Heimskringla - 19.07.1895, Page 1

NR. 29.
iS\’

uö'YA
,os\0
<Vó9
•a

IX. ÁR.
WINNIPEGr, MAN., 19. JtJLl 1895.
Hin komandi sókn
— Og —
menta-mennirnir.
Eftir
B. Q. Skulason, B. A.
[Eftirfylgjandi rœðu (sem, fyrir
góðvild höfundarins, birtist hér í laus-
legri þýðingu) flutti hr. Barði G. Skúla-
son, að loknu burtfararprófi á Grand
Forks-háskólanum. Ræðan var flutt í
áheyrn fjölda hæjarmanna i “Metro-
politan” leikhúsinu í Grand Forks 13.
Júní síðastl. og þótti mikið til hennar
koma. sérstaklega af því, að hún var
helzt eina ræðan við það tækifæri, er
höndlaði um þau hin þýðingarmiklu
mál, sem um undanfarinn tíma heflr
verið og sem framvegis verða aðal-um-
hugsunar og umræðuefni alls fjölda
manna í Bandaríkjunum.]
“Éinusinni enn erum vér að nálgast
þann tíma, er forseta-kosningar fara
fram. Snerti maður slagæð þjóðarinn-
ar, gefur hún til kynna að innri hitinn
er að aukast. Að ári liðnu slær hún
fast og títt og að haustnóttum 1896
verður öll þjóðin að herjast við síðustu
skorpu hita-sóttarinnar, sem heimsækir
hana fjórða hvert ár.
Forsetakosninga-sókn í Bandaríkj-
unum er ætíð tilkomumikil mynd. Það
fylgir ef til vill vali konunga og keisara
í öðrum löndum margt það, sem fyrir
augað er aðdáunarvert og fyrir eyrað
unaðsfult. Skraut og glit fylgir þar
sjálfsagt í mörgum myndum, en samt,
glitmikil eins og sú mynd er, getur sú
athöfn ekki jafnast á viðhinamikilfeng-
legu almennu hreyfingu, sem heiminum
er sýnd í landi voru einu sinni á hvor-
um fjórum árum. Kosning vors æðsta
valdsmanns er svo mikilsvert atriði,
hefir í för með sér svo miklar hreyfingar
og sýnir áhrif sin í svo óendanlega
mörgum myndum, að manni má virð-
ast hann horfi á haráttu frumaflanna.
Áhrifamikill eins og þessi leikur
ætíð hefir verið og ætíð hlýtur að verða,
þar sem aðrir eins leikendur taka þátt í
honum og á öðru eins leiksviði, er öll
von til að sá sem næst verður framhor-
inn verði eftirtektaverðari en nokkur
slíkur leikur hefir verið á sfðastliðnum
mannsaldri. Það styður alt þá tilgátu.
Breidd og dýpt málanna, sem fyrir
liggja; hin mikla þýðing úrslitanna; og
hin innilega hluttekning fólksins — alt
þetta virðist benda á, að næsta sóknin
verði ein hin stórfeldasta af öllum for-
setakosningasóknum í sögu vorri.
í pólitiskum málum hefir Banda-
ríkja þjóðin til þessa æfinlega raðað sér
í tvær andstæðar fylkingar; það hafa
ætíð verið tveir aðal-flokkar, sem sózt
hafa á í hverri kosningasókn. Á út-
jöðrum orustusviðsins hafa að vísu
stundum verið smáflokkar, sem barizt
hafa fyrir einhverju sérstöku prinsípi,
en til þeirra hefir lítið heyrst sökum
vopnaglamurs á vígveflinum þar sem
meginherinn sótti og varði.
Eins og aðal-flokkarnir hafa ætið
verið tveir eins víst er það, að við for-
seta kosningar hefir grundvallaratriðið
sem um hefir verið togast, æfinlega ver-
ið bara eitt. Viðurkenning þess sann-
leika leiðir oss til að spyrja: Hvað
Verður aðal-málið í næstu sókn ? Verðr
Það tollmálið, eða gjaldeyris-ráðgátan?
