Fjallkonan - 17.08.1900, Síða 1

Kemnr út einu sinni
i viku. Verð árg. 4kr.
(erlendis 5 kr.eða ll/t
doll.) borgist fyrir 1.
júlí (erlendis fyrir-
fram).
UppBögn (skrifleg)bnnd-
in við áramðt, ðgild
nema komin sé til út-
gefanda fyrir 1. októ-
ber, enda bafi bann þá
borgað blaðið.
Afgreiðala: Þing-
holtsstrœti 18.
XYIl. árg.
Landsbankinn eropinn bvern virkan dag kl. 11—2.Banka-
Btjðrnin við kl. 12—1.
Landsbókasafnið er opið hvern virkan dag kl. 12—2 og
einni stundn lengur til kl. 3 md., mvd. og ld. til útlána.
Forngripasafnið er í Landsbankahúsnu, opið á mánud.,
miðvikudögum og laugardögum kl. 11—12 f. m.
Náttúrugripasafnið er í Doktorshúsinu, opið á sunnu-
dögum kl. 2—3 e. m.
Ókeypis lœkning á spítalanum á þriðjudögum og föstu
dögum kl. 11—1.
Ókeypis tannlœkning í Hafnarstræti 16, 1. og 3. mánu-
dag bvers mán., kl. 11—1.
Reykjavík, 17. ágúst 1900.
að því, að þessi ríkishluti, sem á ýmsar ónot-
aðar auðlindir, sem Danir aldrei geta notað, nái
sem mestum andlegum og efnalegum framförum.
Að endingu er óskandi, að þessir stúdenta-
leiðangrar haldi áfram, þótt það verði auðvitað
ekki nema á nokkurra ára bili, og að íslenzkir
stúdentar gætu heimsótt Dani á sama hátt.
Stúdentaleiðangurinn.
Xr. 32.
ið gistu þeir „Sandamenn“ aftur á Gtarði og í
tjöldum, og skemtu sér við söng og drykkju og
aðra giaðværð. Hafði konsúli Tliomsen, sem
sjálfur var með í förinni, flutt austur þangað
nægan forða af víni, sem hann veitti þeim fé-
lögum ókeypis bæði þar og annarstaðar á ferð-
inni, og sýndi þeim að öðru leyti hina mestu
umhyggju og rausn, enda voru þeir honum
mjög þakklátir; kölluðu hann sín á milii
„Thomsen okkar", og gerðu hann að „heiðurs-
stúdent“ í ferðinni í virðingar og þakklætis-
skyni.
12. ágúst fóru þeir að Þingvöllum og var þá
rigning mestallan daginn og mýbit nokkurt.
Vóru þeir félagar mjög illa til reika, er þeir
komu þangað, því þeir vóru ekki vei útbúnir
að vosklæðum, en vóru þó í bezta skapi og
skemtu sér vel um kveldið.
13. ágúst var haldið til Reykjavíkur og var
þá versta veður, stormur og rigning. — Stór
hópur karla og kvenna úr Reykjavík reið á
móti þeim upp fyrir vegamótin fyrir ofan
Hólm; mætti þeim þar og bauð þá velkomna.
Þaðan var haldið eftir litla hvíld til líeykja-
víkur og reið allur hópurinn að síðustu inn á
Austurvöll og þökkuðu þeir félagar fyrir fylgd-
ina.
Þeir vóru hinir kátustu á allri leiðinni og
létu ekki á sig bíta, þótt veðrið væri misjafnt.
Þeim fanst mikið um náttúrufegurðiua, fólkið
og alt sem þeir sáu hér, og Iétu hið bezta yfir
ferðinni að öllu leyti; kváðust vera ánægðastir
yfir að hafa kynst íslenzku náttúrunni bæði í
fögru veðri og óveðri.
Um kveldið, er þeir vóru komnir hér til bæ-
jarins, buðu nokkrir íslenzkir stúdentar þeim á
dansleik, sem stóð langt fram yfir miðnætti.
14. ágúst átti „Botnia“ að leggja á stað, og
buðu þeir félagar á skip út að skilnaði öllum
húsbændum, sem þeir höfðu verið gestir hjá og
einstöku dætium þeirra, sömuleiðis stúdentum
og ritstjórum. Þar vóru haldnar margar ræður.
Hofjægermester de Lichtenberg þakkaði fyrir
gestina og mintist fagurlega íslenzkrar gestrisni.
