Heimskringla - 01.02.1895, Blaðsíða 3
HEIMSKRINGLA 1. FEBRÚAR 1895.
var bókstaflegur innblástur. Ég sá
fljótt, að ritningin kendi eilífa útskúf-
un. Engin var jafnbarður á eilífri fyr-
irdæmingu eins og Kristur sjálfur, þar
sem hann segir : “Farið frá mér bölv-
aðir í þarm eilia eld, sem búinn er djöfl-
inum og hans árum”. Ég sá það þá,
að annaðhvort hlyti að vera, að ritning-
in væri ekki bókstaflega innblásin af
guði, eða ef að hún væri það, þá hlyti
alt að vera satt sem hún segði. Ég fór
að fást við þessa spurningu og fékk mér
bækur, sem ég gat á ýmsum tungum,
frá ýmsum trúflokkum og égfór að lesa
ritninguna ofan í kjölinn. Arangurinn
varð fyrirlesturinn : Um bókstaflegann
innblástur ritningarinnar.
Nú var sannarlega mikið rýmt til,
helvíti var farið, sem mér hafði oft órað
við að væri svívirða á guði. Bókstaf-
legur innblástur var farinn, sem gerði
guð heiftugan, grimman, langt um
verri en allan þorra manna. Nú var
tími til að standa við og hvíla sig. Og
hér hefir nafni minn stanzað og hvílt
sig nokkuð lengif enda var nú mestu
svívirðubjörgunum rutt úr vegi.
En brátt fór ég og aðrir að hugsa
um það, hvaða afleiðingar þetta hefði.
Hvað leið nú hinu í guðdómi Krists og
endurlausn? Hvaðleið hinum kenni-
ingum kyrkjunnar ? Þá kom fram
spurningin :á hverju eru þær nú bygðar
þessar kenningar, eða þessir truarlær-
dómar kyrkjunnar ? Þeir voru þá allir
bygðir á því, aðbiblian væri bókstaflega
innblásin, að hún væri öll guðdómlegur
sannleikur, guðs eigin orð til mann-
anna. Trúarsetningarnar um synda-
fall, um guðdómlegan getnað, um lík-
amlega upprisu, um endurlausn, um
guðdóm Krists o. s, frv,, höfðu hvergi
fætur undir ;sér annarsstaðar en í ritn-
ingunni. Klerkar bygðu guðdómleg
sannindi þeirra á því, að guð hefði op-
inberað mönnum þær, eins og annað, í
sinni helgu bók, sem hannskrifaði “fýr-
ir munn sinna spámanna”. Það var
ekki hægt að sanna þær með neinu
öðru, en ritningunni, og það því að
eins, að vér yrðum að taka hvert orð
ritningarínnar sem guðdómlega satt.
En nú vorum ver orðnir fastir á þeirri
sannfæriugn, að það væri svo mikil sví-
virða á guði, að ritningunni bæri svo
ifla saman við sjálfa sig, að hún segði
það satt á öðrum staðnum, sem hún
segði ósatt á hinum, að hún stríddi svo
þvert á móti öllum náttúrlegum lögum,
þvert á móti öflu mannlegu viti og
Bkynsemi, að úr því gæti ekki annað
orðið, en helber vitleysa og svívirðing,
bæði á guði og mönnum, á öllu háleitu,
göfugu og góðu, svo vér hefðum hlotið
að vera blindir, ver en blindir, ef að vór
hefðum ekki séð, að þegar fótunum var
kippt undan trúarlærdómunum, þá
héngu þeir í lausu lofti. Með hverju
gátu kyrkjumenn sannað syndafaflið?
