Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Blaðsíða 84

ELLEN MARIE MAGER0Y
ISLENZKUR TRÉSKURÐUR 1 ERLENDUM
SÖFNUM
I I I
GRIPIR í NATIONALMUSEET, KAUPMANNAHÖFN
FORMÁLI
Hér fer á eftir skrá yfir 141 íslenzkan tréskurðarmun, sem er
í Nationalmuseet í Kaupmannahöfn. Er þetta miklu færra en finna
má enn í dag í Nordiska Museet í Stokkhólmi, enda hefur 41 tré-
skurðargripur af íslenzkum uppruna, sem Nationalmuseet átti, farið
aftur til heimalandsins. Voru þeir gefnir Þjóðminjasafni íslands
í Reykjavík árið 1930, og valdi þá dönsk-islenzk nefnd. Þó varð
eftir í Nationalmuseet merkilegt safn íslenzkra tréskurðarmuna,
sem er sambærilegt að gæðum við safnið í Stokkhólmi og að nokkru
leyti betra, hlutirnir margir stærri og stundum allmiklu eldri. Sum-
ir hlutirnir eru geymdir í 2. deild í Nationalmuseet (sérstaklega tekið
fram við hvern einstakan hlut), en flestir þeirra eru í 3. deild
(Dansk Folkemuseum).
Áhugi Dana á íslenzkri listiðn hefur ekki alltaf verið jafnmikill.
Helzt virðist hann hafa fengið byr á níunda tug nítjándu aldar,
þegar Arthur Feddersen fiskveiðaráðunautur ferðaðist um Island.
Það hreif hann, hversu mikið var í landinu af hagvirki frá fyrri
öldum. Keypti Feddersen um 150 gripi af ýmissi gerð fyrir Dansk
Folkemuseum, og áttu þeir að mynda vísi að íslenzkri deild við
safnið. En jafnvel á árinu 1887, þegar hann skrifar grein í Tids-
skrift for Kunstindustri um þessi efni, finnst honum nauðsynlegt
„að draga hagvirki Islendinga fram í dagsljósið og kveða þar með
niður þá staðhæfingu, að ekki sé til nein íslenzk listiðn".
Virðist honum „áberandi, að flestir erlendir ferðalangar láti færni
Islendinga í tréskurði og málmsmíðum fram hjá sér fara“, og sé