Fjallkonan


Fjallkonan - 14.07.1898, Qupperneq 1

Fjallkonan - 14.07.1898, Qupperneq 1
Gjalddagi 15. Jdli. U» eögtx skrifleg fyrir 1. okt. Afgr.: ÞingholtsBtræti 18 Kemr út nm mifija yikn. Árg. 8 kr. (erlendis 4 kr.) Anglýsingar fidýrar. F.JALLKONAN. XV, 27. Reykjavtk, 14. júlí. 1898. Kaupendur Fjallkonunnar eru mintir á að gjalddagi blaðsins er 15. júlí. Fyrrum og nú. [Niðnrlag]. Fyrir 40 árum var fólk heilsubetra enn nú. Þrátt fyrir það þó þrifnaðurinn sé nú margfalt meiri enn áður, aðbúnaður og húsakynni betri enn áður, eru menn þó efalaust heilsulinari. Þ4 heyrðist varia getið um taugaveiklun, hvorki í körlum né konum, en nú segir einn af merkustu héraðslæknum landsins, að af fullorðnu kvenfólki í sínu umdæmi sé fullur helmingur annaðhvort taugaveiklað eða geðveikt; þá var og tannpína miklu fágætari, og fer nú stöðugt vaxandi Brjóstveiki mun líka fara í vöxt, að minsta kosti lungnatæringin (berklasýkin), sem læknar segja að ekki hafi verið hér fyrrum, en nú gerist æ tíðari. Erlendis breiðist sótt þessi út af berklasjúkum kúm, af því mjólkin hefir í sér sóttkveykjuna, en hér á landi hafa menn haldið að það væri ekki að ótt- ast. Nú er þó sagt, að fundist hafi berklar í ís- lenzku nautakjöti og ef svo reynist, verður að gera meiri gangskör að vörnum gegn útbreiðslu sýkinnar. Af því sem talið hefir verið upp í fyrri hlut þessarar greinar má sjá, að það virðist bersýnilegt, að hér á landi hafi verið afturför í búnaði og efna- hag á síðari árum. Ymsir munu nú vilja bera á móti þessu, en ég hygg, »ð Þ*ð verði naumast hrakið. pó liúsakynni og ýms búsgögn séu nokkuru betri, þá nemur það ekki því sem skuldirnar eru nú meiri. Óáran sú, sem nú gengur yfir landið, stafar af verðfalli á innlendum vörum á síðari árum og mark- aðsleysi, og af því stafar einnig vinnufólkseklan, en ekki af vesturförum, eins og einhver sagði. Búnað- urinn svarar ekki kostnaði, og bændur geta ekki goldið hjúunum. Ætli það sé ekki bráðnauðsyniegra, að hugsa um að ráða bætur á þessum stórvandræðum enn að þinga um nýja stjórnarskrá og fréttaþráð, sem hvorttveggja verður að bíða síns tíma? Það verður að vera verkefni næsta aiþingis, að reyna að finna ráð til að rétta við hinn fallanda landbúnað. Það hefir verið lagt t-il, að lánastofnun yrði komið upp sem veitti peaingalán með hægri kjörum enn nú gerast og hefir bankagjaldkeri Hall- dór Jónsson ritað ritgerð um það efni. Það mundi efalaust geta orðið til mikilla bóta. En meðan markaðurinn fyrir innlendar vörur er ekki betri enn nú, verður engu um þokað, og er það því fyrsta atriðið. Sjálfsagt megum vér vænta þess að kaupmenn vorir og umboðsmenn pöntunarfélaganna geri sitt til að fá markað fyrir íslenzka framleiðslu, en sjálfir megum vér ekki vera þar aðgerðalausir. Og jafnframt ríður á að lögð sé alvarleg stund á að randa framleiðsluna meira enn áður, og getur lög- gjafarvaldið líka stutt að því. Mentamálin hyggjum vér að standi enn til mik- illa bóta, því ef alþýðumentunin, sem kölluð er, leið- ir fólkið afvega, þá verður að beina henni í aðra átt. Uppeldið þarf mjög að breytast, og alþýðumentunin þarf að verða miklu meira í verklega átt. Það verð- ur eitt helzta ætlunarverk framfaramanna vorra að koma mentamálunum í það horf; þá vonum vér að hin nýja kynslóð verði bæði andlega og líkamlega heilbrigðari enn hún er nú. Tveir Norðlingar. Tjón af eldingu. Það er óvanalegt hér á landi, að tjón verði af skruggueldi. Það hefir þó orðið í Grímsnesi nú fyrir skömmu. Bréfritari segir svo frá: „29. f. m. kl. 6—7 árdegis gengu óvenju miklar skruggur í Grímsnesi. SIó einni eldingunni niður á bæinn Brjánsstaði, hljóp þar í skemmu í bæjarrönd- inni, sem var með spónþaki en timburgöflum, svifti af þakinu öðrum megin, en molaði tvær fremstu sperrurnar, og tætti kjálkann í sundur. Úr baðstof- unnni, sem er næsta hús við, og er járnklædd, brotn- uðu margar rúður, og var að sjá sem eldhaf úti fyrir gluggum með húsunum. Fólkið var inni nema tveir kvenmenn sem voru úti nálægt skemmunni, og urðu þær töluvert das- aðaru. Maður réð sér bana rétt fyrir síðustu mánaða- mótin, af fiskiskipinu „Springeren" frá ísafirði. Hann hét Álfur Magnússon, Magnússonar múrara, ættaður sunnan úr Garði. Hanu hafði verið nokkra vetur í latínuskólanum, en hætti við það nám sökum óreglu og fór til ísafjarðar og dvaldi þar lengstum eftir það. Hann var greindur vel og hagorður, en naut sín því miður sjaldau. í fyrra gekk hann um tíma í Sáluhjálparherinn og var þá stund sem annar mað- ur. — Hann hafði gengið fljótlega upp á þiifarið á skipiuu og kastað sór fyrir borð. Haður sem var nærstaddur ætlaði að bjarga honum, en hann kom ekki upp framar. Skipstrand. 20. júaí strandaði frönsk fiskiskúta í Önundarfirði. Menn komust aliir af. Uppboð var

x

Fjallkonan

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fjallkonan
https://timarit.is/publication/122

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.