Fjallkonan - 27.01.1900, Blaðsíða 4

4
FJALLKONAN.
Laugarness-laugarnar.
Nokkur ár eru síðan komið var á sundkenslu
í Laugunum og síðan þvottahúsi handa kven-
fólkinu. Ea hvorugt þatta er svo út búið, að
við það sé unandi. Hvað þvottahúsið snertir,
vantar í það ýrnsan útbúnað; auk þess sem
það er langt of lítið, og sérstaklega er nauð-
syn að benda á, að svo þarf að vera um búið
við hverinn, að þvottakonur ekki fari sér þar
að voða, eins og mörg eru dæmi til, og fleiri
en ein fyrir skömmu hefir beðið bana af. Þetta
mundi ekki kosta mjög mikið. Það þ&rf að
setja sementeraða stétt við hverinn með járn-
grindum að framanverðu, til þess að varna því,
að þvottakonur detti ofau í hverinn. En V8rið
getur, að mönnum sýnist þetta óþarfi og að
ekkert þyki á móti þvi, að sjóða nokkra kven-
menn í hvernum enn þá.
Sundlaugin er mesta ómynd. Þar þarf mik-
illar aðgerðar, ef vel ætti að vera. Það er al-
veg ófært að baða sig þar eða synda þar, af
því þangað rennur allur óþverri úr Laugunum,
þar sem þvotturinn er þveginn; getur það ver-
ið hættulegt fyrir heiisu manna, að því er lækn-
arnir sjálfir segja, og munu menn trúa þeim..
Auk þess er sundlaugin óþverraleg að öðru
leyti; botninn með leðju og nauðsynlegan út-
búnað vantar til þess að baða sig þar.
"'TiI þess að ráða bót á þassu þarf að grafa
skurð úr hvernum allra efst, eða ofan við þann
stað, þar sem kvenfólkið þvær, og veita heita
vatninu á hentugan stað, þar sem búin væri
til sundlaug og baðstöð. Þar ætti að mega
veita köldu vatni saman við eftir þörfum.
Múnavatnssýslu, í des. „Búslcapur mun yfir-
leitt vera fremur í hnignun en framför. Garð-
rækt var fyrr meir talsverð, — það sýna upp-
grónir og arfaþaktir kálgarðar, sem eru mjög
viða — en nú nær engin, og arðlaus þar sem
hún.er vegna vanhirðingar, og er þaðilla farið,
því hún gæti óefað dropið landbóndanum drjúg-
um, ef vel væri stunduð. — Engja og túna-
rækt er að vísu nokkur, en það er sem einhver
óblessun sé yfir verkum búfræðinganna. Eftir
nokkur ár síga skurðirnir saman, slétturnar
eru orðuar þýfðar og garðarnir hruadni fyrr
en nokkurn varir. Búnaðarfélögin hanga flest
á horriminni, og er haldið við til þess að ná í
blessaðan landsjóðsstyrkinn, en annars minna
hugsað um að þau nái tilgangi sínum. Þetta
kann að hafa undantekningar, en marg&r eru
þær ekki. Byggingar eru hér fáar og smáar.
Kofunum er hrúgað upp með sama laginu ár
eftir ár, og endast sjaldan lengur en 10—20
ár; þá eru þeir fallnir að veggjum og viðum,
enda er engan brúklegan við að fá í kaupstöð-
um, þótt hann sé nógu dýr, og útkjálkabændur,
sem fá viðinn úr sjónum, halda honum í mjög
háu verði. — Nú nýlega var svo mikill trjá-
relti á Skaga, &ð menn muna vart annað eins;
en ekki trúi ég, að neitt verði gefið af honum
til guðs þakka. — Lítið er talað um pólitik.
Allur fjöldinn mælir það sem aðrir mæla, en
hefir enga sjálfstæða skoðun. Helzt er það
fjármála-politik þingsins, sem verður fyrir um-
tali, og sýnist þá oft sitt hverjum. — Sumir
eru t. d. svo veraldlega sinnaðir, að halda,
að vel hefði mátt lappa við biblínna fáein ár
enn, án þess að Haraldur hebreski hefði verið
fenginn til að endurbæta hana.
Yfirleitt sýnist mér, að nú hvili deyfðar og
dáðleysi3 mara yfir öllum þorra manna; helzt
koma smáfjörkippir í menn, ef minst er á bað-
anir, kláða og hoiskoðanir og — Ameríkuferðir.
