Fjallkonan - 09.07.1900, Blaðsíða 3

FJATjL'KONAN.
8
„Reykjavíkurpóstian“. Hann byrjaði í október
1846, eins ogstendurá fyrsta númerinu, en doktor-
inn hefir ekki gætt að þvi, eða ekki getað les-
ið það rétt. Yitsmunir og áreiðanleiki, vand-
virkni og sæmilegur ritháttur eru þau þing,
sem doktorinn ætti að leggja sig eftir.
Fleiru mun eg ekki svara í þessu ómerki-
lega máli. Ben. Or.
Aldamótahátíð Eyfírðinga,
Svo hafa þeir kallað hátíðahald það, er þeir
héidu 25. júní. Fréttaritari Fjallkonunnar skýr-
ir svo frá því:
„Hátíðin hófst með fallbyssuskoti og voru þá
dregin 12 flögg á stangir. Síðan vóru söngvar
sungnir og ræður haldnar. Amtmaður Páll
Briem mintist konungsins. Sýslumaður Kle-
mens Jónsson mintist aldamótanna og spáði
miklum framförum á næstu öld. Séra Matth.
Jochumsson talaði fyrir minni íslands og spáði
iandinu mikilli framtíð og bað þeim bölbæna,
sem löstuðu landið. Kaupmaður FriðrikKristjáns-
son mintist héraðsins. Kennari Stefán Stefánsson
áMöðruvöllnm mintist Akure. Síðast mintistséra
Matth. Jochumss. Ameríku íslendinga; og talaði
um velvild þeirra til íslands. Síðan vóru hestar reynd-
ir og vóru það alt klárhestar, og var fljótastur grá-
skjóttur hestur frá ytra-Valiholti i skagafirði.
Eyfirzku hestaeigendunum var illa við að reyna
við skagfirzka hesta, en nefndin sem um kapp-
reiðarnar átti að dæma, ieyfði þó að þessi Skag-
firzki hestur yrði reyndur. Síðan vóru glímur
og dans.
Til þessa hátíðahaids sóttu menn úr þremur
sýslum: Eyjafjarðarsýslu, Skagafjarðarsýsiu og
Þingeyjarsýslu. Fólkið var talsvert á annað
þúsund. Allir skemtu sér vel.
Veðrið er hið inndælasta og hiti mikill. Fimm
gufuskip liggja á höfuinni“.
Ný uppfundning.
Hfttur orðið íslendingum að noturn.
Enskur maður hefir fundið efni það er nefnt
er algin, og iítur út fyrir, að sú uppfundn-
ing muni geta orðið mörgum að hagnaði sem
við sjó byggja.
Algin er límkynjað, litarlaust efni, sem mik-
ið er af í þangi. Þangið er látið liggja 24
klukkutíma í „natriumcarbonat“, og verður þá
úr því jafningur, sem síðan er síaður.
Algin má nota tii margra hluta; það er haft
til ýmissar límgerðar, og hefir reynst mjög hent-
ugt tii bæsingar. Þó mun almenningi meira
þykja koma til þess, að það er mikils virði sem
fæðuefni; má bæði hafa það í súpur og býtinga,
og hlaup (geié) tii að stinna það.
Fyrir vélasmiði er það líka gagnlegt og haft
við gufukaltasmíði.
Þá má og búa til úr því pappír, sem er á-
gætur, seigur og gagnsær. Með skellakki er
það mjög hentugt til einangrunar rafmagns.
Síðast er reynsla fengin fyrir því, að algin
þ. e. iyf sem úr því er búið til, „járnalginat“,
er fyrirtaks iyf við blóðleysi (anæmi).
Danskur stúdentaleiðangur verður gerður
til ísiands í sumar, sem áður hefir verið getið
í þessu blaði. Þeir koma til Reykjavíkur 5.
ágúst. — í förinni verða ýmsir merkir menn
og er þeirri langfrægastur Georg Brandes, sem
hefir iíka verið einhver mesti hvatamaður far-
arinnar, en óvíst er þó talið, að hann geti
komið vegna sjúkleika. Af öðrum mönnum, sem
til fararinnar hafa ráðist, er þessara helzt að
geta: H. Steinthal yfirréttarmálafærslumaður,
Ciausen, labóratoríumstjóri, Lichtenberg hof-
jægermester, Bauditz kammerjunker, Zachrisson
læknir úr óðinsvéum, Hansen borgmeistari úr
Nyköbing, Horstmann. Hansen bæjar- og hér-
aðsíulltrúi frá Næstved, Alex. R. Hansen skóla-
stjóri, Fogh læknir, Bie bruggförstöðumaður,
Jiirgensen, íæknir, frægur maður í sinni ment,
Olaf Hansen rithöfuudur (hefir stundað forn-
norrænu og íslenzku), Nielsen-Bransager ritstjóri,
Mylius Erichsen rithöfundur.
