Fjallkonan - 13.07.1900, Blaðsíða 3

2»
FJALL'KONAN. 3
járni, þ. e. sá hlutar trésins, tem vatnið leikui
ura. í heliisskútuni í fjöllúDum myndast kryst-
allar af vatni og verða loks að íe. Þar eru
brennisteinsnámur, biýnámur, silfurnámur og
koparnámur.------Uppi á fjöllunum eru klettabefti
og þar vex ekki gras, en þar búa fálkar, sem
eru hvítir eins og svanir og stærri og grimm-
ari en vorir fálkar. Engin eru þar villidýr,
nema reiir, sem eru hvítir og hvergi biettur á,
og hvítabiiuir, sem eru stórir sem uxar og koma
oft á ísuum til íslands. Þar eru fiskar undar-
lega skapaðír; eru sumir að framanverðu líkir
hestum, sumir hjörtum, sumir geitum, sumir
hundum, og enn eru sumir líkir karlmanni og
sumir kvenmanni, eu allir hafa þeir hieisturog
sporð eins og aðrir fiskar. Þar eru stórir hval-
ir, 100 álna langir, með 4 tönnum í báðum
skoltum, sem eru 2 áluir á iengd og digrar að
því skapi. — — Þar eru höfrungar, sem eru
skapaðir eins og aðrir höfrungar, eu þeir fcafa
þá náttúru, að þeim þykir svo vænt um menu-
ina, að ef þeir sjá menn í lífshættu í sjó, taka
þeir þá á bak sér og bera þá til lands; því er
það bannað á ísiandi, að éta höfrunga, enda
væri það stórglæpur, og eins væri það glæpur,
ef einhver ekki hjálpaði höfrungi, sem kominn
væri á þurt land, til þess að komast út í sjó-
inn aftur.-------Kringum námurnar eru heitar
lauger, sem eru lækning við mörgum sjúkdóm-
um. Fornir stjörnufræðingar hafa skipað þess-
ari ey í fræðum sínum fyrir utan árstíðirnar, af
því þar er mikill kuldi og langsamur, sem hindr-
ar svo geisla og hita sólaiinnar, að landið er
eyðilegt og ófrjótt“.
(Á-bðk norska landfræðifélagsins 1898—99).
ÍSLENZKUR SOGUBÁLKUR.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Bftir eiginhandarr., Landshókas. 189, 4to].
(Frh.). Eina nótt, er lítill svefnhöfgi íéll á mig,
þykir mér yfir mig skína so fögur sól, að þvílíka birtu
auðnast mér aldrei að sjá í þessu lífi. Hennar ljómi og
varmi breiddist so yfir mig, að mér fanBt sem legði ilm-
ur, ijómi og styrkur yfir og í allan líkamann, er gagn-
tæki mig innvortis og útvortis með léttleika og glaðværð
í hjarta og sönsum, hvað og so reyndist er eg vaknaði;
þar með þðtti mer og til mín vera talað : „Óttastu ei,
eg stend með þér, málið er faliið eftir Malachiæ 3ja
kap., er þú skalt hitta upp á á morgun frá 13. v. til
enda“, sem og einninn í fyreta augnakasti varð fyrir mér,
þá eg fletti bibliunni upp, so frá þeim tíma varð eg
aftur so frískrar náttúru, að eg kærði mig hvorki um
líf né dauða, heldur gekk glaður að öllum minum verk-
um og útréttingum sem ekkert að væri, so að-inenn blindu
á mig. Móðir mín og systir mín í Álftaveri, sem heyrt
höfðu þessi ókjör, héldu spurnum fyrir mér, hvernig á
mér lægi; heyrðu af hverjum einum eg væri í öllu eftir
venju lystugur, er þær og aðra stórkostlega gladdi, og
þó með forundran; eg fekk og nokkur bréf frá vinum
og nánngum minum að norðan, sem vóru það kröftug-
legasti að biðja fyrir mér sem föllnum manni etc., en
eg skrifaði hverjum til aftur, og bað þá að biðja so
fyrir mér, að sem guð vissi eg hefði gert og til unnið,
so vildi hann láta sjást og opinbert verða og við mig
fram koma ; skip komn með þessar fregnir um fardagatíma,
hver með hæstu veraldar aðkasti og dagdómum afgekk
alt fram á alþingistíma; hlaut eg til þings að ríða, bæði
upp á nokkrar geistlegar sakir, sem og að kvitta 13
rdl. til sýslumanns Brynjólfs til vicelögmanns Magnúsar
Ólafssonar og annara fleiri, vegna Jóns, eftir loforði
mínu, sem alt sést í skrifum þar að lútandi, og þó eg
vissi nú ekkert annað fyrir, eftir almennings vondra manna
rómi, en eg mundi þar handtekinn verða og færður í
bönd og fjötur, hafði eg sérstaklega eftirlöngun að kom-
ast þangað sem fyrst og taka á móti því, sem guð
vildi láta við mig og konu mína fram koma, sem nú lá
dauðlega sjúk, sem djöfullinn uþpdiktaði í vondum mönn-
um að væru uppgerðar veikindi, og það væri yfirvarp
mitt að láta sækja Hr. Bjarna landphysicus til hennar.
