Heimskringla - 01.02.1895, Page 1

IX. ÁR.
WINNIPEGr, MAN., 1. FEBRtJAR 1895.
NR. 5.
Guðrún Jakobsdóttir.
(Mrs. Einarson.)
í drunga út við sjónhrinp; þá kvaddi
kveldið sól,
Og huldan haustsins lagði um nakið
foldarból;
I tungls og sólarlausa og svarta nætur-
arma,
Féll sorgarmædda lifið með tárin sinna
harma.
Ég man hvað dimma nóttin var hörmu-
leg og hljóð —
f’ú heimilið þitt kvaddir, ogsólinkvaddi
lóð;
Við hjartað kælu-storma in hrundnu
skóglauf hlöktu,
í himins bláu fjarlægð í kulgeim stjörn-
ur vöktu.
Nú ert þú okkur horfin, en merkisminn-
ing þín
-á marga horfna daga slær björtum
geislum sín —
Hvert vinarorð þitt geymist og vermir
kuldahjúpinn,
Hvert vinarbros þitt stafar á minning-
anna djúpiu.
°g það er einmitt af þvi, að þennan
vetrardag
Varst þú hjá okkur jafnan með fjöri’ og
gleðibrag,
A-ð þín ég geri minnast í litlu kveðju-
ljóði,
líður út í geiminn á djúpu þagnar-
flóði.
Hú veizt nú sjálfsagt ekki hvaða’ dagur
er í dag,
Ef dagatalið gleymist viðlífsinssólarlag;
Það gerir lieldur ekkert þó gleymist
hverful tíðin,
■Þ° glatist liðnir dagar og Iiáðu lifsins
stríðin.
En hér hjá þínum vinum, þúskilur eftir
skarð, —
Að skammdegisins rökkri inn glaði dag-
ur varð
H' í'ú, smn gleðiljósum þinu lýstir allan
bælnn,
Vavst lifs af hirani gengin í kalda dauð-
lifið var, sem öðrum, ei altaf vor og
sól,
Hé innilegust blíða oglijarta þínu skjól,
Því frjálsmannloga liyggjan, og skarpa
skörungs lundin,
^ ið skamt þann varð að una sem rétti
tómleg stundin.
mæltir aldrei æðru, né hræddist
harma sköp,
þú horfðir beint á lífið með öll, þess
stjörnuhröp.
Þær hverfa gjafir iífsins, sem hjörtun
veikja’ og særa,
Én liinsta gjöfin tímans er livíldin langa,
og væra.
°S heisk var raunastundin, sem þrengdi
fast að þqr,
Þeirri tíð er myndin í huga dregin
mór,
Ér sjálf á leið til grafar þú son þinn lát-
inn kystir,
Og sazt með tár í augum er burt frá þér
hann mistir !
Éú hvílist þú hjá honum, og sofðu sætt
og rótt.
hdn sakna þínir vinir — ég býð þór góða
nótt,
Og þakka fyrir velgjörð og vinsamlega
kynning.
Við vonum liér og trúum og geymum
þína minning.
Jan. ’95. Ku. Stkfúnsson.
VEITT
aÆSTU VERDLAUN A HKIMSSÝNINGUNNI

Oblönduð vínberja Cream of Tartar
owder. Ekkert álún, ammonia eða
0imur óholl efni.
40 ára reynzlu.
FRÉTTIR.
DAGBÓK.
FÖSTUDAG, 25. JAN.
Fyrir Nebraska ríkisþingi liggur til-
laga um að fá erindreka páfans, Satolli
erkibyskup, fluttan út yfir takmörk
Bandaríkja. Ástæðan fyrir því er, að
hann sé þar að reyna að koma á fót
æðra valdi, en er vald þjóðstjórnarinn-
ar og sé hann þess vegna hættulegur
maður.
lidðaneytið franxka. Þegar til kom
varð Bourgois að hætta við hálf-unnið
verk, og kvaddi þá forsetinn M. Bibot
til að mynda ráðaneyti.
