Heimskringla - 20.06.1889, Page 1

3. ax*
Nr. 35
Winnipeg, Man. 30. Juni 1880.
ALMEHNAR FRJETTIR.
FRÁ UTLÖNDUM.
til rústa seint I sfðastl. marzmán. og
mælt að par hafi 10,000 manns látið
lífið í eldinum.
FRAKKLAND. önnur rimman
átti sjer stað á pingi Frakka í síð-
astl. yiku, í f>að skiptið út af
Boulanger. Stjórnin er nú farin
að beita lögreglunni meira en góðu
hófi gegnir, að Boulanger-sinnum
finnst, par peir fá nú ekki lengur
að hafa opinbera fundi í friði. Um
f>að var deilt. Fylgjendur útlag-
ans sögðu enga ástæðu til að senda
hersveit af vopnaðri lögreglu til að
tvístra fundarmönnum, pó í mein-
ingarleysi væri hrópað: «Lifi
Frakkland” og uLifi Boulanger”.
Þessu svaraði stjórnin á pann hátt
að enn fleiri lögreglupjónar skyldu
viðstaddir næst, pegar tilraun yrði
gerð til að halda fund. Út af
pessu varð hin skarpasta deila, og í
henni miðri reis einn af fylgjend-
um Boulangers á fætur,Laur að
nafni, og sagði peim, ef peir pyrðu,
að reyna að hepta málfrelsi sitt,
uen pví lofa jeg” sagði hann, uað
skjóta hvern pann til dauðs, er
nálgast mig 1 peim erindagerðum!”
Eins og nærri má geta ljet forset-
inn herra Laur skilja pað á sj-er, að
petta væri ekki parlammtarisk
ræða, og úr pvi fór að verða frem-
ur hávaðasamt i pingsalnum.—Meðan
petta gerist líður Boulanger vel á
Englandi. Hann er búinn að ná
hylli margra höfðingjanna og all-
flestar dyr eru nú opnar fyrir hon-
um. Hann lætur og drýgindalega
yfir að hann muni sigrast á stjórn
Frakklands. En hann kveðst ekk-
ert gera fyrr en yfirstandandi ping
verði rofið, en pá býst hann við
sigri fyrir sína menn við kosning-
arnar. uAndstæðingar mínir” segir
hann, uhafa sin megin: herinn, dóm-
stólana, stjórnarráðið og pingið,. i
stuttu máli, peir hafa valdið sín
megin, en jeg hef að eins eitt vald
mín megin, pað er: lýðurimi. Og
engin stórsýning og enginn Eiffel-
turn getur breytt skoðunum hans
hið minnsta”. En pví segir hann
svo, að pvi er fleygt fyrir, að
stjórn Frakklands sjái sjer ekki
annað væuna til að halda lýðnum í
kefjum, en að viðhalda sýningar-
hátíðinni að minnsta kosti árlangt,
í stað 6 mán. eins og í fyrstu var
ákveðið. Útbúningur sýningarinn-
ar og turnsins kostaði sem sje ríkið
9 milj. franka, en pað fje fæst ekki
inn á 6 mán. tima.
ÞÝZKALAND. Þaðan er pað
helzt að frjetta, að Samoa-samn-
ingurinn hefur verið sampykktur og
undirskrifaður af fulltrúunum. t>að
stóð lengst á Bandaríkjastjórn að
leyfa sínum fulltrum, að staðfesta
samninginn, en nú er pað leyfi
fengið, og ber öllum saman um, að
Bandarikjastjórn hafi mestum sigri
að hrósa af hlutaðeigandi pjóðum.
Innihald samningsins er aðal-lega
eins og áður hefur verið frá sagt í
pessu blaði, en I heild sinni verður
hann ekki opinberaður fyrr en hlut-
aðeigandi stjórnir hafa sjálfar stað-
fest hann.
Persakonungur er nú að ferð-
ast um pýzkaland og er vel fagnað,
pó hvergi nærri eins og á Rúss-
landi. Það er líka mælt að Rússa
keisari hafi viljað ógna honum mitt
1 dýrðinni og með viðhöfninni sjálfri.
Er mælt að seinast pegar peir
skildu hafi Rússa keisari sagt honum
afdráttarlaust, að ef hann eptir Ijeti
Englendingum nokkur hlunnindi,
skyldu 100,000 rússiskir hermenn
sendir inn yfir landamæri Persa.