Steinthal málaflutningsmaður þakkaði einnigfyrir
viðtökurnar. — Enn fremur töluðu þeir Arne
MöIIer og Bauditz kammerjunker. — Dr. Fogh
kvaðst aldrei á æfl siuni hafa verið jafn-óhreinn
og blautur sem hér á íslandi, en hann hefði
eamt aldrei verið hraustari en á þessari ferð;
loftið væri svo ágætt; í Danmörku hefði hann
orðið dauðveikur af slíku vosi. Sögurnar gætu
um íslenzka kappa, sem hefði klofið menn í
nafla niður, og hanu fyndi það nú á sér að
hann væri vel fær um það (Hlátur um allan
salinn). ísland væri bezta land fyrir heilsu-
bótarhæii, en hér vantaði samgöngur. Rafþráð-
urinn væri að vísu i aðsigi, on enn þá væri ekki
á komin nema rafritan milli ungu stúdentanna
og kvenfólksins, en gamla fólkið gæti bkki
haft gagn af því. Hann óskaði, að fréttaþráð-
ur yrði sem fyrst lagður til íslands og að jafn-
fr&mt kæmist á andlegt rafmagnssamband milli
íslands og Danmerkur. — Nielsen, stud. jur.,
talaði um framtíðarhorfur íslands. Hér væri
mikil efni fyrir höndum; hér væri efni til ljóss
og hita (fossarnir), hér væri ótæmandi auður i
sjónum og afarmikil beitilönd og engjar. Ósk-
aði að menn lærðu að nota þessi gæði. íslend-
ingar stæðu í því framar öllum Norðurlandaþjóð-
um að þeir ættu klassiskar bókmentir. Þann
dýrmæta arf ættu íslendingar að nota sér, en
Þýöing stúdentaleiðangursins.
Einginn efi er á þvi, að leiðangur hinna
dönsku stúdeuta hiagað til lands muni hafa
góð áhrif bæði á Dani og íslendinga, vekja
velvildarhug meðal Dana til okkar og draga
úr þeim kala, sem íslendingar hafa ómaklega
borið til dönsku þjóðarinnar. Því vér höfum
engar sakir við landsfólkið i Danmörku. Það
er stjórnin, sem vér elgum aliar sakirnar við,
og likt stendur á fyrir dönsku þjóðinni. Hór
er því um sameiginlegt áhugamál &ð ræða, þar
sem hvorir eiga að geta stutt aðra, og þótt
íslendingar að jafnaði geti engin áhrif haft á
danskt stjórnarfar, má telja það líklegt, að
frjálslegar umbætur á stjórnarhögum fslands
muni fremur greiða fyrir stjórnlegum umbót-
um í Danmörku, enda höfum vér þegar í ein-
stökum greinum frjálslegri löggjöí en Danir. —
Hitt er víst, að hinir betri menn Dana hafa
oft stutt málstað vorn, og munu gera það frem-
ur hér eftir en hingað til, er þeir kynnast hér
betur, og i því tilliti getur þessi stúdentaleið-
angur haft mikla þýðingu.
Það mátti heyra á ýmsum ræðum, sem hinir
dönsku stúdentar héldu í samkvæmunum hér,
bæði Mylius-Erichsen (sem er meðvinnandi við
danska blaðið „Politiken11) o. fl., að þeim var
það áhugamál, að íslendingar mættu halda öll-
um sínum sérréttindum, og að þeir héldu sem
fastast þjóðerni sínu og öllum sérkennileik.
Jafnvel hægri blöð flytja nú ritgerðir um það,
hve mikið sé varið í vsrðveizlu íslenzks þjóð-
ernis. Þetta kemur fremur í bága við það,
sem einstakir pólitiskir æsingamenn hér á
iandi hafa nýlega fleygt fram sem ástæðu gegn
því, að vér ættum að þiggja þá ráðgjafastjórn,
sem nú er í boði, að þar búi hvorki meira né
minna undir en eyðing íslenzks þjóðernis! —
Dauir sjálfir hafa aldrei gert neinar tilrauuir
tii að svifta oss þjóíerni voru eða veikja það.
Einstakir íslendingar hafa miklu fremur átt
þátt í því, og vér megum ekki gleyma því, að
það var danskur maður, málfræðingurinn Rask,
sem mestan og bezt&n þáttinn átti í því að
reisa við islenzkar bókmentir á þessari öld með
stofnun Bókmeutafélagsins, og annar danskur
maður, Rafn, vann manna mest að útbreiðslu
fornrita vorra og stofnaði Landsbókasafnið.
