Skuld - 24.11.1877, Side 2

I. ár, nr. 15.]
SKULD.
[24. nóvbr. 1877.
hreint afleit að láta J>að dragast lengr, pví skil á fénaði
eru orðin in verstu.
Arnfinnr Jónsson.
Nr. 2] Bréfkafli frá útkjálka-bónda, 27. Septbr. ’77.
Herra ritstjóri! — Kæra pökk fyrir „Skuld;“ ég er
nú loksins búinn að fá 7 númer af henni, og pykir mér
leiðinlegt, hvað lengi síðasta blaðið (6.-7.) hefir verið á
leiðinni, en vel fellr mörgum hér innihald pess. — Mér
pótti og mjög vænt um ritgjörð yðar um „skólamálið“ í
3.—4. bl.; ég var húinn að fá andstygð á öllum skóla-
málsritgjörðum blaðanna, pví sjaldnast skildi ég mikið í
peim og svo var par stöðugt talað um 1 atínu-skólann
eins og ekki væri pörf á annari uppfræðing í landinu.
Yðar ritgjörð skildi ég og víst flestir alpýðumenn, og ef
pér vilduð hroyfa oftar við pví máli, gæti pó verið að pað
vekti margann til athuga; og ef pér gætuð komið ein-
hverjum framförum til leiðarípessu tilliti, er ég viss um
að margr unglings-munnr blessar yðr fyrir, að minsta
kosti síðar meir. — Ég á tvo stráka; annar er fyrir innan
fermingu en liinn er nú 19 ára; éghefi látið kenna peim
dönsku, reikning, skrift o. fl., og sá yngri var nú um
tíma hjá prestinum í næstu sveit, vetr sem leið, að kom-
ast ögn niðr í ensku.----En eitt líkar mér ekki í „Skuld.“
J>að er í nr. 6.—7., par sem talað er um ríkis-kyrkjuna
eða pjóð-kyrkjuna. — Ég hefi altaf verið trúmaðr og
vildi innræta börnum mínum pað sama; en pað sæði, sem
pér með pví sáið í hjörtu peirra ungu, sem lesa blað yðar
v (og unglingarnir eru hvað mest sólgnir í að lesa yðar
blað, par sem ég pekki til) pað getr ekki borið góðan
ávöxt. Trúið til pess manni, sem vill yðr og blaði yðar
vel, að árásir á kyrkju og trúarbrögð, ef pær koma oft
frá yðr, eyðileggja pá vinsæld, sem blað yðar annars að
maklegleikum mundi vinna sér.
|>ér vísið okkr til prestsins okkar, til að fá skýring
á pví, er pér talið um kyrkjuna, en hvorki parf ég að
láta skýra pað fyrir mér, pví pað skil ég sjálfr, að pað
er sama, að rífa niðr pjóðkyrkju okkar, sem að rífa niðr
trúna; og svo er nú líka svo ástatt, að brauðið hér er
með peim rýrustu, svo pað liefir staðið prestlaust nú um
nokkur ár, en nágranna-prestrinn, sem pjónar hér, messar
ekki hvern sunnudag, og ég hefi ekki fundið hann nýlega.
Hyggið pér nú að pessu, pó lieimskr kenni og yðr
ókendr, en sun árnar og ann yffr og „Skuld“ als góðs.
yðar
„Útkjálka-bóndi.“
[— Svar Ritstjórans: —• Jafnframt pví, að vér
kunnum „Útkjálka-bónda“ pökk fyrir velvild hans og góða
meiningu, verðum vér að benda honum á, „að hann veðr í
villu og svíma,“ par sem hann talar um pjóðkyrkjuna;
trúin og pjóð-kyrkjan eru sitt hvað. Og vér álítum
einmitt ríkis-kyrkju átumein allrar sannrar trúár. —Ef
pað hefir meiri pýðingu, að heyra petta af munni prests,
en vorum munni, pá skulum vér lofa peim lesendum, er
líkt liugsa og „útkjálka-bóndi“ pessi, að heyra kafla úr
bréfi tilvor frá séra Jóni Bjarnasyni í Ameríku(dags.
19. september). Séra Jón er vígðr prestr hér á landi
og enginn ber honum víst á brýn að hann sé eigi rétt-
trúaðr og trúmaðr. Hann segir: „Ég vona pú hreyfir
ærlega við kyrkju-ópverranum á íslandi. Menn eiga a 1 d r e i
að pagna, fyrr en ríks-kyrkjan íslenzka fer á höf-
uðið og önnur rís ný ogfrjálsí staðinn.“ — Og sáprestr,
er petta segir, er inn sanni, sem ekki hefir hikað við að
kasta frá sér góðri og óháðri lífsstöðu, til að pjóna
fátækum löndum sínum, er skorti eigi að eins prest, heldr
og efni til að launa honum svo, að hann væri skaðlaus af.