Dr. Finnur Jónsson, sem heflr átt mikinn
þátt í því að förinni er heitið, kom með
„Botníu“ 30. júní, og ætlar að undirbúa förina
hér og leiðbeina stúdentunum.
Ameríkskt lystiskip „Niagara“ er nýkomið
hingað. Eigandi skipsins og formaður farar-
innar er Haward Gould, sonur Jay Goulds,
auðmannsins mikia, sem talinn var ríkastur
maður í heimi. Með honum er kona hans og
3 kunningjar hans.
Skipið er að sögn afarskrautlegt.
Hann hafði enga fastákveðna ferðaáætlun,
en eftir er hann kom hér í land, réð hann það
af, að fara til Þingvaila, og fóru með honum
þangað Jón Stefánsson, Múlsýslingur, sem bar-
ist hefir á Filipseyjum, og Vilhj. Finsen.
Sagt er að Mr. Gould hafi litizt vel á sig á
Þingvelli og gert ráð um að koma næsta sum-
ar og dvelja þá í Þingvaliasveitinni við veiðar.
„Ceres“ kom hingað norðan og vestan um
land frá útlöndum 30. f. m. Farþegar með
henni : Gnnnar Einarsson kaupm. í Rvík (frá
útlöndum), Gísli ísleifssoa sýslumaður Húnvetn-
inga, Þorvaldur Jónsson héraðslæknir á ísafirði,
Árni Sveinsson kaupm., Björn Þórarinsson verzl-
unarstj. á ísaf., Eggert Reginbaldsson bóndi á
Kleifum í Seyðisfirði vestra, og nokkrir útlendir
ferðamenn, þar á meðal þýskur málari, Bach-
menn frá Miinchen, er fer snöggva ferða til
Þingvalla og síðan til Vestmannaeyja.
Gufuskipið „Botnia“ kom hingað frá út-
löndum 30. f. m. 2 dögum á dögum á undan
áætlun. Með henni komu dr. Finnur Jónsson
háskólakennari, Lefolii stórkaupm., fröken Ásta
Sveinbjörnsson, frk. Lucinde Möller, ekkjufrú
Thomsen (móðir D. Thomsen konsúls), Boilleau
barón, Hannes Ó. Magnússon verzlunarm. með
konu sinni, Ari Jónsson stúdent og allmargir
enskir ferðamenn.
Húlar strandferðabáturinn, kapt. Jakobsen,
kom á réttum degi. Með honum komn nokkrir
farþegar að austan, svo sem prestarnir Pétur
Jónsson og Þorsteinn Benidiktsson og Sigurð-
urður Einarsson af Seyðisfirði.
Skipakomur. 8. júuí „Progrea" 134.56 amál., skipstj.
Andreasen, kom frá Dysart með kol til Christensens-
yerzlunar. — 11. „Askur“ 20.37 smál., skipstj. J. Rand-
ulff með timbur til Björns Guðmundssonar. — 11. „Inge-
borg“ 124.01 smál., skipstj. N. B. Ivarsen, með timbur til
M. Benjamínssonar o. fl. — 13. „August" 77.95 smálestir,
skipstj. Dreiöe, kom frá ,Khöfn með ýmsar vörur til
Thomsensverzlunar. — 15. „Anna“ 88.33 smál., skipstj.
Basmussen, kom frá Pleedwood með salt til Thomsens-
verzlunar. — 19. — „Surprise“ 55.11 smál., skipstj. P.
Ostmann, kom með allskonar vörur frá Hamborg til
Björns KristjánsBonar. — 20. „ísafold“ 193.78, skipatj.
Jensen, kom frá Kaupmannahöfn með allskonar vörur til
Brydesverzlunar. — 24. „Prooellaria“ 99.79, skipstj. Channi,
frönBk fiskiskúta.—30. „Ceres“ 730.37 smál., skipstj. Kjær,
kom frá Kaupmannahöfn og Englandi norðan fyrir land.
— 1. júlí „Botnía“ 566.90, skipstj. Bay, kom frá Khöfn.
— 2. „Angelus“ 460.22 smál. skipstj. Young, kom með
pöntunarfélagsvörur.— 4. „Niagara“ 1600.00 smál.,skipstj.
Cous; ameríkBt lystiskip, kom frá Skotlandi. — 4. júlí
„Askur“ kom aftnr frá Leith með kol til Björns Guð-
mundssonar.
Sklpstrand. Seint í maí síðastl. strandaði
á Kópaskersvog í Norðnr-Þingeyjarsýsln kaup-
farið „Anna“ frá Örum & Wulflsverzlun, sigldi
á sker, er Faxi heitir, skamt frá höfninni, og
brotnaði. Vörur náðust sumar ókemdar, aðrar
spiltar. Uppboðið haldið 12. f. m. og seldust
flestar vörurnar með fullháu verði. Skipsflakið
keypti Jón Ingimundarson á Brekku í Núpa-
sveit fyrir 140 kr.