Nú er fuflvíst orðið, að gufuskipið
“Chicora” fórzt á Micliigan-vatninu um
daginn. Týndu þar lifi 27 menn.
Mr. J. B. Tyrrefl, foringi jarðfræðis-
deildarinnar ístjórn Canada, liefir nú feng
ið áskorun frá yfirjarðfræðingi Banda-
ríkjastjórnar, að takast á hondur for-
mensku ferðar norður til Ellesmere’s-
lands, norðvestarlega á Grænlandi, um
2000 mílum norðar en þar sem Peary
sneriaftur í sumar er leið.Ferðin verður
hafin í þeim tilgangi fjwst og fremst,
að leita að 2 sænskum vísindamönnum,
sem týndust á þeim stöðvum, og til að
mæla strendur Ellesmere’s-lands. Tyr-
rell hefir gengið að þessu boði og fengið
fararleyfi hjá dominion-stjórninni.
LAUGARDAG, 20. JAN.
Stórhríð mcð ákafri fannkomu æddi
yfir Iowa og Kansas ríkin í gær og í
dag. Féll alt að 15 þuml. djúpur snjór.
Bylurinn náði alt suður í Missouri.
Eftir harða sókn satnþykkti efri
deild þjóðþingsins í gær með 31 gegn 21
atkv. frumv. um fjárveiting til Nicara-
gua-skurðfélagsins. Er þar gert ráð
fyrir að félagið heiti The Maritime Ca-
nal Co. Höfuðstóll þess skal vera
$100 milj. i 100 dollars hlutum. Það
má gefa út skuldabréf upp á 570 milj.
gegn 3% vöxtum, og skal Bandaríkja-
stjórn ábyrgjast vaxtagreiðslu og inn-
lausn Ix.-irra, gegu fyrsta voðrétti í öll-
\;vji ojgn’u.r. féla 'sins. Félagið á að
greiða alla vöxtu, en geti það ekki gert
það, gerir stjórnin það, en heimtar þá
4% vöxtu af fél. síðar, af því fó er hún
þannig greiðir. Þá er og stjórniuni
heimilt, livenær sem er, að taka pant-
inn og selja. Auk veðsins á Banda-
rikjastjórn að fá $70 milj. virði af hlut-
um félagsins, stjórnin í Nicaragua $6
milj virði og stjórnin í Costa Rica
milj. virði. Hinar 22J milj. í hlutabréf-
um koma í stað áður útgefinna hluta-
brófa og afgangurinn geugur til skurð-
gerðarinnar, auk $70 milj. virði af
skuldabréfum. í stjórn félagsins eiga
að vera 15 menn og af þeim ákveuðr
Bandaríkjastjórn 10.
Frumvarp til laga, er voita járn-
brauta umboðsmönnum ríkisins vald til
að akveða flntningsgjald með járn-
brautum, var lagt fyrir Norður-Dakota
ríkisþingið í gær í báðum deildum í
senn. Frumv. er sniðið eftir samskon-
ar lögum í lowa. — Samdægurs var
samþykkt frumv., er fyrirbýður cigar-
ettu-sölu nokkursstaðar í rikinu.
Jarðskjálftar hafa gengið á hverj-
um degi nú nærri vikulangt í Persa-
ríki og ollið stórkostlegu lífs og eigna-
tjóni. Hvað margt manna hefir farist
er ómögulegt að fá vissu fj’rir, en
mælt að undir rústum eins einasta
musteris só lík 800 manns.
i
MÁNUDAG 28. JAN.
Nicholas Carlovitch De Giers ráð-
gjafi utanríkismálanna í stjórn Rússa-
veldis, lózt í Pótursborg í gær, eða
aðfaranótt sunnudagsins, 65 ára gamall.
Hann var af sxnskum ættum.
