Fjallkonan - 22.03.1898, Blaðsíða 3

22. marz 1898.
FJ ALLXONAN.
47
Þegar það fréttist tii Englanda, að
þetta danska félag v»,ri sett á stofn,
stóð Bretum stuggr af því að félagið
mundi stunda fiskiveiðar sínar í Horay
(morei)-llóanum, hinum )mikla flóa norð-
austan á Skotlandi, sem er álíka fiski-
grunn fyrir Skota sem Eaxaílói fyrir
íslendinga, enn Skotar vilja fyrir hvern
mun loka Moray-íióanum fyrir öðrum
þjóðum.
Útgerðarmenn i Grimsby sneru sér nó
til Hermanns, sem lítr fit fyrir að vera
góðr kunningi þeirra, ogj spurðu^hvort
hann ætlaði að fara að stunda veiðar á
Moray-flóanum. Hann kvaðst þá vilja
loka flóanum, svo að hann yrði að eins
brezk veiðistöð. Þessi flói væri gulináma
fyrir Breta, sem yrði meira verð af því
aflinn í sjálfu Englandshafi (Norðrsjón-
um) væri að minka. Hann vonaði að
Englendingar mundu brátt sannfærast
um, hver nauðsyn ræki til að loka fló-
anum, og benti í þvi efni á gerðir al-
þjóðafundar. Enn meðan erlendum þjóð-
um væri leyfilegt að stunda veiðiskap
í Moray-flóanum mundi félag hans einn-
ig gera það. Það hefði jafnvel þegar
gert það; eitt af skipum hans hefði
aflað fyrir 200 pd. sterling þar í flóan-
um og farið með fiskinn til Grimsby.
Annars kvað hann Breta eigi þurfa
að óttast félagið, því það ætlaði sér að
afla við Island árið í kring. Það ætlar
sér að flytja mestallan aflann til Grims-
hy. Meiri hlutinn af skipshöfnunum
kvað hann ættu að vera Englendingar,
þó ekki yrði komizt hjá &ð hafa nokkra
danska menn (og Islendinga). Skipin
og alt sem þeim fylgir, veiðarfœri og
vistir, á að kaupaj, Q-rimsby.
Af öllu þessu er auðséð, að fyrirtækið
má fremr heita enskt enn danskt, enda
mun vera í sambandi við hina ensku
botnvörpuútgerðarmenn í Grimsby, og
að það ætlar að fara í kringum lögin,
enda hefir formaðrinn þegar sýnt það,
þar sem hann nú þegar siglir undir
dönsku flaggi, án þess hann hafi laga-
heimild til þess, að því er dönsk blöð i
segja.
Dönsk blöð taka það fram, að ef félag
þetta ætli sér að veiða í landheigi við
Danmörku, mundi það verða til stórtjócs
fyrir danska fiskimenn og fara i kring-
um þær tilraunir, sem stjórnin gerir með
svo miklum kostnaði til að vernda hið
danska fiskisvæði fyrir útlendingum.
Hvað ísiand snertir, taka blöðin það
fram, að félagið megi alls ekki stunda
þar landhelgiveiði, enn þá muni farið
með „ytírvarpi laga og réttínda", eða
fengnir „ieppar11, eins og oft hefir verið
áðr getið til.
Hvað segir „Dagskrá11 hér til?
t Sigmundr Guömundsson.
Skylt væri blaða og bóka útgefendum
hér í Keykjavík að minnast Sigmundar
Ouðmundssonar því honurn er það að
þakka, hve miklum framförum prentiðn-
aðrinn hefir tekið hér á landi á síðustu
20 árum.
