólf 41, á -4- 220 (680). Þess skal þó getið, að vegna
stærðar hins síðast nefnda kynni hann að hafa verið draglóð af skelli-
hurð fremur en vaðsteinn, en vaðsteinar með þessari lögun hafa þó
tíðkazt frá fornum tíma, því að einn slíkur fannst í skálagólfi við
rannsóknina 1951 (sbr. bls. 60).
Reizlulóð. Eitt reizlulóð úr hraunsteini fannst á -r-120 og mun
vera ungt. Járnkengur hefur verið festur í það efst, en hann er nú úr.
Brýni. Hér sem á öðrum bæjarstæðum voru brýni meðal hinna
algengustu forngripa, og fundust alls 68 brýni og brýnisbrot, flest
smá, 3 með gati. Brýnin eru úr mismunandi grófum steini, eflaust öll
útlend. Fundust um allt rannsóknarsvæðið, hátt og lágt, og virðist
tilgangslaust að staðsetja þau nánar. Aðeins eitt brýnið er stórt, 34
sm að lengd, allmikið brýnt á einum fleti. Fannst á -4-250 og mun
fornt (780).
Klébergsbrot. I Árbók 1949—50, bls. 44, er lýst brotum þeim úr
klébergsgrýtum, sem við uppgröftinn fundust, en þau eru 4 talsins,
ef í einu lagi eru talin 3 brot, sem saman eiga. Hér skal því einu
bætt við, að þessi þrjú samstæðu brot, sem þar eru talin fyrst, eru
úr gólfi 33, á -4-150 (372), næsta brot úr gólfi 39 (eða eitthvað
eldri byggingu á sama stað), á -f-191 (618), þriðja úr öskudreif
við suðurbakkann á 4-317 (873), síðasta (koluskaft) úr gólfi 34,
á 4-155—80 (522). í ritgerð þeirri, er til var vitnað, er því haldið
fram, að munir úr þessum útlenda steini, klébergi, séu yfirleitt merki
fornrar byggðar og gefi ákveðnar bendingar um tíma. Lítt er þó slíku
treystandi á bæjarstæðum, sem byggð hafa verið öldum saman og
hrotin því haft mörg tækifæri til að flytjast milli mannvistarlaga, en
brot það, er neðst var, mun að minnsta kosti hafa legið á sínum stað,
síðan á tíma fyrstu byggðar á Bergþórshvoli. Einnig skal bent á,
að brotin 3, sem hér eru talin fyrst, voru í ritgerðinni talin yngri en
þorri þeirra klébergsleifa, sem fundizt hafa hér á landi, sökum lög-
unar þeirrar, sem á hefur verið grýtunni (sjá tilv. st. bls. 53). Styrkir
nú einnig þessa skoðun, að þau fundust efst brotanna.
Kolur. Nokkrar kolur eða kolubrot fundust, og má greina fjórar
gerðir. 1. Kola úr nokkurn veginn flötum og kringlóttum steini og ekki