Ef blöðunum á Englandi er trú-
andi, einkum þeim, er fylgja stjórn-
inni að vígurn, vofir yfir að Tyrkir
verði reknir úr Evrópu. Veiðibrellan
er sagt að liggi í Macedóníu, að þar
verði hafin uppreist, er gangi út á að
fá skift landi Tyrkja milli Grikkja,
Búlgaríu og Serbíumanna. Þegar sú
deila er á stað komin verður kallað
á stórveldin að skakka leikinn og þá
rennur upp dómsdagur TjTkja. Um
alt þetta er sagt að soldán viti, en að
hann álíti allar slíkar hótanir mein-
ingarlausa endurtekning gamalla hót-
ana í sambandi við samskonar eigna-
skifting.
Vinnustríðið í Brooklj-n er nú um
það á enda kljáð og veldur þol-leysi
verkamanna því. Þeir eru nú flestir
viljugir að taka til vinnu aftur upp
á einhverja skilmála. Fólögin liafa nú
fengið § allra þeirra þjóna er þau
þurfa og sleppa þeim að likum ekki,
þó fjrrverandí vinnumenn þeirra biðji
nú um vægð og vinnu. — Forstöðu-
menn uppihaldsins eru ávítaðir fyrir
að hafa gert þessa “skrúfu” á þessum
tíma ársins.
M. Ribot hefir nú lokið við að
mynda ráðaneyli á Frakklandi og hefir
tekið við stjórntaumunum.
Stríð milli Mexico og Guatemala
vofir j’fir og skellur á þegar minnst
varir, eftir öllum fregnum að sunnan
að dæma. Bandaríkjastjórn hefir að
sögn boðið að dæma í málinu, en ekki
víst enn hvort það boð verður þegið.
Ofsaveður með fanngangi miklum
æddi yfir meginhluta austur-Canada á
sunnudaginu.
Enn þá eru efri deildarþingmenn
á þjóðþingi Bandaríkja að þjarka um
inntöku Havai-ej janna í ríkjasamband-
ið. Mæla Ný-Englandsríkjamenn fast-
ast með því, að sögn áf því, að þeir
liafa margir kej’pt skuldabréf ej’ja-
stjórnarinnar fprir 25 cents dollarinn.
Samdægurs og ej’jarnar væru teknar
í ríkjasambandið mundu skuldabrófin
Stíga úr 25 í 100 cents hver dollar.
Þetta segja vestur-ríkjamenn sé á-
stæðan.
ÞRIÐJUDAG 29. JAN.
Þing Frakka kom saman i gær,
undir eins og ráðanej’tið var fengið,
og hlýddi á fyrsta ávarp hins ný-
kjörna forseta iýðveldisins, er lesið
var í báðtim deildum. Gerðu þing-
menn góðan róm að ávarpinu, en
undireins og það hafði verið lesið vildu
andstæðingar stjórnarinnar fá að heyra
hver væri stefna stjórnarinnar. Ribot
fór undan þvi, hvað það eitt áríðandi
nú í svipinn að fá fjarlögin samþykkt.
Til atkv. var gengið um uppástungu
andstæðinganna og hún feld með 329
gegn 79 atkv.
Fregnbréf frá Japan, dags. 13. Jan.
segir, að sáttaboð Kinverja muni vera:
skaðabætur til Japan-stjórnar (í gulli)
$35 til 50 milj., og t.il ættingja þeirra er
misstu mann í stríðinu, um $10 mi^. í
gulli, og—sjálfstæði Koreu. Fregnrit-
inn segir að þotta muni þj’kja ótrúlega
heimskulegt boð, en þó muni þessi á-
ætlun ekki fjarri réttu, að því er ráð-
gert var þegar sendiherrar Kínverja
lögðu af stað í þessa Japan-för.
Cleveland forseti ávarpaði háðar
deildir þjóðþingsins í gær með löngu og
merku hréfl áhrærandi f járliag þjóðar’
innar og fínans-lög. Eru þingmenn
þar beðnir að hraða sér að samþykkja
einhver þau fínans-lög, er afstýrt geti
yfirvofandi voða. Bréfið var lesið í
báöum þingdeildum undireins og þing
kom saman. I bréfinu sýnir hann ræki
lega, að duglega þurfi að taka í streng-
inn til að stöðva íramhaldandi gullþurð
í fjárhirzlunni. Hvað mikil liúu er,
segir hann ljóslega. Á 10 mánuðum,
frá því fj'rstu 50 milj. voru fengnar til
láns, til þess er hin önnur $50 milj.
