Suðri - 23.09.1884, Blaðsíða 2

596
á veg komnir, þegar peir kæmu í
skólann; þó mætti gera ráð fyrir að
námstíminn væri eigi styttri en 1 vet-
ur og eigi lengri en 2 vetur. En
leyfa mætti öðrum en þeim, er gengið
hafa í skólana, að ganga þar undir
hurtfararpróf. Burtfararpróf frá þess-
um alþýðuskólum ætti að vera skil-
yrði fyrir inntöku í Möðruvallaskólann
og kvennaskólann 1 Beykjavík. En
aptur ætti burtfararpróf frá Möðru-
vallaskólanum að veita þeim, er þaðan
útskrifast, rétt til forstöðu- og kenn-
araembætta við alþýðuskólana fyrir
pilta og burtfararpróf frá kvennaskól-
anum í Keykjavík rétt til forstöðu- og
kennaraembætta við alþýðuskólana fyr-
ir stúlkur. Kennslu barna í lestri,
kristnum fræðum, skript og algengasta
reikningi ættu foreldrar eða vanda-
menn barnanna að annast. Gott væri
það, að sem fiest sveitarfélög gætu
komið sér saman um og hefðu efni á
að koma á fót hjá sér barnaskólum.
Hvað nú snertir nieniituii í bú-
l'ræði, þá hefur «ungur bóndi» (og
búfræðingur má hæta við) ritað grein
í þetta blað «um fyrirkomulag bú-
fræðiskennslunnar hér á landi» (2. árg.
Suðra, 8. bl., 29. marz þ. á.) og erum
vér honum samdóma um, bæði að hér
á landi ætti að vera einn búnaðarskóli
fyrir land allt, sem nyti ríflegra til-
laga af landsfé og nefna mætti lancls-
húnaðarsJwla, og að auk þess væri að
minnsta kosti einn jarðyrkjusJcóli í
landsfjórðungi hverjum; þessir jarð-
yrkjuskólar ættu að vera prívatskólar,
en nauðsynlegt mundi, að minnsta
lrosti fyrst um sinn, meðan þeir væru
að komast á fót, að þeir nytu noklc-
urs styrks af landsfé. Skilyrðið fyrir
inntöku á landsbúnaðarskólann ætti
svo að vera burtfararpróf frá jarð-
yrkjuskólunum og burtfararpróf frá
landsbúnaðarskólanum ætti svo aptur
að veita rétt til forstöðu- og kennara-
embætta við jarðyrkjuskólana. En nú
sem stendur eru 4 búnaðarskólar
komnir á fót að nafninu til, sinn í
hverjum landsfjórðungi, og úr því að
allmikill köstnaður þegar er lagður í
það að koma þessum stofnunum á fót,
þá sýnist ekki heppilegt að leggja þá
þegar niður og stofna í þeirra stað
einn landsbúnaðarskóla, þar sem þó
nær því alla reynslu vantar fyrir því
hér á landi, hvernig skipulag þessa
landsbúnaðarskóla væri heppilegast í
einu og öllu. Ráðlegast virðist því, að
skjóta stofnun landsbúnaðarskólans á
frest nokkur ár, þangað til þessir fjórð-
ungsskólar væru búnir að gefa mönn-
um fulla reynslu fyrir því, hvernig
slíkum landsbúnaðarskóla yrði bezt
fyrir komið. |>egar hann svo væri
fenginn, gætu þessir fjórðungsbúnaðar-
skólar orðið prívat-jarðyrkjuskólar þeir,
er vér nefndum fyr.
I>á er að minnast á menntuii í
sjómannafræði. |>að hefur langan
aldur verið oss meiri skömm og skaði
en frá verði sagt, að vér skulum eng-
an sjómannaskóla liafa. Eitt af því
allra-bráðnauðsynlegasta hér á landi er
að fá stofnaðan sjómannasJwh. Eyrst
um sinn að minnsta kosti mundi einn
nægja og væri hann sjálfsagt allra
hluta vegna bezt settur í Beykjavík.
Töluverðan undirhúning mundi þurfa
undir þann skóla, ef námstíminn ætti
ekki að vera því lengri, en nægilegt
skilyrði í þeim efnum, fyrir inntöku í
sjómannaskólann, mundi þó vera burt-
fararpróf frá alþýðuskólunum fyrir
pilta.
|>á er nú eptir að tala um kostn-
aðinn við alla þessa skóla og heppi-
legasta fyrirkomulagið á stjórn þeirra,
og það skulum vér gera næst.
IJtlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 28 ágúst 1884.
England. j>að var um tíina nokk-
urt hlé á mannfundunum miklu, og
deilunum um kosningafrelsið. En nú
er þó aptur tekið til óspilltra málanna.
