Útsynningur - 04.09.1876, Blaðsíða 3

—ÚTSYNNINGUR—

Fiskprisarnir á ísafirði og kaupmennirnir.
Verzlunin hjá oss Tslendingum, er opt og einatt
þeim annmörkum bundin, að ekki er hægt að setja strax
fastann prís á íslenzkn vöruna; kaupmenn láta pví,sem
eðlilegt er dragast sem lengst að gefa upp prísana,
pangað til aðalkauptíðin byrjar; því opt eiga peir á
hættu alveg hvernig varan muni seljast í útlöndum.
Fiskileysið á Suðurlandi olli því, að margir kaupmenn
sendu skip sín til lausakaupa víðsvegar um landið, þar
á meðal sendi kaupmaður W. Fischer til ísafjarðar
og Arnarfjarðar. Á ísafirði eru fleiri kaupmenn, en
stærsta verzlun þar hefir Hans A. Clausen í Khöfn,
enda mun óvíða þurfa að spyrja að því hvaða maður
hann se —• því flestir, í það minnsta fyrir norðan Breiða-
fjörð munu kannast við nafnið.—Á Isafirði var mikið
til af fiski, enda var eigi sparað að gefa fyrir hann
jafnvel það hæsta verð, sem nokkurn tíma hefir verið.
J>egar lausakaupmaður kaupmanns Fisohers kom þang-
að, voru kaupmenn á ísafirði búnir að bjóða 60 krón-
ur fyrir Skippundið, og var það verð skrifað upp í öll-
um búðum á tanganum, og undirskrifað af kaup-
mönnum sjálfum. Lausakanpmaður frá Thomsen er þar
var fyrir hækkaði fiskinn upp í 62 krónur. Með þetta
verð voru allir bændur vel ánægðir, og í öllu falli var
engin orsök til að hækka verð fisksins upp úr t. d.
64 krónum. J>ó mátti heyra einhverjar dylgjur um
það, að faktor Clausens hefði fengið ef til vill Telegram
(hraðfregn) frá Kaupmannahöfn, líklegast með einhverj-
um ósýnilegum rafsegulþræði, að ágætlega liti út
fyrir sölu á fiski bæði í Spaníu og annarstaðar, var
því auðséð að faktorinn vildi ekki lengi bíða boðanna,
heldur þá þegar gjöra kallmannlega atlögu að öllum
fiskistökkum við allt Isafjarðardjúp. Eins og annar
kænn stjórnvitringur áleit hann þö" hyggilegast að hafa
stórveldin í ráðum með sér, og boðaði því kaupmönn-
unum herra Ásgeiri Asgeirssyni og Hjálmari Jónssyni
frá Önundarfirði á fund með sér. J>etta gjörðist síðla
dags, en ráðstefnan mun hafa varað langt fram á nótt.
|>egar sól roðaði á fjöll voru kapparnir viðbúnir til
orrustu, enda var þá fiskurinn stiginn upp í 70 krón-
ur. J>ó hér væri vel um hnútana búið, vöruðu ekki
þessir herrar sig á því, að óvinurinn kom í opna
skjöldu, og einmitt þaðan, er þá síztvarði. J>eim hafði
yfirsézt að bjóða hinum kaupmönnunum á Tanganum
að vera með á ráðstefnunni. J>eir bjuggust við, að þeir
myndu strax skrifa undir þessa nýju prísa,—því vér
einir höfum valdið rétt, verður að standa það höfum
sett,—þetta þótti hinum, sem eðlilegt var miður kurt-
eislega að sér farið, og í staðinn fyrir að samþykkja
þessa prísa, kom í þá þrjóska, og hækkuðu fiskinn enn
þá meira nefnilega upp í 75 krónur. Niðurstaðan á
öllu þessu varð því sú, að þetta skaðaði þá mest sjálfa
er höfðu orðið frumkvöðlarnir. J>að er sjálfsagt að
þeir agent Clausen og faktor hans, hafa mestan heið-
urinn af þessu, en. sá heiður hefði getað ef til vill orð-
ið þeim fullkeyptur, og líklegt er að agentinn láti ekki
framvegis slíka ókaupmannlega keppni olla því, að við-
skiptamenn hans á Börsinum í Khöfn verði að álíta
sem svo, að nú gjörist agentinn gamall, og því megi
menn ekki undrast yfir slíku. Vér getum bætt því
við, að bændum kæmi það betur, að það væri minna
og jafnara, því þótt faktor Clausens og þeir Ásgeir og
13
Hjálmar hafi ætlað að gjöra öll fyrverandi viðskipti
góð með þessu bragði, þá ætlum vér að bændur muni
eígi vera svo búnir að gleyma því sem áður er komið.
