Fjallkonan - 25.05.1898, Blaðsíða 2

82
FJALLKONAN.
XV 2l
ISLENZKR_SÖGUBÁLKR.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandarriti. Landsbókas. 182, 4to].
(Frh.) í annað sinn fell so til, að við skólapiltar, þrettán að tölu,
fórum á jólum fram í fjörðinn; mældum við okkr mót til baka
aftr á þeim bæ, sem heitir Viðvík; skyldi þá fyrir vera brenni-
vinskútr til hressingar áðr við á þrettánda dags kveldið kæm-
um á stólinn. Alt fór þessu fram eftir tilætlun; er þaðan að
riða með einni á, sem liggr eftir endilöngum Hjaltadalnum; er
vegr upp á hátt holt, sem nefnist LaufskáJaholt; er gatan rétt
á brúninni, þverhnipt ofan í ána, enn þykkr þúfnamór að ofan-
verðu. Eg ríð fremstr upp á þetta holt og einn (skygn) fylgd-
armaðr var næstr mér. Eg heyri á bak við mig, að þeir er
eftir mig koma, eru að segja: „Hver fjandinn kemr nú ríðandi
og logandi heiman frá stólnum; drekkum honum til“, því ná-
unginn var milli bræðranna. Þá eg var kominn þar gatan var
tæpust, kallar sá mér næstr reið höstugt: „Snúðu hestinum á
vinstri hlið úr götunni", hvað eg gerði, enn undir eins flýgr
yfir mig svo mikil dimma, að eg sé hvorki himin né jörð, og
so sterkr hvinr eða þytr við hægra eyrað, eins og þá fugla-
hnappr hjá flýgr, so maðrinn lofaði guð og sagði: „Nú sá guð
vel til þin, að þú fleygðist hér ei ofan fyrir til dauðs; ætlar
hann þér víst lengra lif. Engan af oss sakaði heldr upp á.
Þessi óvættr var haldin sending frá biskupi sjálfum tii sýslu-
manns, því þá var sökótt þeirra á millum út af ýmsu. — í
þriðja sinn bar so til, að eg i sláttutíð seint um sumarið reið
frá mínu heimili Yztugrund út i kaupstaðinn, sem kallast Hofs-
ós, og annar maðr til, fornspár og útséðr um marga hluti, ætt-
aðr úr Kjós, og hét Guðmundr Bárðarson. Þetta var á laugar-
dagskveld, því sú var venja i Skagafirði, að hætta slætti snemrna
á þeim. Oss dagaði uppi i grashvammi einum fyrir framan
Brimnes; heftum þar hesta okkar, og lögðum okkr til svefns, þvi
spakt veðr var, með þeim skilmálum hvor skyldi annan vekja sem
fyrr vaknaði. Hann vaknaði fyrr, svo eg vissi ekki, og fer að
leita að hestunum, er langt voru stroknir á veg til baka. Þá
hann var i burtu kominn, heyrist mér í gegnum svefninn kalla[ð]
Jód, og so í annað sinn; finst mér eg vera milli svefns og
vöku, og vilegeiupp rísa eða gegna honum aftr í hefndarþátt,
að lét mig ei af vita þá í burtu fór. 1 þriðja sinn er til mín
kallað sem hæst, að mér heyrist taka undir i gilinu með einu
löngu framandi orði, sem eg nú ekki stafrétt man, og með það
stend eg á fætr og geng á veg að leita hans. Nær við finnumst
segi eg honum frá þessu, cnn hann segist ei haía til mín kall-
að, heldr hafi mig guðs andi vakið og verndað frá loftöndum,
sem að mér hafi þá sótt, og mundi eg annaðhvort hafa hálf-
visnað eða dáið, hefði eg ei brngðið við seinasta kallið, og vildi
hann síðar sýna mér nokkur merki til þess. Yíð komum i
þetta sama pláts degi síðar; var þá að sjá eins og
visn&n á stráum i bælinu þar sem grænt var alt í kring. Hann
svarar þá: „Klaksárt er þeim vonda anda við þig, og muntu
honum einhvern tima óþarfr verða, enn guð mun standa með
þér, enn vittu hvað orðið hefir að þýða, sem til þin var kall-
að“. Bágt var það að finna; þó, þegar það varð loksins ana-
grammerað og nmbylt á alla vegi, meiningin: góð samvízka.
Var mér enn dásamlega af guði bent, hvað eg skyldi stunda
alla mína æfi, að halda henni hreinni. Kom og líka fljólt til
þess, þvi strax þar eftir var mér og þremr skólapiltum öðrum,
er næstir vóru við hendina í Skagafirði, að bera andvitni á móti
biskupi vorum, stefnt til Yiðvíkr þingstaðar um ólöglega við-
gerninga þeirra við skólann á móti reglementenu, er þeir höfðu
ei látið opinbera, með viðara, so þeir urðu fyrir tiltali og útlát-
um, og þó við þá töluðum sannleikann, lét biskup oss ei i hinu
minsta gjalda þess, enn alt öðruvisi var skólameistari og lókátr
við oss þar eftir sinnaðir. (Frh.).