Hugsandi menn virðast álíta að tollmál-
ið vorði lagt til siðu, í bráðina að minsta
kosti, en að gjaldeyris-spursmálið verði
aðal-málið. Ef svo verður, og ef þræt-
an verður um það hvaða afstöðu silfur
á að hafa á peninga-markaði vorum,
hljóta tveir mikilhæfir flokkar að mynd
ast,—gull og silfur-flokkar. Og þar sem
vinir silfursins eru stöðugt að reyna að
útvega því jafnrétti við gull, má að
likum réttilega nefna flokkana Bimetall-
ic flokk og Monometallic-flokk.*
Setji maður svo, að megin-flokkarn-
ir berjist undir merkjum gulls og silf-
urs, veröur fróðlegt að vita hvert garala
keppikeflið, tollmálið, í sínum mörgu
myndum, sem svo lengi hefir aðskilið
repúblika og demókrata, hverfur alveg
af leiksviðinu. Nokkrir kunna að vand-
ræðast út af framtíð populistanna.
Verða flokkarnir algerlega endurskap-
aðir samkvæmt kröfum grnndvallar-at-
nðanna í gjaldeyris-málinu? Eða mun
annarhvor hinna gömlu flokka inni-
binda i sinni stefnuskrá kröfur þeirra,
er vilja ótakmarkaða silfursláttu og
kref jast að það hafi fullkomið lögeyris-
gildi ? Ef óyggjandi svar upp á þessar
spurningar er fáanlegt, hlýtur maður
að leita að því, að nokkru leyti í tilfinn-
lng t'jóðarinnar eins og hún birtist í
speglum alþýðu-skoðananna — frétta-
blöðunum, og að nokkru leyti í sögu
vorri og lyndiseinkunnum þjóðarinnar.
*) Bimetallist þýðir bókstaflega út-
lagt: tví-málmsmaður, þ. e. sá maður,
s?.lp heldur þvi fram að bæði gull og
sufur hafi jafnræði, en monometallist,
einmalmsmaður, er sá aftur á móti.sem
v,, a<] gull sé “standard” (verð-miðilí)
afls gjaldeyris. Ritstj.
Það má virðast bíræfni að geta
nokkurs til um það hver verði einkenni
komandi sóknar, hverjir gangi af hólmi
sigri hrósandi og hverjir niðurdregnir
og yfirunnir. Þó heyra menn spádóma
um þetta úr öllum áttum. Sú skoðun
virðist almenn, að sá flokkur, nýr eða
gamall, en yngdur upp, sem gerir frí-
sláttu silfurs að herópi sínu, og sem
krefst að því sé gefið það nafnverð, að
það verði jafningi gullsins, — að sá
flokkur sem þetta gerir, hann fljóti upp
á[ veldisstólinn á bárufaldi almennrar
velþóknunar. Þegar vér athugum hve
óánægju tilfinningin er almenn, i tilliti
til ástandsins sem er, og að þessi óá-
nægja á rót sina að rekja til ýmigusts-
ins sem menn hafa á hinu svokallaða
auðvaldi, auðsafni sem að því er mönn-
virðist hefir bygt um sig kastala, sem
ekki verða unnir með nokkrum vopn-
um hagfræðinnar — nema ótakmörkuðu
silfur peningaflóði; þegar vér athugum
þá meir og minna almennu hugmynd,
að harðærið, sé bein afleiðing af gjald-
eyris-löggjöfinni, og sem hefir verið and-
víg silfrinu; og, að síðustu, þegar vér
hljótum að úrskurða, að populista-
flokkurinn allur, og heilar sveitir úr
liði demókrata og repúblika, eru líkleg-
ar til að fylkja sér undir merkjum silf-
ur-íta, — þegar alt þetta er athugað, þá
rnáske förum vér að sjá og skiljá, að
afstaðan er alvarleg. Og það er líka
heppilegast að menn skilji, afstöðuna ;
þá geta menn hagað sér samkvæmt því.
Vestur og suðurrikin eru talin að yera
silfur-megin og það með stórum atkv.
mun. Jafnvel í hinum hægfara austur-
ríkjum sézt votta fyrir tilhnoigingu að
halla sér að hinni nýju kenningu.
