Suðri - 17.05.1884, Blaðsíða 3

49
fætinum, syo peir stukliu sem skjótast
kurtu.
Jón var enginn sérlegur skarpleika-
maður og pað var almannarómur, að
hann treysti betur mannpekkingu
Skjóna en sinni eigin. Yíst var um
pað, að honum var litið um alla pá
gefið, sem Skjóna geðjaðist ekki að.
J>að inátti Jón eiga, að hann fór
vel með Skjóna að öðru leyti en pví
hvað hann reið honurn mikið. Hann
stríðól hann á veturna og pegar hann
á vorin kom heim á honum dauð-
preyttum og kófsveittum eptir ein-
hverja embættisferðina, pá sleppti hann
honum 1 túnið og lét hann híta sig
saddan par sem loðnast var og Skjóna
pótti hezt.
Jón sagði pað opt og mörgum
sinnum bæði kenndur og ókenndur,
að Skjóna skyldi hann aldrei farga,
en pað heit var nærri pví komið út
um púfur einu sinni. Eins og góðum
og gömlum hreppstjóra. sómir og ber,
pótti Jóni hreppstjóra mjög vænt urn
sýslumanninn sinn og pað varjafnan við-
kvæði hans, að «eins og velferð hrepps-
ins væri komin undir pví, að hrepp-
stjórinn væri nýtt yfirvald, eins væri
velferð sýslunnar komin undir pví,
að sýslumaðurinn væri duglegur».
«Og» pví bætti hann við «við vitum
allir hve ágætt yfirvald við hér í sýslu
eigum». Hann gat ekkert um, hvern-
ig yfirvaldið í lireppnum væri, en pað
var almennt álitið, að honum pætti
pað ekki síður en sýslumaðurinnn.
Svo var pað eitt vor, pegar sýslu-
maðurinn kom að pinga og gisti lijá
hreppstjóranum, að peir sátu um kvöld-
ið að punsdrykkju bæði yfirvöldin.
|>eir urðu báðir nokkuð mikið kennd-
ir, einkum pó sveitaryfirvaldið. Jón
hreppstjóri varð ofboð blíður og ó-
venjuklökkur og ástríkur pegar hann
var búinn að fá mikið í kollinn. Svo
varð líka í petta sinn, og seinast um
kvöldið gaf hann sýslumanninum
Skjóna sinn. Sýslumaðurinn páði gjöí-
ina um kvöldið, en morguninn eptir
var ekki takandi í mál að liann færi
með Skjóna, enda lét hreppstjóri sér
vel líka, að sýslumaður póttist ekkcrt
muna eptir gjöfinni urn kvöldið.
En eptir pað gaf Jón hreppstjóri
engum manni Skjóna, pó hann yrði
kenudur og klökkur.
Hann varð reyndar opt góðglaður;
já, meira en pað; sá sem vissi bezt
um pað allt, var frægi Skjóni. Hann
varð opt og tíðum að hafa vit fyrir
pá báða, sig og hreppstjórann, og fór
allt vel.
j>egar hreppstjórinn var ekki nema
lítið eitt kenndur, pá var eins og
Skjóni dillaði undir honum; hann var
hjólliðugur og bráðviljugur og fór ým-
ist á renniskeiði eða harðasta stökki,
allt eptir pví sem hreppstjóranum bauð
við að horfa. Yæri hreppstjórinn í
meira lagi kenndur, pá fór Skjóni ald-
rei nema á skeiði og pað ofurpýðu
skeiði. En væri hreppstjórinn dauða-
drukkinn, pá fór Skjóni aldrei nema
hóftölt, og hagaði ferð sinni öldungis
eins og hann hefði tvennt fyrir aug-
um, að halda hreppstjóranum vakandi
og láta hann ekki detta af baki.
J>að var einkum í kaupstaðarferð-
um, að lireppstjóranum liætti við að
taka sér heldur mikið 1 staupinu, enda
var houum einu sinni nærri pví orðið
hált á pví.
J>að var eitt kvöld um haustið í
niðamyrkri og húðarigningu, að von
var á Jóni úr kaupstað. Hann reið
Skjóna eins og vant var. Ivvöldið leið
og Jón kom ekki. Kona hans var
orðin sárhrædd um hann. Hún vakti
alla nóttina og lét kveikja ljós í efstu
gluggum til að beina honum leið, ef
hann kynni að vera orðinn villtur.
|>egar komið varyfir aptureldingu kom
Jón loksins heim. Hann var gang-
andi og holdvotur frá hvirfli til ilja
og pegar kona hans spurði liann hvað
hefði tafið ferð hans og hvað væri orð-
ið um Skjóna, pá svaraði hann engu
öðru en pví, að Skjóni liefði bjargað
lifi sínu um nóttina og nú lægi hann
við Brúará, sem var alllangan veg
burt frá bamum, en taldi mjög óvíst að
menn fyndu hann lifandi.