Eyjafirði, 27. apríl. Hér er byrjað á húsabyggingum og
búið að reisa tvö ný hús, farið að eiga við vegabætr ofl. —
Búnaðarfélagið hér hefir ekki neinn styrk úr landssjóði, enn mun
samt halda áfram. Fyrir tæpum hálfum mán. kom fyrsta vöru-
skipið í ár hingað, eimskipið „Inga“ til Gránufél. hér og ti! Siglufj.
og Sauöarkróks. Nú eru vöruskip til annara verzlana hér öll
komin. — Stofnað er á Akreyri „Verzlunarmannafélag“ og
vetzlunarfélag, er nefnt er „Kaupfélag Akreyrarkaupstaðar“.
HúnavatnS8t/slu (austanv.), 29. apr. Snjókomur hófust hér
miklar i miðjum febr. Varð brátt haglaust og hélst ótíðin til
einmánaðarkomu. — Nokkur hross hafa þó ekki komið hér undir
þak á þessum vetri. Eftir það batinn kom fyrir alvöru um
bænadagana hefir verið góð tíð. Fénaðarhöld góð. Kláða&koð-
anir nýlega um garð gengnar, og mun kláða hafa orðið vart
nokkuð viða. Alt kláðasjúkt fé er tekið frá og baðað. — Vöru-
skortr varð hér hjá kaupmönnum í vetr, einkum á steinolíu, kaffi
og sykri; urðu menn því að sækja nauðsynjar sinar Sauðárkrók
og sumar matartegundir vóru að kalla upp gengnar hér í verzl-
unum þegar skip komu. Litlar vörubirgðir færði Vesta 20.
marz, enn um sumarmálin komu vöruskip til Blönduóss og Skaga-
strandar.
Tombóla var haldin á Ytriey 16. apríl. Ágóðinn ætlaðr
hússtjórnarskólanum í Roykjavík.
ísafjarðarsýslu, 8. maí. Fénaðarhöld góð, enn margir vóru
orðnir heytæpir þegar batinn kom. Sjógæftir hafa verið góðar
siðan á páskum, ekki fallið úr nema 4—5 dagar. Hákarlaskip
hafa aflað vel og fiskiskip sömuleiðis; 4—5 BÍldveiðafélög eru í
óða önn að búa sig undir að taka á móti síldinni og liggja
bátarnir með vörpunum í á ísafirði; sild halda menn sé komin
í Djúpið, enn ekki inn á firði. Verzlun fer dagversnandi; allar
útfl. vörur hækka í verði nema kaffi, sem er 65 au. — Saltskip
kom til kaupfél. Isf. með á 2. þús. tnn.; það alt uppgengið.
Mýrasýslu, 12. maí. Hvert uppboðið er haldið á fætr
öðru, því allir eru að losa sig við landbúskapinn; fyrir suma
verðr sjálfhætt vegna hjúaeklu og skuldafjötra, sem ekkert verðr
losað um í þessu árferði, enn lánstraust margra nú harðla tak-
markað. Landbúnaðrinn er í þoim voða nú, að beztu menn og
glöggskygnustu i sveitamálum eru nær þvi örvæntingarfullir um
að hjá þeim voða verði stýrt með nokkurum ráðum, ef sauðfé
hækkar ekki bráðlega í verði. — Sýslunefndir Mýra og Borgarfj.
undirbúa nú héraðshátíð í sumar. — Sundkenslan sem hér var
virðist munu leggjast niðr aftr. — Góðan mann missir þetta hér-
að, ef séra Jóhann Þorsteinsson í Stafholti fer að holdsveikis-
spítalanum, eins og líkur eru sagðar fyrir; þó þykjast sumir
vissir um, að annar goti orðiö honum hlutskarpari, ef sá hinn
sami ætti vin, sem aftr ætti vin meðal þeirra er mestu ráða um
veitinguna.
Flím og uppnefni.
Úr bréfi af Akreyri, íð /6. ’98.
„Guðmundr Friðjónsson getr þess, að í höfuðstað Norðlend-
inga sé stundum látið fjúka i kviðlinga; hefir allmjög. borið á
þessu í vetr, og sumt verið ekki eftir hafandi. — Annar siðr
liggr hér í landi, sem eigi verðr neinum til lista talinn, það
eru uppnefningar karla og kvenna, húsa o. s. frv. Þetta hefir
rekið svo langt, að við eina vsrzlun hér í bænum voru allflest-
ir af skiftavinunum uppnefndir i höfuðbókunum, eigi alls fyrir
löngu, margir svívirðingarnöfnum, og varð þessi siðr svo rót-
gróinn hjá sumum verzlunarþjónum, að þegar nýir húsbændr
komu, sem ekki vildu hafa þenna ósóma i bókunum, gekk þeim
fullerfitt að verja þær. Nýja verzlunarmannafélagið hér í bæn-
um ætti að athuga þetta mál og hreinsa þessa svívirðingu úr
verzlunarbókunum. Eitthvað af samkynja uppnefnum sá eg
nýlega í bréfkafla héðan í b'aðinu „ísland“, og hefir það hvatt
mig til að drepa á þotta, ekki til að útbreiða ósómann, eins og
þetta sorpætublað gerir, heldr til áminningar“.