KÍNA. Þaðan koma fregnir uni
stórkostlegt manntjón og eídsvoða.
Borgin Lucheow hafði brunnið nærri
ENGLAND. Einsog venja hans
hefur verið fór Gladstone gamli i
ferðalag út um landið um síðastl.
hvítasunnuhátið, til að vera á póli-
tiskum fundum og halda fram máli
írlendinga. Hvervetna hefur karli
verið fagnað og kenu hans engu
síður—hún fór með honum í ár—.
í einum stað á Wales skaganum
komu saman um 30,000 manns, flest
námamenn, til að fagna honum og
hlýða á ræðu hans.—1 einum stað á
pessari ferð hans var honum pó sýnt
banatilræði. Hann var umkringdur
á torgi úti af púsundum manna, og
var pá kastað til hans allstórum
steini, er flaug rjett fram með hlið
hans. Varð pegar upppot mikið og
fór hver einn að leita að peim er
kastað hafði, en hanr) náttúrlega
fannst ekki í fjöldanum, og finnst
sjáifsagt aldrei.
Stórkostlegt járnbrautarslys átti
sjer stað á írlandi í vikunni er leið.
Lestsem var á hraðri ferð með sunnu-
dagaskólabörn og aðstandendur
peirra hljóp af sporinu. Ljetu par
lífið um 70 manns og margir meidd-
ust.
Um fjölda mörg ár hefur skipa-
smíð ekki verið rekin af eins miklu
kappi á Englandi eins og nú.
Meðfram Clyde-fljótinu, fyrir neðan
Glasgo eru I smlðuin um eða yfir
150 stórskip, og á öllum öðrum
skipasmíðisstöðum er aðgangurinn
hinn sami og sumstaðar tiltölulega
meiri. Af pessu leiðir að verzlun á
Englandi er mjög ltfleg og útflutn-
ingur úr landinu venju fremur lftill.
frÁ ameriku.
BANDARÍKIN.
Því var spáð pegar Blaine tók
við utanríkisstjórninni, að hann
mundi vinna nokkuð öðruvísi en
fyrirrennari hans. Hann sem sje
trúir á Monroe-stefnuna, en hún er
sú, að Bandaríkin ein eigi að hafa
aðal-umráð yfir öllu meginlandi
Vesturheims bæði norðan og sunnan
miðjarðarlínu, og ekki meginland-
inu einungis, heldur öllum hinum
nærliggjandi eyjaklasa og jafnvel
yfir öllum eyjum I Kyrrahafinu, að
undanteknu máske Ástrl-landi og
kringumliggjandi eyjum. Nú er
pað og haft fyrir satt að hann ætli
sjer að binda enda á allar óeirðirirn-
ar á Hayti-eyjunni, með pví að taka
eyna og gera að skjólstæðing
Bandaríkja. 1 vikunni er leið styrkt-
ust menn líka í peirri trú, pegar
hann skipaði að útbúa svo fljótt sem
yrði nýtt herskip, sem um pað bil
er fullgert í Brooklyn. Formaður
pess skips, sem á að verða, fjekk
og samstundis skipun um að hafa
menn sína alla tilbúna og vel æfða,
er pað fullyrt að ferð skipsins sje
heitið til Hayti, pví par er sem stend-
ur meiri gauragangur en nokkru
sinni fyrr. Er mælt að foringi upp-
reistarmanna sje búinn að hertaka
höfuðborgina og setja forseta pessa
litla lýðveldis I varðhald. — Litlar
likur pykja til að stórveldi Norður
álfunnar lýði Blaine að taka eyna,
ef pað skyldi vera áform hans.
