Heimskringla - 08.09.1898, Blaðsíða 1

Heimskríngla.
XII. ÁR WINNtIPEG, MANLTOBA 8. SEPTEMBER 1898. NR 48
Frjettir.
Markverðnstu viðburðir
hvaðanæfa.
Fregnir frá Afriku segja að brezki
herinD, undir stjórn Sir H, H Kitch-
ener, hafi náð bænum Ondurnian úr
höndum kalifans, Osman DÍKina. Her-
inn hefir í fleiri ár verið á ferðinni upp
með Níl-fljótinu, ot( einatt lent í smá-
orustum við þessa villimenn, t-n samt
stöðugt hrakið þá und m sér lengra og
lengra inn í landið, þar til nú að þeir
voru loks komnir að aðalherbúðum
Osman Digma, þar sem hann sat fyr-
ir i launsát með marga tugi þús-
undahermanna sinna. Þetta er sami
óaldarflokkurinn, sem myrti General
Gordon í Kartoum 1885, og eyðiiagðí
svoþann bæ, en bygðu upp aftur þess-
ar aðal herstöðvar sínar Omdurman á
vesturbakka Nílárinnar. Það hefir ef-
laust verið ljúft verk fyrir hina brezku
hermenn að elta uppi þennan höfuðára
Afriku, ti) þess að geta hefnt fyrir
hinn nafnfræga Gordon. Þeir sýndu
það líka, þó liðfærri væru, að það er
ekki til neins fyrir Afríku-negra að
standa uppi í hárinu á Bretanum. Ekki
auðnaðist þeim samt í þetta sinn að
handsama Digma; hann komst undan á
flótta, en síðar ná þeir honum eflaust.
Það merkilegasta við þessa herfcrð
Breta er það, að mennÍDg, mentun og
velgengni breiðist út um landið jafn-
framt og þeir færast áfram. Einnig
hefi>- járnbraut verið bygð upp með fljór
inu, og fylgir hún alt af með hernum;
svo ganga litlir gufubátar á ánni, bæði
til þess að flytja vistir og vopn handa
hermönnunum, og svo smá herskútur
til þess að eyðileggja hýbýli óvinanna,
þar sem þeir hafa safnast saman. Allar
nauðsynjar hersins eru fluttar með járn
brautinni norðan frá Miðjarðarhafs-
ströndum, og er óhætt að fullyrða að
þá vanhagar ekki um neitt, sem þeir
þurfa sér til viðurværis eða þæginda.
Þessi herferð hefir gengið hægt, en al-
gerlega slysalaust, og sýnir hún einna
bezt fyrirhyggju og þrautseigju Bret-
ans— Mikið var um gleði íLondon þeg-
ar fregnin barst þangað. og safnaðist
fjöldi fólks saman á Trafalgartorginu
þar sem myndastytta Gordons stend
ur; herti það ekki lítið á tilfinningum
manna, að prentuð spjöld höfðu verið
sett alt í kringum myndastyttuna með
þessum orðum á: “Avenged at last”
(hefntað aiðustu)
Voðalegt slys vildi til í Cohoes, N.
Y., á verkamannadaginn (mánudag).
Járnbrautarlest rakst á strætisvagn
hlaðin fólki, rétt við endann á Hudson-
árbrúnni. Tiu af þeimsem voru i stræt-
isvagninum biðu bana af samstundis
og átta meiri dóu rétt á eftir, en allir
aðrir voru mikið meiddir, og er búist
viðaðfleiri deyi af meiðslum,
Dr. E. F. Adams, frá New York.
kom til Seattle á þriðjudaginn beina
leið frá Klondike. Fregnin segir Dr.
Adams muni ekki vera með fullu ráði.
Hann var búinn að innvinna sér auð
fjár í Kloudike, en öllu var stolið frá
honum í St. Michaels, og er talið víst að
áhyggjur hans út af því hafi ruglað
hann. Sagt er að hann hafi verið send-
ur til Klondike a.f auðugu félagi í Chi-
cago. Nokkrir fleiri mistu aleigu sína
um sama leytiíSt Michaels, og var
því öllu stolið. Ekki er getið um að
þjófarnir hafi náðzt.