Það er hvorki stund né staður hér
til að ræða þetta gjaldeyrismál, eða halda
fram nokkurri sérstakri skoðun. Það
er nóg að leiða athygli manna að því,
að á aðra hönd eru mjög svo misraun-
andi skoðanir að því er þetta
mál snertir, og á hina, helzt engar fast
ákveðnar skoðanir. Á aðra hönd eru
þeir, sem benda á þann lærdóm sem
reynslan hefir veitt, og sem segja frí-
sláttu silfurs og jafnræði beggja málm-
peninganna löngu úr gildi gengnar hug-
sjónir og lokleysu, en halda því fram
að bimetallism þýði ekki annað en út-
bolun gulls og einræði silfurpening-
anna. Það aftur hefði í för með sér
fljótvirka peninga-rýrð og ægilegt iðn-
aðar og verzlana-hrun. Aftur halda
aðrir því fram, að silfur-takmörkunar-
lögin 1873 séu orsök vöruverðsrýrnun-
arinnar og af því stafi þrengingar og
bágindi verkalýðsins. Þeir halda því
fram, ennfremur, að auðmenn og félög
hafi algert vald yfir gullinu, hinum al-
menna gjaldmiðli, geti að eigin vild
takmarkað magn þess í veltu og geti
þarafleiðandi tekið til sín allan arðinn
af vorum stórfeldu iðnaðar-stofnunum.
Þeir halda því einnig fram, að þetta
sama auðvald ráði yfir fulltrúa-þingum
vorum og enda dómstólunum og sé óð-
fl'iga að grafa grunnmúra alla undan
vorri frjálsu lýðvaldsstjórn.
Þetta eru alvarlegar kærur hjá báð-
um málspörtum og verðskulda að þær
séu rannsakaðar.
Það á ekki við, að hér sé sezt á rök-
stóla og sannleiksgildi þeii ra vegið og
metið. En það eru þrjú atriði í þessu
máli, sem sérstaklega verðskulda at-
hygli vora :
1. Hið eiginlega gildi spursmálsins ;
2. hin almenna vanþekking á mál-
inu; og
3. ábyrgðin sem þarafleiðandi hvílir
á hinum mentuðu þegnum lýðveld-
isins.
Fyrst er þá um gildi spursmálsins.
Öll reynsla heimilar oss að halda því
fram, að ekkert sé skaðlegra fyrir vel-
megun þjóðar, en peningar, sem hafa
kvikult, breytilegt verðgildi. Leiti
maður í fínans-sögu þjóðanna fær mað-
ur fullnægjandi sannanir fyrir þessu.
Lítum á Holland áður en Amsterdam-
bankinu fékk peningaútgáfuna bundna
föstum skorðum. Afleiðingar frönsku
byltinganna voru hræðilegar, en óvíst
er að nokkuð hafi tafið eins mikið fyrir
viðreisn almennrar velmegunar eins og
hinir óvissu, reikulu peningar, sem þá
voru i gildi. Á Englandi má fá sams-
konar sannanir, sé litið á ástandið áður
en Peels-lögin voru samþykkt (1844).
Sama er og líti maður til Þýzkalands
áður en reformationin í peningaútgáfu
komst á (1875). En svo þurfum vér nú
ekki að líta austur yfir hafið til þess að
sannfærast um að velmegun þjóðanna
byggist á gjaldeyris-löggjöfinni. Sá
hluti sögu vorrar, er höndlar með ný-
lendu-tímabilið og tímabil hinna sér-
stöku rikja, hefir að geyma margan
sannleika, sem sánnar framburð vom.
Og er það ekki augljóst, að þar sem
heimsmarkaðurinn er svo viðkvæmur,
að ótrú á gjaldgengi gjaldeyrisins, valdi
viðskiftalegum vandræðum ? Ef það er
satt að gullið sem verðmiðill gerir fá-
eina menn ríka á kostnað fjöldans; ef
það er satt að gullið eitt, sem verðmiðill,
veldur því, að ýmsir hrúga saman milj-
ónum með þvi að koma öðrum á vonar
völ; ef monometallism styrkir auðvald-
ið en bimetallism eyðileggur það, þá
fyrir alla muni heimtum frísláttu silfurs
— “peninga fólksins,” Ef á hinn bóg-
inn þessar kröfur um hlutfallið 16 móti
1 er afvegaleiðandi, þá gjöldum varhuga
við þeim og reynum að útrýma þeim.
