Fjallkonan - 15.06.1898, Blaðsíða 3

16. júní 1898.
FJALLKONAN.
95
komi ná í stórum flota tii að stuuda veiðiskap við
Noreg norðan til, í Yesturálnum,sem kallaður er, eink-
um lúðuveiði, en muni þó iíka afla iöngu, brosmu,
þorsk og ísu. Þetta þykir Norðmönnum mikill ó-
fagnaður og leggja sumir til að herskip sé send til
að hafa gætur á því að Englendingar veiði ekki í
landhelgi og benda á það, að Danir hafi mörg ár
haft herskip við ísland til að gæta útlendra fiskiskipa.
Annars gera Norðmenn sér von um, að þeir
geti lært af hinum útlendu fiskimönnum. Norðmenn
lærðu t. d. þilskipaveiðar af Svíum, sem vóru á 12
þilskipum á Sunumærismiðum 1873, enn þá höfðu
Norðmenn þar 7 þilskip. 1890 vóru norsku þilskip-
in orðin þar 78, enn Sví&rnir alfarnir.
Amund Helland, sem mestur er atkvæðismaður
í fiskimáium í Noregi, segír svo:
„Þess gotur ekki verið langt að bíða, að fiski-
veiðarnar í Lófótinni* og Vesturálnum verði ekki
frarnar atvinna fátækra manna.-----------Vei útbúin
útiend fiskiskip hér við ströndina, sem hafa góðan
hag á veiðinni, munu verða hvöt fyrir efnamenn vora,
sem hafa ætíð þá hagsmuni fram yfir útlendingana,
að þeir eru einvaldir yfir öilum veiðiskap 1 mílu út
frá ströndinni.
Hin útlendu fiskieimskip geta og ef til vill
orðið að notum þeim sem stunda veiði á opnum bát-
um, þannig að þeir geti náð afla sínum á hagfeld-
ara hátt úti á hafinu, sem hlýtur að vera leyfiiegt.“
Af þessu má sjá að líkt stendur á í Noregi og
hér, og að Norðmenn muni ef til vill hirða „trölla-
fisk“ eins og Íslendingar.
En þeir stauda að öllu leyti svo miklu betur
að vigi enn íslendingar í samkepninni við útlend-
ingana, að ekki er saman berandi.
Vörur hækka í verði
vegna stríðsins. Hveiti hefir hækkað í verði um
25°/0, og rúgur yfir 20%. Jafnframt hefir farmeyrir
hækkað að sama skapi. Kornbirgðir eru mjög litlar
hvarvetna í Evrópu. Á Ítalíu og Frakklandi hefir
verið innflutningstollur á korni, en nú í vor eru
þessir tollar úr lögum teknir. Við það eykst að-
flutningur af korni til þessara landa, og verðið hækk-
ar enn meira. En menn haf'a vonir um góða upp-
skeru, sem reyndar getur brugðist. — Það hefir líka
stuðlað að verðhækkun hveitisins, að einn miljóna maðr
í Ameríku, Leiter, hefir keypt þar upp alt hveiti.
En ísleuzkar vörur geta Slka hækkað í verði
sakir ófriðarins, t. d. kjöt. Frá Ameríku flyzt t. d.
allmikið af kjöti og fleski, sem nú hefir hækkað í
verði.
ISLENZKR SÖGUBÁLKK.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandarriti. Landsbðkas. 182, 4to].
(Framhald).
13. Sra. Signrðr Jónsson á Holti undir Eyjafjöllum var fóður-
brððir minn; hann fýsti mig að sjá og finna. Kom mððir min
*) Setta nafn er ekki karlkyns, eins og það hefir verið
haft í „Dagskrá" og íleiri blöðnm.