Menn þurfa ekki að vera hræddir við, að
að Danir vilji innlima ísland eias og Færeyjar
og gera okkur danska. — Ekkert orð heyrðist
í ræðum þeim sem haldn&r vóru af hálfu stú-
dentaflokksins hjá Færeyingum í þá átt, að þeir
ættu að halda sérréttindum sínum og þjóðerni.
Yér verðum að treysta því, að hinum skyn-
samari og betri mönnum Dana muni eftir þessa
viðkynningu, þó lítil sé, verða annara um hag
íslands en áður, og að þeir muni fremur styðja
Þeir félagar lögðu á stað til Þingvallar,
Geysis og Gullíoss 8. þ. mán. í bezta veðri og
sýn og vóru 6 tíma til Þingvallar. Gistu í Val-
höll og á prestssetrinu á Þingvelli. Daginn eft-
ir vóru þeir um kyrt á Þingvelli og var þá
regn leugst af. Dr. Finnur Jónsson hélt fyrir-
lestur uppi á gamla Lögbergi og við barminn
á Almannagjá (við „nýja“-Lögberg). — Hann
áleit að Lögberg hefði verið nokkru sunnarvið
gjána en Dr. Björn Ólsen heldur fram. — Hinn
nýi vegur, sem lagður hefir verið yfir gjána,
hefir að sögn spilt útliti hennar. Drekkingar-
hylur horfið að mestu undir brú, og riðið í ein-
stiginu ofan í gjána alveg horfið. Hefði verið
æskilegra, að varðveita betur þenna helga sögu-
stað og leggja veginn uppi á gjáarbarminum.
Þó heldur gjáin útliti sínu óbreyttu að norðan-
verðu.
Yíðar eru brögð að því, að fornar menjar eru
eyðilagðar eða þeim epilt, þar sem hinir nýju
vegir eru Iagðir. Þannig hefir Skalla Gríms-
haugur, einn hinn merkasti haugur frá forn-
öldinni, verið rifinn niður og grjóthleðslan not-
uð í veginn, sem þar hefir verið Iagður, svo
að kalla ekkert sést eftir af haugnum. — Þarf
að banna slíkt athæfi með lögum og friða sögu-
staðina og fornleifarnar.
Daginn eftir, 10. ágúst, lögðu þeir á stað
austur frá Þingvelli. Höfðu mikla skemtun af
að skoða gíg í Gjábakkahrauni, sem kallaður
er „Tintron“. Það er aíardjúp hraungjóta, og
ef steini er kastað í hana, heyrist hljómurinn
lengi á eftir.
Ferðin austur gekk ágætlega og var þá bezta
veður. Komu þeir að Geysi um kvöldið og
gistu þar í gistiskála, sem konsúll Thomsen
hefir nýlega bygt þar að öllu leyti á sinn kostn-
að, sérstaklega til gistingar fyrir þenna stú-
dentahóp, en verður auðvitað gistiskáli fyrir
þá sem heimsækja Geysi framvegis („Sanda-
menn“ eru þeir sem fara til Geysis, kallaðir af
fólki þar í kring). Húsið er járnvarið og þil-
jað að innan og haganlega fyrir komið. Það
hefir verið skírt ,.Regensen“ eða „Garður“ eft-
ir stúdentagarðinum í Kaupmannahöfn. Um 40
manns sváfu í gistiskálanum, en hinit í hlöðu
heima að Laug. — Daginn eftir fóru þeir fé-
lagar að Gullfossi. Þá var regn fyrri hluta
dags, en þó sólskin við Gullfoss. Þeir vóru
stórkostlega hrifnir afaðsjá Gullfoss, sem glitr-
aði í regnbogalitum. Þá gaus Geysir mjög hátt
um daginn, en fáir voru þar við staddir, og
annað gos var síðar og sáust bæði þau gos frá
Gullfossi. Síðasta gosið var um kveldið í Ijós3-
skiftunum og sáu það allir. Þá var inndælasta
veður; sólarglóð (Alpeglöd) á Hreppafjöllunum
. og tunglsljós. — Sumum af þeim félögum fanst
svo mikið um fjallasýnina, að þeir vildu óvæg-
ir leggja á stað upp á jökla, en þoss var eng-
inn kostur vegna naumleika tímans. Um kveld-