Hér sést enn og fram kom það Jacob postuli segir um
vondar tungur! Guð vissi hér var alt öðruvísi, so af
ótta þeim er eg hafði eg mundi hana ei aftur lifandi
sjá, gerðum við með okkur vottanlega helminga félag,
sem eg lét lesa og innfæra á alþingi, því eg óttaðist þá,
að ef málsóknir kæmu ofan á annað, mundi eg meir en
berslyppur frá ganga, ef hart væri að mér gengið af
Jóns ábangendum, sem vissust var von. Með hvílíkum
hrygðar þönkum eg kvaddi hana og heiman fór, veit
guð bezt. Vigfús minn fór og með mér til þings. Þá
eg þangað kom, lagði enginn meiri háttar né minni ilt
né gott til mín ; þá höfðu flestir so sem nokkurs konar
meðaumkunar viðmót við mig; eg lét sem eg vissi ei
né sæi neitt um það, heldur gekk með allri djörfung
meðal þeirra og afgerði allar mínar sakir. Þá eg hafði
nú nokkra daga á þingi verið, leiddist mér þóf það, og
sótti því lögmann Björn Markússon að tali, og færi alt
kvis þetta í tal við hann. Hann segir: „Fyiir mig hefir
sama flogið, og skaltu ekkert akt gefa því, eins og eg
hefi þér fyr sagt fyrir; þú verður þvi af einhvcrjum bor-
inn eða áreittur, að ei þurfi að segjast, að þú bevaktir
þig sjálfur; eg þykist vita ykkur saklaus af því eins og
sjálfan mig, og minn guð gefi sönnu máli sigur, hvar
til eg skal styrkja, ef til frekari efna kemur“.
(Frh.).
Úr bréfum frá hr. östlund.
Meistari 0stlund hefir lagt það i vanda
sinn, að skrifa bréf til aðventistablaðs í Ame-
ríku, sem kallar sig „Sandhedens Tidende“ eða
„Evangeliets Sendebud“.
Hve vel nafnið á blaðinu samsvarar þeim
sannindum, sem meistari 0stlund hefir skrifað
í blaðið, má sjá á því sem á eftir fer:
Fyrst segir hann frá ferð sinni til íslands:
„Á ferðinni [til íslands] fekk ég tækifæri
til að tala við mann frá Suðurey [í Færey-
jum], sem mikið kveður að þar í eyjunum.
Hann sagði að margir mundu fagna því, ef
trúboði [aðventisti eða mormóni?] kæmiþang-
að að starfa. Hann sagði mig velkominn, ef
ég kæmi einhvern tíma í sína sveit.
Mjög gladdi það mig, að hitta á leiðinni
íslenzka fjölskyldu, sem var á heimleið til
Islands. Sízt datt mér það í hug, að menn
af vnrum trúflokki væru farþegar á „Laura“.
En drottinn hafði hagað því svo. Einn dag
var ég að tala við danskan farþega um trú
vora, og komu þá nokkrir íslendingar að
hlusta á okkur. Yið töluðum um skírnina og
laugardagshelgina, og þessir íslendingar töl-
uðu um það eins og þeir væru sjöunda-dags
aðventistar, og tóku það einkanlega fram, að
á síðustu tímum mundu hin sönnu guðsbörn
vaiðveita guðs boð og Jesú trú, sjá Opinber-
unarbókina 14, 12.
„Þessi maður hlýtur að þekkja oss“, datt
mér í hug, „og hann er ef tii vill einn af
oss“. Undir eins og færi gafst að tala við
hann, spurði ég hann, hvort hann væri sjö-
unda-dags aðventisti og kvað hann já við.
Hann hafði að eins ekki verið skírður. Fyrir
hálföðru ári hafði hann og kona hans öðlast
sannleikann með því að lesa rit vor [aðvent-
istanna]. Síðan hafa þau þráð, að boða sann-
leikann meðal landa sinna [á íslandi]. Þau
höfðu orðið mjög fegin, þegar þau lásu í
„Sendiboðanum“, að ég ætti að fara til ís-
lands og vera trúboði. En þau vissu að
margir erfiðleikar mundu mæta útlendingi á
íslandi, og þeim varð það ljóst, að það væri
guðs vilji, að þau seldu búgarð sinn og færu
heim til Islands, til þess að aðstoða mig við
trúboðið, ef unt væri. Nú vóru þau á þeirri
leið.
Lesendur „Sendibooans" geta varla ímynd-
að sér, hve sæll ég varð af því að sjá svo
áþreifanlegar sannanir fyrir því, að drottinn
er með mér og stjórnar öllu svo vel. Lofað
veri hans heilaga nafn“.
