Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1994, Page 78

82
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
starfaði sem úrsmiður í Reykjavík frá árinu 1922, þegar hann sneri aftur
frá Þýskalandi. Hann fékkst einnig við uppfinningar, bæði innan úrsmíða
en einnig við gerð tækis til sýningar á íslenskum kvikmyndatextum.
Sigurður fór að stunda ljósmyndun sem tómstundagaman um 1915 og
var mjög virkur áhugaljósmyndari um áratuga skeið. Þar að auki tók hann
nokkuð af kvikmyndum. Safn með plötum og filmum hans var gefið Þjóð-
minjasafni árið 1994, en kvikmyndir hans munu hafa glatast, þegar þær
voru lánaðar.
Frásagnir af Sigurði og myndatökum hans takmarkast við minningar-
orð, sem skrifuð voru að honum látnum. í minningarorðum um Sigurð
segir Haraldur S. Norðdahl: „Og myndasmiður var Sigurður afbragðs-
snjall og gerði miklar kröfur um form, lit og gæði myndanna. Og þar var
hann ekki við eina fjöl felldur. Flestar voru myndirnar af venjulegri gerð,
en auk þess tók hann margar stuttar kvikmyndir og hinar svo nefndu þrí-
víddarmyndir, sem ekki var eða er títt. Myndir af fuglurn og fögrum skóg-
um, glitrandi hafi og gjósandi fjöllum.
Það vakti eftirtekt hér heima fyrir mörgum árum, er hann hafði með
fleirum heimsótt Sovétríkin, að þegar hann kom heim setti hann upp sýn-
ingu á þar til gerðu hringsviði og sýndi fjölda þrívíddarmynda úr ferða-
laginu."47
Það sem eftir stendur af þessu áhugastarfi Sigurðar er plötu- og filmu-
safn hans í Þjóðminjasafni. Lauslega talið eru í því safni um 2.300 filmur
og plötur af ýmsum gerðum. Þar kennir ýmissa grasa. Hluti þess er tekinn
á ferðalögum erlendis, aðallega í Þýskalandi, Frakklandi og Sovétríkjun-
um. En kjarni þess er tekinn á ferðalögum innanlands og í Reykjavík.
Uppistaðan í safninu eru stereóskópmyndir, ýmist vanaleg negatíf eða
skuggamyndir, teknar bæði á glerplötur og filmur, í svarthvítu og í lit.
Stereóskópfilmur og -plötur í safni hans eru um 2.000, þar af 1.250 í svart-
hvítu, en 750 í lit. Stereóskópmyndirnar virðast teknar á árunum frá um
1925-68.
Sigurður virðist liafa verið framsækinn í þessu áhugamáli sínu. í safni
hans eru ljósmyndaplötur teknar í lit og ársettar til 1924. í minningarorð-
um um Sigurð kemur einmitt fram að hann hafi verið „meðal þeirra fyrstu
hér á landi til að taka myndir í lit."48 Það eru elstu litmyndir teknar hér-
lendis, sem varðveittar eru í safni á íslandi. Þrír áratugir áttu enn eftir að
líða áður en slíkar myndatökur yrðu almennar hérlendis. Árið 1930 byrjar
Sigurður að taka stereóskópmyndir í lit. Litnegatífin virðast frarnan af
vera frá Agfa og á gleri, þ.e. frá 1930-40, en síðar tekur hann að nota Koda-
chrome filmur upp úr 1940. Aðallega eru þessar litstereóskópplötur og -
filmur af landslagi, en þar eru einnig stórmerkar myndir m.a. frá Alþingis-