Sujumut - 01.08.1939, Blaðsíða 2

38
SUJUMUT
ukiut 6*at Nr. 8
kalålivit akutatdlo.
agrdlagrtoK IllsimatOK.
sule kalåtdlit akuneKångitsut ikingitsut ka*
låtdlit nunaniput pingårtumik Kitåta sineriå*
ta avangnarpiåne, tåukua ilagait lvnånganer*
miut Tunumiutdlo. inuiait tåuko tåssåuput
nagguvingmingnit amiåkussut — atarKinarsi*
lat! tåukunanfpoK auk itsånitdle kingornu*
ssatut pigissaK agdlåt inusugtune nutarterne*
KartoK Kangarssuaic pissarssuit silarssup sine*
riainut avangnardlerpånut kisalo kingusinar*
ssugaluåkut kalåtdlit nunåta sineriånut avang*
nardlerpåmut nunagssitut auånut måna tikit*
dlugo ilaujuartoK. tåuko ataricinarsilit! tåu*
ko Kågssagssup Kiviup Kunuvdlo kinguåvi*
nut ilåuput. kingunerssuagut „Kavdlunåt“
Østerbygdimut Versterbygdimutdlo (Kav*
dlunåtsiait nunaKarfé avangnardleK kujatdler*
dlo) xavångarssuaK kangianitdlunit nagdliu*
simåput.
kalåtdlit Kavdlunåtsiainik nåpitserKårner*
mingnik OKalugtuanarput. taimane naligig*
tutut ingmingnut nåpftarsimåput. piniartu*
vigssuit avangnåmiut kujatåmiunit takornar*
tanit nunamingnut isersimassunit inorneruju*
masimångitdlat. iverfigissarsimavait unang*
missarsimavdlugitdlo. tamatumunga taigu*
tit „Arpatsivik", Pisigsarfik" il. il. nalunai*
autåuput. Kavdlunåtsiait ilisimatortait, pi*
ngårtumik Islandime palasit, itsaK taigdlau*
ssiatut OKalugtualiamingne (Saga) tamåkunu*
nga nalerKutdluartunik OKalugtualianarput
tåukunane kalåtdlit skrællinginik taissar*
dlugit. oKauseK tåuna „skrælling" isumaKå*
nguatsiarpoK „nivdliassut“nik, imaKa kalåt*
dlit tupigusuatdlagdlutik „ikingutigigpugut"
mut ugpernarsautitutdlusoK ilagsingnigkuma*
ssarnerånut nalencutoK takornartat tikilerne*
råne autdlalernerånilo ilagsingnissutaussar*
toK Kularnångitsumik Kilauterssornermik ila*
KartoK.
kingorna kalåtdlit nunane sanuimerput a*
kutat Inungnit (eskimut) Kavdlunånitdlo Ka*
Kortunik amilingnit akussat, tåssa tulungnit
hollandimiunit skottinitdlo — danskit nuna*
mik inungnigdlo navssårniartutut aitsåt ki*
ngornalo arfangniatut niuvemiatutdlo tåuku*
nunga ilånguput. G. Lindenow*ip, James
Hallip, Frobisherip, Davisip, L. Felykes
Haanip kisalo Norgemiut danskitdlo ajoKer*
suiartortitaisa tåukunångalo pingårnerssauv*
dlune Hans Egedip angalanermingnik nalu*
naerutait nalungilavut. Hans Egede suniu*
teKarnaviångikaluarpoK kalåtdlit nunanut pi*
nera niuverniarnermigtaoK sujunertaicardlune
nunasiaringningnertut pisimångikaluarpat —
taima pinera pissutauvoK åukut såkortune*
russumik akuneKariartulernermut, Kavdlunåt
nunasissut kalåtdlinik åipanigdlutik uverssåi*
nigdlutigdlunit mérKiulernerånut. Europa*
miut auat kalåtdlit taKåinut akuneKångitsu*
mik aulingmut kulerpoK. ukiut 20 hundredig*
ssåta ingerdlaneråne akutat amerdliartoKaut.
inuiaKatigit åssigingitsut akornåne kamage*
KatigingineK malungnarsilerpoK.
tamatumunga nalerKiutdlugit mauna tait*
dlatsiåsavåka Niels Egedip nalunaerutaine
(angajume Poulip imalt. Påviap kingorna*
gut angumik „nalunaerutai“nik nangitsisson)
palasivdlo Ostermannip tåuko pivdlugit ag*
dlautigissaine *) ericartugkat. Niels Egede
pingårtumik Åvangnåne (K’asigiånguane
Amerdlumilo) niuvertuvoK. perKautåne Kav*
dlunåt kalåtdlinik åipanigtarnerat nuånari*
nginguatsiavigpå pingårtumik kalåtdlit arnar*
tåinik nåmagingningissutse pissutigalugo.
uk. 1769 ima agdlagpoK: „tupigusutigåra Kav*
dlunåt ilagingne nålagarssuarnilo atorfigdlit
inungnut taima pulukerpalårtigissunut (kalåt*
dlit arnat pivai) sianitdliornerat, nakering*
ningneK taima itoK påsisinåungilara". ku*
pernerit ardlagdlit atordlugit Niels Egedip
kalåtdlit pulukerpalårnerat, pitsåungitsuti*
gut tatitussusiat, mångerssusiat, tigdlig*
kajugtorpalårnerat, Kujasuissusiat avdlar*
pagssuitdlo nangmineK issiminut nakernå*
ngitsut agdlautigai. taimåitordle åma nagga*
tåtigut (Klip. 246*248) ilåtigut nersuiniutau*
ssunik OKauseKarpoK.
auna pissutå: taimane Niels Egede nuna*
mut inungorfingminut (kal. nunanut) uter*
niariarmat kalåtdlit, (pingårtumik kuisimaler*
sut (tak. Kup. 242), erninaK narrujumersisima*
våt. taimåitumik Danskit kalåtdlinik åipanig*
simassut agssuarilersimavai ima OKauseKar*
dlune: „nakeringningneK taima itoK påsisi*
nåungilara, pinerssuseK, pisussuseK, igdlume
iluasårneK ipersårnerdlo tåukunane ilimagi*
ssagssåungikaluarput. . . . sordlikiaK uvdlut
8 Kångiutinartut KatsutaraluaKilisigik, tåssalo
ajornarserersoK“.
) H. Ostermannip tåuko naaiterKlgtipai atuagrkiar-
ssuarne „Meddelelser om Grønland“lmik taigfltilln»-
ne, atuagrkat 120-åne cup. 245-me lnffmlkutdlo agd a-
sraicautlKaluirlt Kup. 300-mit 361-mut.