Vegna þess hvað Frakkar láta
vinalega við Baudaraenn síðan stríðinu
lauk, og vegna þess að allir vissu hve
hljmtir þeír voru Spánverjum geng um
allan ófriðinn, þá eru nú sum allra
helztu blöðin á Englandi að minnast á
það að nýju, að það hafi verið Frakkar
sem gengu bezt fram í því að fá Bússa
og Þjóðverja í samband við sig til þess
síðan i félagi við England að þeir gætu
neytt Bandarikin til þess að gefa upp
aftur eignir Spánverja, sem þeir höfðu
unnið af þeim. En blöðin geta þess
einnig, að þeim hafi ekki heppnast fyr-
irtækið, því þegar til Euglands kom,
svaraðí Salisbury lávarður því einu, að
ef þessir þrímenningar hugsuðu til að
blanda sér inn í mál Bandamanna og
Spánverja, þá yrði það hið fyrsta sem
hann gerði, að bjóða McKinley forseta
umráð yfir öllum enska flotanum, eða
þá að Bretar segðu þremenningunum
stríð á hendur fyrir afskiftasemina.
Tyrkir i bænum Candia á Krítey
hafa gert uppreist. Þeir Alíta að stór-
veldin, sera hafa alla um.sjón á eyjunni,
veiti kristnum mönnum ýms hlunniudi
fram yfir sig. Enskt setnlið er i Candia
og þarf því ekki að búast við að upp-
leistin verði langvarandi ; herskip stór-
veldanna skutu á bæinn og gerðu tölu-
verðann skaða Tyrkjanum. Það má
búast við að ráðningin sem þeir fá verði
svo ströng, að þeir hafi sig hæga á eftir
fyrst um sinn.
Hið nafnfræga Dreyfus-mál er
er nú það helzta á prjónunum á Frakk
landi um þessar mundir. Einn af yfir-
mönnunura við franska herinn hefir
framið sjálfsmorð, eftir að hafa viður-
kent að hafa falsað þau skjöl. sem
Dreyfus var sektaður fyrir. Eftir síð-
ustu fregnum að dæma, lítur helzt út
fyrir að margir nf yfirhershöfðingjun-
um hafi verið í þessu samsæri, og fjöld-
inn af þeím séu meðsekir í þessari sví-
virðingu, Alt mögulegt er nú gert til
þess að fá þetta makalauSa mál prófað
að nýju, ef ské kynni að sakleysi Drey-
fus kæti þá komið í ljós. Þó stjórnar-
farið á Frakklandi sé í fylsta máta rot-
ið, þá eru allar líkur til þess, að skipuð
verði raunsókn i þessu máli, nú þegar.
Slys vildi til hjá Cornwall, Ont., á
þriðjudaginn. Járnbrautarbrú, sem
var nýsmiðuð og að mestu leyti full-
gerð, og sem lá yfir austurpartinn af
St. Lawrencefljótinu, féll niður undan
siuum eigin þunga. Orsökin var þó sú
að vatnið hafði þvegið undirstöðuna
undan tveimur steinstólpunum, sem
héldu brúnni uppi. 14 menn mistu þar
lífið og 17 særðust og meiddust mikið.
'úfirverkfræðingurinn við brúarsmiðið
var nýgenginn yfir hana þegar slysið
vildí til; brúin var álitin af öllum hið
hið mesta traustleika verk.
Island.
Ræða, flutt á íslendingadeginum í
Alberta, 2. Ágúst 1898.