Baðanir mælast mjög illa fyrir, en flestir hlýðn-
ast þó hávelbornum amtmanninum, sem nú mun
kunnastur kláðahatari á þessu landi. — Bezt
væri að fe!a hreppsnefndum að sjá um þessar
skoðanir að öllu leyti; það yrði ódýrast. — En
svo verð ég að minnast á Ameríku. Hún ein
heldur fólkinu vakandi. Hér er fult af ilmandi
Ameríkubréfum---------og margir nokkuð fara
héðan úr sýslu fyrir fargjald, sem sent er frá
Ameríku, en allflestir geta ekki farið í þetta
sælunnar land, þar sem smjör drýpur af hverju
strái“.
tJin samlyndið milli Eyrarbakka og
Stokkseyrar ritar Árnesingur Fjallkonunni:
„Eftir nýárið fór ég að taka saman blöð þau
sem mér vóru send árið sem leið. Rakst ég þá
á nafnlausa bréfkafla, sem ritaðir eru af Eyr-
arbakka og Stokkseyri á víxl; höfundar aldrei
nafngreindir. Eftir því sem mér virðist, er
mergurinn máísins i þessum greinum sá, að
rœgja og bfrægja, annaðhvort einstaka menn,
eða bregða íbúum þessara kaupstaða um drykkju-
skap og annan ósóma á víxl, og er þar meira
hallað á Stokkseyri, en hvorir um sig gorta af
sinni eigin bindindissemi, sem kunnugir efa að
mikil sé, að því ógleymdu, að heldur mikið er
látið yfir kostum verzlunarinnar á báðum stöð-
unuœ, sem er alkunnur breyskleiki búðarþjóna.
Af því ég er nokkuð við aldur, og man sitt
af hverju frá fyrri tímum, finst mér hugsun-
arháttur manna vera orðinn mjög frábrugðinn
því sem áður var.
Á dögum Thorgrimsens sál. átti ekki slíkt
sór stað, enda mundi honum hafa þótt það
sæma illa unglingum þeim, sem aldir vóru upp
við skóla þann sem hann stofnaði, að bera út
óhróður um náunganD.
Eg vona og óska, að Eyrbekkingar og Stokks-
eyringar leggi þennan ósóma niður, og að blaða-
menn flytji ekki slíkan þvætting. Þees skal
getið, að Fjallkonan er ekki sek í því. Jafn-
framt vil ég óska, að fréttaritarar úr sveitunum
lærðu að skrifa blöðunum fréttabréf, sem hægt
væri að lesa, og einkum að þeir vöruðust þá ó-
þarfamælgi, sem þeim er svo tíð“.
„Óskil á póstsendinguni.11
Út af grein í síðasta blaði um
þetta efni, biður póstmeistarinn þess
getið, að enginn poki hafi týnzt af
vestanpóstinumísíðustu póstferð, held-
ur hafi póstafgreiðslunni í Arnar-
holti orðið það á, að láta einn af
pokum þeim, sem átti að fara með
Stykkishólms pósti, fylgja vestanpóst-
inum lengur en skyldi.
Að því er snertir sendingu pósts-
ins með „Tejo“, segir póstmeiatari
að ætíð verði að senda með skipun-
um, þegar líkt stendur á, af því
1., að sendingarnar samkvæmt áætl-
un komast þannig fyr áleiðis, áttu
t. d. í þetta skifti að koma viku fyr
til Akureyrar; 2. að það sparar
póstsjóði á annað þúsnnd krónur;
3. sendendur heimta það, og 4. send-
ingarnar fara þannig betur með sig.
Hann vill gera lítið úr skemdum
á póstsendingum nú orðið; segir að
póstskrínurnar séu nú jafnan vand-
lega skoðaðar af trésmið, járnsmið
og söðlasmið áður en farið er að
brúka þær.
Tíðarfarið er ilt, oftast útsynn-
ingar og stundum norðanátt; snjór
kominn talsverður. Vegna stöðugra
storma síðan um nýár gefur aldrei
á sjó, þó afli kynni að vera fyrir.
Roylij avíli
Rannsóknum í máli Binars Finnsson-
ar vegagerðarmanns mnn tæplega lokiðenn,
en sagt er að þær hafl verið sendar amtinu
til álita, eins og lög gera ráð fyrir.
Út af fyrirspurnum, sem þessu blaði hafa
borist um það, hvort Oddfellowar mundu
hafa nokkur áhrif á þetta mál, af því Einar
Finnsson er félagi þeirra, get eg ekki svar-
að öðru en því, að mér er með öllu ókunn-
ugt um þetta félag og reglur þess, en tel
það blátt áfram óhugsandi, að það geti
haft nokkur áhrif á mál það sem hér er
um að ræða.
Annars er of snemt að ræða um mál
þetta meðan rannsóknum í þvi er ekki lokið,
og það er alveg ókunnugt nema af skýtslu
kærandans sjálfs. Líklega verður þess ekki
langt að biða, að meiri upplýsingar komi i
ljós.
Svo lítur flt sem reikningar vegagerðar-
manna muni viðar vera athugaverðir enhjá
Einari Finnssyni, og má í því tilliti benda
á ræðu Guðjóns alþingism. Guðlaugssonar í
Alþ.tíð. 1899 B 232—33, þar sem hann
gefur í skyn, að í borgunar-reikningum vega-
gerðarmanna muni tilfærðar aðrar upphæðir
en borgaðar eru. En þessu svaraði lands-
höfðingi, engu.
