Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1968, Page 7

altarisbrík frá stað
11
og búið er að mála það 1903. Hin líkneskin sýndu karlmenn, að því
er kemur fram beint um annað, það sem eftir var í kirkjunni 1903,
og óbeint um hitt í vísitazíunni 1895. Af þessum líkneskjum er ann-
að talið af Ólafi helga (Brynjólfur biskup og séra Sigurður Jensson,
nieð spurningarmerki þó), en hitt taldi Jón biskup mynd af Kristi.
Öll líkneskin voru enn í kirkjunni 1895, en 1903 er annað karllíkneskið
horfið. Prestur staðarins, séra Filippus Magnússon segir að vísu, að
það hafi aldrei í sína umsjón komið, en þó er fullvíst, að það hverfur
úr kirkjunni á hans dögum, með hans vitund eða án hennar. Nú
hyggur frú Ingibjörg að fyrra bragði, að prestur þessi hafi einmitt
útvegað Boga í Búðardal tréskurðarmynd þá, er hann átti og taldi
Ólaf helga, svo að líkurnar verða sterkar, að allt sé sama myndin, sú
sem hverfur frá Stað á dögum séra Filippusar og sú sem Bogi eignast
um hendur sama manns á sama tíma. Ilugsanlegt er, að séra Filippus
hafi verið búinn að gleyma, að hann lét myndina, en hitt er þó eins
líklegt, að hann hafi ekki hirt um að gangast við því eins og á stóð,
þegar vísitazían var gerð árið 1903. Honum hafði þá nýlega verið
vikið frá embætti, og má vera, að honum hafi þótt nóg komið, þótt
hann færi ekki að tíunda smámuni eins og þann áð hafa fargað af-
gömlu likneski úr pápisku. Og vel má einnig vera, að hann hafi ekki
viljað koma upp um að líkneskið var hjá Boga í Búðardal, af ótta
við að farið væri að rekast í því og jafnvel heimta það af honum aft-
ur. Hann kann að hafa hugsað sér, að þarflaust væri að blanda öðrum
í þetta uppgjör hans við kirkjuna, þótt hér væri reyndar um smáa
yfirsjón að ræða.
En hváð sem um þetta er, virðast líkurnar yfirgnæfandi að Búðar-
dalslíkneskið sé úr bríkinni frá Stað. Við það sem þegar er sagt,
bætist þetta: Líkneskið í Búðardal var talið Ólafslíkneski. Sama er
að segja um eina myndina á Stað. Þetta líkneski er 60 sm hátt, ná-
kvæmlega jafnhátt og hitt karllíkneskið á Stað, sbr. ummæli Matt-
híasar Þórðarsonar hér að ofan. Þegar á allt er litið, þótti vafalaust
orðið, á þessu stigi rannsóknarinnar, að Búðardalslíkneskið hlyti áð
vera úr kirkjunni á Stað á Reykjanesi.
3
Þegar sýnt þótti, að líkneskið frá Búðardal væri úr Staðarkirkju
og væri í rauninni ein þeirra trélíkneskja, sem um getur í vísitazíu-
gerðunum, hlaut sá grunur að vakna, að helgimaður þessi væri einn
úr hópi þriggja dýrlinga, sem myndað hefðu heild sín í milli. Um