Ráðherrnefndin sem skipuð er
til að rannsaka viðskipti Bandaríkja
og Canada og til að komast eptir á
liti manna á verzlunareiningu, hef-
ur haft fundi í St. Paul og Min
neapolis nú fyrir skömmu, og yfir-
heyrði fjölda hinna leiðandi verzl-
unarmanna. Hjá nærri öllum koin
pað sarna fram, að peir vildu að
viðskiptin gætu orðið óhindruð, peir
hefðu til forna drottnað yfir við-
skiptum Manitobamanna, allt til
pess að tollurinn var hækkaður. Ef
hann yrði afnuminn mundu St. Paul
og Minneapolismenn í annað sinn
geta orðið verzlunar einvaldur í öllu
Norðvesturlandinu í Canada, að peir
tækju frá peim varninginn óunninn,
en seldu peim hann aptur tilbúinn
til brúkunar úr verkstæðunum. Á-
lit peirra var og, að kæmist verzl-
unareining á, yrði pað fyrsta sporið
til að fá algerða sameining Banda-
rlkja og Canada. Margir peirra
hrósuðu mjög Norðvesturlandinu í
Canada, og einn peirra sagði að pað
mundi sannast, að peir menn væru
nú fæddir, er sæu aðal-hveitibelti
heimsins flytjast, ekki einungis
norður yfir landamæri Bandaríkja,
heldur alveg norður fyrir Canada
Kyrrahafsbrautina, á sljettu-beltinu
milli Rauðár og Klettafjalla.—Und-
antekningarlaust ljetu peir allir í
ljósi pá von, að Bandaríkjastjórn
hindraði að engu leyti canadiskar
járnbrautir frá að leigja greinar sln-
ar inn um Bandaríkin. Það væru
pær brautir, er hjeldu Bandaríkja-
brautum I skefjum, og án peirra
gætu ekki bæirnir St. Paul og Min-
neapolis verið óháðir Chicago, eu
væru peir háðir Chicago, gætu peir
ekki tekið eins miklum framförum
og annars mætti.
Það eru allar horfur á að sam-
an gangi um slðir með Bandarlkja-
stjórn og Indíánum á suðurjaðri
Dakota. Jndíánar virðast vera orðnir
uppgefnir að stríöa gegn stjórninni
og eru nú I hrönnum að skrifa undir
landsölusamninginn fyrir pað verðog
með peim kjörum, er stjórnin ákveð-
ur. Við lok síðustu viku höfðu um
1,000 manns skrifað undir samning-
inn, og par á meðal voru fle6tir leið-
andi menn Indíána. Og pegar peir
eru fengnir er spilið Unnið.
komið hefur fyrir I Ameríku. Það
er nú nokkurnveginn vlst, að sögn,
að leynifjelagið Irska uClan-Na-
Gael" er viðriðið morðið, ef pað hefur
ekki afdráttarlaust skipað að ryðja
Dr. Cronin úr brautinni. Við yfir-
heyrslu fjelagsmanna hefur pað og
komið upp, að petta fjelag, sem búið
var að safna 1:300,0001 pvl skyni
að hjálpa með pví málum íra, á nú
lítið sem ekkert af pví fje, og hef-
ur lítið sem ekkert hjálpað írum.
Fjelagið stendur pess vegna uppi
nú, sem eitt hið stórkostlegasta
svika-samsæri, er sögur fara af.—
Fregnin um að fjelagið hafi valdið
morðinu pykir nú svo áreiðanleg að
menn pykjast með vissu geta bent á
mennina, er skrifað hafa undir dauða-
dóminn, en peir eru fjórir tilnefndir.
Og 2 menn eru tilnefndir sem morð-
ingjarnir, báðir í New York. Hafa
nú Illinois-menn beðið um framsölu
peirra manna, en Hill, ríkisstjóri I
New York neitar að verða við peirri
bón, af pvl mennirnir sje að eins
grunaðir. — Mikilsháttar maður I
Chicago, Sullivan að nafni, var fyrir
rúmri viku siðan hnepptur I fangelsi,
grunaður um að hafa verið I vitorði
með, af pvl hann er I pessu fjelagi,
Allar líkur voru Ilka til að svo væri.
en svo var honum sleppt lausum
aptur, eptir að hafa fengið 4 menn
til að leggja fram Í5,000 hvem, sem
tryggingu fyrir pvl, að hann mætti
fyrir rjettinum, hvenær sem pyrfti.
—Það leikur og grunur á að Patrick
Egan, hinn nýkjörni ráðherra Banda-
rlkjanna I Chili I Suður-Amerlku, sje
viðriðinn petta mál, og fullyrt, að
Bandaríkjastjórn hafi sent hrað-
skeyti til Chili, par sem hún skipar
honum að koma heim aptur undir-
einj' mcð næsta gufuskipi. Egan er
nú á leiðinni til Chili.
