Suðri - 20.12.1884, Blaðsíða 2

126
að hundruð. Ef afnumið yrði opið hréf
22. marz 1855, pá pyrfti að herða á
sektum, ef skotið væri í eða nálægt
selalátrum, og að pað yrði jafnvel gjört
að sakamáli, pví minni skaði er að
stela kind úr fjárhúsi en að skjóta sel
í lögnum, pví kindurnar, sem pjófur-
inn skilur eptir í húsinu fara ekkert,
en selurinn, sem eptir lifir flæmist
hurtu úr lögninni pegar par er skotið,
og ekki sízt efpessir óráðvendnismenn
hleypa par niður kjötinu af selnum,
sem átt hefur sér stað, pví «fátt pykir
ólireinum of óhreint*.
Bezt pætti mér við eiga, að allur
landselur væri friðaður íyrir skotum
jafnt í kringum allt land eins og æðar-
fuglinn, og peim lögum stranglega
framfylgt. Jeg álít hvorttveggja mjög
arðsamt par sem pað heyrir til, en
ekki eðlilegt að allir geti notið pess
jafnt. J>að geta ekki allir verið «Sela-
kóngar» dún- gras- skógar- og lax-
kóngar o. s. frv. heldur ætti hver að
una við pað, sem hann hefur og rækta
og stunda pað sem hezt án pess að
vilja leiða pað í lög, að mega talca
annara. Jeg læt nú hér við staðar
nema að sinni, en vona að peir, sem
meiri áhugi mætti vera á um petta
mál, láti ekki sitt eptir verða að upp-
lýsa pað, pví jeg er að eins
fátœliur leiguliði
í vestureyjum á Iireiðafirði.
Reykjavík, 20. des. 1884.
Avarp til konungs. Með seinasta
póstskipi var sent ávarp til konungs
frá emhættismönnum, iðnaðarmönn-
um, kaupmönnum o. fl. í Reykjavík
og í grennd. Avarpið var svo hljóð-
andi:
Allernádigste Konge!
Den sörgelige Efterretning om Christ-
ianshorg-Slots Brand er nu ogsá náet
til Island og har i vore Hjerter vakt
en inderlig Trang til i dybeste Un-
derdanighed at udtale vor dyhtfölte Del-
tagelse i den Sorg, der sáledes har
ramt Deres Majestæt og Danmark og
denne dybtfölte Deltagelse drister vi
os til at udtale ikke blot i vort eget
men ogsá i alle Islænderes Kavn, thi
eftir som dette Sorgens Budskab ud-
bredes herfra til Landets fjerneste egne,
vil den samme Eölelse nær og fjernt
gennemtrænge og hevæge alle Hjerter,
da vi alle besjæles af den samme
undersátlige Kjærlighed til Deres
Majestæt og hevare i Taknemmelige
Hjerter Mindet om den store Hjælp,
Danmark bragte Islændcrno i Nödens
Time. Allernádigste Konge! Vel er
vi Islændere et Fattigt Folkefærd; men
vi er rige pá Kærlighed til vor Konge,
rige pá Deltagelse i Kongehusets Sorg
og Glæde, rige pá brændende Bönner
om at den almægtige Gud vil holde
sin beskermende Hánd over Deres
Majestæt.
Á íslenzku er ávarpið pannig:
Herra konungur!
Sorgarfregnin um brennu Kristjáns-
borgarhallar er einnig til vor komin
og hefur í hjörtum vorum vakið dýpstu
löngun til pess að tjá yðar hátign, hve
mjög vér, sem pegnar yðar, herra
konungur, tökum pátt í sorg yðar
hátignar og Danmerkur. Vér dirfumst
eigi einungis í nafni sjálfra vor, held-
ur einnig í nafni allra Islendinga, að
bera fram fyrir yðar hátign vora hjart-
anlega hluttekning í sorg yðar. |>ví
pegar pessi sorgarfregn berst og breið-
ist um land allt, munu hjörtu allra
fjær og nær gagntakast og hrærast af
inni sömu tilfinningu, par sem sál
vor allra ber hinn sama pegnlega
kærleika til yðar hátignar og vér
allir minnumst pakklátlega hinnar
miklu hjálpar, er Danmörk færði ís-
lendingum á tíma neyðarinnar. Herra
konungur! Vér íslendingar erum fá-
tæk pjóð, en auðugir erum vér að ást
til konungs vors, auðugir að pví að
taka pátt í sorg og gleði konungs-
hússins, að biðja almáttugan guð að
halda sinni verndarhendi yfir yðar
hátign.