Herra forseti! Kæru landar og löndur
Forstöðunefnd íslendingadagsins
hér hefir mæizt til, að ég með nokkrum
orðum minntist gamla landsins, Ts
lands, vorrar kæru ættjarðar. En þótt
mér sé bæði ljúft og skylt að verða við
þessum tilmælum. þá get é< naumast
búist við að inna þann vanda af hendi
eins vel og ég vildi og vert væri; bæði
er ég ekki vaxinn þvi og hefi áður stað-
ið í þessum sömu sporum svo vel má
búast við, að það sem ég segi nú, verði
að meira eða minna leyti endurtekning
af því, sem ég hefi áður sagt.
Island, vort kæra ættland; landið
söguríka, landið sem geymir minningu
um forn fræði og frelsi, um dáð og
drengskap; landið, sera vér köllum vort
föðurland; landið, sem vér elskúm mest
allra landa; landið, sem bar oss flesta á
brjóstum sínum; landið, í hvers skauti
flestir af oss hafa lifað sitt ið fegursta,
sakleysi æskunnar og blómtíma fullorð-
ins árauna, með sínum vonum og sælu-
draumum. Það er þetta land. minn-
ingin um það, ættjarðarást vorog þjóð-
ernishvöt. sem safnar oss samaá þessum
hátíðisdegi, sem belgar hann, sem gjör-
ir hann svo hátiðlegan og hugðnæman,
hverjum sönnum íslandsniðja. Vér
elskum Island meira enjiokkurt annað
land; ekki svo mjög fyrir það, að það
sé betra eða jafngott, oem sum önnur
lönd, heldur af því, — ef ég mætti við-
hafa það orð — að vér erum hold af þess
holdi; vér elskum fjallkonuna hvítföld-
uðu eins og góður sonur elskar aldur-
hnigna móðir; hann getur ekki elskað
neina aðra konu sömu elsku; vér getum
ekki elskað neitt land líkt og ísland.
Vel veit ég, að sumir kunna að álíta,
að ættjarðarástin sé meginlega ást á
þjóð sinni; en með því ættjarðarást og
elska til þjóðar sinnar er svo náskilt.
þá verður því naumast andmælt, að ef
það land sem þjóðin býr í, er að ein-
hverju leyti fegurra, svipmeira, tignar-
legra, en önnur lönd, þá hyllir það eigi
alllítið að því, að efla og glæða ættjarð-
arástina einkum hjá þeim, sem eru langt
fjarri því, og sem þess vegna að eins
sjá mynd þessí skuggsjá endurminning-
anna; sem muna til þess, sem æsku-
stöðva, þar sem þá hafði dreymt sína
sælustu drauma. Þannig er þessu var-
ið með ísland. Ég er viss um að ætt-
jarðarást vor, allra sem hér erum sam-
ankomnir, nær ekki að eins til þjóðar-
innar holdur einnig til landsins, eðlilega
af því. að véreigum svo fagurt ættland.
Og sannHrlega er íslaud faaurt, svip-
mikið og tignarlent; það er enn eius og
skáldið kveður: “Fagurt og frítt, og
fannhvítir jöklauna tindar, himininn
heiður og blár. en hahð er skínandi
bjart.“ Þrátt fyrir allan yfirgang og
ofriki, er það befir liðið. Ekkert land
hefir meira liðið af náttúrnnnar og
mannavöldum; náttúran hefir hrjáð það
og hrakið með eldi og ís og umhverft
þess fegurstu plássum í brunahraun og
eyðisanda; og mennirnir hafa sannar
lega ekki látið sitt eftir liggja. Alt frá
þeim tíma, sem Olafur Tryggvason með
sínum v’ddar mönnum neyddi íslend-
inga til kristni og fram á miðja yfir-
standandi öld, var landsfólkið þjáð af
kúgun og ofbeldi kirkjuvalds og kon-
ungsvalds. Lesið söguna; lesið Sturl-
ungu og Árbækur íslands. og þá sjáið
þér að ég gjöri tímabilinu ekkert rangt
til. Nokkrir munu nú svara mér og
segja, að þá hafi siðferðiðbatnað og víg-
um og manndrápum létt af; að vísu var
svo, en að þvískapióx undirferli, hatur,
ofbeldi, launmorð og ýms hryðjuverk,
