Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1991, Page 5

PRÓFESSOR JÓN STEFFENSEN
9
færi hálfníræður öldungur. Hann var snyrtimenni í allri framgöngu og
umgengni og heimili þeirra Kristínar konu hans var rómað að fegurð, þar
sem saman fór dálæti á fögrum hiutum, smekkvísi og reglusemi. Atti Krist-
ín þar vafalaust ekki minni hlut að og báru margir hlutir, einkum handa-
vinna hennar, vitni þar um. Kristín, sem fædd var 1905, sama ár og Jón,
en lézt 1972, var Seltirningur, dóttir Björns skipstjóra í Mýrarhúsum Ólafs-
sonar. Hún var mikil hannyrðakona og batt meðal annars margar bækur í
hinu fágætlega fagra bókasafni þeirra Jóns, en hann safnaði markvisst bók-
um um læknisfræði, náttúrufræði og sögu. Eignuðust þau hið fullkomnasta
bókasafn á þessum sviðum, valið að eintökum og frágangi, einhverja mestu
heimilisprýði af því tagi hérlendis, en ekki aðeins prýði og ávöxt söfnunar-
ástríðu heldur notkunarsafn, sem Jóni var óþrjótandi heimildanáma við
rannsóknir sínar og skrif. Jón varði miklu fé til bókakaupa og vandaðs
bókbands og fátt virtist honum skemmtilegra en sýna gestum féséða eða
merka bók, er hann hafði dregið að.
Þau Kristín og Jón voru barnlaus og í sameiningu ráðstöfuðu þau eigum
sínum í þágu vísinda- og fræðistarfa. Þannig gáfu þau bókasafnið til Há-
skólabókasafns og fylgdi með hús þeirra hjóna, en andvirði þess, er selt
yrði, skyldi ganga til eflingar og umönnunar bókasafnsins. Ýmsum heim-
ilismunum ráðstöfuðu þau til Þjóðminjasafns og Nesstofusafns, en aðrar
eigur runnu samkvæmt erfðaskrá til Læknafélags Islands, sem verja skyldi
andvirði þeirra til uppbyggingar Nesstofusafnsins. Hafa íslenzk söfn og
minjavernd líklegast ekki í annan tíma þegið meiri gjöf.
Prófessor Jón Steffensen hlaut margar viðurkenningar fyrir rannsóknar-
störf sín og fræðimennsku og var félagi ýmissa fræða- og vísindafélaga.
Hann hlaut riddarakross fálkaorðunnar 1957 og var kjörinn heiðursdoktor
frá læknadeild Háskólans 1971. Hann varð félagi í Vísindafélagi Islendinga
1942 og forseti þess um tíma, sat í stjórnarnefnd ríkisspítalanna og um tíma
í byggingarnefnd Háskólans, rannsóknarstofnunarinnar að Keldum, svo og
náttúrugripasafnsins, og formaður Hins íslenzka fornleifafélags frá 1961 til
1979. Hann var hvarvetna traustur ráðgjafi og stjórnandi, framkoma hans
mótaðist af ígrundun og varfærni. I málfari var hann hægur og dró nokkuð
seiminn, en framsetningin virtist ævinlega þrauthugsuð. Hann var oft
nokkuð þungur fyrir og óhagganlegur, þegar hann hafði myndað sér
ákveðna skoðun og hafði oftlega gaman af að vera ekki algerlega sammála
þeim, er hann ræddi við. Sló hann þá stundum á létta strengi og hló við,
því að oft var grunnt á kýmni í fari hans. Hann gat oft sýnzt nokkuð
íhaldssamur og jafnvel þröngsýnn í viðræðum en örugg réttlætiskennd og
réttsýni stjórnaði allri skaphöfn hans og ákvörðunum, ekki sízt á fræða-
sviði.