J>ar sem «ísafold» 10. p. m. lætur
í veðri vaka, að pað haíi einungis ver-
ið hægrimenn í Danmörku sem létu
konungi hryggð sína í ljósi yfir hall-
arbrennunni, pá getum vér frætt «ísa-
fold* á pví, að pað voru ekki einung-
is hægrimenn, heldur allir vinstri-
menn Itka, sem létu konungi í ljósi
hryggð sína yfir pví, að höllin væri
brunnin, enda var pað líka von, pví
að konungur sjálfur kom pegar til og
gerði allt, sem í hans valdi stóð, til
pess að sem minnst tjón yrði af hrun-
anum. Vér íslendingar höfum líka
mikla ástæðu til að taka pátt í sorg
og gleði Kristjáns konungs 9. vegna
pess, að hann er miklu meiri velgjörða-
maður Islands, en nokkur annar kon-
ungur, sem pað hefur átt, og pað er
ekkert skrum, pó vjer segjum pað, að
allir einlægir Islands vinir hafi hryggst
konungsins vegna að Kristjánsborgar-
höll brann. Vinstrimenn í Danmörku
hafa einnig fundið hið sama, pví að
foringi vinstrimanna, Berg fólkspingis-
foringi, bað um leyfi fólkspingsins til
pess að flytja konungi samhryggðar-
kveðju pingsins, sem var sampykkt í
einu hljóði á fólkspinginu og kom
hann aptur og bar pinginu pakklætis-
kveðju frá konungi.
J>ar sem «ísafold» er að tala um
krossa og titla, pá getum vér sagt
henni pað, að slíkt á ekki við undir
pessum kringumstæðum, vegna pess að
menn fá sjaldnast krossa eða titla fyrir
að vera kurteysir.
Landsreikningurinn 1883. Hér
setjum vér hið helzta úr landsreikn-
ingnum 1883 eptir «ísafold», sem
«fyrir góðfýsi landshöfðingja á kost á
að birta nú pegar helztu atriðin úr
honum, pótt hann sé óendurskoðaður*.
Afgangurinn eptir reiknings-árið
liefur orðið stórmikiU, eins og árið á
undan, eða 108,227 kr. 36 a., var fyrra
árið 118,593 kr. 36 a.
J>að verður samtals eptir allt fjár-
hagstimabilið 1882-1883: 226,820 kr.
72 a., í stað pess að fjárlögin gerðu
ekki ráð fyrir nema rúmum 49 pús.
kr. alls.
J>að er brennivíns- og tóbakstoll-
urinn, sem á mestan pátt í pessum
gróða. Hann komst 48l/2 pús. kr. fram
úr áætlun: varð 188,517 Jer. 64 a.
áætl. 140,000 kr. Arið fyrir varð hann
166;804 kr. 40 a.
J>ar næst helir fiskitollurinn, p. e.
útflutningsgjald af íiski og lýsi m. m.>
numið 51, 645 kr. 23 a., í stað 25,000.
Auk pess heimtust á árinu rúm 5000
kr. af spítalagjaldseptirstöðvum frá f. á.
Hinir tekjuliðirnir hafa einnig farið
fram úr áætlun meira eða minna, nema
ábúðar og lausafjárskatturiun orðið tæp-
um 2 pús. kr. minni eða 43,282 kr í
stað 45,000; og er furða, að skarðið skuli
ekki hafa orðið særra eptir fellirinn
1882.
Alls varð tekju-upphæðin á árinu
530,435 kr. 75 a.; árið áður 540,458
kr. 30 a. Samtals bæði árin 1,070,894
kr. 05 a.; en áætlað 852,986 kr.
J>að er að segja: petta voru pær
tekjur, sem landssjóð bar á reiknings-
árinu (lögtekjur). Eins og vant er,
var talsvert ógoldið í árslok, en hins-
vegar galzt líka á reikningsárinu tölu-
vert af eptirstöðvum frá f. á., pannig
að alls greiddist á árinu 1883 í land-
sjóð 518,908 kr., en ógreiddar eptirstöð-
var í árslok 1883 alls 103,814 kr. —
par á meðal af aðflutningsgjaldi af
áfengum drykkjum og af tóbaki rúm
33 pús. kr. (árið fyrir 32 pús.), af
ábúðar- og lausafjárskatt 24 pús. (20
pús.); af afgjaldi af umboðs og klaustra-
jörðum nær 15 pús. (13 pús.); af út-
flutningsgjaldi af fiski og lýsi 11 pús.
Upp í lán var borgað á árinu
20,763 kr.
Gjöldin hafa allvíða orðið nokkuð