Sim alt lýsti því, að frelsi. drengskapur
og dáð þjóðanna gekk til þurðar. Með
vélum -g ofbeldi var Island kúgaðundir
konungsvald; þá var gullöld frelsis og
manndáðar hneppt í dróraa þrældóms
og einokunar; sjálfstæði þjóðarinnar
hvarf og kjarkurinn veiklaðist undir
svipum barðstjóranna sem létu hags-
muni lands og þjóðar sig litlu skifta, en
hugsuðu að eins um að undiroka þjóð-
ina; þá var af óhlutvöndum umboðs-
mönnum konungs, fé landsins sópað
burt i stórhrúgum og kastaðá konungs-
eign; og tilaðeyðileggjasem mest alt á-
gæti innar islenzku þjóðar, þá dundi
h ver landplágan eftir aðra yfir landið,
svartidauði, stóra plágan og síðast stóra
bólan 1706; enda var þá eftir, sem ann-
álar segja, að eins 30 þúsund manns á
öllu landinu; að ég ekki tali um alla þá
jarðelda, sem komu svo þrásamlega, og
orsökuðu harðæri og hungurdauða. Og
þó gátu öll þessi ósköp, öll þessi niðings
átök, ekki eyðilagt hina fámennu en
þrekmiklu þjóð. Hún átti eftir að safna
nýjum kröftum, nýju þreki, tilað hrista
þrældómsokið af herðum sér. til að
slita ánauðarfjöt.rana, sem höfðu pint
dáð og dug andlega og líkamlega úr
þjóðinni, um sex alda langt timabil; hin
islenzka, þrautseyga kynslóð átti eftir
að fá gegnum strið og baráttu nýja
réttarbót. Þó henni sé í raörgu ábóta-
vant og fullnægji ekki kröfum lands og
þjóðar, þá má þó greinilega sjá ávexti
hennar til hins betra og þarfa, þvi getur
enginn mótmælt með ástæðum.
Ég veit mikið vel að þjóð vor er í
ýmsu á eftir timanum; að hún í mörgu,
einkum verklegu, stendur á baki sam-
tíðar þjóðanna; en hvort er ekki slikt
von, eftir fleiri alda áþján og miðalda
svartnættis myrkur, enda halda sumir
því fram, að ísland sé að blása upp í
andlegum og líkamlegum skilningi Það
er auðvitað þeirra sannfæring, þeirra
álit á samtíðinni, án efa sprottin af
þjóðrækni, sem lætur þeim vaxa svo
mjög J augum það sem að er. Þetta er
missýningar, um það er ég sannfærður.
í öllu falli er það rammasta missýning
á samtíðar þjóðlífi voru, að halda þvi
fram, að ísland sé að blása upp i and-
legu tilliti. Vér höfum auðvitað sætt
sömu ókjörum, sem ýmsar aðrar þjóðir
er áttu klassiska fornöld. Vér höfum
týnt úr eign vorri frelsinu og svo ment-
uninni og oltið svo niður i ómennsku og
myrkur miðalda tímans, en öllum er
auðsætt að slikum þjóðura verður við-
reisnin langsöm og erfið. Sjáið Grikkí.
Sjáið ítali og fleiri þjóðir, sem þó
byggja langtum auðugri og frjósamari
lönd en ísland. Nei, ef vér lítum til
andans menntunar, þarf þjóð vor sann-
arlega ekki að bera kinnroða fyrir nokk-
urri þjóð, og ekki heldur fyrir snman-
burði við sjálfa sig á fj'rri öldum. Það
er ranglátt að stara eiuungis á hið
marga, sem ógjört er á Islandi þvi til
gagnS og heilla; það er líka sanngjarnt
að sýna fram á, á hvaða stöðvum vér
stóðum, sem þjóð, fyrir fám árum,
og hvað siðan hefir verið unnið, sem
beinlinis eða óbeiulinis afleiðing stjórn-
arskrárinnar 1874. Nýir og endurbætt-
ir skólar, áileg framlög til menntamála,
aukin og fullkomnari læknaskipun.
vegabætur oir brúargjörðir árlega unn-
ar. gufuskipaferðir, búnaðar- og sjó-
mannaskólar, algjört verzlunar frelsi og
endurbætt löggjöf í nærfelt öllum grein-
um í réttlátari og fijálslegri átt, alt
þetta s“gi ég. eru verk, sem bera vitni
um alt annað en andlega afturför.
