Fjallkonan - 19.11.1900, Blaðsíða 3

F J ALLK[ON|AN.J
3
með þegar þeim er slept út. Mátti þar með-
al glæpamannanna sjá margt ófagurt andiit,
en aftur vóru þar aðrir fangar sem litu mynd-
arlega og göðlega út. En ekki má byggja of
mikið á útliti manna, eins og kent er í mörgum
málsháttum.
Formaður fyrir stofnun þessari er lítill mað-
ur, svíradigur með trumburóm, og var mikið af
dugnaði hans látið. Það ber örsjaidan við, að
menn strjúki burt af stofnuninni, en nóttina .
áður en við vórum þar höfðu einmitt strokið
þaðan 4 skraddarar, og sýnt af sér mikla karl-
mensku. Þeir höfðu svo ekki bar á laumað
stærstu skærunum með sér í klefa sinn og sett
gat á múrinn með skærunurn. Hafði þurft mik-
inn fræknieik bæði til að komast niður á jafn-
sléttu úr klefanum. sem var hátt yfir jörð, og
þó enn meiri til að komast yfir múrinn, sem er
allur göddóttur að ofan. Voru gaddarnir blóð-
ugir, þar sem hinir hraustu skraddarar höfðu
íarið yfir. Og svo hífa þeir fráleitt fengið að
njóta frelsisins nema fáeina daga.
Önnur saga hafði orðið þar um veturinn á
stofnuninni og var hún þannig:
Einn af föngunum varð öðrum að bana og
var það — eða var álitið - óviljaverk. í mis-
gripum var svo kona þess, er drápið hafði unn-
ið, látin vita, að maður heunar væri dauður;
kom hún þegar er hún fékk skeytið út á stofn-
unina og bar sig mjög aumlega. En þegar hún
kemur auga á sinn ektamann á tveimuí upp-
réttum, verður henni fyrst alveg orðfali; var
það þó ekki af gleði, eins og vænta hefði mátt;
því að fyrstu orðin er hún mælti við mann sinn
hljóðuðu þannig: „Nú þú ert þá ekki dauður,
svínið þitt". Jós hún síðan yfir manninn óbóta
skömmum fyrir það að hann skyldi vera á lífi.
Makt myrkranna.
Eftir
Bram Stoker.
(Framh.)
(Frh.). Hinn 25. Eg hefi ekki getað á
heilum mér tekið eftir það sem eg hefi séð
hér og heyrt. — —
Eg held mér skjátlist ekki þó eg segi, að
mér sýnist greifinn verða ískyggilegri með hver-
jum degi. Hann er að vísu ljúfmenskan sjált^
þegar hann talar við mig, en einhver háðblær
er á orðum hans og þau eru að verða meira
og meira tvíræð, og þegar mér hefir stundum
orðið að horfa í augu hans, hefir tillit hans
skotið mér skelk í bringu.
Síðan eg skrifaði húsbónda mínum og unn-
ustu minni að eg yrði að dvelja hér nokkrar
vikur, hefi eg ekkert bréf fengið frá honum og
þegar eg hefi kvartað um það, að engin póst-
brét kæmu hingað, hefir hann sagt:
„Hvað hefi eg saman að sælda við urnheim-
inn, gamall einstæðingur?“ sagði hann. „Hver
ætli skrifi mér og hverjum ætti eg að skrifa?
Hér er strjálbygt upp í fjöllunum, og vatns-
flóð hafa nú brotið margar brýr og gert sam-
göngurnar örðugar. Þér verðið afsaka það,
ungi vinur micn, þó samgöngur vorar og ýms
tilhögun hjá oss, sem við gerum okkur ánægða
með, sé ófullkomnari en í miðpunkti heims-
menningarinnar. Eg vona þó að samgöngurn-
ar batni, þegar leysingarnar minka“.
Eg sá að þetta var sennilega talað, og af því
eg hafði skrifað Yilmu, að póstgöngur væru
hér mjög ófullkomnar, þóttist eg vita, að hún
mundi ekki undrast um mig, eða verða óróleg
þó hún fengi ekki bréf frá mér.
En sjálfum er mér ekki rótt; það veit guð
----Tveimur dögum eftir þ ð, er greifinn
hafði verið að segja mér frá samgönguleysinu,
fann eg í bóksafni hans fimm eða sex tölu-
blöð af nýjum blöðum, enskum og frönskum,
þar á meðal eitt tölublað af „Times“, sem vóru
miklu yngri en þau blöð, sem greifinn hafði
áður sýnt mér. Mér fór þá að detta margt í
hug um það, að póstgöngurnar mundu alis ekki
vera svo ótíðar, sem greifinn hafði sagt mér.
