Fjallkonan - 25.08.1900, Blaðsíða 3

FJALL'KONAN.
3
nndir einni bjargbrík höggvið og stækkað eitt vænt fjár-
bðl, og það so uppgrafið, að þar sem áður var einn skúti,
hvar 30 kindur gátu naumlega inni varist hrakningslaust,
geta þar nú inni verið 200 íjár í mátulegum yl, og til
þessa hefir hann hlaðið grjótvegg fyrir framan, og er opið
upp úr milli hans og bergsins. Þessi grjótveggur, með
hörðum grundvelli, er 7 faðma langur til dyra, 6 álna
hár að innanverðu en 12 álna hár að utan; því hann er
bygður í brekku; öllu því grjóti, sem í garðina hefir
gengið, hefir hann sjálfur ekið á sleða ofan úr fjallinu,
og so sem þetta ból er það mesta þrekvirki, sem við höf-
um heyrt um getið eða hér nærlendis séð, so er það sú
bezta bæjarbót, þessari jörðu ómissandi meðan hún bygg-
ist, ei alleinasta fyrir sauðfé á vetrardag, heldur og so
fyrir aðrar útigangsskepnur, sem þar geta haft skjól vor
og haust. — 4. hefir hann einn húsagarð mestpartinn af
grjóti gert, og það bæði uppgrafið með járnum, en mest-
alt á sleða aðdregið, 60 fðm. langan, allvíðast mannshæð
og þar um bil alt í kringum bæinn, fjós, hlöðu, heygarð
og kálgarð; heygarðinn hefir hann og allan innan hlaðið
með aðdregnu grjóti og stækkað hann um eitt des. Áð-
ur hann kom til þessarar jarðar 1761 var lítil og lág
girðingarmynd í kringum bæinn (af torfi og kökkum). Öll
jarðarinnar hús, sem vóru að falli komin, hefir hann of-
an tekið með stórri fyrirhöfn og upp á sinn eigin kostnað
með trjávið og helluþaki endurbætt.---------fiskigarð úr
grjóti á aurunum fyrir framan túnið til að þurka þar á fisk,
og að graslendið skyldi aukast og betrast af því sem
niðurfleygt væri af honum.-------5. Vegna haga þrengsla
og að gera hestana hagspakari bygði hann, þá hann var
nýkominn til þessarar jarðar, eina hestatröð fyrir austan
fjallið í úthaga.-----6. einn lækur rennur fyrir austan
túnið fyrir garð og gröft; hefir hann hleypt honum upp
á túnið, bæði því til forbetrunar en þó sérdeilis til að
drepa grasmaðka. Greindur Iækur gerði þar blágrýtis
aur og griftir; honum hefir hann þaðan í burtu veitt
með 60 faðma skurði til útsuðurs i annan læk og haft
so í þeim báðum góða silungsveiði, nær áin hefir runnið
við þeirra útfall. [Þar næst er þess getið að hann hafi
stórum bætt jörðina með áveizlu, en hún hafi áður verið niður-
nídd; hafi hann líka bændum kent að bæta jarðir sínar]. Til
staðfestueru vor nöfn: — Hávarður Einarsson. Björn Jóns-
son. — Þetta sama sumar 1776 kom inn fororðingin um
garða hleðslu, sendi eg því þetta skrif til Kaupinhafnar,
hvar til sýslumaður Jón Jónsson, þá á Stórólfshvoli, var
mig styrkjandi. Eg hafði uppBkorið og grætt brjóstmein
á kærustu hans, sem hann mér sanngjarnlega borgaði, og
þar með skriflega sagði, hvað mögulegt væri i sínu valdi
skyldi hann mér til þénustu gera; það heit hélzt svo lengi
við meðan mér leið allvel, en að því kom þá eg varð fá-
tækur og nauðlíðandi, vildi hann hvorki heyra mig né sjá.
So blindar auðlegð og velmakt oft þá hina beztu menn, í
hverra tölu hann má þó maklega reiknast. Þetta ávann
þó það, að eg fekk frá einum ráðherra kóngsins, er Georg
Stemann heitir, eitt bréf af 4. Apr. 1777, i hverju hann
yfirlýsir eg sé í sérlegri kóngsins náð fyrir verk mín og
mannskap, hvar með fylgdi medalía á 20 rd. og 20 rd. frá
kammerherranum. Þessa medalíu og peninga afhenti
stiptamtmaður Laurits Andreas Thodal mér ásamt biskup
Hr. Hannesi Finnssyni á einum samfundi á alþingi, hvar
flest landsins yfirvöld vóru til samanB, með lnkkuóskum
og hrósan minnar verðugrar forþénustu, ásamt upphvatn-
ing til þeirra verslegu, að þeir skyldu taka sér þvílíka
kgl. náð og launan, sem og hafði fyrir minn mannBkap
áunnið, til umþenkingar með öðru fleira. Þótti þetta, sem
von var, ein sú mesta æra, því þessar medalíur og skenk-
ingar vóru þær fyrstu, sem hingað vóru gefnar, því þar
eftir fóru margir að vinna sér þvilíkt inn með ýmsu móti.