Jafnvel á engum tíraa siðan landið var
byggt. hefir hin ahnenna menntun stað-
ið jafn blómlega og nú; aldrei áður
hefir verið gjört neitt líkt, til að efla
menntun og fróðleik; aldrei fyrr á
neinni öld hefir ísland átt jafnmarga
ágæta lærdómsmenn, né jafnmörg og
gódskMd, sem á þessari öld; og aldrei
síðan í fornöld, hefir verið jafn bjart,
jafn fagurt geislaskin yfir anda þjóðar-
innar, né jafn björt framtíð hennar.
Engin, als engin þjóð í heimi—ég
voga að segja það, ég er glaður að geta
sagt þaö—getur talið jafn marga andans
atgjörfismenn í samanburði við fólks-
tölu sína, eins og vér íslendingar getum
í dag.
Þetta er endurfæðingar lífsafl, sem
ég trúi og vona að þróist og dafni
smárasaman i framtíð íslands. Ég
trúi á skáldsins orð: “fagur er dalur og
fyllist skógi, og frjálsir menn þegar
aldir reljna'1. Þetta veit ég að muni
vera trú vor allra, þegar vér minnumst
íslands. An þessarar trúar, án þeirrar
bjargföstu vonar að ísland, vort kæra
ættland. eigi enn mikla og fagra framtíð
fyrir höndum, gætum vér ekki glaðst i
endurmínningunni um það. á þessum
eða neinum þjóðminningardegi vorum.
Ó, þú ísland ! Þú goðum líka land
feðra vorra; þú heimsfræga söguland,
sem geymir söguna um forn afreksverk.
dáð og manndóm, sem geymir vort
elskaða, fagra, hreim mikla móðurmál;
heill sé þér “Fjallkonan fríða”. Vér.
börnin þin, unnum þér heitt, eigi siður
fyrir það, þótt vér séum í hinni afar-
miklu fjarlægð. Vér sendum þér og
frændum vorum öllum, Austur-íslend-
ingurn, hlýja andans kveðju; vér óskum
þér og þi im af alhug árs og friðar; vér
óskum, ‘áð manndómur. menning og
frelsi, sé markmið allra þinna niðja.
Vér trúnm og vonum að ísland, landið,
sem oss er allra landa h jartfólgnast, eigi
bjarta og blessaða framtíð fyrir hönd-
um; framtíð, sem endurreisi forna frægð
og frelsi, dáð og drengskap; þannig
minnumst vér íslands.i dag og æfínlega.
Lifi ísland i farsæld framtíðarinn-
ar; lifi niðjar þess, hvar sem þeir eru, í
eindrægni, friði og hamingju. Lifi ís-
land, eins og það nú lifir, í ást vorri,
von og trú.
Lengi lifi gamla ísland.
J. J. Húnford.
Frá löndum.
SPANISH FORK, IJTAH, 29.
ÁGÚST 1898.
(Frá fréttaritara Hkr.).
Síðan hin mikia Þjóðhátíð Vestur-
Islendinga leið, hefir fátt sö gulegt
borið við hér í voru bygðarlagi. —
Tíð'n er einlægt yndæl og fjarskamikl-
ir hitar hafa verið í alt sumar. Upp-
skera varð í góðu meðallagi og þresk-
ing stendur nú yfir og gengur ágæt-
lega. — Sykurrófur halda menn að
verði með bezta móti í haust hér í Utah
County. og hefir yerið gerð áætlun um
að bændur mundu hafa af þeim hér um
bil 40.000 tons, sem læt.ur nærri að
gera 10,000,000 pund af sykri, sem syk-
ur myllan í Lake býr til í haust, Hún
byrjar að sögn 7. næsta mánaðar.