Meira var ekki liægt að toga úr
hreppstjóranum; svo gekk hann til
rekkju og lá rúmfastur hálfan mánuð.
Skjóni fannst liggjandi á árbakk-
anum; hann var lifandi, en svo var
liann prekaður, að liann gat nær pví
í engan fótinn stigið, pegar hann ætl-
aði að standa upp.
Mönnum varð harla tíðrætt um
pennan atburð í sveitinni. Suroir liéldu
að hreppstjórinn hefði átt við sjó-
skrýmsl um nóttina, en peir voru
fleiri, sem héldu, að draugarnir á Brú-
arsandi mundu hafa viljað draga liann
í sjóinn. Fyrir Brúarsandi hafði farið
hákarlaskip með 12 mönnum fyrir eitt-
hvað 20 árum, og pað var alpýðutrú,
að par væri í meira lagi reimt síðan.
Aptur liéldu aðrir, að petta áfall
Skjóna og hreppstjórans hefði atvikast
miklu náttúrlegra. J>eir töldu víst,
að hreppstjórinn hefði verið í meira
lagi kenndur og flengt út í Brúará í
náttmyrkrinu beint á móti Brúarbæn-
um, en par er Brúará svo straumhörð
og breið, að pað er ekki fyrir færustu
hesta að synda par yfir, enda eru há-
ir oakkar par að ánni beggja megin.
Hvað s’em pessu leið, pá var hrepp-
stjórinn orðinn albata eptir liálfan
mánuð og sagði hverjum manni frá
pví, að Skjóni hefði bjargað lífi sínu
um nóttina, en ekkert vildi hann frek-
ara segja frá ferðum sínum.
En Skjóni náði sér aldrei eptir
petta. — Svo leið og beið. Jón hrepp-
stjóri fór að eldast og Skjóni ekki
síður.
J>egar Jónvar húinn að vera hrepp-
stjóri í 15 ár varð hann dannebrogs-
maður fyrir dugnað sinn í peirri stöðu.
Gárungarnir létu reyndar í veðri vaka,
að Skjóni hefði fullt eins vel átt kross-
inn skilið og hann og eptir pað var
Skjóni kallaður dannebrogs-Skjóni.
Jón hreppstjóri bar dannebrogs-
krossinn á brjóstinu á öllum helztu
mannfundum. Hann var í meira lagi
virðingagjarn og hvergi nærri laus við
að vera dálítið hégómagjarn. Hann
var nú líka kominn á pann aldur, að
liann með réttu gat krafizt pess eptir
guðs og inanna lögum, að menn sýndu
elli sinni fulla virðingu. Hann fann
vel til pess, að hann hafði varið mikl-
um hlut æfi sinnar til pess að stýra
sveitinni með ráðum og dáð og pað
var engin furða, pó hann ætlaðist til
pess, að sveitungar sínir fyndu pað
líka.
En pað var eins og gárungum sveit-
arinnar yrði meira og meira upp sigað
við hreppstjórann, eptir pví sem hann
eltist og virðing hans og álit óx. J>að
bætti heldur ekki um, að pað var al-
mennt álit, að hreppstjórinn væri
fjarskalega spéhræddur; en pað er eins
og öllurn sé upp sigað við slíka menn_
Hreppstjóranum duldist ekkert af
pessu, og hann tók pað mjög sárt.
En ekkert gramdist honum pó meira
en sú frétt, að Skjóni væri kallaður
dannebrogs-Skjóni. Honuin fannst sem
Skjóni kastaði einhvernveginn skugga
á virðingu sína; og pó undarlegt væri,
pá var ekki trútt um, að dálæti hans á
Skjóna færi að smáminnka. Hann fór nú
að sjá, að Skjóna var mikið farið aðförla
og honum fór stöku sinnum að detta
í hug, að sljákka mundi í háðfuglun-
um, ef hann hætti að ríða Skjóna.
Skjóni var enginn niaður, pví síð-
ur hreppstjóri. Hann gat hvorki eptir
guðs eða manna lögum heimtað virð-
ingu fyrir sinni elli.
Einn góðan veðurdag, sunnudag,
um sumarið reið Jón lireppstjóri til
kirkju á Skjóna sínum.
Margt fólk var komið á undan hon-
um til kirkjunnar; pað stóð á lilaðinu
á kirkjustaðnum og hjá kirkjugarðs-
veggnum og liorfði á ferðir manna.
Heim að kirkjustaðnum lágu renn-
sléttar melgötur og var pað vani
manna að spreita klárana par á mel-