Hvort sem önnur, báðar, eða hvor-
ug af þessum skoðunuin er rétt. hljót-
um vér að viðurkenna að vér stöndum
hér andspænis einu hinu þýðingarmesta
spursmáli tímans. Það er þýðingar-
meira svar kjósenda í Bandaríkjunum
uppá þetta gjaldeyris-spursmál, heldur
en nokkurt svar þeirra nokkurntima
liefir vérið uppá nokkurt spursmál við-
komandi tollmálum. Því toll-lög eru
ekki annað en skammvinnar takmarlc-
anir á verzlun og viðskiftum vorum, en
gjaldeyririnn er h'fsafl þeirra.
Þetta leiðir oss til að íhuga hið ann-
að atriðið, — vanþekking manna að því
er þetta mál snertir.
Vér hljótum að viðurkenna að allur
fjöldi manna í Bandaríkjunum, þó
fremri að greind en nokkur önnur þjóð
i heimi, hefir hvorki þær upplýsingar né
þá æfingu, sem útheimtist til að útkljá
svo vel sé liinar flóknu vísindalegu ráð-
gátur, sem hvað oftir annuð er erheimt-
að af þeim að leysa. Málið, sem nú
liggur fyrir, hefir lengi verið þrætuefni
lærðustu hagfræðinga og skörpustu fín-
ans-fræðinga. Og eftir alt saman er
því nú vísað fj-rir almannadóm til úr-
skurðar. Viðurkenni maður nú þessa
almennu vanþekkingu og hin langvar-
andi áhrif til ills eða góðs, til tjóns eða
hagnaðar, sem úrlausn þessa máls hefir
í för með sér, liljótum vér að athuga hið
þriðja atriðið,—umábyrgðinasem hvílir
á hinum mentuðu meðborgurum vorum.
“Bræður vorir eru þegar komnir af
stað, því stöndum vér aðgerðalausir ?”
Vér sjáum þá jafnvel sem ekki eru
nema misjafnlega, búnir til að standa í
•stórræðum vinna af kappi allsstaðar
um-hverfis. Og þó þeir gangimáskeekki
til verks samkvæmt vísindalegum fyrir-
mælurn, vitum vér samt að þeir leita
sannleikans með ástundun og að tilraun-
ir þeirra að leysa þessa gátu eru sprottn-
ar af einlægum þjóðræktarhvötum. Hve
miklu þjóðræknari er ekki hinn fátróði
verkamaður, sem þaunig vinnur, heldur
en mentaði maðurinn, sem kæruleysi
eða leti hindrar frá lduttöku í því sem
framfer áhinu pólitiska starfssviði þjóð-
arinnar! Því verður ekki neitað að
viljaleysi, er stundum virðist vera hrein
og bein óbeit á pólitiskum málum, á sér
stað meðal hinna mentuðu manna. Það
eru til þeir menn, sem, af því þeir hér
og þar sjá eigin hag metinn meir en
hinn opinbera, úrskurða. að fyrirkomu-
lagið alt sé fúið og rotið og að allar til-
raunir til umbóta séu eins árangurs-
lausar eins og þær eru óskemtilegar
viðfangs. Þeir álíta því heppilegast að
hugsa um sín oigin störf einungis, en
láta þá halda stjórntaumum, sem eftir
þeirra skoðun eru liklegir til þegar minst
varir að steypa landi og þjóð í afgrunn
fyiirlitningarinnar og glötunarinnar!
Ef hinn mentaði borgari þykisthafa
fullkomnari þekkingu og betur grund-
vallaðar skoðanir á öllu því, er snertir
þjóðfræði og hagfræði, hvernig ferliann
þá að réttlæta þögn sína og aðgerða-
leysi? Hafi hann ekki þessa lækkingu,
hvað meiri sannana þörfnumst vér þá
um það, að alþýðumentastofnanir vorar
sem vér stærum oss af, eru ófullkomn-
ar? Ef æðriskólar vorir og háskólar
kenna ekki námsmönnum og meyjum
fyrstu grundvallai atriðin í þeim fræð-
um sem nýtum borgara eru nauðsynleg
og kenna þeim ekki hvernig á að
hagnýta þann lærdóm ; ef, i stað þess
að senda frá sér “sjáandi og skiljandi,
lipra, fjölhæfa, fullveðja” menn og kon-
ur, þessar mentastofnanir senda frá sér
“staurslega, hálfbakaða kenjaklápa”
bóka-béusa sem sitja og dreyma, sem
altaf ættu að vera inniluktir hjá sínum
steingjörfingslegu bókaskræðum, er
liafa ranghvei'ft skoðunum þeirra og
kipt úr þeim heilsusamlegum þroska og
gert þá gagnslausa meðlimi ívorustarf-
andi, heilsusamlega þjóðfélagi; ef, eins
og sumir halda fram, árangurinn af
vorri æðri skóla-mentun er svona skað-
legur,þáætti að svifta þær stofnanir öll-
uin cpinberum styrk og læsa dyrum
þeirra um allan aldur.