mér í ferð austr með ferðakarli vænum, sem hét Snjðlfr Gutt-
ormsson, sem þá var sendr austr í Fljðtshlið og Eeynishverfi
að sækja þangað gjöld að norðan, og þar til við komum íFljðtshlíð
bar ekkert so minnisvert við. £>á við þangað komum, var steypi-
regn, að ei gátum tjaldað, um nðtt; var alt fðik í svefni; ient-
um við kot það sem heitir Stuðlakot; bárum þar farangr okkar
inn í fjðs, mötuðumst og sofnuðum síðan. Um miðsmorgunabil
vaknaði eg sárlega þyrstr; ait vatn var korgugt af regninu; sé
eg hvar rýkr á bæ þar skamt frá, sem heitir Kollabær, stðr
álits; þangað geng eg og inn um opnaðar bæjardyr; býð þar
guð í hús; enginn anzar. Ég heyri þó og sé að kona er að
skaka strokk í búri, austr af skála, og fer þangað og með kærri
heilsan bið hana að gefa mér þyrstum að drekka; ætlar hún
þá að taka af strokknum. Hún spyr mig hvaðan eg sé; eg
segi henni. Fer hún þá að bölva Norðlendingum; segir þá fram-
fúsa eins og hunda i hvers manns hús etc. og kastar mörgum
illyrðum að mér; segir eg skuli ssm fijðtast anauta út aftr og
drekka þar vatnið; eg segi það sé nú ei í því lagi, og bið hana
að seija mér þá lítinn mjólksopa fyrir tðbak sem eg hafði. Hún
verðr þvi verri, heilir mjðikinni í skjólu, rekr mig út úr búr-
inu, siær dyrum í lás, vísas mér í bæjardyrum að skolavatns-
potti, er hún sagði eg mætti úr drekka ef vilai, hverja eg
feginn varð; rak mig síðan út, því hún sagðist ei vita, nema
eg hefði þar eitthvert, handæði og vildi eg ekki fara, kæmi
maðr sinn nú og fleiri frá stekknnm, er mig skyldi burt drífa.
Þótti mér fótr minn fegrstr, að komast þaðan frá so vondri og
miskunarlítilli kvenskepnu, og sá að nú var eg kominn úr
Norðrlandi, þar vart skal vera að fá annað eins dæmi. En
þó ei sé gott að gjaida ilt með iilu, þá lék eg þó á þennan
geðvarg 4 árum síðar, þá eg fór þar um með Btóra lest og hún
var í seli á þeim sama vegi, að eg iét menn mína taka sér ó-
beðið að drekka hjá henni, en so fór síðast, að handieggr
manns hennar gekk úr Iiði, er eg með guðs hjálp kom aftr
í stand, að hér varð endirinn sá bezti. — Frá áminztu plátsi
fórum við inn á Réttarbakka, fyrir framan Hiíðarenda, og tjöld-
uðnm þar; fór karlinn bnrtu tii sinna útréttinga í Hlíðina, enn
þá mér leiddist að bíða hans, bað egsmaladreng frá Hliðarendai
er þar var nærri, gæta tjalds og farangrs. — Prentari Halldór
Eiríksson átti konu þá er Guðrún hét; hún var dóttir þess
nafnkenda manns Jakobs við Búðir, og var stórærleg kona;
systur átti hún er Jóhanna hét; hennar maðr hét Ólafr Gísia-
son, bjuggu þau í Múiakoti, þar inni í Hlíðinni. Átti eg að
færa þessari Jóhönnu bréf og bækr frá systr hennar á eigin
hond, og því ályktaði eg nú að brúka fenginn tíma og tækifæri
til þessa. Sagði smaiamaðrinn mér til vegar inneftir, enn eg
ókunnngr fór götuvilt á fomar götur, sem lágu ofarlega um
túnið að vestan að nefndum bæ; bo þá eg var bo langt komiun,
hélt eg þar áfram í hlaðið. Þar standa úti fyrir þrír kven-
menn; ekkja, sem hét Ingnnn, og tvær vinnukonur hennar.
Hún spyr mig hvar fyrir eg hafi tún sitt riðið; eg svara: „af
ókunnugleika" — og eg biðji hana að forláta. Hún spyr
hvaðan eg sé. Þá eg henni það segi, Begir hún ei sé annars
að vænta af obs, enn skelmiríis, Norðlingunum, og þá mig
minst varði, þrífa þær mig af baki sem óðar og ærar, taka vönd og
ætla að afhýða mig og segjast munu kenna mér að gera slíkt
ei oftar. (Framh.)
Eftirmæli,
f Ólafur Þörðarson, sem lézt hér í bænum hinn 29. apríl
næstl., var fæddnr á Húsum í Holtum 17. ág. 1829. Foreldrar
hans vóru Þórður Ólafsson bóndi á Húsum og Helga Jónsdóttir
kona hans. — Óiafur heitinn ólst upp hjá foreldrum sínum, þar
til hann var 14 ára gamall; var honum þá komið í dvöl og síð-
an var hann vinnumaður um nokkur ár. Árið 1861 reisti hann
bú í Sumarlíðabæ í Holtum með Guðlaugu dóttur Þórðar bónda
Jónssonar i Sumarliðabæ, og árið eftir kvæntist hann henni.
Eigi höfðu þau hjón önnur efni, þegar þau byrjuðu bÚ3kap,
en það sem Ólafur heitinn hafði dregið saman meðan hann var
í vinnumensku, og var því bústöfninn fremur lítili. Brátt urðn
þau allvel efnum búin, enda var Olafnr heitinn hinn mesti