— Til slíks parf meira kristilegan anda, en finst hjá
prestum ríkis-kyrkjunnar á íslandi. Eða eigi höfum vér
heyrt pess getið enn um neinn af prestum vorum á feitu
brauðunum, að peir hafi brugðið við og tekið sér fátækt
— 148 —
útkjálka-brauð pó peir liafi heyrt kvartað um prestsleysi.
„Útkjálka-bóndinn“ hefir sjálfr sjón fyrir sögu í pví efni,
að pví, er liann segir frá.]
Dálítið um kærleiksverk.
Herra ritstjóri! — J>ann 28. október kom hingað að
Arnhólsstöðum kerling, sem sagðist eiga heima á Svína-
skála. Daginn eftir var hér ófært rigningarveðr (svo
veizla, sem átti að vera hér pann dag, fórst fyrir) og
komst pví kerling hvergi. — 30. s. mán. var gott veðr,
logn og poka; hugði hún pá gott til ferðarinnar, pví liér
voru um nóttina tveir menn af Völlum, sem fóru til Reyð-
arfjarðar; pá bað hún að lofa sér að verða peim sam-
ferða; en peir kváðust hafa hraða ferð, og væri pví oigi
til pess að hugsa. Við pað varð kerling klökk, en varð
pó svo búið að liafa. Að stundu liðinni komu hér tveir
sveitungar hennar, annar vinnumaðr, en hinn bóndi, Guð-
mundr í Hjáleigu; varð pá kerling léttbrýn og sem fugl
á kvisti, og lét ég árétta*) pá, pótt lítið væri, til pess
peir yrðu betri við kerlinguna. Að pví búnu fór hún og
grátbað pá, að lofa sér að verð% peim samferða og hjálpa
sér. Guðmundr bóndi varð fyrir svörum, kvað veðr í-
skyggilegt og taldi á fleiri tormerki. Ég sagði, sem satt
var, að veðr liti út fyrir að verða gott pann dag, en pað
kom fyrir ekki neitt, bóndi sat við sinn keip.—|>á kvaðst
ég mundi verða að fá frá sýslumanni vegabréf, eða Jónas
yrði að sækja hana;ápað féllust peir og urðu glaðir við
(pó pað auðsjáanlega væri búið í pann búning til pess að
peir segðu sjálfir frá pví peim til skammar); að pví búnu
fóru peir sína leið, með bænum kellingar og grát, sem
ekki linti fyrr, en ég hafði gefið henni talsvert af hjarta-
styrkjandi, og sagt henni, að pó ég hefði gjört boð með
peim, mundi henni verða eitthvað til að komast heim, en
nú í dag gæti ég ekki látið fylgja henni. Að áliðnum degi
kom Bárðr í Áreyjum á heimleið; hann liafði nógan tíma
heim sjálfr; hann bað hún um hjálp, en hann kvað pá of seint
að fara með liana, (sem sattvar), en til morguns skyldi
liann bíða eftir lienni, livað hann gjörði. f>á var rigning
og miklu lakara veðr, en fyrra daginn, svo pau fóru mér
hálfnauðugt; hér skildi Bárðr eftir pað, sem hann liafði
meðferðis, en flutti föggur kerlingar.
f>etta vildi ég að „Skuld“ tæki og legði fyrir hina 4
pá spurningu: hver af peim 5 cr hennar náuugi?
Arnhólsstöðum, 5. Nóvember ’77.
Arníinnr Jónsson.
Ráðyendni.
J>að var í fyrra sumar í einhverjum skrautlegasta
liluta Parísarborgar, að kona nokkur sat við dyrnar
á einu af inum fögru húsum; hún var um prítugs-
aldr og með henni drengr 4 til 5 ára gamall, en við
fætr henni var karfa með blómknöppum, sem hún bauð
peim að kaupa, er fram hjá gengu. — En pví miðr voru
blómknappar hennar bundnir heldr smekklauslega, svo að
enginn vildi kaupa af henni. — Hún var búin að sitja
parna nokkrar klukkustundir, en hafði ekki selt einn ein-
asta, og hún var svo sorgbitin á yfirbragð, vesalings kon-
an. — Litli drengrinn var áhyggjulaus, cins og allir eru
á hans aldri, og liann var altaf að bulla um hitt og petta
og tók ekkert eftir pví, að svo ílla lá á rnóðr lians.
Svo sem cinni stundu fyrir hádegi bar að herramann
nokkurn og var með honum mær ein ung og fögur, á að
gizka 18 ára; pau stönsuðu hjá konunni og maðrinnfórað
skoða balómknappana; en hann fann engan, sem honum lík-
*) Svo kalla menn lítilfjörlegar góðgjörðir.
—149 —