Suðri - 06.09.1884, Síða 1

Af Suðra koma 3 blöð út
á mánuði. Uppsögn með
3 mán. fyrirvara frá ára-
mótum.
A rgangurinn 34 blöð kostar
3 kr. (erlendis 4 kr.), sem
borgist fyrir ágústlok ár
livert
2. árg.
ÍJtlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 18. ágúst 1884.
England. Ennpá heyra menn um
fundarhöld á Englandi og óánægju þjóð-
arinnar með efri málstofuna og tiltektir
hennar. Merkastir af fundum pessum
eru fuiulur einn er haldinn var í Birm-
ingham; þar voru 100 þúsundir
manna saman komnar. Annar var í
Manchester; á peim fundi voru 80 pús.
manna, og héldu þeir par ræður Bright
gamli og Hartington hermálaráðgjafi.
])að er enginn efi á, að Gladstone dettur
ekki í hug að láta nýjar kosningar
fara fram að sinni, livað hátt sem Tory-
ar krefjast pess. Hann hefur langt yfir
helming þingmanna með sér, og pá leika
stjórnirnar sér ekki að því, að leysa
upp pingin. Nú ganga fregnir um að
pað sé í orði, að stjórnin kjósi 50 nýja
lávarða af sínum flokki, til pess að
hafa yfirtökin í efri málstofunni. Svo
er að sjá sem drottning hafi ekki verið
fús til að fallast á pað, en pað er sagt
að prinsinn afWales hafi sótt pað mál
mjög fast, enda er hann að almanna
rómi maður mjög frjálslyndur.—Kú er
stórveldafundinum í Lundúnahorg lokið,
en varð að engu gagni. Englending-
um og Frökkum gat ekki samið, og
Bismarck var Frökkum hliðhollur; blöð
Englendinga hafa farið ómjúkum orðum
nm Bismarck síðan, en mörg hrósa pau
pó happi yfir að ckkert varð úr samn-
ingum, pví nú hafa Englendingar miklu
frjálsari hendur en áður þar syðra.
Korðurálfumenn sem búa í Hlexandríu
eru aptur á móti mjög óánægðir með
pessi málaslit, pví þeir höfðu húizt við
að nú mundi ákveðið um hætur handa
þeim, fyrir skaða pann er þeir höfðu
af pví, að Alexandría var skotin niður.
— ]>að lítur út fyrir að Gordon líði
betur en frá hefur verið sagt. Fyrir
ekki löngu síðan var prentað í Times
hréf frá honum. Segir hann par að
Khartum og Sennaar hafi Mahdíinn
enn elcki náð, og ennfremur að hann
sjálfur haíi 8000 hermanna 1 Khartum,
en Berber hafði Mahdíinn náð með
svikum. Sagt er að hann liafi um 16
pús. manna á víð og dreif. Aðrirtelja
hann pó miklu liðfleiri. Blað eitt
sem gehð er út á Egyptalandi segir, að
hann sé nú að skipa stjórn í ríki sínu.
Reykjiivík 6. septemker 1884.
Blaðið segir að pað sé um 20 pús.
ferli. mílur á stærð, og hafi 4 inillí-
ónir íbúa. Nú er pað afráðið að Eng-
lendingar sendi Northhrook ráðgjafa
suður til Egyptalands til pess að ann-
ast par mál þeirra, og hefur hann al-
gjörlega óbundnar liendur. pingið enska
hefur veitt 400,000 pund st. til pess að
senda suður herlið Gordon til liðveizlu.
Belgía. Vér höfum getið pess áður,
að klerkarnir eru nýkomnir til valda
í Belgíu; par hafði áður verið frjáls-
lynd stjórn og allt farið vel fram. En
Belgía er kapólskt land, og hafa pví
klerkarnir par rnjög mikil álirif á al-
múgann, ekki sízt þá, sem hvorki eru
lesandi eða skrifandi, og hafa menn
séð pess ljósan vott, að í þeim héruð-
um í Belgíu parsem menntun er minnst
par hefur klerkunum einnig orðið bezt
ágengt. J»etta leiddi til pess að peir
unnu sigur við kosningarnar. Stjórnin
sem fyrir sat vissi pegar hvað til síns
friðar heyrði og sagði af sér. Nú hef-
ur stjórnin lagt fyrir þingið ny lög um
fyrirkomulag á skólum 1 landinu.
