Fjallkonan - 14.03.1898, Blaðsíða 2

42
FJALLKONAN.
XY 11.
þeirrar skoðunar, að bezt eé að
kaupa hvern viljugan. Hann virð-
ist aftr á móti vera einn úr íiokki
þeirra manna, sem vill taka trúna
nauðuga.
Samkvæmt þessari skoðun er
það, að haun býr sig klunnaleg-
um berserkjabúningi, þegar hann
fer í víking fyrir kirkju síua, til
þess að hernema veikar sálir og
varnarlausar — til þrælkunar.
Það er gott fyrir kirkju Vestr-
íslendinga, og hvert íélag sem
er, að hafa
hugsunina, sálina og trúna
í þjónustu sinni — enn það er þó
því aðeins gott og gagnlegt, að
þær séu ekki
hermanna ambáttir.
Það er um trúna eins og ást-
ina. Það er óðs manns æði og vit-
leysa að hertaka hana með ofbeldi,
eða þröngva kosti hennar á
nokkurn hátt. Það ráð tekr eng-
inn maðr, sem vili vinna hana
handa sér. Það vita iíka prestar
vorir hér heima.
Þetta er óðs manns æði. Enn
þó hafa margir hæfileika menn
brent sig á þeim eldi. Einn þeirra
var Meistari Jón. Hann herjaði
á land trúarinnar — fór með
báli og brandi, herópi og Iúðra-
þyt. Enn hann vann ekkí lófa-
stóra landspildu undan drotning-
unum
vantrú og synd,
— þ. e. a. s. hann vann ekkert,
þegar hann fór herskildi.
Enn hitt er líka eins víst, að
þar var riddari á ferðinni, sem
bar vopnin fimiega og fór vel með
hernaði sínum. Það má segja
um hánn, að hann hjyggi svo
hart og títt, að þrjú sýndust vopn-
in á lofti. Og hann bar þrumur
og eldingar á tungu sinni.
Þess vegna mun mega full-
yrða, að
vantrúin og syndin
hafi hræðst hann.
Enn það er víst, að
trúin og vonin
elskuðu hann ekki og þess vegna
vann hann þeim hvorki veg né
völd.
Hann var svo sem stormbylr
sem fer yfir löndin, hreinsar loftið
að vísu, rífr og sópar ofan af
fræinu og frjóöngunum, enn hlúar
þeim hvorki né vökvar þau. Og
suiuum sópar hanu á burt út á
auðnir.
Líkt má segja um séra Jón
Bjarnason.
Allir flykkjast að þessum mönn-
um, til þðss að sjá vopnaburð
þeirra og fimleika, þeir sem eru
heilir heilsu og forvitnir. Enn
sjúkir menn eiga tii þeirra ekk-
ert erindi, þvi þeir eru engir
græðarar eða læknar.
Eun það þurfa einmitt, kenni-
menuirnir að vera.
Ritstjóri „Lögbergs“ ætti að
vita það, — eða hann ætti að
trúa því, þegar honum er sagt
það — að hann er enginn riddari
„af guðs náð“. — Hann kann að
geta sagað við í kirkju — ég
veit annars ekkert um það. —
Enn hann er ófær til þoss að
stíga í stolinn. Hann hefir a. m.
k. engar þær hugmyndir eða máls-
greinir á valdi tungu sinnar eða
penna, sem reka „vantrú“ okkar
Þ. E. á flótta.
Ég veit það, að hann hefir haft
sig „vel áfram“ í Ameríku.
Enn hann er samt enginn Móses
— enginn leiðtogi, sem sé fær um
að vísa börnum þjóðar sinnar veg
út úr Egyptalandi vantrúarinnar
inn í hið fyrirheitna Iand trúar-
innar.
Hann er að vísu í járnbrauta-
landi. Enn hann á enga járn-
braut né hefir tii umráða, til þess
að liytja fólk á inn í
guðsríki
Ég er sannfærðr um, að iiaun
veit ekki betr enn við Þ. E. hvar
guðs ríki er að finna.
1672. ’98.
Ouðmundr Friðjónsson.
ÍSLENZKR SÖGUBÁLKR.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandarriti. Lbs. 182,4to].
(Frh.) Jón hét foðurbróðir minn; hann
bjó pá á Þverá. Hann tór um jólin að
Hólum sinna erinda ; fann hér-greindan
Jón Þorkelsson, telr sig í ætt við hann,
hvar við hann kannaðist. Hann spyr
hann að, jhvort þar sé enginn í ættinni,
sem geti lært í skóla; hinn neitar því,
nema ef ég sé, og sé þó búið að reyna
það; segir þó ég sé hann, sem þeim hafi
líkað bezt við á Flugumýri. Hann gætir
að og finnr það er satt. Þarf það ei að
orðlengja: hann segir honum um morg-
uninn eftir, að biskup Harboe segi hann
og móðir mín skuli koma með mig heim
til stólsins á páskum og skuli með fylgja
prests attest um náttúrufar mitt, fram-
ferði, lærdóm og aldr. Nær þessi tíðindi
berast, er í ýmsum áttum gert að þeim
spott og athlátr, rangfærð orð og frá-
sagnir karlsins á marga vegi, setið við
eyra á presti: ég sé fullr af grillum,
standi og stími þar og þar úti um hag-
ana; mér er kvöl að minnast á allan
þann elg. Helzt átti Frostastaða og
Brekkna fólk þátt i þessu. Sigfús sonr
Þorgríms, sem nú var einn búinn að gefa
frá sér skólaveruua, gerir Bér ferð til
mín, og það oftar enn einu sinni, útmál-
ar fyrir mér skólann sem það argasta
fangelsishús, piltana að sama skapi, lær-
dóminn sem stundlega kvöl, so nú varð
ég tvilráðr hvað af skyldi taka. Enn
móðir mín, sem betr þekti þá heimsins
öfundsýki enn ég, sagði ég skyldi sem
minst festa trú á þetta, og láta eins og
ég heyrði ei né sæi hvað sem á gengi.
Hún fór til prests síns, séra Björns Skúla-
sonar, bað hann um vitnisburð minn
skriflegan, er so var látandi: Ég hefði
sér og henni verið hlýðinn og mundi
vera temmilega næmr; um fleira mun
hann ei hafa þorað að vitna, vegna þess
sem búið var að útflæma mig í hans
eyru. Nú fer vel-nefndr föðurbróðir minn
Jón og móðir mín með mig hér eftir
heim á biskupsstólinn (var það á 4. í
páskum árið 1744) á fund við hr. bisk-
upinn Harboe; tók hann móður minni
sérlega vel; lætr hann hr. Jón Þorkels-
son spyrja mig á alla vegu út úr Hag.
Jóns Árnasonar spuiningum, er yfir stóð
meir enn eyktartima, og varð það að
leikslokum, að þeir ályktuðu mig hæfan
að takast i skólann. Hann lét kalla
stólshaldarann eðr Oeconomum fyrir sig,
er þá var núverandi fógeti Skúli Mag-
nússon, og segir honum ég sé hæfr að
takast í skóla, enn sé fátækr og kunni
ei gefa með mér, og það sannar hr. Skúli
satt að vera, enn afsegir ég inntakist án
meðgjafar. So brást nú krosstré sem
önnur tré. Tók þá velnefndr Sr. Jón
Þorkelsson so tali hans: „Þö þér viljið
nú ei ærlegheit sýna, sem forsvar þess-
arar ekkju, við þennan stakkels-dreng,
er ég hefi heyrt að sé ættingi yðar, so
skal það eigi í vegi standa; þér skulið