Suðri - 16.08.1884, Blaðsíða 3

85
djúpt og hljóðlaust og opnar við pað
raddopið til fulls*). petta er naumast
rétt. Baddböndin liggja innan í harka-
höfðinu og eru að framan fest innan
á barkakýlinu, og ganga samsíða apt-
ur að tveim hreifanlegum brjósthnúðum
(cartilagines arytænoideae), er sitja
ofan á efsta barkahringnum (cartilago
cricoidea); fremri partur peirrar rifu
sem pannig myndast milli raddband-
anna og brjósthnúðanna til beggja
hliða, er raddopið, en aptari parturinn
sá er liggur milli hnúðanna, er and-
opið* eða pað op, sem vér öndum í
gegnum. pegar vér nú syngjum eða
tölum, leggjast hrjósthnúðarnir hvor
upp að öðrum, og andopið lokast; get-
um vér pví ekki andað meðan vér
syngjum. En pegar vér pegjum og
öndum, streymir loptið um andopið,
en raddböndin, eða mestur hluti peirra
liggja alveg saman. petta hefði sá átt
að geta um, sem tókst á hendur að
skrifa um raddfæri mannsins, pví pað
er svo nábundið pví, að pað getur ekki
frá pví skilist. En sá verður líka að
pekkja byggingu mannlegs líkama.
En pað er ekki petta eingöngu sem
gjörir kverið óaðgengilegt í mínum
augum, heldur er pað rithátturinn,
málið og framsetningin. Sem dæmi
uppá framsetninguna má nefna, að á
hls. 2. er svo komizt að orði: «og er
pá hinum fyrsta áfanga hljóðmyndun-
arinnar lokið», en á annan eða priðja
áfanga er aldrei minnst í kverinu;
hljóðið hvílir sig furðu lengi á pessum
fyrsta áfanga. Svo eru pessar vand-
ræða endurtekningar, sem eru peim svo
einkennilegar, sem ekki kunna að koma
orðum að pví, sem peir ætla að segja,
en eru að tyggja pað upp aptur á
næstu blaðsíðunni, sem peir eru búnir
að segja á hinni, ætlandi, að peir við
pað skýri efnið betur, en verða pví
grautarlegri og óskiljanlegri. pannig
á bls. 2., «séu raddböndin sJök verða
tónarnir einnig djúpir, en séu pau stríð,
verða peir pvert á móti», og aptur
nokkrum línum neðai'; «Hvað strídd
og slekju raddbandanna snertir, pá er
pað svo» o. s. frv. og á bls. 4.: «En
að neðan sitja pau (o: lungun) á pind-
inni» og 5 línum seinna: «Eins og pegar
er sagt, hvíla lungun á efri fleti pind-
arinnar*. Og svo pessi vandræðaorð:
«Vér höfum pá séð», «eins og nií var
sagt», «eins og að framan er sagt»,
sem koma opt fyrir á sömu blaðsíðu,
*) Orðið „ra(ldop“ er strangt tekið, ekki
rétt; og lieldur ekki „andop“, heldur ætti
það að réttu að vera „raddrifa“ og ,,andrifa“
Því pessi op eru löng og mjó eða eins og
rifur (sbr. „Stemmeridse“, „Stimmritze",
»rima vocalis1-).
lesendunum til einskis lærdóms, og
sem hægt hefði verið að sneiða lijá.
Juir sem minnst er á ltverið í J>jóð-
ólfsblaðinu er sagt, að pað kenni líka
«líkamsæfingar, sem nauðsynlegar eru
hverjum manni». J>að er nú svo sem
sjálfsagt að líkamsæfingar eru nauð-
synlegar hverjum manni, en ekki pær
sem kverið kennir, pví pær eru alls
engar, enda heyrir pað ekki til 1 svona
bók. Hvar ritstjóri J>jóðólfs hefur haft
augun, eða hvað hann hefur verið að
lesa pegar hann ímyndaði sér, að hann
væri að lesa kverið, veit eg ekki, en
hitt veit eg, að lionum mun ráðlegast
að halda sér frá að dæma um pær
bækur, er söngfræði snerta, sro að ekki
megi segja við hann: «Hvað vilt pú
í kór, sem ekki kannt að syngja?»
pórður Thoroddsen.
Merldleg Idaðamennska.
J>að var ekki lítið, sem gekk á fyr-
ir »J>jóðólfi« í vetur, pegar liann ílutti
greinarnar um Eggert Gunnarsson.