Nú er pólitíkin farin að rumskast í
meira lagi. Samkomur og ræðuhöld
því viðvíkjandi ganga nú næstum dag-
lega. í haust fara fram fj'lkisþing-
manna kosningar bæði fyrir efri og
neðri raálstofu. ‘County’-embættis-
mannakosningar i flestum Counties;
kosning eins af háyfirdómurum Utah;
congress-manns og bæjarstjórnarkosn-
ingar hér og þar, svo nóg verður að
hugsa, tala og gera áður en öllu þessu
er lokið. Báðir flokkarnir sýna mik-
inn áhuga fyrir sínum pólitísku málum
og er því enginn efi á hinni hörðustu
sókn og vörn á báðar hliðar.
Hér í vorum bæ berjitið sérstaklegt
til tiðinda; raætti þó held ég geta þess
að vér höfum í undanfarandi vikur ver-
ið heiðraðir með nærveru tveggja mis-
siónera austan frá Missouri, er nefn-
ast hér á algengu máli “Josepítar”. Eru
þeir vitanlega Mormónar, en þó í æði
raörgu ósamdóma Mormónum hér, er
þeir nefna "Brigham íta”. Þeir halda
því fram. að Jósepítar séu þeir einu
og sönnu og réttu siðustudaga heilögu.
að Joseph Sraith Jr. sé sá eini rétti og
sanni leiðari þeirrar kyrkju. að Brig-
ham Young hafi enaan mjmdugleika
ha t til að leiða ísraelsfólk hingað, og
að hann hafi enginn spámaður verið.
Þeir neita því að hér í Utah sé
nokkur Zíon, og að musterin hér séu
ekki hin réttu guðshús. Zíon segja
þeir að sé í Jackson County, Miss., og
þar eigi hið rétta og sanna musteri að
fiy^gjast, hvar í herrann vill dvelja í
þúsund ára ríkinu o. s. írv.
Þeir voru mikið harðorðir út af
fjölkvæninu, sem einusinni tiðkaðist
hjá Mormónum hér, og kváðu það í
alla staði rangt, og neituðu að Joseph
Sraith hefði nokkurntíma kent það og
því síður útfært. Þeir neituðn trúnni
á Adam fyrir guð.blóð ’forsamlingunni’
heimulegheitum í musterinu, morðengl-
um, “endowmentinu”, eins eg Brigham
Young kendi það, og ýmsu fleiru. við-
víkjandi trú og kyrkjusiðum hinna síð-
ustu daga heilögu hér, og sem yrði hér
of laugt mál. ef alt væri upptalið. En
óhætt mun samt að bæta því við, a'ð
trúboðar þessir gerðu mikiðjharða árás
a kyrkjuna hér og fólkið yfir höfuð, er
tilheyrir þeirr' kjTrkju, og var þeim lit
il mótspyrna sýnd, eftir því sein vænta
mátti, þegar um jafu þýðingarmikið
spursmál var að ræða.eius og þetta
sýnist ætla að verða.
Ileilsufar hefir verið hér í bæ á
þessu sumri mjög gott, þrátt fyrir hina
miklu hita, sem gengið hafa, að undan-
tsknu einhverskonar “fever”, er gerði
vart við sig í nokkrum mönnum hér í
sumar snemma í austurparti bæjarins,
sem læknar vorir þektu ekki, og eng-
inn, svo vér höfum frétt. Það hafði að
vísu ekki verið mjög yond veiki, en á-
kaflega leiðinleg, og sótti hún mest, þó
undarlegt megi virðast, á fólk sem
hafði þunt hár, eða jafnj'el ósýnilegt.
eins og sumir nefna það. ísvatn og
plástrar voru mest brúkað til lækn-
inga. og hefir það lukkast svo vel, að
litið sem ekkert verður nú vart við pest
þessa, og fögnum vér sannarlega yfir
þvi, því ekkert jafnast á við góða
heilsu, hvort sem það er heldur til sál-
ar eða likama.
