Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 03.01.1986, Qupperneq 12

28
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
cn þó cr nyrðri kampurinn 0,10 m lengri. Þær cru 1,00-1,10 m á vídd
á milli kampa, þrengri að vestan. Áður hefur verið talað um trékubb
undan hurðarás í A rctt við syðra kamphorn og að þcss vegna scu líkur
fyrir dyrabúnaði þar, en ckki voru nein ótvíræð merki um dyrabúnað
vestan megin í dyraganginum, en þar voru þó steinar í gólfi við báða
kampana og eru trúlega undan stöfum, þó ekki sé þar með sagt að þar
hafi verið hurð. Ekki sáust nein merki um að dyr þessar eða dyragangur
hafi verið þiljaður að innan og er mér nær að halda að svo hafi ckki
verið.
Tóttin, sem dyr þessar opnuðust inn í, er 13,20 m löng og 4,20—4,50
m víð, þrengst austast. Norðurveggurinn má heita alveg beinn, en
suðurveggurinn er dálítið hlykkjóttur; hann cr eiginlega ckki í reglu-
legum sveig og þó er tóttin víðust rétt vestan við miðju þó litlu muni.
Veggir tóttarinnar eru að gerð eins og í A, en virðast lægri. Bæði er
„gólfið" hér allt að 0,50 m hærra út við veggina cn í miðju og auk þess
mun vanta meira ofan á þá hér. - Hér má geta þess að svo sem bæjarleið
vestar á sandinum í stefnu á Hjörleifshöfða er bæjarrúst, þar sem hcitir
Arfabót.4 Hún er mjög lík þessari rúst, svo að hcita má að hús svari til
húss. Þar má sjá að efsti hluti veggjar, sem svarar til suðurveggjar hér
er hlaðinn úr torfi. Hafi sami háttur verið hafður á báðum bæjunum,
hefur torfhleðslan eyðst hér og er þá eðlilegt að veggirnir cru nú lágir.
- Miðað við mitt gólf eru veggirnir 1,20-1,50 m að hæð.
Svo er að sjá að hús þetta hafi verið undir einu þaki og jafnvel A
einnig, en vesturendi hússins hefur vcrið þiljaður frá og þar eð svipur
og gerð gólfa sitt hvorum megin þilsins var sitt með hvorum hætti og
hlutverk húshlutanna gjörólík, hef ég kallað austurendann, eða mcgin-
hluta hússins B og vesturendann C. Þá verða innanmál B þessi: L. 11,30
m, br. 4,20—4,50 m.
Gólfið í B er þrískipt á langveginn. Miðgólfið er lægst og raunar er
það hið eina réttnefnda gólf í húsinu og verður cnda nefnt svo hér á
4. Eftirfarandi lýsingu hefur Gísli Gestsson skrifað í dagbók cftir skoðunarferð að rúst-
unum í Arfabót árið 1972: „Austast er Ianghús, 24 m langt og 5 m brcitt. Vestan við
það cr tótt, scm snýr þvcrt við langhúsið, hún cr 3 m brcið og 8 m löng. Þá kcmur
14 m brcitt sund og er þó syðst í því garðlag. Þá kemur enn rúst mcð sömu stefnu.
Hún er 4 m brcið og 7 m löng og gacti scm bcst vcrið fjós. Aðalmunur á þcssari rúst
er að hér virðist langhúsið vcra óskipt og ekki ncma 24 m langt, en þcss bcr að gæta,
að annað kann að lcynast undir yfirborðinu. Hcr cru ckki hcldur sjáanleg nein
bakhús. 22 m sunnan við austurgafl langhússins er sérstök tótt. Langhústóttin snýr
talsvert sunnar en í vestur, cn þcssi staka tótt snýr rétt við höfuðáttum og sýnist vcra
opin í vesturendann, þ.e. þar gæti hafa verið timburgafl. Þcssi tótt cr vcl 6 m löng
en varla nema 2 m brcið. Öll er þessi afstaða furðulík því scm á Kúabótarrúst."