Fjallkonan - 25.05.1898, Side 1

Gjalddagi 15. júlf Up -
sögn skrifleg fyrir 1. okt.
Afgr.: Þingholtsstrœti 18
Kemr út um miöja yiku.
Árg. 3 kr. (erlendis 4 kr.)
Auglýsingar ódýrar.
FJALLKONAN.
XV, 21. Reykjavtk, 26. maí. 1898.
Kaupmenn og alþýða.
Eitt af því sem sýnir aukinn menningarbrag og
efling þjóðernisins er viðbúð kaupmanna og alþýðu.
Á píningaröldinni, þegar landið var krept í
okrara klær, \ar fullr fjandskapr milli alþýðu og
kaupmanna, sem festi svo djúpar rætr á því tvö
hundruð ára bili, að lengi hefir elt eftir af, þóverzl-
unin væri látin laus að nokkuru og loks að öllu.
Kaupmenn fyrirlitu alþýðuna og alþýðan hataði þá
og óttaðist. Það vóru ekki aðrir enn embættismenn,
ríkir prestar og stórbændr, sem vóru kunnugir kaup-
mönnunum; við hiua, sem kallaðir vóru
„dónar“, áttu kaupmenn sem minstan
orðastað, enda töluðu flestirkaupmenn
dönsku, sem almenningr skildi ekki.
Nú er orðin svo alger breyting á
þessu, að kaupmenn og bændr fara nú
alment hvorir með aðra sem kunningjar
og jafningjar. Þóer óhætt að fullyrða,
að Reykjavíkr kaupmenn séu að jafn-
aði fremri kaupmönnum út um land
að viðmóti og kurteisi, og að þeir séu
því einna „þjóðlegustu" kaupmennirn-
ir, enda er það með öllu ástæðulaust
nú orðið, að bregða Reykvíkingum um
að þeir sé óþjóðlegri enn aðrir lands-
menn. Miklu fremr eru þeir þjóðlegri
í mörgum greinum, eins og höfuð-
staðarbúar eiga að vera.
Liklegt er, að leifar af hinni gömlu
kaupmannakynslóð með hrokanum og fyrirlitningunni
fyrir almenningi sé enn til í útkjálka-kaupstöðum,
enn meiri furða er það, að hún skuli enn þrífast í
höfuðstað Norðrlands, Akreyri, eins og sjá má af
bréfkafla þaðan úr bænum, sem prentaðr er í þessu
blaði, og ritaðr af kunnugum verzlunarmanni, þar
sem þess er getið, að verzlunarmenn Ieggi það í vana
sinn, að gefa viðskiftamönnum sínum ýms svívirð-
ingarnöfn. Nú þegar verzlunin er orðin svo frjáls,
og samgöngurnar svo greiðar, er það meiri lyddu-
skapr og rænuleysi enn ætla má Norðlendingum, að
búa undir slíku. Menn ættu að hafa samtök um, að
hafa engin viðskifti við slíka óþokka. Við þá á ekki
annað enn „boycotting“, sem Englendingar kalla,
synjun allra viðskifta.
Nikulás Rússakeisari
má með sanni segja, að sé hinn voldugasti þjóðhöfð-
ingi, sem nú er uppi. Enginn stjórnandi hefir per-
sónulega jafnmikil áhrif á milliríkja-stjórnarfar Ev-
rópu. Þegar stríðið hófst milli Grikkja og Tyrkja í
fyrra, var búizt við, að hann mundi styðja Grikki,
enn hann fylgdi þar hinam stórveldunum að málum
og lofaði Tyrkjum að vinna sigr. Hann tók fyrst í
taumana, þegar hann sá, aðTyrkir ætluðu að ráðast
á sjálft Grikkland, og skipaði soldáni að hætta. Hon-
um var það að þakka, að friðarsamningarnir urðu
eigi verri Grikkjum enn þeir vóru, og fyrir hans
milligöngu var það að ráði gert, að Georg, konungs
sonr úr Grikklandi, yrði landsstjóri á Krít.
Nikulás keisari er fæddr 18. maí 1868, og því
nú rétt þrítugr. Hann fekk bezta uppeldi og fór að
lokum í langa sjóferð umhverfis jörðina. Tók við
ríki 1. nóv. 1894 við dauða föður síns (Alexanders
Hvítárvellir seldir. Hr. Andrés Fjeldsteð,
stórbóndi á Hvítárvöllum, hefir nú selt Hvítárvelli,
með allri áhöfn, þýzkum greifa, sem dvalið hefir hér
í vor og heitir C. Gauldrée Boileau, fyrir 30,000 kr.
— Hr. Sigurðr Fjeldsteð, sonr Andrésar, á að verða
ráðsmaðr fyrir búi barónsins.
Druknun. 17. maí fórst bátr af Akranesi, sem
var að sækja fisk í botnverping; var bátrinn og
mennirnir í honum á eftir skipinu, og festr við það.
Sagt er að bátskaðallinn hafi fest í skrúfunni, enn
við það hvolfdi bátnum og hann brotnaði í spón.
Formanninum Yigfúsi Jósepssyni og tíeirum varð
bjargað, enn einn maðr drukknaði, Ögmundr Gísla-
son bóndi frá Stálpastöðum í Skorradal.
Botnverpingar scktaóir. Núna fyrir helgina hitti Heim-
dallr 11 botnverpinga í höp innan við landhelgi eða við land-
helgi. Heíir nú náð fjórum; vareinn sektaðrum 100 pd. st., enn
tveir þeirra nm 80 pd. hvor, og einn um 80 pd., af því ekki
var fuilBannað, að hann hefði aflað í landheigi. Yeiðarfæri
upptæk og afli.
Dáinn 19. þ. m. hér í bænum Þorkell Þórðarson (Guðmunds-
son frá Glasgow) úr lungnatæringu.

HI.). Hann virðist halda áfram stjórn-
málastefnu föður síns. Var krýndr
1896 í Moskva, og tróðust uudir til
bana 3000 manns við það hátíðahald.
Af ófriðnum
er frétt til 13. þ. m., enn lítið hefir kveðið að
honum til þees tíma. Pyrsta orrusta, sem
teljandi er við Kubu, var 11. maí við vígi
skamt frá Havanna (Cardenas) er Bandam. ætl-
uðu að taka, enn urðu frá að hverfa og mistu
einn foringja og 4 menn og 1 skip stórskemt.
Torpedobátar frá Spáni eiga að hafa sézt við
strönd Bandaríkja nýlega. — í Filippíneyjum
hafa Bandamenn sökt 12? skipum Spánverja
eftir frækna vörn (mannfall um 600), enn þeir
hafa ekki gefizt upp.
Innanlands óeirðir á Spáni og hungrsneyð.
Nikulás Bússakeisari.