Þetta eru nú helztu tiðindin sem
ég man eftir í þetta sinn. Tíminn líð-
ur nú ofur rólega hjá oss löndum hér,
því vér látum hvorki pólitik, trúraál
eða styrjöld raska rósemi vorri hið
minsta. En kært væri oss öllum að
heyra og sjá einhver enðileg úrslit með
íslendingadagsmálið áður en margar
aldir renna, Atkvæði vor eru til reiðu.
hvenær sem þess verður krafist, og vér
óskum að sjá það mál leitt, til lykta á
friðsamlegan og sómasamlegan hátt í
næsta mánuði.
POINT ROBERT, WASH.29. ÁGÚST.
Herra ritstj.
Um leið og ég sendi yður $1, til að
tryggja mér framtíð Heimskringlu,
langar mig til að segja að eins fáein orð
viðvíkjandi blaðinu og því helzta sem
nú í seinni tíð hefir verið á dagskrá.
Það var sannarlegt gleðiefni fyrir
mig og aðra vini Hkr., þegar yður og
þeim sem að því studdu heppnaðist að
endurreisa blaðið. Fyrir þann dugnað
yðar og þeirra, er ég í fjdsta máta
þakklátur. Og mér fyrir mitt leyti
fanst ekki rangt, heldur einmitt rétt-
asti vegurinn sem þér tókuð að láta
hið endurreista blað verða eins og fram
hald af hinu fyrra. Hvað ritstjórnina
snertir síðan blaðið bj’i jaði aftur að
koma út, er ég hæstánægður og
ummæli jrðar viðvíkjandi persónulegum
skammargreinum likar mér einkar vel,
þviálit mitt er, að skammir, hvort
heldur sem eru í bundnu eða óbundnu
máli, frá persónulega óáreittum manni,
ættu aldrei að fá rúm í blöðunum. enda
minnist ég ekki að hafa séð neitt þess
konar síðan þér tókuð við, það er telj-,
andi sé.
Viðvikiandi Islendingadagsmálinu
þótti mér úrslit Winnipeg-fundarins
hin æskilegustu, að öðru leyti en því að
minnihlutinn skyldi ekki fj-lgjast með
og þannig—eins og vant er —láta at-
kvæðagreiðsluna ráða. Ég fyrir mitt
leyti hefi aldrei getað felt mig við breyt
inguna frá 2. Ágúst til 17. Júni, get ég
ekki álitið að þingsetningardagurinn
forni sé eins mikilsvirði hvað þá meira
virði fyrir þjóðflokk vorn, heldur en
stjórnarskráin 1874. Aftur á hian bóg*
inn er þetta fyrirkomulag, sem nú er
alveg óbrúkandi og þjóðflobki vorum
hérnamegin hafsins til skammar og
skaða. og að míuu áliti sóraasainlegra
að hafa engan þjóðminningardag, held-
ur en svona sinn tímann á hverjum
staðnum.
Skemtiferðin til íslands árið 1900,
er að mínu áliti eitt hið tilkomumesta
málefni, sem hreyft liefir verið í is-
lenzku blöðunum, og er þar afleiðandi
þess vert að því sé gaumur gefinn. Og
ég vil hér með styðja uppástungu herra
E. H. Johnsons, og bæti því við sam-
kvæmt tilmælum yðar, herra ritstjóri,
aðpeningar þeir sem útheimtast fjrrir
óumflýjanlegan kostnað aðalforstöðu-
nefndarinnar, séu hafðir saman með al-
mennum samskotum, að eins fá cents
frá hverjum gefanda mundi nægja, ef
almenningur tæki þátt í því. Ég vildi
geta verið málefninu hlyntur, því ég
vonast til að það verði íslendingum í
þessu landi til ævarandi sóma.