Eg hefi líka heyrt það á honum, að hann er
nákunnugur ýmsum pólitiskum viðburðum, sem
eru alveg nýlega um garð gengnir. Hann kvaðst
hafa frétt um þá hjá kunningjum sínum í ná-
grenninu — en kynlegt er það, að þessir ná-
grannar hans eru svo fréttafróðir, ef vatnsflóð
og aðrar hindranir náttúrunnar tálma póst-
ferðunum hingað.
Svo er annað fleira.
Fyrir nokkrum dögum gleymdi eg úrinu mínu
í íessslnum, þcgar ég skiídi við greifann og fór
að hátta. Eg fór aftur á fætur, og tók ljósið
með mér. Úrið lá á borðinu og höfðu laus
bréf lagzt ofan á það. Þegar ég færði þau til
sá ég tvö eða þrjú innsigluð bréf og hafði greií-
inn skrifað utan á þau. Eg las áritanir bréf-
anna, og varð mér hverft við, er ég sá að þessi
bréf vóru til mauna, sem kunnir eru um alla
Evrópu fyrir afskifti sín af stjórnmálum, fé-
lagsmálum og menningavmálum.
Mig iangaði til að rífa upp eitthvert af þess-
um bréfum, en ég þorði þó ekki að gera það.
Þegar ég lagði bréfiu aftur á borðið, sá ég
þar lágu líka ólokuð bréf, sem greifinn hafði
verið að lesa og datt ofan yfir mig, er ég sá
að þessi bréf vóru ekki nema þriggja daga
gömul.
Þá var engin ástæða að kvarta um tregar
póstgöngur. Af hverju hefir greifinn ekki vil-
jað segja mér satt um það?
Nú hikaði ég ekki við að lesa bréfið sem
næst mér lá. Það var á frönsku, og uudir því
stóð nafn alkunnugs, manns.
Bréfritarinn þakkaði fyrir afarmikla peninga
sendingu, sem hann hafði feugið með heiðruðn
bréfi greifans frá 16 maí — í vikunni sem leið
— og kvaðst hann hafa lokið þeim erindum,
sem honum hefðu verið á heudur falin í bréf-
inu. Eftir ýmsar torskildar klausur, þar sem
nokkrir raenn vóru nefndir að eins með upp-
hafsstöfum þeirra, var niðurlag brófsins, og
hljóðaði á þessa leið:
„Alt er búið undir hina stóru byltingu með
óþreytandi elju. Málefui vort fær nýja fylgis-
menn með hverjum degi. Þeir sem eru „út
valdir“ af mannkyninu hafa fulllengi stunið
undir óþolandi kúgun þröngsýns og svivirði-
legs meira hluta. Við erum vaxnir upp úr
þessum þræla-siðareglum; og náum brátt þeim
þroska að vér getum boðað frelsisboðskapinn.
Heimurinn á að lúta hinum sterku“.
Þetta er orðtak greifans, sem hann er sífelt
að stagast á.
Bréfsefnið hafði þó ekki mest áhrif á mig, né
heldur hið alkunna mannsnafn, sem undir því
stóð :— heldur það, að ég þóttist nú sjá, að
greifinn hafði stöðugt fengið bréf og skrifað
bréf síðan ég kom hingað.
Eg ætlaði að fara að lesa fleiri bréf, og rak
þá augun í nafn mjög alkunnugs Englendings
— en þá fann ég glögt, að ég varð að fara,
því ég fann að hún var á leiðinui til mín. Eg
hljóp út, og tvílæsti svefaherbergisharðinni á
eftir mér.-----------
Mér finst sem mér sé borgið, ef ég loka að
mér þessari hurð. —----------
Það var nokkrum dögum síðar, að það atvik
kom fyrir mig, sem sýndi mér að ég er hér í
meatu lífshættu.
Eg sat og skrifaði í Iessal greifans, eins og
ég hefi oft gert. Hann kom inn og heilsaði
mér, og færði mér þá gleðifregn, að hann gæti
nú sent mann til Bistritz, og skyldi ég nú
skrifa heim, ef ég vildi.
Þó eg tryði honum ekki, lét eg í ljós gleði
mína yfir þessu, og stóð upp til þess að fá mér
pappír og ritfæri. Greifinn sagði þá hvatskeyt.
lega:
„Hér er alt sem þér þurfið á að halda vin-
ur“, sagði greifinn — „tíminn er heldur naum-
ur“, sagði hann og lauk upp skúffu og fékk
mér pappír og ritfæri. Síðan sagði hann með
miklum einlægnis svip:
„Póstgöngurnar hér eru seinar og 6vissar,og
því væri bezt fyrir yður að skrifa þrjú brjef
og með þrem dagsetningum, — eg skal biðja
póstmeistarann að sjá um, að þessi bréf komist
til skila í tæka tíð, svo vinir yðar fái að vita
hvenær yðar er von. — Hann sá það á mér,
að eg skildi ekkert í þessari tillögu bans. —
„Jú“ sagði hann, „skrifið í fyrsta bréfið, að þér
hafið þegar lokið störfum yðar hér og að þér
munið koma heim eftír fáa daga, — skrifið í
annað bréfið, að þér farið næsta dag og í þriðja
bréfið já — látum okkur nú sjá — já akriflð
þér í það, að þér séuð á leið til Bistritz“.-
Eg starði á hann, og varð orðfall af undrun,
en þá leit hann á mig með þeim svip, að eg
þorði ekki að stynja upp nokkuru orði.
