Fjallkonan - 14.03.1898, Qupperneq 1
Xemr út u miðja viku.
Árg. 3 kr. (erlendis 4 kr.)
Auglýsingar ódýrar.
FJALLKONAN.
Qialddagi 15. jdlí Up p
sögn skrifleg fyrir 1. okt.
Afgr.: Þingholtsstreeti 18
XV, 11.
Illa líkar þjóðimii
við síðasta alþingi að flestu leyti.
Það er sök sér, þó stjóraarskrár-
málið færi í hundaaa fyrir hand-
vömrn þingmanna sjálfra, því við
]>ví má ætið búast, meðan vér höf-
um enga foringja í því máli,
sem hávaðínn getr fylgt. Ávarp
hinna 16 þingmanna mæiist mis-
jafnlega fyrir hjá oss í sveitunum,
og flestir láta sér fátt um finn-
ast.
Verst þykir frammistaða þing-
manna í bitlingagjöfunum. Það
er ekki ófróðiegt, að iesa ræður
þingmanna með og mót þeim. —
Þorsteini Eriingssyni er fuudið
það til foráttu, að hann hafl orkt
kvæðið: „Örlög guðanna", sem
þó mun vera alveg ósk&ðiegt fyr-
ir þjóðfélagið. Enn séra Matthíasi
er haldið ákaflega fram, og ekk-
ert fundið að því, þótt hann hafi
ort níð um landið, þegar harðindi
gengu hér og útflutningshugr var
sem mestr, og muu þó mega
færa iíkur til, að það kvæði hafl
hvatt menn tii að flytja burt af
landi, enda virðist það gert í
þeiui tilgangi. Honum er veittr
orðalaust sami styrkrinn þing
eftir þing. „Nær sem verri býr
til brag, biskup vorðr hann“.
Þetta taktleysi þingsins hlýtr að
að ssera tilfinningu ai3ra sannra
íslendinga.
Enginn „héraðsbrestr“ mundi
hafa orðið, því síðr „landbrest.r",
þótt öll skáidaiaunin hefðu verið
feid. Sama er að segja um marga
fleiri bitling?, þiugsins. Ör 13.
greiu hefði að öllum iikindum
mátt f'ella: a. 7—9, og c. 15,
16, 18, 19, 29 og 35. Flestir
þessir bitlingar mælast iila fyrir.
Þeir eru og flestir engum skii-
yrðum bundnir. Ti! hvaða rit-
starfa er hr. Jóni Óiafssyni t. d.
gefinn bitiingr? Það er ekki til-
tekið. Enn sagt er að bitiingr-
inn sé honum geflnn til að gefa
út „Nyju Öidina", sem fáeinir
þingmenn standi að baki. — Þess-
Reykjavík, 14. marz.
ir bitlingar, sem nú vóru taldir,
nema yfir 9000 króuum, og mæla
flestir á einn veg, að eitthvað
þarfara hefði mátt gera með all-
ar þessar þúsundir.
Þjóðjarðasölu frumvarpið hefir
þingið felt, og álít ég það ekki
rétt gert. Þingið vill sporna við
sjálfseign í landinu, gera aila
bændr að leiguliðum. Mál þetta
hefir jafnaa haft góðan byr á al-
þingi þangað tii nú, enn nú hefir
„erfðafestu“-hugmyndin rugiað
heila þingmanna. Væri ekki
vert fyrir þá að athuga, hvernig
þessi erfða-ábúð hefir reynst í
öðrum löndum? Það ættu allir
að skilja, að minsta kosti, að
æskiiegt væri að allar jarðir væru
undir eignar umráðum ábúanda.
Þar sem aimanna-stofnanir eru,
ættu þær einnig að eiga land
fyrir sig. Þegar svo væri koroið,
að hver sæti á sjáifs sín eign,
ætti að breyta erfðalögunum þann-
ig að ábúðarjörðin gengi óskift til
eins erfingja og að eigi mætti
selja neina jörð, veðsetja eða gefa.
Erfingjar, sem væru útiendir og
þeir sem eigi yrði búizt við að
byggi á jörðu, ættu þó að vera
undan skiidir þessum réttindum.
Með þessu móti myndu fljótt
koma upp margir sjáifseignar-
bændr á landi voru.
Það mun hafa verið rétt af þing-
iuu, að endrskoða tíundarlögin;
hefir þingið víst, álitið, að hundr-
uðin væri of ójöfn, og að hin
aimennu gjöid kæœi því misjafnt
niðr á þau. Engan hefl ég samt
heyrt kvarta yfir þessu. Enn
margir kvarta yfir því, að ekki
er farið að meta jarðeignir iands-
ins af nýju, þótt á þeim hafi orð-
ið stórkostleg breyting síðas þær
vóru metnar síðast, og þær séu
þannig mjög óáreiðanlegr gjaid-
stofn. Þingið er ekki sjálfa sér
samkvæmt í því, að vanda ein-
ungis undirstöðu luusafjártíundar-
innar, enu skeyta ekkert um, þótt
undirstaða j arðei gnatíundar sé röng.
Fátækramálið dagaði uppi á
1898.
þinginu, enda munu þær breyt-
ingar, sem farið var fram á, ekki
hafa mikla þýðingu til að létta
sveitarþyngsli, því að sveitar-
þyngslin munu víðast stafa af illri
fjárstjórn þurfamanna og virðing-
arleysi þeirra fyrir því að vera
sjálfstæðir menn. Eina ráðið við
sveitarþyngslunum er að bæta
uppeldið, laga hugsunarháttinn;
takist það, mun öllum þykja það
ósamboðið virðingu sinni að vera
öðrum til þyngsla. Þá mun einn-
ig efnahagrinn verða blómlegri
enn nú gerist.
Ritað í Norðrlandi.
Kvéldúlfr.
Þaö er óðs manns æði, að
ætla sér að hernema trúna.
Ritstjóri Lögbergs hins vestr-
heimska girðir iendar sínar á spá-
mannsvísu öðru hvoru. Enn það
mun sannast á honum, sem ein-
hverstaðar stendr skrifað, að:
asnan
talar fyr sannleika enn
spámaðrinn
sem á henni sitr þó ótrúlegt sé.
Ösuur munu t. d. fyr tala sanu-
leika, heldr enn ritstj. Lb. verði
sannindamaðr eða spámaðr að
þeim orðum, sem standa í blaði
hans, að Þorsteinn Erlingsson
„noti hvert tækifæri, sem gefst,
til að svívirða kirkju vora og
þjóna hennar“ og að hann „hefji“
mig (G. F.) „upp til skýjanna
bara fyrir það, að“ ég „sé nógu
ósvífinn, að hrakyrða kristnakenn-
ingu og kristin trúarbrögð.“
Það á víst að vera óhamingja
ísl. þjóðarinnar og kirkjunnar, að
við Þ. E. skalum vera í hjörðinni.
Það er þó vonandi, að hjörðinni
sé engin voðaleg hætta búin
meðan Sigtr. Jónasson hefir fjár-
tíkr sír.ar að Lögbergi.
Ég býst ekki við því, að okkr
ritstj. Lb. komi saman um lög-
málið og gleðiboðskapinn. Ég er