Enda þótt kærur samkvæmar þessu
og gogn þessum mentastofnunum vor-
um væru óréttlátar, verður því ekki
neitað að margir mentaðir menn og
konur vinna þegnskyldur sínar ærið
slælega. Þá hina sömu vildum vér
minna á hina helgu skyldu þeirra gagn-
vart föðurlandi þeirra og gagnvart með-
bræðrunum. Látum oss kenna með-
borgurum vorum, að göfugra starf er
ekki til en það, að vinna af alhug í þarf-
ir föðurlandsins. Látum þá ætíð standa
tilbúna aðberjast af alefii gegn öllu þvi,
sem miðar þjóð»og landi til óhagnaðar.
Hreinleiki sá, eða dygða-ríki, sem ekki
má koma nálægt jafn vanhelgum hlut-
um eins og pólitisk mál eru, er ekki
hrein'eiki eða dygð, heldur uppgerð. Sá
sem segir að lieiðurstilfinning öll og
dygð sé burtnumín úr stjórnmálastefnu
vorri, fer með meiðyrði um Bandarikja-
menn og auglýsir jafnframt sina brjóst-
umkennanlegu þröngsýni. Og sá sem
hefir þá skoðun að hætta og neyð sé
framundan, en neitar samt að hreyfa
hönd til að stýra stjórn-farinu fram hjá
skerjunum og grynningunum, hann er
sjálfum sér ógagnlegur, óskyldu-rækinn
við meðbræður sína og svikull föður-
landinu.
Er nokkur maður svo lærður að
hann þessvegna hafi rétt til að van-
rækja þegnskyldur sinar ? Er nokkur
svo hreinn, að það saurgi hann að taka
þátt í þeim skyldustörfum ? Er nokk-
ur svo mikill að slík störf sóu of lítil-
fjörleg fyrir hans stóru sál ? Ef svo er,
þá þurfum vér líka að fá fyrirmyndirn-
ar, af föðurlandsvinum og þjóðskörung-
ana, endurnýjaðar og í breyttri mynd.
Foreldrar vorir og kennarar hafa kent
oss að skoða þann mann spakastan, göf-
ugastann, mestann, sem með mestri
skvldurækni hefir þjónað föðurlandinu.
Slíka menn hefir oss verið kent aðheiðra
og elska. Oss hefir veíið bent á Frank-
lin, spekinginn, sem tvær heimsálfur
heiðruðu, og sem varði öllu sínu vit;
föðurlandinu til hags og nota ; oss hefir
verið bent á Hale og Lincoln og heila
herskara af öðrum sem án eftirmæla
allra og af frjálsum vilja fórnuðu blóði
sínu á altari föðurlandsins ; og oss hefir
með afsakanlegu stolti verið bent á
Washington, er fann ærinn verkahring
fyrir sina miklu hæfileika innan tak-
marka borgaralegs félagsskapar í
Bandaríkjum. Þetta hefir verið álit
manna að undanförnu. Er ekki til-
tækilegt að gera það vort álit líka? At-
hugi maður sögu Bandaríkja kemst
maðnr að raun um að enginn einn dag-
ur hefir liðið svo, að ekki hafi verið eft-
irsókn eftir mentaða manninum, mann-
inum með góðar gáfur og óskerta rétt-
lætistilfinning. Satt er það, að brezk
kúgun hvílir ekki eins og farg á oss
lengur, og samsæri til að rjúfa banda-
lagið ógnar ekki lengur lífi lýðveldisins.