Póstkassar. Samkvæmt ráðstöfun síðaBta
alþingis hófust um nýárið póstgöngur hér
um bæinn einu sinni á dag, kl. 7‘/a að morgn-
inum, og hafa verið settir npp fjórir póst-
kassar til að láta bréf í, en pósturinn tekur
bréfin úr þeim og kemur þeim til skila.
Burðargjald undir einföld bréf er 4 aur.,
og komu þessi 4 aura frímerki (rauð) með póst-
skipi (eftir nýárið).
Síðan þessir kassar komu upp, hafa þeir
verið notaðir talsvert enn þó helzt til sér-
stakra erindagerða. Unga fólkið í bænum,
bæði karlar og konur, hafa fengið talsvert
af biðilsbréfum, og sum þeirra hafa verið
skrifuð með rauðu, líklega blóði bréfritaranna,
svo sem til að gera þau alvarlegri og hjart-
næmari, en nafnlaus munu þau flest hafaverið.
nr. 1, 1900, jan-
úar, er út komið.
Efni: — Til nor-
rænu meyjanna kvæði, þýtt, Guðm. Guð-
mundsBon. — Hnýsni. — Fáein orð um
málefni kvenna. — Óheppinn faðir (saga,
frh.). — Eldhúsbálkur. — Hannyrðir.
nr. 12, 1899—nr. 1,
1900 er út komið.
Efni : — Knútur sí-
spilandi (saga, niðurlag). — Stjörnuauga
(saga, framh.). — Yinna : bókahylla; Indí-
ánahúfa. — Leikir: krókett á borði; máls-
háttaleikir.
Auglýsing.
Innanbæjarburðargjald í Rðykjavík er:
Fyrir almenn bréf:
Þðgar þaa vega alt að 3 kv. 4 a.
-----— frá 3—25 — 8 —
-----—----------25—50 — 12 —
Fyrir prentað mál í krossbandi:
3 aurar fyrir hver 20 kv.
Fyrir böggla:
5 aurar fyrir hvert pund.
Innanbæjar-bréfspjöld eru ekki til.
Ábyrgðargjaldið er hið venjulega.
Burðtrgjald á bréfum og kross-
böndum tvöfaldast, ef ekki er borg-
að undir fyrirfram.
Að eins aln<enn bréf eru borin út
um bæinn.
¥
Póstmeistarinn í Keykjavík, 24. jan. 1900.
Sigurður Briem.
Gömul blöö
Þessi blöð kaupir útgeíandi „Fjall-
konunnar“ háu verði:
Maanedstidende öll.
Minnisverð Tiðindi öli.
Sagnablöð öll.
Iugólfur.
Útsynningur.
Þjóðviljinn
og Þjóðviljinn ungi, allar.
Austri (ritstj. Skafti Josefsson)
allur.
Til auglýsenda. Þeir sem aug-
lýsa í „Fjallk.“ verða að tiltaka það
um leið og þeir auglýsa, hve oft
auglýsingin á að standa í blaðinu.
Geri þeir það ekki, verður hún látin
standa á þeirra kostnað þar til þeir
segja til.
Útgefandi: Vald. Ásmundarsoon.
Félagsprentsmiðjan.
KVENNABLAÐIÐ.
1900.
Kvennablaðið kostar innanlands
1 kr. 50 au. árgangurinn og ásamt
Barnablaðinu 2 kr. — Kvennablað-
inu fylgir stöku sinnum Móðblað,
með sýnishornum af kvenfatnaði og
barnafötum, og auk þess verða í
blaðinu sjálfu, ef rúm leyfir, myndir
af barnafatnaði og smáhannyrðum.
Myndir af merkiskonum verða líka
í blaðinu einstaka sinnum.
Þeir sem útvega 6 eða fleiri nýja
kaupendur að Kvennablaðinu eða
Barnablaðinu geta fengið ókeypis
fylgiblöð þau sem fylgja Kvennablað-
inu og auk þess olíuprentaða mynd
og Móðbók með myndum af kven-
fatnaði og barnafatnaði o. fl., sem
kostar kr. 0.60—1.50, þegar and-
virdi blaðanna er greitt.
Hóðar útsðlukonur, sem hafa
selt mikið af blaðinu og staðið í
skilum, fá líka þessa Móðbók ókeypis.
Þeir sem skulda fyrir Kvenna-
blaðið og B&rnablaðið frá fyrri ár-
um eru vinsamlega ámiatir um, að
gjalddagi er löngu liðinn.
'S-ST' Munið eftir fyrirframborguninni.
Snið af allskonar
kvenfatnaöi i öarnaMnafli
eptlr allra nýjustu tízku,
fást hjá mér. Út um land geta
menn pantað sniðin eftir móðblaði því,
sem fylgir Kvennabiaðinu. Þau eru
seld með frumverði, og ekki hækk-
uð um einn eyri, enda er verðið
prentað á hver snið. Þeir sem vilja
kaupa þau, verða að senda borgun-
ina með pöntuninni, ásamt burðar-
gjaldi (3 au. undir sniðin).
Bríet Bjarnhéðinsdóttir.