Hann or fæddr 18. okt. 1853 í Ólafs-
dal í Dalasýslu (ekki Barðastrandarsýslu
eins og stendr í ‘Isiandi’) og ólst upp þar
vestra (í Dalaa. og Strandasýslu) við lít-
inn kost og algert menningarleysi fram
undir tvítugt. Þá fór hann hingað suðr
tii að læra prentstörf hjá Einari Þórðar-
syni. Eftir það hann hafði lokið þar
námi fór hann til Kaupmannahafnar 1876
til að leita sér meiri þekkingar og kom
hingað aftr 1877 með nýja prentsmiðju
að undirlagi Jóns heitins landritara
Jónssonar og útgef. ísaf., sem síðan hefir
verið nefnd ísafoldarprentsmiðja. Næstu
ár var Sigmundr yfirprentari við ísa-
foldarprentsm., enn 1879 sendu eigendr
hennar hann til Lundúna til að kaupa
hraðpressu og læra á hana. Kom hann
með hraðpressu þessa og var enn yfir-
prentari prentsmiðjunnar til 1883. Þá
um sumarið ætlaði hann til Vestrheims
með fóik sitt, enn sneri aftr í Skotlandi
og fór heim aftr. — Um haustið keypti
hann nýja prentsmiðju handa sér og stóð
fyrir henni þangað til hann seldi hana
1887, og er sú prentsmiðja nú kölluð
Pélagsprentsmiðjan. — Hann var um
mörg ár vestrfaraerindreki. — Sum-
arið 1891 fór hann til Ameríku (New
York) í því skyni að setjast þar að,íenn
kom aftr snemma á árinu 1892. Var
hann enn þá við prentstörf og sagði fyrir
verkum í ísaf.prentsmiðju, þótt það væri
eigi að staðaldri, þar til 1895—96 er
hann fór til Danmerkr og dvaldi um
vetrinn á Jótlandi. Hafði hann þá um
nokkur ár hneigzt mjög tii vínnautnar,
enn mátti heita aibata af þeim kvilla, er
hanu kom heim aftr 1896. Tók honn
þá enn við forstöðu íaafoldarprentsmiðju
og útvegaði prentsmiðjunni þá nýjar
hraðpressur og steinolíugangvél til að
hreyfa þær, í stað handafls, og setti sjálfr
samari vélarnar. Var svo verkstjóri
ptentsmiðjunnar tii dauðadags.
Sigmundr naut eins og áðr er sagt
engrar mentunar í uppvexti og ólst upp
sem þurfamannsbarn, enn undir eins og
hann kom til Beykjavíkr, fór þosai af-
bragðs-gáfaði unglingr að menta sig
sjálfr. Þannig lærði hann að mestu til-
sagnarlaust dönsku og ensku, og sömu-
leiðis frönsku og þýzku, og talaði að
minsta kosti hin fyrnefndu mál mjög vel..
I öllu er prentun snertir skaraði hann
langt fram úr öllum hér á landi bæði í
setning, prentun og vélfræði, enda hafði
hann framast í þvi ekki einungis í Dan-
mörku, heldr einnig á Englandi (Lund-
únum, Edínborg og Glasgow) og í
Ameríku. Hann mun hafa haft óvenju-
lega fjölhæfar gáfur og skarpar, því
kalla mátti að honum lægi alt í augum
uppi. Hann hafði yfirleitt mjög víðtæka
verklega þekkingu.
Hann var gleðimaðr mikill og var
allra manua skemtilegastr, þegar mátu-
lega lá á honum. Eyndnin og orðheppn-
in var afbragð. Hann gat og látið
fjúka í kviðlingum, og var þá fljótari
til taks enn vér þekkjum dæmi til.
Tíðarfar. Alt að þessu hafa hald-
izt Bömu harðindin, og er nú haglaust
hvarvetna sem til spyrzt um Suðrland,
vestan lands og norðan, að minsta kosti
norðr að öxnadalsheiði. Útlitið mjög í-
skyggilegt á Suðriandi, ef ekki batnar
bráðum; hefir verið skorið af heyjum
viða og munu fáir vera birgir til sum-
armála. Þó munu flugufregnir, sem ber-
ast daglega um heyskortinn hér í nær-
sveitunnm, vera nokkuð orðum auknar.
Nú hefir brugðið tii þiðu og vonandi
að batinn sé í vændum.
Ofsaveðr gerði 15. febr. á Siðu og
víðar austr um, og gerði talsvert tjón.
— Á Hörgslandi fauk þak af hlöðu,
sem Sigurðr póstr átti, með báðum stöfn-
um í einurn svip og fuku úr henni um
70 hestar af heyi. Veðrið braut flestar
%
rúður í gluggum á Hörgslandi og viðar.
Matvörulaust er nú hjá borgfirzku
kaupmönnunum að kalla, og verða því
Borgfirðingar að sækja fóðr handa fénaði
sinum nú í heyskortinum alla leið suðr
í Beykjavík. Komu nú bændr ofan úr
Beykholtsdal eftir korni hingað suðr, og
er það ærið erfitt fyrir þá, að ná þessu
fóðri að sér um fimtán mílna veg i slíkri
ófætð sem uú er.
Aflabrögð. Siðustu fréttir (frá
I&ugardeginum) segja landb trð af fiski i
Grindavik og Höfnum .