Fjallkonan - 17.08.1898, Blaðsíða 3

17. ágóat 1898.
FJALLKONAN.
127
stofnun og raflýsingarstofnun í Friðriksst&ð. Yerðið
á rafljósi og hreyflafli í Friðriksstað verður nú þann-
ig, að glólampi 16 normaMjósa kostar 8 kr. um árið
(normal-ljósið [kertaljós] því 50 aura um árið) og
hreyfiafl 25 hesta 100 kr. um árið. Loks á að iiggja
rafmagnsbraut frá verksmiðjunni, sem verður 6 kíló-
metrar (eða nærri míla) á lengd.
Það er grafinn skurður úr fljótinu 15 álnir á
breidd og dýpt, og eftir honum rennur vatnið inn í
hús; þar er vatnsmagnið temprað, og síðan rennur
vatnið eftir 6 pipum, sem eru 41/* faðmur í þvermál
og fellur úr þeim á vatnshjólin (túrbínurnar) í neðsta
gólíi verksmiðjunnar. Fyrst um sinn þarf ekki að
nota nema tvær af þessum pípum. Ætlazt er til að
1200 hesta afl verði notað þegar verksmiðjan er full~
ger, og 18 vélar, en fyrst um sinn verða að eins
hafðar 8 vélar, og getur einn maður stjórnað öllum
vélunum. Ekki þarf nema eina vél í þarfir bæjarins.
Stofnfé félagsins er 3 miljónir króna, og hafa
Þjóðverjar lagt fram helminginn af því fé („Eiectrici-
táts Aktiengesellschaft“ í Núrnberg), en Norðmenn
hitt.
VIÐ LESBORÐIÐ.
Dgskr. minnist á frímerkjamálið íslenzka í
5. tbl., og segir að landið mundi geta grætt miljónir
króna á frímerkjabreytingu.
Það mun vera rétt athugað. Fjallkonan hreyíði
þessu máli fyrst allra og síðar benti „Sunnanfari“
á það. Ekkert annað blað hefir, svo eg muni, fylgt
fram þessu máli.
„Dagskrá" segir, að „aulaleg, óþroskuð mis-
skilning nokkurra manna innanlands haldi að það
sé minkun að græða á frímerkjum".
Þessum orðnm mun vera beint að landshöfðingja
vorum, sem einn liefir látið þá skoðun í Ijós hér (á
alþingi), að það sæmdi ekki alþingi íslendinga að
spekúlera með frímerki.
En við þessa skoðun virðist landshöfðingi vor
ekki hafa haldið fastlega, því hann mælti með því
að frímerkjalög síðasta alþingis yrðu staðfest, og
verður honum því ekki um kent, þó stjórnin synji
þeim staðfestingar.
Annars hefði landsstjórnin átt að gæta betur
hagsmuna landssjóðs, að því er til frímerkjanna kem-
ur. Laifar skildingaf'rímerkjanna vóru seldar fyrir
lágt verð og hefði mátt græða á þeim margar þús-
undir króna. — í vetur sem leið lét póststjórnin
búa til bráðabirgðafrímerki; er það venja annarstað-
ar, þegar slík „próvísórisk“ frímerki eru gefin út,
að stjórnin lætur prenta þau þúsundum saman, að
að eins handa frímerkjasafnendum, og græðir á því
stórfé. En ekki mun landssjóður hér hafa grætt
eyrisvirði á þessum bráðabirgðafrímerkjum.
„Þjóðólfur“ flytur grein í 34. tbi. um imlenda
veitingarvaldið og bregður því um hlutdrægni, segir
að hæfileikarnir sé alt af að verða iéttári á metun-
um hjá innleuda veitingarvaldinu í samanburði við
hitt (persónulega vináttu, tengdir o. s. frv.). Þess
er til getið að grein þessi sé rituð með sérstöku til-
liti til veitingar á sýslun við holdsveikisspítalann,
sem altalað var hver fá mundi löngu áður enn hún
var veitt.
Eq síðar minnist „Þjöð.u á veitingu læknisem-
bættisins við holdsveikisspít&l&nn og þá er innlenda
veitingarvaldið orðið réttsýnt og óhlutdrægt, en út-
lenda veitingarvaldið, sem réð veitingunni, hlutdrægt,
Öll er stjórnin breysk, bróðir „ Þjóðólfar!“.
Þjóðv. og fieiri blöð hafa minst á prestafundi
á Sauðárkróki og í Árnessýslu, þar sem skorað
var á stiftsyfirvöldin að þau fengju þá presta lands-
ins, sem fundurinn áleit bersynduga, þrjá að tölu,
til að segja af sér. Þessum þremur prestum var
fundið það til foráttu, að þeir hefðu átt í málaferl-
um. En það er hæpið, að telja þá íyrir þuð wúæfa
til að standa í stöðu sinni, því sérstakar ástæður
geta hafa knúð þá til að sækja eða verja réít sinn
að lögum, og mun vera svo um presta þessa og
söfnuði þeirra, að jmsir eiga högg í annars garð’.
Þj'oðv. bendir á að kirkjulöggjöfm sjáif neyði prest-
ana í málaþras og því betur sem prestarnir fram-
fylgi henni, því betri ríkiskirkjuprestar séu þeir.
Hefði því héraðsfundir þessir beint skeytum sínum í
öfuga átt, beint þeim gegn einsíökum mönnam í stað
þess að beina þeim gegn ríkiskirkjufyrirkomulaginu
sjálfu.
Og eflaust er eitthvað hæft í þvi.
Dreyfus í Djöfley. í bréfi frá Guyana til
blaðins „Le Journal“ segir meðal annars: Dreyfus
er við bærilega heiisu, en hefir orðið miklu eliilegri.
Hann er aiveg utan við sig, og sálargáfur hans hafa
sljófgast mjög. Hann er hætíur að fást við stærð-
fræði, sem hann áður hafði mestu unun af. Nú er
hann og hættur að virða hafið fyrir sér, sem vandi
hans var áður. Bækur og blöð, sem hann fær frá
P&rís les hann ekki nú orðið.
Það bráði dálítið af honum þegar hann komst á
snoðir um að menn væru að fá mál hans ransakað
af nýju.
Nú eru tvöfalt fleiri varðmenn hjá honum enn
að undanförnu og honum er ómögulegt að flýja.
„Nýja Öldin“ og „ísland“ ætla að rngla saman
reytum sínum von bráðar og verður þá eitt blað úr
þeim báðum, sem að sögn á að heita „Nýja Öldin á
Islandi11. — Líklega verða sömu ritstjórarnir. Hr.
Jón Ólafsson er nú farinn til Skotlands til að útvega
sér prentsmiðju og ætlar að sögn að Isigja herbergi
fyrir hana á garala pósthúsiau.
Yeðrátt. Að undanförnu hefir verið þurt veður
og hiýtt, og hefir því orðið góð hirðing á heyjum og
fiski. — Nú er aftur brugðið til votviðra.
Aflabrögð. Nokkur reytingur af fiaki er í Faxa-
flóa, ef stundað væri. Aflalítið á Yestfjörðum. Við
Húnaflóa ágætur afli. Hiutir alt að 100 á dag, þó
að eins á nýja sild eða smokkfisk. Við Skagaíjöið
tregt um afla vegna beituleysis.