Pennsylvania-ríkisstjórinn er nú
tekin við stjórn verksins við að
hreinsa upp dauða-dalinn, sem fl'óð-
ið æddi yfir, og eru með honum
margir menn kjörnir af stjórnarráði
rlkisins. En hann og stjórnarráðið
hefur tekið að sjer að veita án leyfis
pings II milj. til styrktar hinum
allslausu Ibúum dalsins, en 200
auðmenn I Philadelphia og Pittburgh
hafa gengið I ábyrgð fyrir pein.
peningum til pess er pingið kemur
saman.—1 síðastl. viku var kveikt I
stórkostlegum kesti af húsflökum o.
pv. 1., er álitið var illmögulegt að
ná burtu með öðrum ráðum, og
segja menn að par muni hafa brunn-
ið Ilk máske svo hundruðum manna
skiptir. Til skamms tima hafa
manneskjur fundist á lifi I sumum
pessum köstum, par á meðal ein
kona I vikunni er leið, eptir að hafa
verið vikutíma innilukt I hrönglinu
og án nokkurrar fæðistegundar.
Var hún mjög veik og ætlað að hún
muni deyja.—Að hreinsun landsins
vinna að jafnaði 5,000 manns, en
verkið gengur fremur seint vegna
slfeldra rigninga.—Járnbrautarsam-
band við umhverfisliggjandi hjeruð
er nú fengið nokkurnveginn, og um
7,000 manns vinna stöðugt að járn-
brautargerðinni I dalnum. Ein
brautin (grunnurinn) sópaðist ger
samlega burtu á 34 mílna svæði, en
er um pað bil fullgerð aptur. Alls
er eignatjón pess eina fjelags metið
á 15—20 milj.—Nú er almennt mælt,
slðan fólkstalið náðist nokkurnveg-
inn, að ekki hafi farizt yfir 10,000,
máske talsvert færri.—Nú er og
fundið lík kallarans, er hjet Daniel
Payton (ekki Periton eins og I fyrstu
var sagt). Var pað I skógarbelti
og fáa faðma frá honum lá einnig
hestur hí\ns.
Cronins-morðmálið I Chicao-o er
O
I á góðum vegi með að verða eitt hið
I Ilóknasta og stærsta morðmál sem
Hinn 13. p. m. rjeðust 400
Chipewa-Indlánar I Minnesota á 400
sænska verjulausa verkamenn, er
áttu að grafa skurð úr vatni I Indí-
ána byggðinni til vatnsveitinga I
nágrenninu. Verkamennirnir flýðu,
en Indíánar ráku flóttann, drápu 7
menn og særðu fjölda marga.—Þessi
Indlánabvggð liggur skammt frá
porpinu Brainerd, rúmar 100 mílur
norður frá Minneapolis.
Eitt gufuskip pýzku-llnunnar, er
er kom til New York 15. p. m. rak
sig á stóra ísborg á Atlanzhafi, á
43. stigi norðurbreiddar.
Canada.
í síðastl. malmán. voru tekjur
sambandsstjórnarinnar 13,376,000,
en pað er 1150,000 meira en 1 sama
mánuði I fyrra. Á 11 mánuðunum,
sem af voru fjárhagsárinu I mánað-
arlokin, voru tekjurnar alls 134,
234,338, eða 12^ milj. meira en á
sama tlmabili I fyrra.—Á pessum
slðustu 11 mán. voru útgjöldin pá
einum 1135,211 meiri en I fyrra,
svo að I samanburði við tekjur og
útgjöld I fyrra er hreinn ávinning-
ur I ár 12^ milj. Á pessum 11
mán. I ár eru:
Tekjurnar........... 134,234,338
Utgjöldin........... 29,587,424
Afgangur............. 4,646,914
En á yfirstandandi mánuði parf
stjórnin að mæta miklum auka-út
gjöldum, leigu af rtkisskuldafje
tillagi til fylkjanna o. fl., er stór-
um mun rýra sjóðinn, sem nú er I
afgangi, en pó væntir hún að af-
gangur verði nokkur I fjárhirzlunni
við lok fjárhagsársins.—í maímán
var ríkisskuldin minnkuð um nærri
160000, og hinn 1. p. m. var hún
1234,480,24.