Með engu öðru, en ritningunni. Með
hverju gátu þeir saniiað guðdóm Krists
eða endurlausnina ? Með engu öðru en
ritningunni. En nú var ritningin svo
óáreiðanleg, að ekki var hægt að treysta
henni sem guðlegum sanníndum, og þá
ekki fremur þessu, heldur en öðru í
flenni. Gg þess vegna hlutum vér að
fara og skoða, hvað fyrir sig af þessu
nieð augum skynseminnar. Til þess að
geta trúað því sem guðdómlegum sann-
mdum, hlutum vér að byggja það á ein-
hverju öðru traustara, en ritningu
sem var safn af þjóðsögum, ekáldskap,
æfisögum. sem menn þöfðu skrifað upp
föngu, löngu eftir lát þeirra manna,sem
sagan var um, og þá eftir minni sum-
Part, eða sumpart eftir sögusögn, sem
gengið hafði mann frá manni. Til þess
að komast vel að fullnægjandi undir-
stöðu um syndafallið t. d., þurftum vér
að ihuga, hvað jarðfræðin segði, hvað
náttúrufraeðin segði, hvað mannfræðin
®egði, hvað tungumálafræðin segði,
hvað founfræðin segði. Og*þegar út-
skúfunin var farin, þegar syndafaflið
^ar farið, hvað hafði þá endurlausn
Krists að þýða ? Það verður hver
n^aður að endurleysa sjálfan 'sig.
(Niðurl á 1. bls.)
Fundur.
Iiér með tilkynnist hlut-
höfum Heimsiíringla Ptg.
& Publ. Co., að almennur
aukafundur verður haldinn
á skrifstofu hlaðsins, í
Winnipeg, 20. Febr. næst-
komandi, til að ræða um
tvö mikilsvarðandj. mál.
Nauðsynlegt er að minnst
§ allra atkvæða komi fram
á fundinum.
í umboði félagsstjörnarinnar
B. I. BALDWINSON,
RITARI.
R. C. Howden, M. D.
tjIskrifaður af McOiU hdakolanum.
Skrifstofa 562 Main Str....
.... Heimili 209 Donald Str.
Skrifstofutími frá kl. 9 árd. til kl. 6
síðd. — Gefur sig einkum við
kvennsjúkdómum.
Nú er tíminn til að panta og kaupa
hið bezta FRÆ sem fáanlegt er.
Farið í þess konar erindagerðum
til hins alkunna og áreiðanlega fræ-
J. M. PEBKINS,
241 Main Str.
WINNIPEG.
lortliern Paciflc
JÁRNBRAUTIN.
HIN ALÞÝÐLEGA BRAUT
— TIL —
ST. PAUL
MINNEAPOLIS
CHICAGO
Og allra staða f BANDARÍKJUN-
UM og CANADA, einnig til
KOOTENAY gullnámanna
Pullman Palaee Vestibuled
svefnvagnar og borðvagnar
MEÐ FÓLKSLESTUM TIL
Og allra staða í AUSTUR-CANADA
St. Paul, og Chicago.
Tækifæri til að fara í gegnum hin nafn-
kunnu St. Clair-göng. Farangur
er sendur yfir línuna, án
tollrannsóknar.
ÚTVEGUÐ FARBRÉF
Og káetu pláss með öllum helztu skipa-
línum frá Englandi, og öðrum
stöðum í Evrópu. Kina
og Japan.
HIN MIKLA MEGINLANDSBRAUT
TIL KYRRAIIAFSS'IRAND-
ARINNAR.
Farbréf og upplýsingar fást hjá
öllum umboðsmönnum félagsins eða
H. J. BELCH,
Ticket Agent, 48S Main St., Winnipeg.
H. SWINFORD.
General Agent, Winnipeg.
CHAS. S. FEE,
Gen. Passenger & Ticket Ag’t. St. Paul.
Landar í Selkirk.
Ef þið þurfið málaflutningsmanns við,
þá reynið ,
John O’Reilly, B. A.,
Barrister, Attorney Etc.
Skrifstofa í Dagg-Block,
SELKIRK, MAN.
Islendingar!
Þér fáið hvergi betri hárskurð og rakstr
en hjá
Sam. Montgommery,
Rakstur 10 cents. Hárskurður 15 cents.
. . . . 671 Main Str.
Eftirmaður S. J. Schevings.
X ÍO XJ 8.
(ROMANSON & MUMBERG.)
Gleymið þeim ekki, þeir eru ætíð
reiðubúnir að taka á móti yður.
Til Nýja íslands.
GEO. DICKINSON
sem flytur póstflutning mifli West
Selkirk og Nýja íslands, flytur og fólk
í stórum, rúmgóðum, ofnhituðum hús-
sleða.
Hr. Kristján Sigvaldason
fer póstferðirnar og lætur sér einkar
annt um vellíðan farþegjanna. Eng-
inn maður hefir nokkru sinni haft
sviplíkt eins góðan útbúnað á þessari
braut.