Hvað bændur sjálfa snertir, getum vér þakkað þeim
fyrir viðskiptin í sumar, og um leið fullvissað þá um,
að valla muni þess konar hnikkir kaupmannanna á ísa-
firði aptra lausakaupmönnum frá að verzla við þá
framvegis.
Fáein orð til kennara læknaskólans.
Eins og landsmönnum er kunnugt, höfum vér ný^
lega fengið læknaskóla, og er það mest fyrir fram^
göngu dr. Hjaltalín, hvernig sem reynslan verður, samt
efumst vér ekki um, að hann óski þess ásamt með-
kennurum sínum, að skólinn verði landinu til
gagns og sóma. Ver höfum frétt að kennarar skól-
ans hafi engan veginn verið ánægðir með, hvernig
stiptsyfirvöldin hafi eins og tekið fram fyrir hendurnar
á þeim, þegar þeir af áhuga (interesse) fyrir velferð
skólans, neyddust til að beita þeim aga, sem lands-
höfðingjabréfið til prestaskólans og læknaskólans gaf
þeim fulla heimild til. Sé þetta svo, finnum vér oss
til knúða til, að skora á þá, að láta ekki slíkt leggjast
í þagnargildi, ekki sízt ef her skyldi vera um drykkju-
skap að tala. J>að er nú þegar kominn sá orðrómur
út um landið, að hér muni þurfa að taka betur í taunv
ana, ef vel á að fara. Vér leyfum oss því að bæta því
við, að vér höfum þá tiltrú til kennara skólans, að þeir
ekki veiti þeim examen, sem að þeir fyrir guði og
samvizku sinni álíta í alla staði óhæfa til, að hafa jaíh
ábyrgðarmikla stöðu á hendi eins og lækna-embættið er;
því ef það er í alla staði skaðlegt fyrir prestaefni, að
gjöra sig opt seka í of mikilli nautn áfengra drykkja,
þá er það ekki síður fyrir læknaefnin, er opt og ein-
att hafa líf manna í hendi sér. Nú hafa kennararnir
ekki annað að gjöra, en fylgja samviskusamlega hinni
nýju reglugjörð skólans, sem tekur það ljóst fram, að
gjöri einn lærisveinn sig sekann í drykkjuskap eður
annari óreglu optar en þrisvar sinnum, og þrátt fyrir
aðvaranir, þá skuli vísa honum burt úr skólanum. J>að
dugar nú ekki fyrir kennarana her eptir, að láta aga
og aðhald á lærisveinunum slarka svona eptir því sem
bezt má, þeir hafa mikla ábyrgð fyrir þingi og þjóð,
og bæði skólans og sinn eigin heiður í veði ef út af
er brugðið.
Dagblöð vor J>jóðólíur, ísafold og INorðl-
ingur.
Oss finnst það vera skylda við lesendur vora að
minnast fáeinum orðum á dagblöð vor, en um leið
skulum vér geta þess, að hvert sem Útsynningur á
sér lengri eður skemmri aldur, skal hann aldrei gjöra
sig sekan í persónulegum skömmum við nokkurn
mann. Hvað þjóðólf snertir, er hefur tekið sér
það nafn, að kalla sig þjóðblað, þá verðum vér
að segja honum í bróðerni, að hann hefir ekkert leyfi
til í nafni þjóðarinnar eður fyrir hennar hönd, að gefa
það í skyn að hún sé hliðholl eða samdóma hægri
mönnum í Danmörku, og níða niður vinstri menn. Til
þess að þóknast vini sinum Dr. Eosenberg, getur J>jóð-
ólfur hælt hægri mönnum svo mikið sem hann vill
fyrir sína persónu. En sannleikurinn er, að vinstri
14