Fjallkonan - 15.02.1898, Page 1

Kemr út um miðja viku.
Árg. 3 kr. (erlendis 4 kr.)
Anglýsingar ódýrar.
FJALLKONAN.
öjalddagi 15. júlí. TJpp
sögn skrifleg fyrir 1. okt.
Afgr.: Þingholtsstrœti 18
XV, 7. Reykjavík, 1S. febrúar. 1898.
Botnvörpuveiðarnar.
I.
Botnvorpingarnir eru þegar
komnir. Hafa sézt 4 hér í Fióan-
nm, og hefir að sögn verið farið
ót i einn þeirra úr landi, þrátt
fyrir það, þótt amtmaðr hafi af
nýju ítrekað bann sitt gegn öll-
um samgöngum við botnverpinga.
— Svo -er sagt, að þeir hafi nú
ekki orðið varir við kola, og munu
þeir því hafa horfið burt héðan í
bráð.
Eftir fregnum þeim, sem stóðu
í síðasta blaði, má nú einnig bú-
ast við botnverpingum frá Dan-
mörku, sem draga engar dulur á,
að þeir ætli sér að stunda veið-
ina inni í landsteinum. — Þetta
mun vera fyrsti ár&ngrinn af
botnvörpulögum siðasta alþingis,
sem reyndar eru óstaðfest enn.
Þeim sem vorn viðstaddir, er
umræðurnar voru um það mál
á þingi í sumar, mun lengi í
minni með hvílíku kappi Benedikt
Sveinsson og fáeinir þingmenn
aðrir börðu fram það frumvarp.
Það var auðséð, að þeir álitu, að
hér væri til mikils að vinna, og
árangrinn mun líka eflaust verða
sá, ef lögin verða staðfest, að
annar aðalatvinnuvegr landsins
verðr ofrseldr útiendingum og ís-
lendingar sitja slyppir eftir. Því
þegar Englendingar, Danir og
hverir aðrir standa jafnt að vígi
íslendingum með botnvörpuveið-
arnar hér við land, má geta nærri,
hverir lúta í lægra haldi í þeim
kappleik; auðvitað íslendingar,
sem ern íátækastir og fáliðaðastir.
Nú ætlar hið danska félag að
fá mörg hundruð íslendinga á
fiskiskip sín. Hvar á að fá þá
menn? Hér verðr ekkert gert
fyrir verkafólksskorti ; sveita-
bændrnir standa uppi ráðalausir,
af því þá vantar vinnufólk, og
sjórinn verðr ekki heldr stundaðr,
þegar aflavon er, eins og hefir
sýnt sig hér við Faxaflóa undan-
farin sumur. Þilskipa-útvegrinn
verðr naumast stundaðr heldr
fyrir skorti á sjómönnum — og
svo á að fara að ráða sjómenn
vora á útlend skip, hundruðum
eða jafnvel þúsundum saman. Út-
gerðarmennrnir eiga þá líklega að
geraat'hásetar á útlendu fiskiskip-
unum, hjálpa útlendingunum til
að eyða fiskimið vor og'sópa hvern
fjörð og vík inn í landsteina, enn
hafa sjálfir ekkert af fiskinum.
Þetta eru framfarir!
Eftir fregnum þeim, sem borizt
hafa af ríkisþinginu, ætlar danska
stjórnin að leggja fram miklu
minna fé enn í fyrra til útgerðar
varðskipsins Heimdalls hér við
land, og á Heimdallr því að lík-
indum að verða hér; miklu skemr
enn í fyrra, hverju sem það erað
kenna. Líklega helzt því, að
Danir sjá, að árangrinn af þess-
ari útgerð skipsins hér við land
er nauðalitill, sem bæði er því að-
kenna, að botnverpingar geta ná-
lega farið allra sinna ferða fyrir
einu slíku skipi, og svo af því,
að landsmenn sjálfir hafa ekki
nægan dug í sér til að kæra botn-
verpingana, eða eru jafnvel í sam-
ráðum við þá.
Danir hafa um mörg ár stund-
að flatfisksveiði, einkum kolaveiði,
sem er orðin þar langtum þýðing-
armeiri enn síidveiðin. Sam-
kvæmt því sem stendr í Nat. ökon.
Tidskr. 1896 er arðrinn af síld-
veiði í Danmörku talinn ®/4
miljón króna á ári (veiðin er
auðvitað mjög misjöfn), enn af
kolaveiðum ls/4 miljón króna.
Kolaveiðar eru stundaðar meðfram
ströndum Jótlands, inn frá Skaga
báðum megin. Veiðin hefir verið
stunduð með kolanetjum, sem
kosta um 10 kr. hvert og eru
höfð um 30 með hverjum báti,
dráttarnetjum, sem eru um 50
faðma löng og kosta 70 kr. og
vörpum (snurrevád), sem lagðar
eru af bátum og dregnar inn af
skipum, sem liggja við akkeri;
þessar vörpur eru að sumu leyti
líkar botnvörpum og einnig hafð-
ar til annara fiskveiða; ennfremr
er nú farið að stunda kolaveiðarn-
ar með botnvörpum. Enn jafn-
framt hefir veiðin þverrað á síð-
ustu árum. Þess vegna eru kola-
og lúðuveiðar með vörpum (snurre-
vád) bannaðar í Kattegat mest alt
sumarið, og sala á smákola er
bönnuð. Þetta er gert til að friða
ungfiskinn og styðja að tímgun
fisksins, enn þessar takmarkanir
hafa þó ekki dugað til að halda
fiskinum við, svo að fiskimennirn-
ir hafa leitað til vestrstrandar
Jótlands; þegar nú fiskrinn er þar
einnig þrotinn, er leitað til ís-
lands. Hér eru engar skorður
settar, og þeir hugsa sér auðvit-
að til hreyfings, að veiða hér með
botnvörpum inni í landssteinum.
(Framh.).
Um blöðin.
Einhvern hefi ég heyrt eegja, að blöð-
in gerðu ekkert gagn, og að ritgerðir
um „landsins gagn og nauðsynjar“ færu
fyrir ofan garð og neðan hjá almenningi.
Eftir því ætti það að vera þýðingarlaust
strit, að rita í blöðin, og tilgangslaust
að halda þeim úti. En þar sem svo að
segja annarhver mentaðr maðr gerist
blaðaútgefandi og ritstjðri virðist eitt-
hvaðjgeggjað í þessu. Hitt er víst, að
blöðin gera ekki það gagn, sem þau
gœtu gert, og œttu að gera, og eru
ýmBar orsakir til þess. Aftr á mðti
leynir það sér ekki, að blöðunum fer
fram, og sést það helzt, ef borin erusam-
an nútíðarblöðin við þau, sem vðru hér
fyrir svo sem 30 árum. Það sem gerir
hvert blað að nýtu eða ðnýtu málgagni
er innihald þess. Enn það er aftr undir
ritstjðranum komið, hvað blaðið hefir
inni að halda, og þyrftu þeir stundum
að vera vandari að efni, heldr enn reynsl-
an bendir á, að þeir séu. Skammir,
illdeilur og keksni í blöðunum er sú
vara, sem heiðarlegir menn gefa lítið
fyrir, og þó úir og grúir af þesskonar
gððgæti í Bumum af helztu blöðunum,
sem kölluð eru.
Quðm. Friðjðnsson hefir einhvern tíma
sagt, að það hefði mest að segja, hvernig