Um tíma hefur mest borið á Tory-
flokknum, því þeir sáu að þeir urðu
einnig að aðhafast nokkuð. Innan
skamms ætlar Glaðstone sjálfur að
halda fund með kjósendum sínum, og
fylgismenn hans bíða þess að heyra,
hvert ráð hann vill upp taka. En eptir
það á að ganga fram með oddi og
egg, þangað til þingið kemur saman
15. sept. Glaðstone vill ekki að lávarða-
deildin sje afnumin, en svæsni (radikali)
flokkurinn, sem nú er orðinn mjög
liðstyrkur, berst fyrir því af öllu afli.
|>eim mönnuin, sem þann flokk fylla,
er miklu meira um það gjöra, að lög-
gjafarvaldið gangi ekki að erfðum,
heldur en nokkurntíma að kosningar-
lögin nái fram að ganga. — |>að ganga
enn þá fregnir af óánægju manna í
Alexandría með það hvað seint komi
skaðabæturnar. J>ann 16. þ. m. voru
þar 8 þúsund manna saman komnar
á strætum úti, til þess að mótmæla
aðferð stjórnarinnar við sig. jþað end-
aði þó allt nokkurnveginn friðsamlega.
Nú er 1 óða önn verið að búa út lið
á Englandi, til þess að veita Gordon
hjálp. — |>að er sjaldan að minnst
sjc á Indland. Þessi mikli þjóðlík-
ami liefur verið eins og dauður dep-
ill í ógnarveldi Englandsdrottningar.
Menn vila að Englendingar hafa þaðan
ógrynni fjár árlega, en annars mjög
lítið. Menn hafa þó heyrt alllengi,
að ekki sé þar með öllu laust við um-
brot fremur en annarstaðar. En þess-
ar fregnir hafa menn að eins haft úr
blöðum frá Englandi, og þó annars
fréttir yfir liöfuð séu vanar að vaxa í
meðferðinni, þá hafa þær ætíð rýrnað
hjá Englendingum, að því er þetta
mál snertir. J>ví blöð Englendinga
hafa gjört sitt bezta til, að heimurinn
fengi ekkert að vita um þá megnu
óánægju, sem er á Indlandi, yfir því
að lúta útlendu valdi. Smátt og srnátt
hafa þó komið upp allmörg dagblöð 1
landinu sjálfu, og Englendingar hafa
ekki getað bannað þeim bermælgi. Árið
1878 fékk Lytton lávarður því fram-
gengt að Indverjum voru gefin mjög
ófrjálsleg prentlög, svo þeir gátu lítið
sagt að ósekju, en nú eru þau lög af-
numin, og þó Indverjar eigi annars
við mjög harða stjórnarkosti að húa,
þá er þó þeim mun betur ástatt fyrir
þeim en Rússum, að þeir mega nálega
tala ög rita það sem þeir vilja. ]>að
lítur líka út fyrir, að þeir noti sér þann
rétt fyllilega um þessar mundir. J>að
er sagt að mörgum Englendingum sé
ekki um sel. Englendingar á Indlandi
gjöra allt sitt til þess, að prentfrelsið
sé af þeim tekið, en það lítur út fyrir að
mörgum Englendingum rísi liugur við
því ráði. Times hefur þó gjört til-
raun nokkra og gjört uppástungu í þá
átt, en margir halda að blaðið vinni
þar fyrir gíg. J>ví það er risin upp
í Englandi ný kynslóð, sem þykir það
enginn þjóðarsómi fyrir Englendinga
að drottna yfir 240 milíónum skyn-
lausra skepna, heldur vilja gjöra sitt.
bezta til, að hefja þær upp til jafn-
mikils andlegs sjálfstæðis og hún hef-
ur. Stjórn sú, sein nú er á Indlandi,
er að mörgu leyti frjálslynd, fremtir
en hitt, og varakontingurinn, Eipon lá-
varður, hefur mátt sæta þungum á-
kúrum fyrir réttarbætur þær, er hann
hefur viljað fram koma á Indlandi,
einkum þó af hendi Torymanna.
En það er líka enginn hægðar-
leikur að kippa þar í liðinn, og óæðri
embættismenn eru þar mjög illa ræmdir
og þjóðin þolir þeim miklu ver ó-
jöfnuðinn en áður.
FrakJiland. |>að fór út um þúfur
með samningana inilli Frakka og Kín-
verja. Kínverjar vildu eigi greiða
skaðabæturnar og þá varð Eerry að.
taka til sinna ráða. Erakkar liöfðu
herskip allmörg þar eystra og láu þau
flest fyrir framan Foutschou undir
forustu inanns þess er Courbet nefn-
ist. Foutschou er hjer um bil miðs-
vegar á milli Honkong og Shanghai,
og var þar eitt hið helzta hergagnabúr
Kínverja. J>egar Kínverjar þversköll-
uðust við að greiða skaðabæturnar
vildi Ferry skjóta þeim skolk í bringu
og bauð Courbet að skjóta á bæinn,
og það gjörði liann þann 23. þ. m.
»