Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1994, Page 201

ÁRSSKÝRSLA 1994
205
styrkt. Var farið að Eyrarbakka og skoðað Assistentahúsið og Kaupmannshúsið svo og önn-
ur hús þar, sem hlotið hafa viðgerðarstyrki. Var og skoðuð Hraungerðiskirkja, Keldur á
Rangárvöllum, Hlíðarendakirkja og lauk ferðinni í Byggðasafninu í Skógum, sem skoðað var
undir leiðsögn Þórðar Tómassonar safnstjóra.
Arið 1992 var hafin húsakönnun á Isafirði í samvinnu við bæjarstjórnina þar og Skipu-
lagsstjóra ríkisins og var verkinu fram haldið 1993. I framhaldi af því ákvað nefndin að gefa
út leiðbeiningar um bæja- og húsakannanir. Fól nefndin Guðmundi L. Hafsteinssyni að
kynna sér nánar þá aðferð, sem notuð er í Danmörku og sem einnig var fyrirmynd húsakönn-
unar á Isafirði. Því fór Guðmundur til Danmerkur og kynnti sér vinnuaðferðir hjá Skov- og
naturstyrelsen, sem heyrir undir umhverfisráðuneytið.
í framhaldi af því var svo haldin ráðstefna 1. og 2. nóvember í Norræna húsinu um bæja-
og húsakannanir. Sérstakur gestur hennar var Gregers Algreen-Ussing arkitekt og forstöðu-
maður Bybevaringsafdelingen hjá Skov- og naturstyrelsen, sem hélt þar erindi um dönsku
aðferðina SAVE, sem hann hefur þróað við bæja- og húsakannanir. Aðrir sem héldu erindi á
ráðstefnunni voru Sturla Böðvarsson formaður Þjóðminjaráðs, Þór Magnússon þjóðminja-
vörður, Stefán Thors skipulagsstjóri, Guðný Gerður Gunnarsdóttir formaður Húsafriðunar-
nefndar, Þorsteinn Gunnarsson arkitekt, Nikulás Úlfar Másson arkitekt og Guðmundur L.
Hafsteinsson arkitekt. Um 60 manns sóttu ráðstefnuna og tóku þeir virkan þátt í umræðum
um vinnuaðferðir í bæja- og húsakönnunum.
Húsafriðunarnefnd hefur hafið undirbúning útgáfu leiðbeininga um viðgerðir gamalla
húsa, sem nýtzt geta hönnuðum, iðnaðarmönnum og eigendum. Viðræður voru við Árbæj-
arsafn, Rannsóknastofnun byggingariðnaðarins, Minjavernd og Fræðsluráð iðnaðarins um
samstarf við útgáfuna.
Nefndin réð Hörð Ágústsson til að semja bók, þar sem fjallað skyldi um byggingararf
þjóðarinnar og varðveizlu hans. Er sú vinna á lokastigi og er áætlað að bókin komi út á árinu
1995. Nefndin réði Ágúst Georgsson síðla árs 1994 til að annast lokafrágang handrits með
höfundi.
Lokið er við grunnskráningu friðaðra húsa og er það upphaf að gagnasöfnun um friðuð
hús hérlendis, en nefndin stefnir að því að safna saman á einn stað öllum upplýsingum, áætl-
unum og uppmælingum sem varða friðuð hús og þau hús, sem styrk hafa hlotið úr Húsa-
friðunarsjóði. I því skyni er hafin úttekt á tölvuskráningu nefndarinnar sem ætlað er að end-
urbæta.
Hér skal þess getið, að hátíðarguðsþjónustur voru haldnar í tveimur kirkjum vegna þess
að lokið var gagngerri og vandaðri viðgerð þeirra, sem Húsafriðunarsjóður hefur styrkt
verulega á undanförnum árum, Fitjakirkju í Skorradal 4. september og Hagakirkju í Holtum
6. nóvember. Var mikill mannfjöldi við báðar þessar athafnir, en kirkjurnar eru nú hinar
prýðilegustu og hvor á sinn hátt gott dæmi um kirkjur frá síðari hluta 19. aldar. Hin fyrr-
nefnda er einföld, fábreytt og turnlaus, en hin síðarnefnda er dæmi um hinar stærri og veg-
legri timburkirkjur í sveitum, sem risu eftir að menn fóru að reisa vandaðri og íburðarmeiri
kirkjur, þar sem efni leyfðu.
Húsnfriðumrsjóður. Framlag ríkisins skv. fjárlögum ársins 1994 var 10.500 þús., sem er þó
hvergi nærri það sem í lögum segir að veita skuli í sjóðinn. Framlag Jöfnunarsjóðs sveitar-
félaga nam kr. 37.089.080, sem vera hefði átt í reynd framlag ríkisins einnig, og nam því fjár-
hæð sjóðsins alls kr. 47.489.080.
Ákveðið hefur verið í samráði við Ríkisendurskoðun að ganga frá ársreikningum sjóðsins
fyrir 1992 í samræmi við heimild menntamálaráðuneytisins um að greiða kostnað vegna
starfsemi Húsafriðunarnefndar úr sjóðnum.
236 umsóknir bárust um styrki úr Húsafriðunarsjóði og var úthlutað 160 styrkjum, sam-
tals að fjárhæð kr. 44.748.000. í lok ársins var búið að greiða styrki að fjárhæð 30.848.000 og