Sleðinn fer frá W. Selkirk kl. 7
árdegis á þriðjudögum og kemur til
Icelandic River á Miðvikudagskveld;
fer þaðan aftur á Fimtudagsmorgun
og kemur til West Selkirk á Föstudags
kveld.
Ég sendi varning til allra
staða í landin.
Athugið vel
hvers þið þarfnist fyrir jólin
og nýjárið.
Sparið peninga.
Að spara pening., er sama sem
að innvinna sér peninga.
Kaupið vindla og vín í inni alkunnu búð
H. L. CHABOT
Gegnt City Hall--513 Main Str*
— — — — — — w —
* Watertown Marbíe & Granite Works. í
t
f Selui marmara og granit minnisvarða, bautasteina, jámgirðingar,
r blómpotta, Etc.,
\ Legsteinarnir kosta $12,00 til $300,00. Fjögra — fimm feta háir
\ legsteinar kosta $50.00 til $100,00, uppscttir í kjrrkjugarðinum af
umboðsmanni félagsins án aukagjads. Mismunandi verð eftir stærð \
V
i
og frágangi.
Aðal-umboðsmaður félagsir.s er
ÍSL. V. LEIFUR,
Glasston, N. Dak.
\
^mmmmmmmmmmmwg
1 28,800,000 J
^ af eldspítum E. B. EDDY’S
J er búið til daglega Fær i
^ þú þinn skerf ? ^
‘fg Þú gerir enga óvissu tilraun er þú kaupir ^
{ E. B. EDDY’S eldspitur. i
^mmmmmmmmmmm§í
Dominion of Canada.
Álylisjart okeyPis fyrir milionir manna.
200,000,000 ekra
í hveti og beitilandi í Manitoba og Vestr-territóríunum i Canada ókeypis fyrir
landnema. Djúpr ogfrábærlegafrjósamr jarðvegr, nægð af vatni og skógi, og
meginhlutinn nálægt járnbrautum. Afrakstr hveitis af ekrunni 20 bushel, ef
vel er umbúið.
I inu /rjósama belti
f Rauðárdalnum, Saskatcliewan-dalnum, Peace River-dalnum og umhverfis-
liggjandi sléttlendi eru feikna-miklir flákar af ágætasta akrlendi, engi og beiti-
landi—innvíðáttumesti fláki í heimi af lítt bygðu landi.
Málmndmaland.
Gull, silfl, járn, kopar, salt, steinolía o. s. frv. Ómœldir flákar af kolanáma-
landi; eldiviðr því tryggr um allan aldr.
Járnbraut frá hafi til hafs.
Canada-Kyrrahafs-járnbrautin í sambandi við Grand Trunk og Inter-Colonial-
brautirnar mynda óslitna jámbrautfrá öllum hafnstöðum við Atlanzhafí Ca-
nada til Kyrrahafs. Sú braut liggr um miðhlut frjósama beltisins eftir því endi-
löngu og um hina hrikalegu, tignarlegu fjallaklasa, norðr og ver n
og um in nafnfrægu Klettafjöll Vestrheims.
Heilnœmt loftslag.
Loftslagið í Manitoba og Norðvestrlandinu er viðikent ið heilnœmasta í Ame-
ríku. Hreinviðri og þurviðri vetrogsumar; vetrinn kaldr, en bjartr og stað-
viðrasamr; aldrei þokaog súld og aldrei fellibyljir, eins og sunnar í landinu.
Sambandsstjórnin í Canada
gefr liverjum karlmanni yflrl8 áragömlum oghveTjum kvennmanni, sem heflr
fyrir familíu að sjá,
160 ekrur af Inndi
alveg ókeypis. Hinir einu skilmálar eru, að landnemi búi á landinu og yrk
það. A þann batt gefst liverjum manni kostr á að verða eigandi sinnar ábýlis
jarðar og sjálfetæðr í efnalegu tilliti.