Aumingja Eggert var hvergi nærri,
hann var kófsveittur að vaða snjó
einliversstaðar á Vesturlandi, pegar
Jón Ólafsson með pessu litlafasi steig
í »J>jóðólfs«-stólinn og hrópaði svo, að
heyra skyldi gegnum holt og hæðir,
fjöll og firnindi: „hingaö, og ekki
leugra !*' — Eggért heyrði náttúrlega
ekkert og enginn lieyrði neitt; allir
fóru sínu frarn, hvað sem paut í
»J>jóðólfi«. J>að var enginn smáræðis
gangur á Jóni Ól. pá: »Vé,r erum
almenningi og sjálfum oss ekki
síður skyldugir um, að láta nú ekki
athæfi eins og Eggerts lengur óátalið
ganga«. Hano segist, ekki »fyrri en
nú« hafa látið »J>jóðólf« beita pví á-
liti(!) og tiltrú(!), sem hann kann að
hafa rneðal almennings, til að taka í
taumana«. J>að koma nærripví grát-
hljóð 1 kverkarnar á honum yfir pví,
að enginn skuli hafa tekið að sér »að
moka þennan flór», eins og liann
hefði svo marga flórana að moka, að
hann sæi ekki út úr peim. Honum
pykir athæfi Eggerts keyra svo úr
hófi, að pað »væri synd við köllun
vora(!) að pegja lengur. ... Nú cða
aldrei hlýtur aðvörunarinnar raust
að hljóma: „hingaö og ekki lengra“!
J>að er bæði margt og mikið, sem
Eggert er á borið brýn í greinunum í
«J>jóðólfi» 6. og 9. bl. p. á. Eggert á
að hafa mishrúkað nöfn vina sinna og
annað. Hann á að hafa narrað út
úr fjölskyldumönnum aleigu peirra.
Hann á að hafa eytt úr sjálfs síns
hendi stórfé sem honum hefur verið
trúað fyrir. Eerðir Eggerts um landið
eru kallaðar „þetfar nýju herhlanp
Tyrkjans». Jón Ól. ber slíka brenn-
andi umhyggju fyrir Vestfjörðum, að
pað rennur eiginlega fyrst út í fyrir
honum, pegar hann veit af Eggert
komnum vestur: «J>að er blóðugt að
svíkja út síðasta munnbitavirðið frá
munni fátæklinga og fáráðlinga á penn-
an hátt og hafa e/<:/«' nokkrci skynsam-
lega von um, að geta nokkru sinni
endurgoldið einn eyii, en par á móti
fulla meðvitund um, að vera gjaldprota
maður eða langt par fyrir neðan«.
Síðar segir hann: »J>eir sem glæpzt
hafa á að láta hann (Eggert) fá fé
eða veð í pessiri ferð, œttu þegar að
snúa ser til yfirvaldsins og láta taka
það af honum, áður en hann fær eytt
pví eða flúið úr landi með pað, pví að
hann mun ekki geta sýnt né sannað,
að hann hafi minnstu útsjón á að
geta endurgreitt einn skilding af pví
og má pví petta fé heita svikið út«.
I 9. blaðinu segir haun um Eggert,
eptir að hann er búinn að nefna
mörg dæmi, sem eiga að sanna, hve
Eggert taki lítt sárt, pó menn bíði
tjón af hans völdum: »Nú fer hann
húsgang um allt Vesturland til að slá
nýjar plötur, taka ný lán, par sem
hæði honum og hverjmn öðrum, sem
kunnugt er um hag hans, getur ekki
annað en verið fullljóst, að hann get-
ur aldrei endurgoldið pessi lán«. Og
í byrjun pessarar greinar stendur: »En
samvizka vor sem blaðamanns leyfði
oss eigi, að horfa pegjandi á aðfarir
hans, eptir að vér vorum orðnir
sannfœrðir um sjálfir, að Egert
værisvo kominn, að það vceri víst tjóu
og glötun hverjuin mainii, aö festa
trú á haini og láta liann narra út
úr sér /é«.
Svona kemst »J>jóðólfur að orði 16.
febr. og 8. marz p. á.
Svo liðu nokkrir mánuðir, Eggert
kemur hingað til bæjarins, og í gær,
12. ágúst kemur svo út í »J>jóðólfi«
pessi grein, undirskrifuð af Jóni Ólafs-
syni og dagsett 8. p. m.:
,, f>ar eð eq hefi komizt að því, að
menn álita að virðingu og trausti
herra kaupmanns Eggerts Gunnars-
sonar sé mishoðið með greinum þeim,
er eg ritaði um Ixann i 6. og 9. tölu-
bl. pjóðófs XXXVI. árg. með því
þar sé dróttað að honum, að hann
hafi eða hafi þann tilgang að draga
menn á tálar eða pretta þá í viðskipt-
um, þá lýsi eg hér með yfir því, að
sá var eigi tilgangur greina þessara,
því eg hef eigi œtlað Eggert Gunn-
arssyni slíkt og ætla lionum það eigi