skuldabréf voru gefin út, þverraði gull-
ið í sjóði stjórnarinnar svo nam $103
milj., en á 2 mdnnðumm, sem liðnir
eru síðan seinna lánið var tekið, nemur
gullþurðin $69 milj. Undireins og bréf-
ið hafði verið lesið, bar Wm. M. Sprin-
ger, frá Illinois, fram nýtt frumvarp til
laga um peninga og skuldabréfa út-
gáfu. Er fjármálastjóranum þar falið
á hendur að gefa út ríkisskuldabréf inn-
leysanleg í gulli eftir 50 ár, með 3%
vöxtum í mesta lagi. Þessi skuldabréf
verða ekki seld fyrir annað en gullpen-
inga.
Þjóðþing Bandaríkja hefir neitað
að lej’fa Bretum lendingu fj’rir Canada-
Ástralíu hafþráðinn við Havai-ej-jar.—
Formaður þess félags, Sandford Flem-
ing f Ottawa, segi að neitunin sé eyja-
veldinu skaðlegri en félaginu—þráður-
inn verði lagður samt.
MIÐVIKUDAG, 30. JAN.
f neðri deild þjóðþings Bandaríkja
var í gær samþykkt, með 239 gcgn 31
atkv., að afnema sykurtollinn, einn tí-
unda úr 1%, þegar sykrið er keypt í
landi þar sem stjórnin borgar verðlaun
fyrir útflutt sykur. Þannig hafa Þýzka-
lands, Austurríkis og Frakklandsstjórn-
irhaft.fram sitt mál, því þær allar
borga verðlaun fyrir sykurræktun fram
j’fir heimilisþarfir. Yfirvofandi toll-
stríð þessara þióða eyðist því að likum.
Efri deild þjóðþings hefir samþykkt
að veitaSjmilj. til hafþráðarlagningar
frá San Francisco til Ilavai-ej’janna.
Stjórn Brota hefir ákveðið að láta
smíða 10 herskip og 20 torpedo-báta á
þessu ári.
í stjórnarsetrinu á oynni Tasmaniu
situr nú þing til að ræða um (í annað
skifti) sameining allra Ástraliu-stjórn-
anna undir sameiginlega aðal-stjórn.
Þýzkalands keisari hefir sæmt keis-
arann í Japan heiðursmerkinu : kraga
svörtu arnarinnar, og ráðherra Japan-
íta í Þýzkalandi rauð-arnar merkinu.
FIMTUDAG, 31. JAN.
Gufuskipið “Elbe”, eign þýzku lín-
unnar “North German Lloyds”, fórzt á
norðursjónum í gær, rakzt á annað
skip. Fórust þar 878 manns, af 400,
sem voru á skipinu.
Fregn frá Kína segir, að 26. f. m.
hafi sjóorusta verið háð á firðinum
fram af Wei-Hai-Wei kastalanum og að
Kínverjar hafi mátt betur.
Dánarfregn.
Hinn 13. Des. síðastl. ancfaðist að
heimili dóttur sinnar nálægt Thingvalla
P. O. (Þingvalla nýlendu) ekkjan Krist-
björg Bergþórsdóttir, á 65. aldursári.
Hafði hún legið að eins þrjár vikur í
lungnatæringu (Consumption) og að því
er virtist ekki mjög þjáð. Hún var
ekkja eftir hinn góðfræga lækni Jón
Ólafsson frá Hornstöðum í Dalasýslu á
íslandi, er dó liér vestra íyrir 4 árum
síðan. Var hún mjög mörgum kunn
fyrir það, hve samhend hún var manni
sínum við góðgjörðir og veglyndi við
alla, sem þau lijón máttu til ná, og eigi
sjaldan um efni fram, jafnframt því, er
hún að öðru leyti var hin mesta rausn-
ar kona i hvívetna. Það má því eftir
ástæðum búast við, að all-margir, auk
13 eftirlifandi barna hennar og annara
skjddmeuna hér vestra og heima á
Fróui, sakni hennar sárt og minnist
alls þess góða, er þeir áttu henni og
þeim lijónum svo oft að þakka—sumir
liverjir fyrir misgreidd laun—. Jarðar-
för hinnar látnu fór fram, að viðstöddu
allmiklu fjölmenni, 20. s. m. og var lmn
lögð við hlið manns síns sál. og sonar-
dætra. J. E.