Islenzkar uýlendur
í Manitoba og canadiska Norðvestrlandinu eru nú þegar stofnaðar í 6 stöð m
Þeirra stœrst er NÝJA ÍSLAND, liggjandi 45—80 mílur norðr frá Winnipeg’á
vestrströnd Winnipeg-vatns. Vestr frá Nýja Islandi, í 30—25 mílna fjarlægð
er aLFTAVATNS-NÝLENDAN. I báðum þessum nýlendum er;mikið af ó-
numdu landi, og báðar þessar nýlendr liggja nær höfuðstað fylkisins, en nokkr
hinna. ARGYLE-NYLENDAN er 110 mílur suðvestr frá Winnipeg; ÞING-
VALLA-NÝLENDAN, 260 mílur norðvestr frá Winnipeg; QU’APPELLE-NÝ-
LENDAN um 20 mílur suðr frá Þingvalla-nýlendu, og ALBERTA-NÝLEND-
AN um 70 mílur norðr frá Calgary, en um 900 mílur vestr frá Winnipeg. I
síðasttöldum 3 nýlendunum er mikið af óbygðu, ágætu akr- og beitilandi.
Frekari upplýsingar í þessu efni getr hver sem vill fengið með því. að
skrifa um það:
Eða 13. L. Baldwinson, ísl. umboðsm.
Winnipeg - - - - Canada.
Ole Simonson
mælir með sínu nýja
Scandinavian Hotel,
710 Main Str.
Fæði $1.00 4 aag.
orthern Pacific
” RAILROAD. '
TIME CARD,—Taking eiíect Sunday
Dec. 16. 1894.
MAIN LINE.
North B’und South Bouná
Sö tfí . •r eo r
2 ^ o Prt STATIONS. m£* WS "3 ® « 00 'Sp
2° r *5 ö CC C ■*> ** T-i Þ4
1.20p| 3.15p .. Winnipeg.. 12.1f>þ| 5.30»
l.Oöp 3.03p *Portage Junc 12.27p 5.47a
12.42p 2.50p * St.Norbert.. 12.40p 6.07a
12.22p 2.38p *. Cartier.... 12.52p 6.25a
11.54a 2.22p *.St. Agathe.. l.lOp 6.51a
11 31a 2 13p *Union Point. 1.17p 7.02a
11.07a 2.02p *Silver Plains 1.28p 7.19a
10.31a 1 40p .. .Morris.... 1.45p 7.45a
10.03a l.i2p .. .St. Jean... 1.58p 8.25a
9.23a 12.59p . .Letellier ... 2.17p 9.18»
8.00a 12.30pj.. Emerson .. 2.35p 10.15a
7.00a 12.20p . .Pembina. .. 2.50p 11.15a
11.05p 8.35» Grand Forks.. 6.30p 8.25p
. 1.30p 4.55a .Wpg. Junc.. lO.lOp 1.25p
3.45p Duluth 7.25a
8.40p Minneapolis 6.45a
8.00p ... St. Paul... 7.25a
10 30p ... Chicago .. 9.36p
MORRI8 -BRANDON BRANCH.
East tíound W. Bound,
* t- —N «1 03
r*—l ,1) ■g* I co STATIONS. öA •O *
r* O S S c ° £
1.30p .. .Morris .... 1.50p
1.07p * Lowe Farm 2.15p
12.42p *... Myrtle... 2.4lp
12.32p ... Roland.... 2.53p
12.14p * Rosebank.. S.lOp
11.59a ... Miami.... 3.25p
U.38a * Deerwmod.. 3.48p
11.27a * Altamont.. 4.0] p
U.09a . .Somerset... 4.20p
10.55a *Swan Lake.. 4.36p
10.40a * Ind. Springs 4.51p
l0.30a *Mariapoiis .. 5.02p
10.15a * Greenway.. 5.18p
10-OOa ... Baldur.... 5.34p
9.38a . .Belmont.... 5.57p
9.21a *.. Hilton.... 6.17p
9.05a *.. Ashdown.. 6.34p
8.58a Wawanesa.. 6 42p
8.49a * Elliott8 6.53p
8 35a Ronnthwaite 7.06p
8.18a *MartinviIle.. 7.25p
8.00a .. Brandon... 7.45p.
West-bound passenger trains stop at
Baldur for meals.
5.30p
8.00*
8.44a
9.81a
9.50a
10.23a
10A4a
11.44»
12.10p
12.51p
1.22p
1.54p
2.18p
2.52p
3.25p
4 lfip
4.53p
5.28p
5.47p
6.04p
6.87p
7.18p
8.00p
POIiTAGE LA PRAIRE BRANCH.