Er þá þessvegna ekkert lengur að gera
fyrir mentaða borgarann ? Geta ekki
aðrir óvinir verið á ferðinni, óvinirengu
síður hættulegir af þvi þeir læðast að
manni að óvöru ? Er ekki hætta á að
fjöldinn, vegna oftrúar á ýmiskonar
hugmyndir og grillur slægra manna,
kasti skugga á aUaalþýðustjórn ? Þegar
vér livervetna verðum varir við óþreyju
og óánægju; þegar almenningur virðist
tilbúinn að hlýðaá aUskonar uppásturig-
ur og breyta eftir þeim, hversu fjar-
stæðar sem þær eru ; þegar hvervetna
er ið hejua þenn.an urganda meðal lýðs-
ins, eins og þyt þann í lofti, er æfinlega
boðar stórviðri, hver þorir þá að segja
að mentaði borgarinn hafi ekkert og
eigi ekkert að gera? Hver viU segja,
að sá maður, sem í þeim kringumstæð-
um er aðgerðalaus og kærulaus, sé
nokkuð annað en bleyða og föðurlands-
svikari ?
Látum oss þá aUa leggja til orustu
og látum einkunnar-orð vor vera:
Flekklaus stjórnmál; jafnrétti fyrir alla,
en sérstök hlunnindi fj-rir engan einn ;
heiður og velferð þjóðarinnar ! Og lát-
um oss, ef á þarf að halda, til þess að
geta framfylgt þessum grundvallaratr-
iðum, rista af oss flokksfjötra alla, en
sameina alt vort afl til þjónustu föður-
landinu, til þjónustu meðbræðrunum”.
FRÉTTIR.
DAGBÓK.
FÖSTUDAG, 12. JÚLÍ.
Uppskeru áætlun Bandaríkjastjórn-
ar segir væntanlega meir en meðal upp-
skeru af hveitií Bandaríkjum í ár.. Er
það vor-hveitinu að þakka, því haust-
hveiti er sagt að líti mjög illa út ]í heild
sinni.
Önnur þverbraut frá Atlantshafi til
Kyrrahafs er komin — á pappírinn, í
Canada. Félagi með $20 milj. höfuð-
stól var í gær gefið leyfi til að byggja
járnbraut frá Quebec vestur að Winni-
peg-vatni, þaðan vestur um Edmonton
og um Gulhöfðaskarð til Kyrrahafs og
kvíslfrá Winnipegvatninorður að Hud
sons-flóa. Hvenær skjddi þessi braut
komast lengra ?
Ekki þykir ólíklegt að lýðstjórnin á
Havai-eyjunum verði skammlif. En
þaðber til þess, að fyrverandi drottn-
ing Liliuhuluni ætlar að sögn að gift-
ast japaniskum greifa, seiri vald á að
hafa jdir Japanítum öllum á eyjunum,
en þeir eru þar um 30,000.
Nóg guU í Rússlandi. Það er ný-
lega upp komið, að fj'rir 2 árum bauð
Alexander III. Rússakeisari Banda-
ríkjastjórn að lána henni alt það gull
sem hún þyrfti til að viðhalda gullsjóðn
um, eins og lögin ákveða.
LAUGARDAG, 18. JÚLÍ.
Orange-menn voru uppi til lianda
og fóta um þvert og endilangt Canada-
ríki i gær. Manitoba-skólamálið var
hvervetna aðal-umræðuefnið, og hver-
vetna voru ályktanirnar þær sömu, að
ekki mætti þoka hársbreidd fyrir kaþ-
ólíkum.
Á ný eru útbreiddar þær fréttir, að
alvarlegt stríð miili Peru- og Boliviu-
manna (i Suður-Ameríku) só óumfiýjan
legt. Herstyrkur beggja er líkur, og
því valt að sjá hverjir sigur munu úr
býtum bera.
Aldina-uppskera öll í California í ár
er áætluð $50 milj. virði, en það er að
þakka liinu óvanalega háa verði á ald-
inum öUum, er stafar af frostinu mikla
í Florida síðastl. vetur.
Rúmlega hálfri 6. milj. doll. var
varið til umbóta á Mississippi-fljóti, og
flóðgarðabygginga meðfram því, á síð-
astl. fjárhagsári Bandarikja.