Stjórnin sem frá fór, hafði árið 1879
samið skólalög handa landinu og höfðu
pau gjört mikið gagn og menntun í
landinu aukist. Nú á pað að verða
pað fyrsta verk þessarar nýju stjórnar,
að brjóta pað niður, sem liinir höfðu
byggt upp. Jþegar að er gáð, er allt
miðað til pess að leggja alla uppfræðslu
í hendur prestanna. Jpegar menn nú
hugsa til pess, live illa kaþólskum
klerkum er við að alþýðan fái aðra
menntun, en peir sjálíir veita henni,
pá er pað auðsætt, að peir muni verja
öllum áhrifum sínum á alþýðuna til
pess að telja hana frá að leita sér ann-
arar menntunar en þeir fá í barnalær-
dóminum. |>að er ekki að furða, pó
lög þessi mæti allri hugsanlegri mót-
spyrnu frá frjálslynda flokknum, og
eins og við er að búazt, pá er það
einkum í bæjunum að á slíku ber.
]>að hafa orðið allmikil upppot í mörg-
urn borgum, par á meðal Bryssel og
Antwerpen. Borgarstjórnirnar hafa
ritað til pings og konungs og inótmælt
lögunum, en allt kemur fyrir ekkert.
Allt hefur pó farið nokkurnveginn frið-
samlega fram, en sagt er að stjórninni
hafi verið engan veginn á móti skapi að
meira hefði orðið af óeirðunuin því
hún vill gjarnan ná í færi til að breyta
stjórnarforminu.
Jþýzkaland. Nú í nokkrar vikur
91
28. blað.
hefur verið allmikið um fundi meðal
bænda á ]>ýzkalandi, og hafa peir látið
pað í ljósi, að þeir fvlgdu frjálslynda
flokknum í pinginu. Apturhaldsmenn
og ríkir jarðeigendur hafa gjört allt sitt
til pess að vinna hylli bændanna, en
allt hefur pó orðið árangurslaust.
Frakkland. ]>egar Ferry réðst í
að taka aptur upp stjórnarskrármálið,
sem hafði orðið ráðaneyti Gambettu
að fótakefli, pótti mönnum liann fær-
ast mikið 1 fang, og vanséð að hann
gæti pað mál vel til lykta leitt.
Studdust pessar skoðanir einkum við
lagaákvæði pau í stjórnarskránni, er
snerta fyrirkomulag pjóðpingsins, þ. e.
a. s. pess pings, er ráða slcal stjórnar-
skrárbreytingum til lykta, en pað
ping er skipað fulltrúum beggja deild-
anna. Báðar deildirnar purfa að vera
á sama máli um að þingið sé saman
kallað, en þegar pað einu sinni er
sett, pá er pað hafið yfir lögin, pví
verður cigi slitið nema með samþykki
meiri hlutans og pað liefur leyfi til,
að taka hvert pað mál til uinræðu, er
pví sýnist og getur þannig umturnað
stjórnarformi landsins algjörlega, án
pess að brjóta lögin. Frumvarp Fer-
rys liafði pá stefnu, að veikja völd
öldungaráðsins að pví er snertir lög-
gjöf og íjármál og enn fremur gjöra
kosningarrétt til pess almennari.
Fulltrúapingið sampykkti frumvarp
lians og var pað síðan sent ölddunga-
deildinni; öldungadeildin sendi pað
svo aptur með nokkrum breytingmn
og féllst fulltrúadeildin á pær, svo
endurskoðunin næði fram að ganga.
4. dag ágústm. var pinginu stefnt
saman í Yersölum. Fundirurðu peg-
ar svo háværir og róstusamir, að fram
úr öllu hófi keyrði, og varð forseti
opt að slíta lundi í miðju kafi, til pess
að láta fundarmönnum renna reiðina.
Mótstöðumenn stjórnarinnar báru fram
fjölda af frumvörpum til pess að
trufla málið fyrir henni og færa end-
urskoðunarmálið út fyrir pau takmörk
er liún hafði sett, en þeim tókst pað
eigi, pví stjórnarliðar héldu saman og
felldu allar uppástungur þeirra.
]>ann 13. p. m. var störfum þingsins
lokið og endurskoðunarfrumvarp Fer-
rys var samþykkt með 509 atkvæðum
móti 172. Yér viljum geta hér
tveggja fyrstu greinanna í endurskoð-
unarlögunum, með pví pær miða sér-
staklega að pví, að staðfesta pjóðveld-