Æfiminning.
Halldór sál. Jónsson var fæddur á
Læk í Aðalvikursókn í ísaf jarðarsýslu
árið 1812. Þar í sókninni ólzt hann upp
til þess er hann flutti að Hnífsdal í
sömu sýslu árið 1855. Þar var hann til
*þess um vorið 1878, að hann fór að
ívarthamri við Álftafjörð. Árið 1885
tíuttist b -nn á Isafjörð; þardvaldi hann
til þess er hann fluttist alfarin frá ís-
landi til Canada árið 1891. Öll þau ár
sem hann var við Isafjarðardjúp var
hann vinnumaður. en lengst af tíman-
um í Hrauni í Hnífsdal. Árið 18S0
giftist hann ungfrú Elinu Helgadóttir,
sem harmav fráfall ástríks ektamaka.—
Þeirra hjónaband blessaði guð með 2
börnum, sem bæði dóu á undan föður
sínum. — Halldór sál. var mosta val-
menni og skifti aldrei skapi þó á móti
blési. Hann var á yngri árum duglegur
og ástunduriarsamur verkmaður og eitt
hið dj’ggasta hjú og ávann sér hj’lli hús-
bænda sinna og annara, sem liann
þokktu. Hann var stakur ráðvendnis
og siðsemdarmaður og ástríkur okta-
maki, trj-ggfastur, guðhræddur og
kærleiksfullur; í einu orði : drengur
bezti. J. D.
/
Islands-fréttir.
Eftir Þjóbviljanum unga.
ísafirði, 27. Okt. 1894.
ifannalát. 6. Sept. þ. á. andaðist að
Sauðagerði á Seltjarnarnesi prestsekkj-
an Helga Pálsdóttir, 76 ára að aldri;
maður hennar var séra Björn Jónsson,
prostur að Reynivöllum í Kjós (dáinn
1867).
í síðastl. Sept. andaðist að Höfða-
strönd í Grunnavíkurhreppi Jón Þor-
kelsson, fyrrum vestan-póstur, sonur
séra Þorkels heitins Ej-jólfssonar á
Staðastað, en bróðir Jóns dr. Þorkels-
sonar í Khöfn og þeirra sj’stkina ; ekkja
hans er Kristín Kristjánsdóttír yfirsetu
koua, er lifir hann ásamt 4 börnum.
Tiðarfar. Um undanfarinn hálfs-
mánaðartfms', eða síðan rigningunum
hætti, hefir haldizt fremur hagstæð tíð,
oftast þurrviðri og hreinviðri; 22. þ. m.
gerði þó dálitla norðan-hrjmu, og snjó-
íiði nokkuð í bjrgð.
Ajlabrögð hafa nm hríð verið dágóð
liér við Djúpið, og aflinn bæði öllu
vænni og fsu-minni, en framan af í
haust; skortir og almenning eigi beitu,
þar sem ærið rak og aflaðist af smokk-
fiskinum í liaust.
Barnankólinn hér í kaupstaðnum,
sem kostar bæinn árlega á annað þús-
und kr., var settur í öndverðum þ. m.
meö 4 börnum.
Um 60 tunnvr af síld fengust í vörpu
hér á Pollinum 21. og 22. þ. m., og hefir
hún verið seld til beitu á 16 kr. tunnan;
nokkrar tunnur liöfðu og aflazt inn i
Djúpinu (i Sej’ðisfirði) ný skeð.
Sjúkrahús er nú ný komiö á laggirn-
ar hér í kaupstaðnum; hefir hin svo
nefnda Fiscnershúsi (gjöf Salvesen &
Co. í Leith) verið breytt svo, að þar er
rúm fyrir nokkra sjúklinga.
