Heimskringla - 12.01.1905, Blaðsíða 1

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦
♦
♦
:
♦
♦
♦
♦
T. THOMAS
lnlenzkur Kniipmaflur
selnr alskonar matvöru, gler ©g
klœðarörn afar-ódýrt gegn borg-
nn nt I hönd.
537 Ellice Ave.
Phone 2620
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
T. THOMAS, KAUPMAÐtJR
nmboðssali fyrir ýms verslunarfélöe
i Winnipec og Austurfylkjunum, af- T
greiöir alskonar pantanir íslendinga T
ur nýlendunum, peim aö kostnaöar- T
lausu. Skrifiö eftir upplýsingum til T
5S7 Ellice Ave. - • - Winniþeg Ý
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
:
:
♦
♦
♦
XIX. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA 12. JANÚAR 1905
Nr. 14
Arni Eggertsson
871 ROSS AVENUE
Phone 3033. Winnipeg.
Sleppið ekki þessu
tækifæri!
Ég liefi 80 ekrur 4 Rauðárbakk-
anum að austan verðu, um 8 tíl 9
mílur frá Winnipeg, land sem eftir
afstöðu er $40.00 til $50.00 dollara
virði ekran, sem ég get selt fyrir
$27.00 ekrana, ef það selst fýrir 1.
janúar. “Torrens title.” Söluskil-
málar rýmilegir. Eftir eitt til tvö
ár verða lönd þessa vegalengd frá
Winnipog frá $6000 til $100.00
ekran. Slíkt hefir reynslan sýnt í
öllum bæjum í landinu. Sleppið
ekki tækifærinu, kaupið strax.
Eg hefi einnig lot og hús til sölu,
peninga að lána, eldsábyigð, lffsá-
byrgð ofl,
Arni Eggertsson
Offlee: Room 210 Mclntyre Elk
Telephone 3364
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
STRlÐS-FRÉTTIR
í sfðasta blaði sk/rðum vér frá
f>vf, að varnarlið Rússa f Port Ar-
thur hefði gefist upp og boðið að
afhenda staðinn f hendur Japana,
með nýárinu. Vér birtum hér út-
drátt úr samningum þeim, sem
gerðir voru um uppgjöf staðarins í
hendur Japana. *
1. Allir rússneskir sj<5 og land
hermenn, sjálfboða liðsmenn
og stjórnar-embættismenn við
hafnarstað og vfgvirkin í Poit
Arthur eru teknir herfangar.
2. Öll hervfgi og vamarvirki, her-
skip, önnur skip og bátar, skot-
vopn og skotfæri og alt efni og
allar tilfæringar til hernaðar,
stjórnarbyggingar og allar aðr-
ar eignir Rússastjórnar skulu
seljast f heudur japanska hers-
ins i þvf ástandi, sem |>að er
nú f.
3. Þegar skilmálarnir í framan-
töldum 2 greinum eru sam-
þyktir, [>á skal, sem tryggingu
fyrir f>vl að þeir verði haldnir,
varnarlið það, sem nú er f virkj-
unum á Etze, Sunshu og Antse
f jöllum og á hæðunum þar suð-
austur af, verða tekið þaðan
um hádegi 3. janúar og menn
og virki afhent f hendur jap-
anska hersins.
4. Skyldi það álftast, að rússnesk-
ir land eða sjó hermenn hafi
eyðilagt hluti, sem nefndir eru
í 2 fyrstu greinum þessara
samninga, eða að hafa orsakað
einliverja breytingu á f>eim, frá
þvf sem nú er, þá skulu þessir
samningar úr gildi falla og lier
Japana skal hefja þær fram-
kvæmdir, sem honum sýnist.
ó. Rússneskir land og sjó herfor-
ingjar skulu útbúa og afhenda
japanska hernum skýrslu yfir
öll vfgirki f Port Arthur og af-
stöðu þeirra, og uppdrætti er
s/ni legu allra neðanjarðar eða
neðansjávar tundurvélaogallra
annara hættulegra hluta. Einn-
ig skýrslur er sýni niðurröðun
land og sjóar varnarliðsins við
Port Arthur. Svo og lista yfir
land og sjóforingja, nöfn f>eirra
og embættis-titla og sérskyld-
ur. Lista yfir herskip og öll
önnur skip og báta, með tölu
skipshafnar á hverju skipi og
bát, og lista yfir’ nöfn og at-
vinnuvegi allra borgara í Port
Arthur, ásamt með [>jóðerni
þeirra.
6. Skotvopn. að meðtöldum þeim,
er menn bera á sér, skotfæri,
hergögn, stjórnarbyggingar og
aðrar eignir Rússastjórnar,
hesta, herskip og önnur skip,
að meðtöldu öllu þvf, sem f
[>eim er — að undanteknum
eignum prívat manna — skal
alt látið vera í núverandi á-
standi, og umboðsmenn Rússa
og Japana skulu ákveða um af-
hendingu þessara eigna til
Japana.