W. Bound Mixed No. 143 Every Day Except Sunday. STATION8. East Bound Mixed No. 144 Every Day Except Sunday.
4.00 p.m. .. Winnipeg.. 12.40p.m.
4.15 p.m. *Fort Junction 12.26 p.m.
4.40 p.m. *St. Charles.. 11.56 a.m.
4.46 p.m. * Headingly.. 11.47 a.m.
5.10 p.m. * White Plains 11.19 a.m.
5.34p.m. *Gr Pit Spur 10.49 a.m.
5.42p.m. *LaSalle Tank 10.40 s.m.
5.55 p.m. *.. Eustace... 10.25 aun.
6.25 a.m. *.. Oakville.. 10.00 a.m.
6.48 a.m. *. . .Curtis. . . 9.43 a.m.
7.30 a.m. Port. )a Prairie 9.15 a.m.
Stations marked —*— have no agent.
Freight must be prepaid.
Numbers 107 and 108 have through
Pullman Vestibuled Drawing Room Sleep
ing Cars betwæen Winnipeg, St. Paul and
Minneapolis. Also Palace Dining Cars.
Close connection at Chicago with eastern
lines. ConnectioD at Winnipeg Jnnction
with trains to and from the Pacific coats
Forrates and full information con-
cerning connection with other lines, etc.
apply to any agent of the company, or *
CHAS. S. FEE, H. SWINFORD,
G.P.&.T.A., St.Paul. Gen. Agt. Wpg
H. J BELCH, Ticket Aeent.
486 Maiu Str„ Winnipeg,
132
Valdimar munkur.
gild sönnun fyrir réltmæti uppástungunnar
höínnd morðtilraunarinnar.
“Jæja, ég kem inn aftur seinna. þegar h;
er vaknaður”, sngði presturinD, “því ekki
hann deyja, efunnt er, svo að ég ekki sé ■
staddur”. Uin leið gekk Savotano til dyrai
iueð léttum, hvötum stigum, og var auðsætt,
hann fór út í einhverjum brýnum erindum
dyrunum nam hann staðar og sneri ser við, e
°g hann æt'aði að segja eitthvað, en liætti þó
þaðog fórtU. Rúrik óttaðist að hann ntu
koma inn aftur og skoða í meðalaskápinn,
það varð ekki. Hanu leit til Rúnks einungis,
Hálfum tíma siðar kom Kopani lækniraft
vipur hans bar vott urn ánægju og sigursa
afleiðingar og allar hreyfingar hans vorn fren
yenju liðlegar, eins og ef mikið lægi nú á.
Ja • , sagði iiann, við erum búnir að rannss
ffieðulin”. Svo fleygði hann sér á stól, hall
ser aftur á bak og horfði á Rúrik.
“Hvað funduð þið þú?” spurði Rúrik.
Einmitt það, sem við bjuggumst við”, sv
1 Kopani. “Við fundum arsenik í þren
leðala-tegundunum, sem greitinn þurfti að ts
n svo vorn fleiri eiturtegundir. Það er talsv
‘ opium í víninu, svo mikið enda, að -
vaHAm^ktÍna’ Þegar Srunsernin eitt sinn ba:
je„ eftlr.tekt okkar- Eitrinu er sérlega ka
]1Pfir , ,la"fað, saraao við meðulin. Presturi
indaú 0t’^ að haía eitt Þetta resept, sem v:
damenn hafa við eiturblöndun, því ekki ei
Valdimar munkur, 133
læknir í Moskva kann að gera aðra eins blönd-
un resepts-laust”.
“Að hvaða leyti er blöndunin svona einkenni
leg og vandasöm ?” spurði Rúrik.