Hjá bændum í Louisiana, er rækta
sykureyr og sykurbetur og búa tfl síróp,
liggja nú síðan í fyrra óseldir um 100
milj. pottar af sírópi, sem þeir eru ráða-
lausir með. Verðid er svo lágt að það
svarar ekki kostnaði að senda það
burtu, en ílátin verða þeir að tæma inn-
2 mánaða.
Ofsa-skógareldar í Michigan. Smá-
’ ?orp mörg og bændabýU eru lögð í rúst-
ir, en ekki hefir heyrzt um manntjón
enn.
MANUDAG 15. JÚLÍ.
Fvrsta kosninga-kviðan á Englandi
átti sér stað á laugardaginn og fór þá
svo að 36 voru kjörnir án gagnsóknar,
þar af 30 Sslisbury-sinnar.
Gufuskipið “Mexico,” fermt lifandi
peningi, hveitimjöli, osti og smjöri, frá
Montreal til Bristol á Englandi strand-
aði við nyrðsta oddann á Nýfundna-
landi. Skipverjum öllum varð bjargað,
en farmurinn allur fórst $300,000 virði,
og skipið sjálft $175,000 virði, taliðalveg
ónýtt.
Bandaríkjastjórn hefir ákveðið að
endurreisa ekki hermannaskálann í
Pembina, N. Dak., sem brann fyrir
skömmu,—“Fort Pembina” er því fall-
ið úr sögunni.
I dag eru llðin rétt 25 ár síðan Ma-
nitoba'gekk í fylkjasamband Canada.
Uppreistarmenn gegn Tyrkjaveldi
eru óðum að fjölga í Masedóníu.
Fellibylur oUi miklu lífs og eígna-
tjóni í útjöðrum New York-borgar á
laugardaginn.
Þýzkalands keisari er nú að leika
sér umhverfis strendur Noregs og Svía-
ríkis. Fagnaðarfundur mikill með hon-
um og Óskar konungi núna um helg-
ina.
Fjöldi af börnum meiddist og beið
bana í Toronto á laugardaginn. Voru
á leiðinni til skemtistaðar 7 mílur út úr
bænum með rafmagns-vagnlest þegar
önnur lest rakzt á hana ; kom frá
skemtigarðinum og var á fijúgandi ferð
niður bratta brekku.
ÞRIÐJUDAG, 16. JÚLÍ.
I gær gerði Laurier tilraun til að
fella sambandsstjórnina, en tókzt ekki.
Tillaga hans var feld með 114 gegn
70 atkv. Sex franskir flokksmenn
stjórnarinnar greiddu atkv. móti henni.
Hiti og langvarandi þurkar eru að
skemma alla hveitiakra á stóru svæði
í Suður-Dakota og á vesturjaðri Minue-
sota-ríkisi Þar hefir ekki rignt síðan
seint í Júní.
Á sunnudaginn var var reynt að
safna skrílnum í austurhluta Lundúna
borgar saman til guðsþjónustu, með
því að auglýsa, að reyktóbaki yrði út-
býtt gefins til safnaðarins til að reykja
meðan guðsþjónustan stæði yfir. Til-
raunin gafst vel. Það koin fjöldi manna
og hver fullorðinn karlmaður fékk 2
pípu-skamta af tóbaki.
Farþegjaskipið “Cibola", er gengur
um Ontario-vatn milli Toronto og Nia-
garafoss, brann ofan að vatnsborði að-
faranótt liins 15. þ. m. i Lewiston, við
vatnsbotninn. Eignatjón $225,000.—
Þriðji vélastjórinn fórzt í eldinum, en
aðrir skipverjar komust af, en skaðaðir
flestir.
7000 japaniskir hermenn fóru af
stað til Formosa i gær. Búizt við or-
ustu mikilli á eynni um næstu helgi.
MIÐVIKUDAG, 17, JÚLÍ.
I ritstjórnargrein í gær lætur Times
í Lundúnum í ljósi ótta fyrir, að Ca-
nada-sambandið sé í veði vegna þjóð-
flokka- og trúarstriðs út af skólamál-
inu.
Á mánudagskvöldið seint var M.
Stambuloff, fyrverandi stjórnarfor-
manni í Búlgaríu, veitt banatilræði í
Sofia, höfuðstað rikisins. Fjórir menn
réðust á hann, stungu hann og skutu.