Nllsson botnvörpuskipstjóri, sem valdur var
að manndrápunum á Dýrafirði, hefir verið dæmd-
ur í hæstarétti í 2 ára betrunarhúsvinnu. Auk
þess á hann að greiða í landssjóð 3000 kr. sekt
og í ríkissjóð 200 kr. Hannesi sýslumanni
Hafstein á hann að greiða 750 kr. í skaða-
bætur, og ekkjunum, er mistu menn sína ann-
ari 3600 kr. og hinni 1100 kr. í skaðabætur.
Þar á oían er hann gerður útlægur úr Dan-
mörku, með því hann er utanríkismaður.
Veðurblíða um alt land. Hefir hiti víða
verið að undanförnu undir 20° C. og sumstaðar
meiri. Góðar horíur á grasvexti víðast hvar.
Hér í nágrenninu hefir þó verið kvartað um að
tún hafi skemst af kali í vor.
Aflabrögð. Allgott útlit með afla á Aust-
fjörðum en beituskortur. Góður afli bæði á
Eyjafirði og Skagafirði og þar með talsverður
síldarafli. Sömuleiðis afli á Húnaflóa. Við ísa-
fjarðardjúp bezti afli. Hér í Faxaflóa mundi
vera góður afli, ef hann væri stundaður.
Ástandið í Kína. Mentaður Kínverji, Kang
Yeu Wei, hefir fyrir skömmu ritað ritgerð
í enskt tímarit, „Contemporary Hevie\v“, sem
lýsir mjög vel ástandinu í Kína, sem mönn-
um annars ekki hefir verið vel kunnugt um.
Hann bendir þar jafhframt á þær endurbæt-
ur, sem gera þurfi, ef hið stóra riki með 400
miljónum manna eigi ekki alt að fara í mola.
Kang Yeu Wei var einn af áhrifamestu
mönnum endurbótaflokksins í Kína. Hann
er af gamalli kínverskri merkisætt, sem mörg
stórmenni Kínverja eru af komin, og maður
vel að sór og föðurlandsvinur. Hann var
kunnugur keisaranum og í ráðum með hon-
um um endurbæturnar. — Þegar upphlaupið
varð við keisarahirðina 1898 og keisari varð
að leggja niður öll völd og fá keisaraekkju-
drotningunni þau í hendur, sem engu vill
breyta og halda öllu í gamla horfinu, lá við
sjálft að Kang Yeu Wei væri drepinn, en
keisarinn gat gefið honum bending um að
flýja. Bróðir hans og aðrar ættingjar vóru
hálshöggnir, en aðrir umbótamenn, sem minna
þótti að kveða, vóru settir í fangelsi eða
látnir sæta stórsektum og hafðir Jl strangri
gæzlu.
Hann kvartar sáran yfir því, að Kínverjar
fyrirliti svo mjög alt sem útlent er, og viti
því ekkert um vesturlönd. Menn sem hafa
starfað í utanríkisstjórninni í Peking, þekkja
ekki einu sinni nöfn á hinum ýmsu löndum,
auk heldur að þeir viti meira um þau. Þeir
hafa heldur ekki ætíð þekt þá samninga, sem
Kínverjar hafa gert við aðrar þjóðir. Fyrir
1894 fókst ekki landabróf yfir hnöttinn hjá
neinum bóksala í Peking. Það vóru að eins
örfáir ungir menn sem þektu til annara landa.
Þegar Kínverjar höfðu beðið ósigurinn fyrir
Japönum, fóru framfaramenn í Kína að hugsa
um umbætnr. En ráðgjafarnir, sem ávalteru
70—70 ára, vcru á móti, og svo drotningin,
sem er á sjötugsaldri.
Kang Yeu Wei og fleiri gerðu tilraunir til
að koma á nýrri stjórn, og keisarinn vildi
fá hans umbótum framgengt, en fékk engu
áorkað. Hann var síðan (í sept. ’98) sviftur
völdum og átti að drepa hann, en fyrirmilli-
göngu útlendu sendiherranna vóru æsingarnar
sefaðar. Kang Yeu Wei gat flúið.
Keisarinn er sagður mesti ágætismaður og
hefir viljað gera alt sem hann hefir getað
rikinn til gagns.
Um Kristján konung níunda er saga þeasi
sögð af Þýzkalandi:
Konungur var á ferð til Wiesbaden og dvaldi
um tíma í Ballenstadt. Einu sinni, þegar haun
var á göngu með fylgdarmanni, settist hann á
bekk og í sama bili fór ferðamannavagn
fram hjá. Þá viidi svo til, að regnhlif datt út
úr vagninum og tók enginn á vagninum eftir
því. Konungur stóð upp, tók regnhlífina og
kallaði á eftir vagninum þangað til að hann
var stöðvaður, og einn af ferðamönnunum hljóp
út og stökk til konungs. Eu þegar hann var
kominn á miðja leið, mætti Kristján konungur
honum og fekk honum regnhlíflna.