Norðurljósið - 01.09.1913, Blaðsíða 7
Norburljósið
71
Er biblían ábyggileg?
(Framhald.)
X.
Yfirskriftin á krossinum.
Það eru ekki mörg ár síðan menn fundu upp ein-
dalda og góða aðferð til þess að prenta myndir með
fleiri en einum lit. í nokkra tugi ára var lítmyndaprent-
un mjög dýr og ófullnægjandi, en nú er hægt að fram-
leiða hinar bestu litmyndir með tiltölulega litlum kostn-
aði, með þessari nýju prentunaraðferð.
Flöt plata (kliché) er búin til úr eiri eða öðrum
málmi, með myndinni á henni, á sama hátt og þegar
prentað er með einum lit, og hún er prentuð á papp-
írinn í t. d. bláum lit. Þá er önnur plata notuð til þess
að prenta nákvæmlega ofan í fyrri myndina, en þá er
notaður annar litur, t. d gulur, Þá er þriðja platan
notuð til að prenta í ennþá þriðja lit, t. d rauðu, ofan
í það, sem prentað var með hinum plötunum. Plötur-
nar eru tilbúnar af mikilli snild af listamönnum, og
árangurinn er fullkomin mynd, með litunum blönduð-
um nákvæmlega rjett saman.
Setjum svo, til dæmis, að það sje blár himinn, grænt
gras og dökkrauð laufblöð á myndinni. Fyrsta platan,
sem prentar t. d. blátt, kemur mjög laust við pappír-
inn þar sem himininn á að vera og þá er prentaður
himinbláminn eins og á að vera; hinar tvær plöturnar,
sem prenta vanalega gult og rautt, hvor um sig, koma
ekki við blettinn þar sem himininn sjést. Fyrsta platan
prentar blátt þar sem grasið á að vera, en gula platan
kemur lika við á sama bletti og blaudar gula litinn
með bláa litnum til þess að gera grænan lit, því gult
og blátt í sameiningu gera grænt. Með því að blanda
litina á þenna hátt er hægt að prenta alla liti, dökka
eða ljósa, eins og stendur til, og Iita laufblöð, trje
mold og hvað annað. Hver plata prentar dökt eða
Ijóst í sínum lit eftir því sem þörf gerist til þess að
fá rjetta blæinn.
Með því að hver plata leggur það til í myndina,
sem hinar geta ekki gert, og með því að sameina litina
þegar þess þarf, gerist fullkomin mynd, sem yrði öld-
ungis ómögulegt að prenta með einni einustu plötu.
Líkt þessu er og farið með guðspjallafrásögurnar
þeirra Matteusar, Markúsar, Lúkasar og Jóhannesar.
Það er eitt guðspjall, ekki fjögur, en til þess að gera
myndina af Kristi fullkomna, verður hver guðspjalla-
maður að koma með sína plötu, svo að segja, og sýna
oss Krist með sínum eiginlega lit, það er að segja, frá
sínu eiginlega sjónarmiði.
• •••••••••• • • • •
Matteus notar konunglegan lit, og segir oss frá því,
hvernig konunginum var hafnað og hann krossfestur.
Markús hefir daprara blæ og talar um þjón hins Al-
máttuga, sem kom til að gera vilja hans. Lúkas teiknar
fyrir oss hinn fullkomna mann og Jóhannes málar með
gulli himnaríkis og sýnir oss son Guðs. Á sumum blett-
um í myndinni koma þeir allir fjörir við og gefa oss
hinn sameinaða vitnisburð þeirra, en aftur á móti hefir
hver um sig eiginlegleika í frásögn sinni, sem hinir
geta alls ekki.
Engin af guðspjallafrásögunum er fullkomin í sjálfri
sjer. Vjer getum aðeins fengið að sjá Krist rjettilega,
þegar vitnisburður hinna fjögurra guðspjallamanna er
prentaður, hver eftir annan, í hjarta vort. Þarafleiðandi
er það eins þýðingarlaust að finna að mismuninum á t. d.
frásögum Matteusar og Lúkasar, eins og að finna að mis-
muninum á rauðu og bláu plötunum, sem notaðar eru
til að prenta litmynd. Það er mismunur; og vjer sjáum
ekki hið innilega samræmi guðspjallafrásaganna fyr
en vjer horfuin á hina fullgerðu mynd og sjáum hina
undrafögru persónu Jesú Krists, — hins konunglega
þjóns, (sbr. Matteus), hins þjónustusama konungs,
(sbr. Markús), mannsms sem var Quð, (sbr. Lúkas),
Guðs sem var maður, (sbr. Jóhannes).
Vjer skulum nú nota smásjá vora til þess að rann-
saka yfirskriftina, sem Pílatus setti fyrir ofan frelsara
vorn á krossinn. Hún mun sýna oss að meginreglan,
sem vjer höfum rætt hjer að ofan, er á góðum grund-
velli bygð.
Sumir hafa sagt, að mismunurinn á lýsingum guð-
spjaliamannanna á þessari yfirskrift sýni, að ómögulegt
er að samríma guðspjallafrásögurnar. Hjer er bókstaf-
lega sagt frá fáeinum orðum, skráðum á spjald við
mjög alvarlegt tækifæri, — og frásögunum ber ekki
saman. Vissulega sannar þetta, segja menn, að guð-
spjallamennirnir eru mjög ónákvæmir í frásögum sínum.
En vjer skulum sjá.
Matteus segir að orðin voru: „Þessi er fesús,
konungur Gyðinga;“ Markús: „Konungur
Gyðinga"; Lúkas: „Þessi er konungur Gyð-
inga“; en Jóhannes: „fesús frá Nazaret, kon-
ungur Gyðinga."
Það er enginn erfiðleiki við skýrslu Markúsar, því
hún er í samræmi við hinar. Markús ritaði guðspjall
sitt, eins og alment er viðurkent, fyrir rómverska les-
endur og segir frá öllu með sem fæstum orðum, enda
er Markúsarguðspjall styst þeirra allra. Hjer getur hann
aðeins þess, sem mest bar á á yfirskriftinni, nfl. ástæð-
unnar til þess, að Pílatus ljet krossfesta Jesúm.
Vandinn liggur í mismuninum á frásögum Matteusar,
Lúkasar og Jóhannesar.
Það er mjög eftirtektarvert, að Lúkas segir, að yfir-