í vikunni er leið mættu fnll
trúar Kyrrahafsfjelagsins og North
West Central-fjel. fyrir stjórnar-
ráðinu og ræddu um landeignar—
málið. Kyrrahafsfjel. pykist ekki
hafa hentugleikaá að kjósa sitt land
strax, en bauð hinu fjel. að taka
upp og ofan aðra hverja ferhyrn-
ingsmllu innan 24 mílna beltisins..
Þessu neitaði hitt fjelagið, og pyk-
irmönnum pví hafa fariztpað klaufa
lega, parboðið var álitið heiðarlegt.
Það er alvara fyrir Ontariomönn-
um að vinnagegn Jesúltum. í vik-
unni er leið komu saman á fundi i
Toronto yfir 500 sendimenn úr öll-
um hlutum fylkisins, til að ræða
pað mál. Og árangurinn varð sá,
að stofnað var fjelag, er saman stend-
ur af deildum í hverju County fylk-
isins, en aðalstöð pess og framkvæmd*
arráð verður I Toronto. Fram-
kvæmdarráðið á að samanstanda af:
1. 50 mönnum, kjörnum á pessum
fundi; 2. af oddvitum og skrifurum
hinna ýmsu deilda, og 3., af 25
mönnum, sem framkvæmdarvaldið
sjálft á að kjósa á ári hverju.
Ársfundur canadisku stórdeild-
arinnar I ukristinna kvenna bindind-
is-fjelaginu” (Women Christian
Temperance Union) var haldin t
Toronto I vikunni er leið. Þar mættu
um 500 fulltrúar deildanna; var par
og forseti aðal-fjelagsins, Miss Vill-
ard. Fjelagið er nú 14 ára gamalt,
og eru nú I pví yfir 300000 konur.
—Deildir I fjelaginu eru nú stofn-
aðar I mörgum Evrópu rlkjum, k.
Indlandi og I Ástralíu.
St. John, N. B.-búar ganga ör-
ugglegar að verki en Winnipeg-
menn, að pví er snertir miðsumars-
hátíðina, sem par byrjar á mánudag-
inn 22. júlí næstk. Þeir hafa nú
lokið við að bvggja mjög stóran
og skrautlegann sýningaskála fyrir
rafurmagnsvjela-sýninguna, sem &
að verða ein hin fullkomnasta raf-
magnssýning. sem höfð hefur verið
I pessu landi. Þar verða sýndar
vinnandi nálega, ef ekki alveg, aíl-
ar rafurmagnsvjelar, sem enn era
uppfundnar. Auk sýningarinnar
verða og urn hönd hafðar allskonar
almennar skemmtanir, erverða fram-
haldandi I 10 da^a samfleytt. Að'
pessari hátíð umliðinni byrjar strax
hátíðin I Halifax, er einnig stendur
yfir 110 daga. Farbrjef, með stór—
um niðursettu verði, verða seld með
öllum járnbrautum I Bandaríkjum
og Canada.—Hátíð pessi I St. Johns
er haldin 1 mmningu pess, að I ár
er fullgerð brautin milli pess bæjar
og Montreal, er styttir leiðina par
á milli svo nemur 270 mllum, svo
og I minningu pess, að I vor er leið'
sameinaðist porpið Portland (með
20000 Ibuurn) taðalbænum.
Það er haft við orð par eystra, að
fylkispingin bæði I Quebec og On-
tario verði uppleyst I haust, og að
almennar kosningar fari pá fram.
Að pví er Quebec snertir er pað
sagt efalaust að svo sje.
Innan skamms fá dómstólarnir að
skera úr pví, hvort Wildons-lögin,
um endursending strokumanna úr
Bandaríkjum, er öðluðust gildi 1.
maí slðastl., sje eptir allt saman svo
úr garði gerð, að pau grlpi aptur
fyrir sig. Margir lögfræðingar eystra
segja að svo sje, og liggur pví ekki
annað fyrir en að hæsti rjettur skeri
úr. Sem nærri má geta eru gamlir
strokumenn að sunnan æði hræddir
meðan svona stendur.
Adelbert Percy Cecil, lávarður,
48 ára gamall, bróðir markgreifans
af Exeter og skyldur Salisbury
jarli, drukknaði I Ontario I vikunn
er leið, svo sem 30 faðma frá landi,
og var pó syndur.
Arsping Presbyteriana I Canada
var sett I Toronto hinn 12. p. m.