3. Nóv.
Tíðarfar breyttist hér 30. f. m.,
gerði norðangarð, með nokkurri fann-
komu og allt að 7 gr. frosti R., og hetír
lík veðrátta haldizt hér síðan.
Oufuskipið “Á. Ásgeirsson”, eign
Á. Ásgeirssonar verzlunar, lagði af
stað héðan til Kaupmannahafnar 28. f.
m. með alfermi, að heita mátti, af ýms
is konar íslenzkum varningi, er það
hafði tekið hór á Isafirði, og sumpart á
ýmsum höfnum norðan og austan lands.
Seint í f. m. andaðist að Hvítanesi
f Ögurhreppi konan Kristín Ólafsdóttir,
gipt Einari hreppstjóra Hálfdánarsyni,
sem þar býr; hún var systir Bergs
heitins landshöfðingja Thorberg. val-
kvendi og vel að sér gjör.
Svar til M. Einarssonar.
(Niðurl. frá 3. bls.)
Ætlar nú Magnús virkilega að fá
nokkurn mann til að trúa því, að ég
með þetta fyrir augunum og mitt í þess
ari rannsókn hafi nokkurntíma verið
svo skyni skroppinn að segja af eða á
um það, hvar ég mundi staðar noma
F.g hélt einlægt hverri spurningu út af
fyrir sig, Það er hvergi hægt að finna
staf eftir mig, þar sem ég sýni að ég
trúi á endurlausnina. eða guðdóm
Krists, eða yfirnáttúrlegum getnaði,
hvorki í ræðu né ritum eða deilugrein-
um. Eg lét þaðhlutlaust, þangað til
að ég hafði fengið fulla, óbifandi á rök-
um bygða sannfæringu um, hvað satt
væri, sannfæringu bj’gða á rökum þeim
sem engir kyrkjumenn gætn hrakið,
hvernig sem þeir hömuðust. Eg skora
á menn, að sanna það mótsetta,
en ég bið alla að gæta þess, að ég tek
ekki gildar postulalegar sannanir, ekki
sannanir, er einhvern minnir að ég hafi
sagt eitt eða annað fyrir svo og svo
mörgum árum. Það verður að sýna
mér það svart á hvítu. Ég hefi rej-nd-
ar ekki farið jfir það alt, sem hefir kom
ið út á prenti eftir mig síðan þetta
byrjaði, en óg er eins og nafni minn, að
að óg trúi ekki fyrr en ég tek á. Eg
trúi ekki að ég hafi verið svo mikið
barn, eða annað verra.
Augnamið mitt var, að koma mönn
um til að hugsa sjálfa, en hjálpa til það.
sem i mínu valdt stæði. Þegar harnið
er .’yrst að læra að stafa, getur nokkr-
um þá komið til hugar, að opin liggi
fyrir augum þess öll vísindi heimsins,
sem það þarf tugi ára til að vinna? Ég
var að leiða landa mína á veginn til
þe-'s að rannsaka og prófa sjálfa, og ég
hratt úr vegi steinunum, sem í götunní
lágu, eftir því som að bar.
Þegar M. E. fltur nú á, að þetta,
er löng leið, þá má hann íekki furða á
því, þótt allir verði eklci jafnbúnir.—
Margir þurfa eins og hann að stjaldra
við, einn á þessum staðnum og annar á
hinum. Mig furðar ekki á því heldur,
en gloðst yfir því að fjöldiun allur er á
loiðinni.
