Alþýðublaðið - 04.03.1921, Page 1

Alþýdublaðid
Geflð út af Alþýðuflokknum.
B9I
1921
Föstudaginn 4 trnrz.
52 tölubl.
Verkbann tograraeigenda
Það eru ekki nema tveir mán
uðir sfðan Félag fslenikra botn
vörpuskipaeigenda samdi við Sjó
mannafélag Reykjavíkur um kaup
íháseta á togurum. Samt fara botn
wörpuskipaeigendur fram á það
ná við Sjómannafélagið, að kaup
háseta verði lækkað að mun, þ.
e. mánaðarkaup um þriðjung og
lifrarpremia um meira en helming.
Láta þeir í veðri vaka, að ef
kaupið verði ekki lækkað, verði
togurunum ekki haldið útl, og að
ekki muni það vera betra fyrir
sjómennina.
Það sem hér liggur fyrir frá
hendi togaraeigenda er því ekkert
annað en hótun um verkbann
flockout) ef sjótnenn nú ekki
Stlaupi til og samþykki að 'ækka
kaupið, sem eins og það er nú
er alt of lágt, miðað við dyrtið-
ina, enða lægra hlutfallslega en
það hefir verið öl! undanfarin ár.
Mörgum verður á að spyrja
hvaða aðstæður hafi breyzt síðan
samningar voru gerðir fyrir tveim
mánuðum, sem gcfi botnvörpu-
skipaeigendum kjark til þess að
kotna fram með þessa ósanngjörnu
kröfu. Svarið er: Ekkert hefir
breyzt. Ekkert annað en það, að
þau togarafélög sem verst eru
stödd, ern komin tveim mánuðum
nær gjaldþrotinu en þau voru þeg
ar samið var. Aðstæður eru að
öðru leyti allar þær sömu.
Það er kunnugt að nokkrir
togarar hafa vertð keyptir á
óhentugasta tíma; keyptir fyrir
600 þús. kr. en eru nú fallnir of-
aa f 400 þús. eða jaínvel fallnir
meira. Við þvf. er ekkert að segja.
Það er hægt að sjá það nú eftir
á, að það var vitlaust að kaupa
En þegar kaupin voru gerð, gat
enginn séð það fyrir að skip
mnndu iækka, þó senniiegf sé að
Vísir hcfði flutt greinar um þetta
dag eltir dag, ef það hefði verlð
hið opinbera, sem hefði átt hlut
að tnáli.
Fyrir það að skipin voru keypt
svona dýrti eru ýms togarafélög
illa stödd. En hver á að bera
hallann af þvf að skipin voru
keypt íyrir verð sem eftir á sýndi
sig að vera altof hátt? Hverjir
höfðu gróðann þegar verkalýður-
inn hér í Reykjavlk var sviftur
atvinnunni, af þvf togararnir, sem
keyptir höfðu verið fyrir lágt
verð, voru seldir út úr landinu
fyrir hátt verð? Það voru útgerð-
armenn sem fengu gróðann. Hver
á þá að bera hallann af því að
skipin hafa nú verið keypt of
dýru verði? Það eiga vitaclega
útgerðarmenn að gera og þeir
einir. Ers með því að reyna að fá
kaupið lækkað; kaupið sem alls
ekki er hærra en það nauðsyn-
lega þarf að vera, eru útgerðar*
mena að reyna að koma tapinu
yfir á sjómennina.
Útgerðarmenn hafa gert áætlun
yfir hvernig togararnir mundu bera
sig á næstu fjórum mánuðum.
Eftir áætlun þessari sem lesin var
upp á fundi Sjómannafélagsins á
miðvikudagskvöldið nemur lækk-
unin á kaupi hásets sem þeir fara
fram á ekki aema 9 þús. kr. yfir
þessa rnánuði, og lækkuniti á lifr-
arpremiu 19 þúsundum, samtals
28 þúsundum. Nú er við þessa
áætlun það að athuga, að lifrar-
afli er reiknaður lángtum meiri
en gerandi er ráð fyrir að'verði
meðaltal. Lækkunin yrði þvl f
raun og veru aldrei svona mikiL
En þó svo væri. Hvað munat þá
útgerðina um 28 þúsundir, þó
fært væri að taka þær af sjó*
mönnumr Hvaða útgerðarmaður
treyatir sér til þess að halda fram
þeírri skoðus, að þessar íáu þós-
uadir geri frá eða til? Yrðu þara
togaraféiög sem eru á kúpunni,
ekki jafnt á kúpuoni eftir scm áð*
ur, þó kaup háseta yrði laekkaí;
niður fyrir það að þeir gætu lifað
á þvl? Jú, vissulega það. Það
minsta sem feaegt er að heirnta aí
atvinnuvegi — hver sem hann er
— er það, að hann geti horgað
þeim sem starfa við hann svo
enikið kaup, að þeir geti lifsð aí
því Og bágborið væ i það ef'
sjávarutvegurinn, sem hefir dregið
til sfn meirihlutann af röskustu
mönnum landsins, gæti ekki borg-
að þeim sem stunda hann nægi-
lega mikið til þess að geta lifað
af því.
Morgunblaðið segir i gær að
það sé foúið að binda átta togara,
sem séu hættir veiðum, við hafn-
argarðinn Og útgerðarmenn hóta
að iáta alla togarana hætta. Ef
útgerðarmenm gerðu það, yrði það
áreiðanlega óþægilegast fyrlr þá
sjálfa. Þó dýrt sé að halda úti
togurura nú, þá er samt dýrara
að láta þá liggja við land, yir
sjálfa vertiðina. Þau útgerðarfélög
scm standa sig enunu áreiðanlegs
ekki stoppa lengi — ef þau þá
géra þad svo mikið sem einn dag.
Og hin sem vegna féleysis ekkf
geta gert út — ef einhver eru —
þau mundu ekkert frekar geta gert
út þó kaup háseta lækkaði, af
þeim ástæðum sem að framan eru
greindar.
í þessu kaupiækkunarmáli verð-
ur aiþýðan að vera vel vakandi,
og ekkt mun Alþýðublaðið liggja
á liði sfnu í þvf.
Neyðin kennir naktri konn. .1
Fjármálaráðherra gat þess f ræðra,
sem hann bélt á þingfundí f gær,
í sambandt við fjáraukalögiti 1918
og 1919, að íslandsbanki mundi
sennilega greiða landinu málsókn-
arlaust 50—60 þús. kr., er hann1
æUi ógreitt aí gjaldi til ríkissjóðs
fyrir aukaseðla, Svo langt er þá
kotnið, að fslandsbaski sér séf
ekki fært, að fealda Iengur fram-
„sfnum“ skiltiag! á biakalögunum.