Með virðingu,
S. Mýrdal.
Stjórnarfarsbót.
Ef almáttugur ég orðinn væri,
öðruvísi mikið færi
hitt og þetta í heiminum.
Á fjandann skyldi ég fyrstan herja,
úr félagslífínn þrælinn berja;
kært yrði það vist klerkunum.
Stjórnarbrej'ting sú þjóðum þætti
þarfleg mjög, —eins og lika mætti—
og kærleiksverk fyrir kristnina.
Utbreiðast mjrndi hún eitthvað betur,
eins og hver maður skilið getur,
þvi alt yrði þá svo einhliða.
Þá skyldi bætast bænda hagur,
blíður renna upp sælu dagur
þessari stétt sem þjökuð er.
Uppskeran skyldi aldrei bresta,
öllum gæfi ég kýr og hesta;
heldurðu’ þeir myndu hæla mér ?
Eg fylti læki’ og fljót með laxa,
frjóvsöm aldini léti eg vaxa
bæði á trjám og “brösunum”,
Fyrir jólin í fjórar vikur
fást skyldi tóbak. kaífi, sykur,
bara “gratis” í búðunum.
Brunnvatninu í bjór ég sneri,
“blessaður ætíð Norman veri”,
eflaust segði einhver þá.
Þá yrði bæði gleði og gaman,
góðkunningjarnir ræddu saman
milli þess sem þeir sypu á.
Good Templarar þá ótal j’rðu,
ekki drekka i laumi þyrðu
annan en þennan brunna-bjór.
Aldrei blindfullur yrði maðnr,
og ekki nema ég sjálfur glaður.
Umbreyting það víst þætti stór.
Ungu stúlkurnar allar skyldu
eignast svo mikið sem þær vildu
af glingri og þessum gersemum:
hárnálum, prjónum, hringum, lokkum,
hálsfestum, perfume, grænum sokkum,
andlitsfarfa og armböndum.
Fjórtán ára þær fengju að giftast,
fallveltu lifsins allri sviftast
hjónabands í hlekkjunum.
Þá giftust allar þjóðir saman,
það þætti, svei mér, mörgom gaman,
en náttúrlega mest uegrunum.
Hjónabandsskrána skjótt ég bætti
svo skilnaður engin minkun þætti,
ef þeim kæmi ei saman á koddanum.
Karlmenn ég með því fríði fári,
þeir fengju að giftaet á hverju ári,
en stjórnin kæmi upp krökkunum.
Við það bygðist upp Vesturheimur,
hinn víðáttumikli frelsis geimur,
svo agenta þyrfti engra við.
Það gengi þá meira i Greenwaysdallinn
hann gæfi svo Tryggi með sér karlinn,
eftir gömlum og góðum sið.
Kerlingar skyldu á kjólum ganga,
með hvita hatta og fléttu langa
af lausahári i hnakkanum.
Ég biði þeim öllnm blaða vinnu,
blöðin mér efiaust þakkir kynnu,
þau fengju þá meira af fréttunum.
Skólaembætti enginn hlyti,
sem ekki væri með fullu viti,
—eins og menn segjayfirleitt.
Alt svoddan fólk ég óðar ræki,
en annað svo t staðinn tæki,
sem ögn vissi meiraen ekki neitt.
Úr söfnuðinum ég sumaræki.
nema ég sæi þeir aðra stefitu tæki,
og hættu að niða náungann;
þá léti ég þá líka vera,
og léti þá eitthvað betra gera,
en svivirða og skamma sérhvern mann.
Ótal fleira ég eflaust bætti,
sem öllum betur fara þætti,
en bíddu—ég gleymdi blöðunum.
Þar er þó svei mér þörf á bótum,
því þau eru nú á vegi ljótum,
full af skömmum og fúkyrðum.
Normann.