Þar sem nafni minn er að íinna
að þvi við mig, livað ég segi um
sunnudagaskólakennslu í Dagsbr., þá
furðar mig s ro á því, að ég held að
það sé miskilningur og séum við þar
einmitt á s«ma máli. Eg tók sýnis-
horn af kennslu innlendra á sumum
dagskólum. Eg var ekki að halda því
'fram, að kenna þetta á sunnudaga-
skólum, langt frá. Ég veit, að M. E.
vill ekki láta kenna þar neitt í guðs-
nafni, sem er ósatt, ég veit, að hann
vill ekki láta taka hórsöguna um Lot
og fara að verja hana þar. Ég veit
að hann vill ckki láta taka söguna
um borðhald guðs, og kenna börnum
hana sem heilagan sannleika. Ég veit
að hann vill ekki að skj-nsemi barn-
anna sé nauðgað með þvi, að kenna
þoim að höggormurinn hafi gengið
öðruvísi en á kviðnum í aldingarðin-
um Eden, eða mennirnir liafi þá verið
fullkomnir í allri þekkingu, að dauð-
inn liafa þá ekki verið til. Nafni
minn verður að gæta þess að það
var ekki ég sem sagði að “Drottinn
Jcsús hcfði trúc.ð því, að oldv.r og
brennisteinn hefði komið af himni
ofan og eyðilagt Sódóma og alla henn-
ar íbúa, eður að kona Lots hefði
orðið að saltstólpa. Ég var að finna
að þvf að þetta skyldi vera borið
fram fjtít trúgjörn börn og þau látin
trúa því, að þetta væru guðdómleg
sannindi, finua að því að klerkar og
kennilýður skjldi taka þessar sögui'
og reyna að fara að verja þær, f stað
þess að gefa þær hiklaust upp á bátinn.
Aldrei hefi ég nokturn tima heyrt
nokkuð þvf flkt til Magnúsar, að hann
vildi láta kenna ósannindi eður ósóma,
sem guðdómlegan sannleika þessvegna
hygg ég að eitt annað atriði lijá hon-
um só misskilningur, þar sem liann
finnur að því við mig að ég vilji láta
vísindin vera ljós á vorum vegum.
Það er nú hið fyrtta að hér er
ekkert spursmál um það livort ég
vilji eða vilji ekki því að vísindin eru
ljós í vorum vegum þau lýsa i hý-
býlum M. E. sem annara. Vér göng-
um á þeim, koj’rum á þeim, siglum
á þeim þreifum á þeim, lifum á þeim,
alt vort daglega líf er á þeim bygt.
En vill nú M. E. aðgreina þann-
ig vísindi og trú og láta kenna það
sem guðdómlegan sannleika, sem vís-
indin segja og sanna að er ósatt ?
Vill hann láta kenna það sem guð-
dómlegan sannleika, eins og kjrkjan
hefir gert, að jörðin sé flöt, þótt vis-
indin segi það ósatt og segi hún sé
hnöttótt? Vill hann láta kenna það
sem guðdómlegan sannleika, að bikar-
inn, hinn sami, rfsi upp aftur, þó að
efnafræðin segi og sýni, að hann leys-
ist upp, í frumefni sin og hverfi út í
náttúruna? Vill hann láta kenna það,
að guð sé að smá lappa upp á verk
sín og gerðir með kraftaverkum, þó
að vísindin segi og sanni, svo að
engum efa er bundið, að heimurinn all-
ur gengur eftir vissum lögum, sem
aldrei breytazt, er ekkert spurnsmál
um það, hvort eitt sé satteða ekki, þeg-
ar um trúmál er að ræða. Ef að ég
eða aðrir tökum oss til og ljúgum ein-
hverju að nafna mínum í trúarinnar
nafni. er hann þá skyldur að trúa þvi,
ef að víð færum engar sönnur á mál
okkar. Er það jafnmikil skj’lda fyrir
oss að trúa því, að Kristur hafi verið
guð, ef að vér eruip sannfærðir og full-
vissir um að það er ósatt. Ég stend
fast á því, að einmitt M. E. getur ekki
trúað því, sem hann er sannfærður um
að er ósatt, hann kann að geta hálftrú-
að þvf. semhann er í vafa um, en aldrei
verður það nein veruieg trú. Ég veit
það, að margur maðurinn berst svo við
trúna, að hann lokar augunum svo, að
hann sjái ekki hvað veikt er sumt af
því, sem hann trúir á. En ég álít
þetta í hæsta máta siðferðisspillandi.