“Þannig”, svaraði lœknirinn. “Arsenik er
aðal-banvænið, en ef það eitt heíði verið brúkað,
heföum við þekkt það, eða afleiðingar þess und-
ireins. Hér var þvi svo nmbúið, að öll ytri ein-
kenni voru hulin, en arsenik-eitrið eigi að síður
látið vinna sama gagn—eyða lífeaflinu. Ég veit
ekki hvernig það er gert, þó ég viti að það er
gert Hefði það ekki verið fyrir þína heppi-
legu grunsemi, hefði verið úrskttrðað, að greifinn
hefði lútið lífið sem afleiðing af sárinu. Eitrið
vann sitt verk þegjandi, verkjalítið og ánþess
bægt væri að merkja það, því hin ytri og sýni
legu einkenni sýndu ekkert nema eðlilega ltrörn-
un máttþrota sjúklings. En nú hefl ég von um
bata. En ekki rná fanturinn komast að uppgötv-
un okkar fyrst um sinn, Við verðum að halda
henni leyndri”.
Læknirinn varð forviða, er Rúrik sagði hon-
um frá lcomu prestsins, en áður en hann gat tal-
að um það atriði, vaknaði greitinn. Hann var
máttfarinn mjög, en kendi ekki eins hinnar eia-
kenniiegu innvortis veiki. Kopani bruggaði
þegar nýtt meðal handa ltonum og gaf honum
inn, kallaði svo á gömlu konuna og lagði ltenni
ríkt fyrir að gefa sjúklingnum stóra skamta af
því rneðali. Hann sagðt henni einnig að gefa
136 Valdimar munkur.
lit lians, en sá þó að maðurinn var honum alls-
endis ókunnugur. Hann var meðalmaður a
vöxt, en svo var líkamsbygging hans hulin und-
ir yfirliöfninni og andlitið á bak við kragann og
undir kúfunni, að þó bjartara ltefði verið, hefði
verið illt að sjá andlitið til að þekkja það.
“Talaðir þú til mín?” spurði Rúrik.
“Já, herra minn I Heitir þú Rúrik Nevel?”
Rúrik sagði svo vera.
“Ja, þú ert beðinn að finna lauteuant einn,
sem Orsa heitir, heima hjá honum”.
"Er það Alarik Orsa ?” spnrði Kúrik.
“Það er nafnið”, svaraði ókunni maðurinn.
“En hann býr ekki hér í grend við Krem-
lina”, sagði Rúrik.
“Ja. það veit ég ekki urn”, svaraði óktinni
maðurinn, “en vist er hanti hér í grendinni nú
og langar til að finna þig”.
“En þú sagðir að hann væri lieimahjá sér”,
sagði Rúrilt, sem datt í hug, að hér byggi eitt-
hvað illt undir.
“Og fyrir þekkingarleysi mitt get 6g ekkert
urn það sagt, nema livað ég lield að hann só
lieima hjá sér”, svaraöi hinu ókunni umhugs-
unarlaust. “Það eina sem ég veit er það, að
Orsa lautenant datt seint í dag á ísuum og meiddi
sig til miina, og þegar liann frétti að þú værir í
nágrenninu sendi hann þér otð að finua sig”.
“Svo hann lieíir meitt sig?” spurði Rúrík,
grunsamur enn.
“Já, herra minit”.
Valdimar munkur. 129
afkomóðunni. Lækniriun sagði pað gæti satt
verið og sendi svo gömlu konuna eflír víni og
meðulum, sem ekki höíðu verið borin inn, eða
hreyft við, og úr þetm blandaði ltann drykkinn
handa greifanum. Á meðau hún var að sækja
nýju meðulin tók Kopaui öll hin burtu af korn-
óðunni, en fleygði þeim þó ekki, því hann vildi
fá þau uppleyst og rannsökuðaf efnafræðingi.
Við þennan nýja drykk brá svo, að greifinn féll
í fastan svefn.
“Viltu vera hér um stund, Rúrik”, spurði
læknirinn, er greifinn var solnaður. “Mig langar
til að rannsaka nieðulin, en til þess þ uf ég að
bregða mér yfir á læknaskólann. Eg verð sanit
ekki meira en klukkustnnd burtu, í mestt lagi”.
Rúrik varð við ósk læknisius með ánægju,
því nú var lionum miklu léttara fyrir hjartanu.
Læknirinn tók svo öll meðalaglösin, stakk þeirn
í vasa sína. og hn.ð.iði sér út og yfir að skólan-
um.
. XI. KAP.
í gildru.
í hálfau tíma eða um það bil hafði Rúrik
setið þannig hjá sjúklingnum, þegar hann var