í síðari bréfum talar meistari 0stlund mest
um trúboðsstarfsemi sína hér og gerir ekki
mjög lítið úr henni og þeim viðtökum, sem
hún fái hjá landsfólkinu. Eftir því sem 0st-
lund hefir ritað blaðinu „Evangeliets Sende-
bud“ (á íslenzku má nefna það „Guðspjalla-
snakk“), leið ekki á löngu áður en 13 sálir
vóru í söfnuði hans hér, og telur hann þá
líklega sjálfan sig með; en lærisveinarnir eru
þá 12, eins og hjá Kristi. En það er eins
með þessa lærisveina hans og fjölskylduna
frá Ameríku, sem hann segir að hingað hafi
flutst til að boða trúna með sér, að mönnum
er ókunnugt um þá; og ekki vita menn neitt
um starfsemi þeirra. Þessir lærisveinar eru
þá víst heimullegir, enda gæti verið, að meist-
arinn ætti hér öllu heldur við meyja-„læri“
eða kvenna-„læri“ en sveina-„læri“, og færi
það því fremur leynt. Enginn hefir heldur
orðið var við að meistarinn hafi skírt fólkið;
þær hátíðlegu athafnir hafa líklega farið fram
inn í forargryfjunum, þar sem mórinn er
tekinn, eins og hjá MormónuDum, hvort sem
heilagur andi hefir þá farið yfir kerlingar
0stlunds á sama hátt og mormónsku kerling-
una, sem var svo ómóttækileg fyrir það heilaga,
að hún fann ekki kraftinn yfirskyggja sig fyrr
en henni lá við köfnun.
Meðal annars getur meistari 0stlund þess í
bréfum sínum, að jafnvel íslenzku blöðin sé
mjög bliðholl trúboði hans, og þá má svo
sem nærri geta, að alþýðan á að vera viðbú-
in að láta skirast. Þessu til söúnunar kemur
meistarinn með þýðing af lofgrein um að-
ventistatrúna, sem hann kveður vera rit-
stjórnargrein úr íslenzku blaði, en þannig
orðuð grein finst hvergi á íslenzku.
Það sem 0stlund segir um Islendinga er
alt fremur hlýlegt, enda mundi það koma
sér betur hjá útsendurum hans að vel væri
látið af fólkinu, og það væri líklegra til fé-
fanga. Hann lætur t. d. vel yfir mentunar-
ástandi landsmanna. Að eins getur hann
þess, að sjónleikir Leikfélags Reykjavíkur
sé mjög viðvaningslegir, og mun hann þó
naumast hafa séð þá, þegar hann skrifaði
það, enda mun hann ekki fær að dæma um
slíkt.
Að þessu sinni ætla ég ekki að segja fleira
úr bréfum 0stlunds, en mun ef til vill gera
það síðar.
BifiliocpiXos,
Þönsk fiskisklp við ísland. Nokkur und-
anfarin ár hafa dönsk fiskiskip (,,kúttarar“)
frá Friðrikshöfn stundað fiski við ísland.
Þau eru að fjölga, verða níu í sumar. Þau
eru flest útbúin með fiskitjörn og veiða með
ýmsum nýjum áhöldum, „Snurrevaad“ og
„Nedgarn“ o. fl. Skipstjórinn á einu skipinu
(,,Maagen“) hefir oft verið í förum við ís-
land og heitir Andreasen, og er hann á vetr-
um kennari við lýðháskólann í Yallekilde.
Botnvörpugufuskipafélagíð „Dan“ flytur kol-
ana frá þessum „kútturum" til markaðsins í
Hull, og eru höfð til þess tvö hleypiskip
(carriers), „Cimbria11 og „Thor“. Er ætlast
til að þessi skip fari til og frá á 10 dögum.
—■ Kúttararnir hafa með sér tunnur og salt
til þess að geta saltað aflann, ef það kæmi
fyrir, að honum yrði ekki í tæka tíð komið í
milliferðaskipið.
Landbúnaðarsýning allmikla á að halda
bráðlega á Fjóni (í Óðinsvéum) og verðurþar
sérstaklega sýnt alt, sem að mjólkurstörfum
lýtur. Á húsi þvi, sem mjólkurafurðimar
verða sýndar í, sem er stórt og vel vandað,
er torfþak, sem sérstaklega er útbúið til
þess, en undir þvi er hafður þakpappi. Geta
blöðin þess, að það sé nýtt og fallegt, en
ekki er þess getið, hvernig það er útbúið.
Síbería kornbúr Evrópu. í Síberíu er
eitthvert mesta kornland í heimi, og því
spáði Nordenskiöld fyrir 20 árum, að þar
mundi síðar verðakornbúr Evrópu. Meðjárn-
brautalagningu, sem er langt komin, og eink-
um með því að nota skipgengar ár, svo aem