Ef að maður getur ekki haft aðra trú
en þá, sem er svo ósönn, að hún stríðir
á móti þvi sem menn vita að er satt, þá
er betra að vera án hennar. Það er
betra að trúa litlu og trúa því vel, en
að trúa miklu og trúa þvi illa.
Eg get fullvissað nafna minn um,
að heldur en að kenna það sem guðdóm-
legan sannleika, sem ég er viss um, að
er ósatt, þá gef ég heldur allan prests-
upp. Ég hygg að guði sé það ekkert
kærara, að vér séum að kenna um hann
ósannindi og ég get ómögulega annað
séð, en að það sé sjálfum oss til svíviróu
og bölvunar í bráð og lengd.
Ég kveð svo nafna minn með vinar-
óskum og þakka honum fj’rir gamalt og
gott. Ég hefi einlægt borið virðingu
fjTÍr honum sem hugsandi manni og
vona það haldist framvegis. Ef að
hann er svo óánægður með Dagsbrún,
að það ergir hann að lesa hana, þá vil
ég umfram alt að hann hætti að kauj a
hana
En óg hlýt að bæta fáum orðum við
til þeirra manna frá Seattle, sem skor-
uðu á mig að svara M. E. Þeir kvarta
j-fir því að Dagsbrún komi illa út og
segjast munu hættaað kaupa hana, ef
hún kemur ekki betur út. Ég er nú á-
nægður yfir þvi, að því lej’ti að það ber
vott um að þeir vilja lesa hana. En
hvað iitkomuna snertir, þá held ég að
ekki þurfi að hafa f miklum hótunum
við Dagsbrún. Að flkindum hættir
hún bráðlega.
Menn ætla kannske að það só fjár-
plógur fyrir okkur mig og Gísla Thomp-
son að gefa út Dagsbrún, en það er öðru
nær. Eg bjóst aldrei við að hafa mikið
f.vrir fyrirhöfn mína á Dagsbrún og
margan dollarinn hefi óg lagt út fj’rir
liana. Gísli Thompson prentar lianai
kaupir pappír og sendir hana út fyrir
$200 um árið, og mun það nálægt helm-
ingi minna en jafnstórt blað, Sameining-
in, kostar. Þetta er náttúrlega svo lít-
il börgun, að það borgar ekki kostnað
nema mjög laklega, og enginn maður
gæti gert það fyrir jafnlítið til þess að
lifa á því. En nú kemur það til, að
Dagsbrún borgast svo illa, að hún eftir
2 ár á útistandandi hátt á fjórða hundr-
að dollara. Ef þessu heldur áfram, ger-
ir hún okkur öreiga. Við gjörðum það
í góðu skyni að halda henni út. Við
treystum því, að landar vorir hér vestra
eru svo andlega þroskaðir, að þeir
vildu og þjTftu að fá annað eins blað
og Dagsbún, og það fellur oss sárt, ef
að vér höfum liaft of hátt álit á þeim í
þessu tilliti. Það eitt höfum vér þó
heyrt, að öllum þorra manna hefir líkað
hún vel. En er þaðjsanngirni af mönn-
um að krefjast þess, að vér höldum
henni út annaðhvort með því að lifa á
láni og svikum eða basli ogvandræðum.
Þið ávítið okkur fyrirjaðthún komi ekki
út. en gætið ekki að þvi, að það vantar
peninga til að kaupa íjtít papjiir og
svertu.
Það er nóg efni til í marga árganga
af Dagsbrún, sem’ykkur mj-ndi fýsa að
vita, og mór þj’kir mjög leiðinlegt að
þurfa að hætta henni, en heldur en að
henni gangi svona, eins og enn hefir
gengið, þá hætti ég og það áður en
langt líður. Þó ætla óg enn að reyna
að skopi á menn að^borga það, sem þeir
skulda henni, eða útvega nýja kaupend-
ur, sem borgi hiðallra fj-rsta, og borgi
þeir það helzt tilG.’M. Thompsons eða
þá til mín, ef þeir vilja það heldur. Bú-
staður minn er 572 Alex. Ave., Winni-
peg, en Gísla Thompsons á Gimli.