Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1965, Qupperneq 68

72
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Hringur, rúmlega hálfur, úr járni, þverm. 5,5 sm, hefir verið
fremur grannur. Gæti verið frá lyklinum, en fellur þó ekki við brot-
sárin á honum, enda vantar eins og fyrr segir talsvert á hringinn.
Framangreindir hlutir, lauf meö skrá, hringur, naglar, lykill og
lyklahringur, virðast allir vera úr sama hlut, kistli eða stoick, sem
legið hefur við vinstri mjöðm kumlbúans. Áður hafa kistlar fund-
izt í 5 kumlum hér á landi, og erlendis hafa þeir fundizt víða, þ. e.
a. s. skrár, hespur, lamir og lyklar, en tréð sjálft hefur að litlu
leyti varðveitzt, og er því allt vafasamt um gerð kistlanna. Á skránni
frá Selfosshirzlunni gengur hlaupjárnið í áttina fram á brún fjal-
arinnar, en víðast þar sem séð verður, rennur hlaupjárnið, eða
járnin, sem oftast eru þá tvö, samhliða brún fjalarinnar, og er
kistlinum þá lokað með tveimur hespum og gengur að lykill, sem
snúið er í skránni eins og nútímalyklum. Þegar hlaupjárnið stefnir
á kistilbrúnina eins og hér, þarf að koma læsingu öðru vísi fyrir,
t. d. með einni hespu, sem fest sé á lokið. Á henni sé kengur, sem
falli í rauf í framhlið ofan við skrána, og renni hlaupjárnið þar
í gegnum kenginn. Einnig gæti hlaupjárnið gengið upp í spor í
renniloki, og fleiri möguleikar eru fyrir hendi. Sjá annars Grobin
-Seeburg, bls. 144 og einkum Textfig. 219, einnig Fig. 170 og
178°. Þar er þó um að ræða hluti eldri en frá víkingaöld. Enn
fremur Birka Taf. 259 — Taf. 268 og fleira í þeirri bók5.
Járnteinn, sívalur, 1. 7 sm, en brotið af báðum endum, mjög ryð-
þrunginn, þverm. 0,5—1,0 sm. Ekki verður nú séð, hvaða hlutur
þetta er.
VefnaÖarleifar. Ryðklumpur, mesta haf 5 sm, virðist vera að
mestu leyti ryðþrunginn vefnaður. Þetta er vaðmál 2/2, fremur laus-
ofið. Vefnaðarleifar eru einnig á hnífblaðinu, eingöngu einskefta, á
sigðinni vaðmálsleifar og á teininum bæði vaðmál og einskefta. Ekki
er hægt að fullyrða, að á þessum hlutum séu nema tvær gerðir af
vefnaði, en hugsanlegt er, að þar séu tvær gerðir vaðmáls, það sýnist
vera dálítið misfast ofið.
Ekki er að efa, að þetta kuml sé frá víkingaöld. Sigðin gæti bent
á, að það væri frá því um 900, og ekkert mælir beinlínis á móti því,
þó það auðvitað gæti verið nokkrum áratugum yngra.
Hvar átti þessi unga kona heima? 1 Jarðabók Árna Magnússonar
og Páls Vídalíns, 2. bindi, bls. 106—108, um Selfoss,7 skrifað að
Kaldaðarnesi þann 8. ágúst 1709 eftir tilsögn Vigfúsar Jónssonar,