(Framh.).
Undirbúningur þingkosninga.
Úr Isafjarðarsýslu er svo skrifað:
„Það er nú hvorki meira né minna, en þeir
vilja gefa þeim báðum hvíld frá þingsetu Skúla
og séra Sigurði Stefánssyni, og kjósa í þeirra
stað séra Þorvald Jónsson á ísafirði og Hann-
es Hafstein sýslumann. Hvað séra Sigurð
snertir, þá ætti hann aldrei að koma á þing
framar — og hefði aldrei átt að koma þar —
enda eru nú margir hinna betri manna farnir
að taka iðrun fyrir að hafa gefið honum at-
kvæði sitt. Svo mikið er víst, að fá atkvæði
á hann vís trá hinum lægri mönnum í kjördæm-
inu, enda hefðu þeir ]>á offljótt gleymt fáryrð-
nnum og skömmu;ium sem guðsmaðurinn í
Yigur heflr ■ aasið yfir þá í „Þjöðv.11 á milli
messugeiðanna hjá sér, et þeir gerðu hann enn
að fulltrúa sínum. Eflaust tapar hann við næstu
kosningar miklum hluta atkvæða hjá sóknar-
börnum sinum, þar sem hann hefir haldið ekki
svo fáum af þeim í málsóknum og svardögum
síðan i vor, fyrir að það kvisaðist, að þeir hefðu
etið nokkra æðarfugia í sultinum í vor. Sókn-
arbörn séra Sigurðar þykjast þó ekki bersynd-
ugri í þeim efnum en aðrir Galílear, og mun
það satt vera, að guðsmaðurinn gæðir höfðing-
junum á ísafirði á æðareggjum á vorin og sum-
rin, og er þannig sjálfur „vargur í véum“ með
að eyðileggja frumstofn æðarfuglsins. — Eg
hefi heyrt svo mikinn andblástur mót? 1. þingm.
ísfirðinga, að ég býst við að fáum yrði rneint við
það, þótt hann komist ekki á þing. Um Skúla
er það að segja, að miklar líkur eru til að hann
nái þingkosningu, þrátt fyrir mikla mótspyrnu.
Honum hefir verið fundið það til foráttu, að
hann væri harðdrægur í kaupum og sölurn, og
að hann hafi reynst alt öðruvísi eftir að hann
varð kaupmaður en við hafði verið búist eftir
því hve fagurlega hann hafði talað í „Þjóðv.u
— Þctta mun þó ekki fella Skúla frá kosningu,
þegar gætt er að þingmannskostum hans. —
Ef ræða skal um hin þingmannaefnin, þá mun
hvorki álit né atgervi fella Hannes frá kosn-
ingu, og telja menn víst að hann muni efna
það, sem hann heitir kjósendum, en menn eru
hræddir um að hann muni, ef til vill, verða of
fylgisamur landshöfðingja og haus liði, sýslu-
möununum. Séra Þorvald þekkjum vér ekki
að því, að í honum sé efni í þingœann. Skyn-
samlegra teldum vér þá, að kjósa annan hvorn
þeirra Halldór á Rauðamýri eða Mattías í
Haukadal, ef þeir gæfu kost á sér“.
Makt myrkranna.
Eftir
Bram Stoker.
(Framh.)
Ég þóttist nú skilja betur en áður, af hverju
greifinn væri svo óvenjulega varkár moð margt
- - það gæti komið af því að hann mætti búast
við ránum og þjófnaði í höllinni, þegar hann
væri ekki við, og því mundi hann líka læsa
svo vandlega öllum hurðum.
Ég lauk nú varlega upp næstu hurð. Þar
varð fyrir mér svefnherbergi, litlu stærra en
svefnherbergið mitt. Við vegginn gegnt glngg-
unum stóð rúm með himni yfir og með afar-
miklum rúmtjöldum. Þaðan sá ég inn í her-
bergi með bókaskápum, og var stórt skrifborð
á miðju gólfi. Ég þóttist nú vita, að ég væri
staddur í herbergjum greifans, sem svöruðu til
herbergja þeirra annars vegar í hötlinni, sem
ég hafði stöðugt haft umgöngu um. Ég þorði
varla að líta í kringum mig, því ég gat búist
við að greifinn eða einhver annar yrði var við
mig og var þá óvíst, hvernig færi fyrir mér.
Tvær hurðir vóru í herberginu og gekk ég að
þeirri, sem stærst var, og fann að hún var lok-
uð, en þegar ég herti á hurðarhúninum, laukst
hurðin upp og ég var þá alt í einu staddur f
stóra borðsalnum, þar sem ég var vanur að
borða. Þessi nerbergi fundust mér nú inndæl
og ánægjuleg — mér fanst ég nú vera kominn
heim til mín, og þó hafði mér áður fundist ég
vera þar í varðhaldi og ekki hugsað um annað
en að reyna að flýja þaðan. Mér fanst sem
margir mánuðir væru liðnir síðan ég var þar,
og þó vóru það ekki nema nokkrir klukkutím-
ar. Alt var í sömu skorðum og áður. Ég
gekk að glugganum og leit út yfir hallargarð-
inn. Hinum megin blasti við mér poitturn-
inn, þar sem stiginn lá niður í undirdjúp hall-
arinnar. Ég sá nú að þar mundi ekki hafa
munað nema hársbreidd, að ég komst lifandi
hingað aftur.