Lík tveggja barna fundust i kjaU-
ara í auðu húsi f Toronto í gær. Morð-
inginn er í haldi i Philadelphia fyrir að
Tt&U/t
Winnipeg Business College
and
Shorthand Institute.
Ef þú þarft tilsögn í:
LESTRI,
SKRIFT,
STÖFUN,
REIKNINGI,
BÓKHALDI,
VERZLUNAR-LÖGUM,
BRÉFA SKRIFTUM,
HRAÐRITUN,
TYPEWRITING,
þá farðu á dag eða kvöldskólann að
482 Main Street.
C. A. Flf.ming G. W. Donald
President. Secretary.
reyna að svíkja fé út af • lífsábjnrgðarfé-
lögum. I þeim tilgangi hefir hann og
mjrrt 4 menn aðra.
Stórrigningar hafa ollað stórtjóni í
Texas. brotið brýr og stöðvað lestagang
á járnbrautum.
í gærkveldi var búið að kjósa í 292
kjördæmum á Englandi og eru kjörnir :
Salisburjr-sinnar og miðlunarmenn 231,
andvígismenn allir 61.
FIMTUDAG, 18. JÚLÍ.
Telegraf-skeyti til C. P. R. fél. í
gær frá 90 fregnritum þess í Manitoba
og Norðvesturhóruðunum, er öllum ber
saman um að uppskoru-horfur só hver-
vetna hinar vænstu og að uppskera
muni byrja talsvert fyrr en venjulegt
er, ef að eins þurkur oghitihelzt.
Fransk-canadiski bankinn “Ban-
que du Peuple” (fólks-bankinn) í Mont-
real hefir hætt störfum um 8 mánaða
tíma. Er sem næst þvf að vera gjald-
þrota, en tekur sér þessa hvíld til að at-
lmga hvað gertlegt er. Innborgaður
höfuðstóll bankans er $1,200,000.
Fylgi Dalton McCarthys á Domini-
on-þingi virðist fremur rýrt. I gær
ætlaði hann að sýna valdsitt meðþví að
fella stjórnina, i sambandi við skóla-
málið, en er til kom fengust heil tvö at-
kvæði með uppástungu hans—hans eig-
ið, að sjálfsögðu, og annars manns.—
Þetta eru ófarir.
The Doll-Bride.
Nýju pappirsdúkkurnar sem búnar
eru til af J. C. Ayer Co., Lowell Mass.,
eru reglulega faUegar. Fallegu andlitin
þeirra og margbreytti klæðnaðurinn
sem þeim fylgir gera þær velkomnar í
allan dúkku-félagsskap. Fjrir 12 cts.
i frímerkjum verður dúkka send til
allra þeirra sem æskja.
Hvernig Canada er stjórnað
heitir bók ein einkar merkileg og öUum.
mönnum í ríkinu gagnleg, er Copp, Clark
félagið í Toronto er að gefa út. Höf-
undur bókarinnar er hinn nafntogaði
fræðimaður Dr. J. G. Bourinot, Domin-
ion þingritari i Ottawa og er nafn haus
fuUkomnasta trygging fj-rir gildi bókar-
innar. öllu stjórnarfarinu er þar ná-
kvæmlega lýst og sýnt hvernig það hefir
framleiðst, alt frá æðstu stjórnardeUd-
inni til sveitastjórnanna og þeirra fyTÍr-
komulags. Réttarfari öllu í ríkinu
verður og stuttlega lýst í bókinni, sem
verður með myndum og sórlega vönduð
að öUum frágangi. Þessa bók ættu aU-
ir að eignast, sem kynnast vilja stjórn
og réttarfari í fósturlandi sínu, og það
vilja væntanlega flestir. Hér gefst þeim
kostur að nema höfuð-lærdóma þessarar
fræðigreinar, samandregna í eina litla
og aðgengilega heild.
VEITT
HÆSTU VKRÐLAUN A HBlMSSfNINQUNN
‘ÐFL*
■ CRE4MB
BAKSN0
■ViTÆ!)
IÐ BEZT TILBÚNA
Óblönduð vínberja Cream of Tartar
Powder. Ekkert álún, ammonia eða
önnur óholl efni.
40 ára reynslu.