Alþýðublaðið - 05.02.1921, Blaðsíða 1

Creílö íkt atf .^Llþýdiröokláa&iun.
1921
Laugardaginn 5. febrúar.
29 tölubl.
Qeilisalaoknr ela lanísverzlnn?
Mun þjóðin heldur vilja heildsalaokur og verzlun auðhringa,
eins og steinolíufélagsins og »Kol og SaSt«,
en verziun sjálfrar þjóðarinnar,
landsverzlun.
HTersTegna móti landsTerzlnn?
Þegar striðið skall á, settu kaup-
menn sumstaðar matvöruna app
>nm helming og allir vita að hér
á landi hefði beinlínis orðið hung-
arsneyð, ef þjóðin hefði ekki haft
iandsverzlunina. Hverjum er iiia
við landsverzlunina ? Þeim sem sjá
að hún kerour í veg fyrir að þeir
<(en það er nokkuð af heildsölun-
um og nokkuð af kaupmönnun-
um) geti okrað á lífsnauðsynjum
¦Mmennings. Blaðið Vísir hefir svo
árum skiftir flutt róg og svívirð-
ingar um landsverzlunina, til þess
að geðjast auðmannastéttinni. —
15a nú er Vísir og ritstjóri hans
i allra augum búinn að gerá sig
émögulegan, með því að verja
hinar óverjandi athafnir íslands-
'banka, svo nú eru það ekki nema
þeir allra fáfróðustu meðal al-
mennings, sem trúa svo miklu
sem einu orði af hinum látiausa
landsverzlunar-vaðli hans. Állir
aðrir sjá að hann var þar að
vinna fyrir heildsalana, en ekki
fyrir þjóðina, eias og hann i ís-
landsbinkamálinu var áð vinna
íytit danska hluthafa, en ekki
íyrir hina íslenzku þjóð.
Hán tapar, hún græðir!
¦Ura daginn sagði einn af fram-
bjóðendum mótstöðumannanna, að
hann væri á móti landsverzlun af
¦því landið tapaði á henni, én á
aæsta fundi var hann á móti
'henni af þvf hún græddi of mik-
iðl Þá var lahdsverzlunargróðinn
okurl
Frá hTerjnm er hann tekinn
gróðinn sem landsverzlunin hefir
:h&(tí Hefði landsverzlunin ekki
~~ (Nl.)
verið, hefðu heiidsalar og kaup-
menn flutt inn þessar sömu vör-
ur og lagt mikið meira á þær
en verzlun Iandsins hefir gert.
Gróði landsverzlunarinnar er því
tekinn af heilds'óluni og kaup-
m'ðnnum, þar eð þessi gróði hefði
annars lent í þeirra vösum, og
þess vegna eru þeir líka svona
argir út í hana.
Hvernig fá þeir út tapl
Hvernig fara mótstöðumenn AI-
þýðuflokksins að fá út tap á
landsverz'uninni? Með því að
reikna hallann af landssjóðs-út-
gerðinni til útgjalda iandsverzlun-
inni. Ni'i vita allir að landssjóðs-
útgerðin er landsverzlun óviðkom-
komandi, og undir alt annari stjórn
(Eimskipafélagsins), en svo segji
mótstöðumennirnir að sama hng
sjón liggi á bikyið hvortveggja
og þessvegna eigi að reikna það
saman. Nú, gott og vel, en ligg-
ur þá ekki líka sama hugsjónin
á bak við Landsbznk&nn og Lands-
sfmannr Ef rétt er að reikna
landsverzluninni tap útgerðarinnar,
þá hlýtur að mega reikna henni
gróða Landsbankans og gróða
Landssímans, og hver verður út-
koman þáí
Mótstöðumenn Alþýðufiokksins
eru búnir að fara með svo marga
staðlausa stafi um landzverzlunina,
að þeir hljóta að stórskammast
sín eftir kosningar, þegar kosninga
æsingin er rokin úr þeim, og
þeir sjá, að þeir standa berir að
ósannindum frammi fyrir þjóðinni.
Síðaðta áhlanp heildsalanna!
Þessi kosning er síðasta áhlaup
heildsalanna (og halarófu þeirrar,
er þar aftan í dinglar) á lands-
verzlunina. Því alstaðar að af
landinu berast nú þingmáiafundar-
gerðir með áskorunum til þings-
ins, eigi aðeins um að halda henni
við, heldur að efia hana og auka.
Sú var tíðin að bannmálið átti
ekki upp á pallborðið hjá þing-
mönnum, en nú þoúr enginn að
bjóða sig fram nema látast vera
bannmaður. Og við næstu kosn-
ingar mun enginn sem bíður sig
fram, þora að láta annað uppit
en að hann sé með landsverslun.
Fátækralögin.
Það er eftirtektarvert að þing-
mannaefni alþyðunnar ein hafa
tekið ákveðna afstöðu til fátækra-
laganna. Hinir þora það ekki, af
því að þeir skammast sín fyrír
að segjast vera þeim hlyntir og
vita að þeir myndu svíkja fögru
loforðin strax er á þing kæmi.
Fátækralögin íslenzku eru sá
bletturinn sem er svartastur á
hinni íslenzku þjóð. Þau eru
brennimark, sem margar dygðir
aðrar þarf til að hylja, svo allir
góðir menn innlendir sem útlend-
ir hneykslist ekki, sem von er.
Samkvæmt þeim eru mannrétt-
indi tekin að veði fyrir fátækra-
styrk. Samkvæmt þeim eru borg-
arar ríkisins sviftir því atvinnu-
frelsi, sem stjórnarskrá ríkisins
heimilar þeim, ef þeir þurfa á
bráðabirgðastyrk að halda. Sam-
kvæmt þeim má flytja frjálsa ís-
leuzka borgara eins og skepnur,
sveit úr sveit, líkist það fjárrekstr-
um haust og vor.
Nú spyrja menn máske: Hvers-
vegna eru þessi ósköp látin við«
gangast á tuttugustu öldinni. Svari
þeir því, sem hafa setið á þingi
siðustu ár; þeir munu þó ekki
hafa kjark til að verja aðgerða-
leysi sitt. En svarið við því,
hversvégna , fátækralaga farganið