Það dugar ekki að mæla á móti því sem hann
vill vera láta, en eg er hræddur um, að hann
gruni, að eg viti of mikið—og þá sleppir hann
mér ekki héðan lifandi.
Eg stundi upp nokkurum orðum í þá átt,
að eg mur.di gera eftir því sem hann segði fyr-
ir, en spurði þó hvenær eg ætti að dagsetja
bréfin.
Fyrsta brefið 12. júní, annað bréfið 19. júní
og þriðja bréfið 22. júni.
Mér fanst sem eg væri dæmdur til dauða, en
skrifaði þó eins og hann mælti fyrir.
ISLENZKUR SÖGUBÁLKUK.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandr., Landsbökas. 18‘f, 4to].
Þetta stapp stóð yfir í 4 ár, og gengu skrif á báðar
síður á milli vor, svo Ijót og skensfall frá þeim, að eg
hirði ei nm, þó enn séu óförguð, að þau sjáist eftir minn
dag, þar þessir tveir góðir vinir mínir áttu í hlut, hverra
æru en engri vanvirðingu eg er skyldur uppi að halda.
Eg tek þar einasta til, að þeir sleptu að jagast við mig
í orði og verki. Deir gátu ei annað en yfirbevísast um
sannleika í skrifum mínum til þeirra, en tvöfalt og jafn-
vel meira en tollinum svaraði gerði eg fátæknm gott í
sveitinní. Þ6 vildu þeir ei þar fyrir láta kapp sitt. Taka
það nú loksins fyrir sig 1774, um veturinn, að þeir sam-
an safna höfuð-mannfjölda í Mýrdalnum, af þeim sem
verið höfðu hreppstjórar, vinnustrákar cða stelpur á Felli,
ásamt nokkrum kjöftugum kerlingum, Bom höfðu blygð-
unarlausan munn að tala ýmsa hluti. En vissum skyn-
ugum mönnum sem ei sízt vissu hvernig til hafði geng-
ið með greindan toll, sneiddu þeir hjá af ásettu ráði. En
hinum flokknum stefndu þeir að vitna undir eið og fals-
málsbætur, að greindur tollur væri virkilegt jarðargjald
af Fellinu, og hefði verið af því árlega goldinu með
skyldu, mann eftir mann, og hvað hár hann ætti að vera,
með öðru fleira. Þegar nú þessi þeirra umgangur komst
á Ioft, voru hæglega teljandi þeir sem nokkuð líknar liðs
eða sannenda mæli vildu unna mér, heldur var eg lagð-
ur út af alþýðunni fyrir einn ókristilegan klerk, og ei
væri von á öðru en eg kollsteyptist í alla óhamingju í
so vöxuu máli. — Upp úr þessum ófjötrum blandaeghér
í til gamans einni lítilli frásögu: — Einn fagran sunnu-
dag bar mér að embætta á Sólheimum en hreppBtjóranna
vitnaleiðsla átti að vera daginn eftir. Að aflokinni em-
bættisgerð tekur sig saman bændailokkur, þar saman
kominn í einn hnapp fyrir framan kirkjudyr, og er að
ráðslaga um þetta tolls mál og sína vitnisburði, sem hljóti
að falla mér á móti. En eg er inn í kirkju og fátt af
kvenfólki. Út til þeirra og mitt í þeirra flokk gengur
ein guðhrædd og fróm kerling, sem hét Þorbjörg Björns-
dóttir. Hún réttir sig upp af staf sínum, bendir honum
upp í loftið til þeirra og segir: „Þið þykist sækja eftir
réttu máli, og eruð famir að gefa ykkur í flokk að vitna
um preBt ykkar með þeim sem vilja hafa hann afhemp-
unni. En takið þið nú eftir því — svo stendur guð með
honum, að hvorki auðnast ykkur né öðrum að ná henni
af honum; ofsótt geta Mýrdælingar bann eins og alla sína
presta, so hann neyðist til að fara í burtu frá ykkur,
ein8 og verða mun“. Gengur svo frá þeim og kveður þá
með þessu versi:
Öll svikráð manna og atvik ill
ónýtir drottinn þá hann vill“ etc.
Hér við sneyptust þeir so, því kerlingin talaði með