Mér fanst eun sem einhver þungi lægi yfir
mér og ég fann að ég þurfti að þvo &f mér
rykið, kóngulóarvefina, mygluna og moldina,
sem ég hafði borið á mér.
Ég varð þess var að ég hafði sáran blett á
hálsinum, rétt yfir slagæðinni, og sáust þar
tannaför; talnabandið hafði auðsjáanlega hlíft
mér og hafði það mótað sig inn í hálsinn.
Ég reyudi að þvo mér svo vandlega sem ég
gat, en gat þó ekki afmáð blettinn á hálsinum.
Ég fór nú inn í borðsalinn, því ég var orð-
inn glorhungraður og hafði áður tekið eftir
því, að borðið var dúkað þegar ég kom inn.
Þegar ég kom að borðinu, sá ég þar hina
gömlu mállausu konu, og var hún að bera á
borð. Mér skjátlar víst ekki þó ég fullyrði
það, að henni brá svo við, þegar hún sá mig,
sem hún yrði bæði brædd og hissa; hún skildi
auðsjáanlega ekkert i því, hvernig ég gæti
verið þangað kominn. Hún hlaut að hafa ver-
ið rétt áður inni í svefnherbergi mínu og geng-
ið úr skugga um, að ég var þar ekki inni.
Hún horfði á mig með óttasvip og síðau á
dyrnar, sem ég hafði gengið inn um, og svoádyr
groifans. Þegar húu hafði borið alt á borð,
bauð hún mér að setjast niður, og Iét ég ekki
segja mér það tvisvar.
Ég tók hressilega til snæðings og helti fult
víngl&sið mitt og tæmdi það í einum teig. En
í sama bili varð mér svo hverft við, að ég
misti glasið úr hendi mér á gólfið, svo að það
brotnaði.
Ég heyrði að lyklinum að herbergi greifans
var snúið að innanverðu — einhver læsti hurð-
inni.
Þetta atvik hefði verið einksisvert, ef öðru-
vísi hefði staðið á; en í þessu húsi finst mér
mikið til um alt.
Ég hefi aldrei orðið annars var, en að þessi
hurð hafi stöðugt verið læst að innanverðu
síðan ég kom hingað.
En hurðin hafði nú verið ólæst, og var það
stök hepni fyrir mig — nú var hún aftur læst,
og það hlaut að koma af því:
— að einhver hafði farið á eftir mér eða
séð mig, þegar ég kom inn fyrst
— að greifinn hefði komið þangað síðan og
læst dyrunum; eða
— að kerlingin hefir þótzt skilja, að ég kæ.ui
þessa leið og flýtt sér að læsa hurðinni til þess
að ég færi ekki inn í þessi herbergi, sem ég
ætti eflaust ekki að ganga um.
Ég þóttist vita að greifinn vildl ekki að ég
hefði neina umgöngu um herbergi sin, því hann
hefir aldrei boðið mér að sýna mér þau og alt-
af haft þau harðlokuð.
Mér hafði líka orðið það óvart, að fara inn
í þessi herbergl, en ég get ekki slitið það úr
minni mér, að ég hefi þó verið þar inni.
Ég ásetti mér að segja greifanum hreint og
beint eins og var, ef til kæmi, að ég hefði
vilzt i höllinni og &ð það hefði verið hunda-
hepni, að ég rataði heim í herbergi mín aftur.
En ekki ætiaði ég að láta bera neitt á því,
sem fyrir mig hafði borið. (Frh.)
Fjórir bændur á þingi.
Ekki er víst að floiri en fjórir bændur verði
á næsta þingi, og ef til vill ekki nema þrir,
ef Húnvetningar kjósa ekki bændur. Svo fá
atkvæði hafa bændur aldrei haft á alþingi.
Það verða nú sýslumenn og prestar, sem ráða
öllum lögum og lofum á þinginu.
Þeir bændur, sem telja má víst, að verði
endurkosnir eru: Guðjón Guðlaugsson, Pétur
Jón8son og Ólafur Briem.
Það er nú reyndar vonandi, að Húnvetningar
kjósi að minsta kosti annan þann bónda, er
þar gefur kost á sér, en helzt ættu þeir að kjósa
þá báða. Um Björn Sigfússon hefir áður verið
talað, en Jósep Jónsson á Melum er líka sagð-
ur gott þingmannsefni og ætti Húnvetningar
að veitt. honum fylgi sitt.
Múlsýslingar eiga nú völ á tveimur efnileg-