7. Japanski herinn, hafandi tillit
til peirrar frægu vamar, sem
her Rússa hefir gert, leyfir hér
með rússneskum land og sjó-
foringjum og öðrum yfirmönn-
um tilheyrandi Rússum, að
bera sveðð sín og að takíi með
sér f>að af prfvat eignum sfn-
um, sem er beinlínis nauðsyn-
legt til lífsviðurhalds. Þessir
ofantöldu yfirmenn skulueinn-
ig undirrita drengskapar loforð
um, að þeir skuli ekki bera
vopn móti Japönum, eða á
nokkurn hátt starfa á móti her
Japana meðan á f>essu strfði
stendur. Þeim, sem undirrita
slfkt loforð, verður leyft að fara
aftur heim til Rússlands. Öll-
um land og sjóforingjum verð-
ur leyft að taka með sér einn
þjónustumann, og skulu þessir
pjónustumenn einnig undirrita
samskonar drengskapar loforð.
8. Undirforingjar, óbreyttir land
og sjóliðsmenn og sjálfboðar
skulu brúka einkennisbúninga
sína og taka með sér flytjanleg
tjöld og nauðsynlegar prfvat-
eignir, og undir umsjón undir-
foringja sinna, skulu safnast
saman á [>eim stöðum,sem jap-
anski herinn tilvísar, sam-
kvæmt íkvæðum japanskra um-
boðsmanna.
9. Heilbrigðis og reikningsdeildir
sjó og landhers Rússa skulu á-
lítast í þjónustu Japana með-
an starf þeirra er talið nauð-
synlegt, til }>ess að annast um
sjúka og særða herfanga, og
skulu þeir starfa undir fyrir-
sögn japanska hersins.
10. Meðferð sú, er borgarbúum
skal veitt * verða, afhending
bóka og skjala viðkomandi
bæjarstjórninni og fjármálun-
um, og öll þau gögn, sem nauð
synleg eru, til fullnægingar
þessum samningum, skal verða
innibundið í auka samningum,
sem skulu hafa sama gildi og
þessir samningar.
11. Riissneski og japanski lierinn
skal hvor um sig fá afskrift af
pessum 8amningum,sem skulu
ganga í gildi strax og [>eir eru
undirritaðir.
Þessir samningar syna, að Rúss-
ífr hafa gengið að öllum peim kost-
um, er Japanar settu [>eim, og að
Japanar hafa þessvegna veitt þeim
þau hlunnindf, að æðstu foringjar
þeirra mættu snúa til Rússlands
aftur, gegn þvf að lofa, að vinna
ekki framar móti Japönum í þessu
stríði. En aiinars tóku Japanar
allan her Rússa í Port Arthur til
fanga, um 25 þúsundir manna með
öllum þeim gögnum og gæðum,
sem til voru þar í borginni. Jap-
anar tóku því algerðan eignarrétt á
staðnum að morgni þess 4. janúar
og drógu upp flögg sín yfir stjórn-
arbyggingunum þar.
Svo voru R&ssar að fram komnir
af skorti á vistum og skotfærum
og meðulum, að Japanar urðu sam
stundis að senda stóran skipsfarm
af vörum til Port Arthnr, þar á
meðal 350 rúm fyrir sjúklinga, 100
þúsund pund af matvælum og mesta
ógrynni af meðulum og læknis
gögnum, ásamt miklum fjölda af
læknum.
I sfðasta skeyti þvf, er Stoessel
foringi liðsins í Port Artur, sendi
til Rússakeisara á nýársdag, áður
en hann bauð Japönum að gefast
upp, segir hann: “Vér verðum að
gefast upp; en alt er f höndum
guðs. Vér höfum orðið fyrir hræði-
legu manntapi.........Vér höfum
gert alt, sem mensku fólki er mögu-
legt. Nær 11 mánaða uppihalds-
laus bardagi hefir örmagnað oss;
að eins fjórðungurliðsins er lifandi
og af þeim hóp er meiri hlutinn
veikur, og þar eð vér erum neyddir
til, að halda uppi vörn gegn uppi-
haldslausum árásum, án nokkurar
hvíldarstundar, þá erum vér ör-
raagna og ekki orðnir nema skugg-
ar af þvf, sem vér áður vorum.”
Að öðru leyti er ekkert sérlega
markvert að frétta að austan.
Krónprinsinn á Þýzkalandi ætlar
bráðlega að kvongast. Ýmsir bæir
f Þýzkalandi hafa ákveðið að gefa
prinzinum $125,000 silfur borðbún-
að við það tækifæri; skal féð hafast
saman með samskotum frá almenu-
ingi, þannig, að enginn einn gefi
meira en eitt cent f sjóðinn.
— Voða stórhríðar hafa ætt yfir
Austur Bandarfkin, part af Evrópu
einkum Frakkland, f byrjun þessa
mánaðar og gert miklar skemdir á
sjó og landi.
— Eldur í vagnaverkstæði f
Brockville, Ont., gerði 4. þ. m. ^
millfón dollara skaða og 400 manns
iðjulausa.
— Peningasláttu stofnun á að
byggja í Ottawa, er kosti um 60
þúsund dollara.
— All-ófriðlegar eru nú horfurn-
ar víða á Rússlandi. Blöðin tala
einarðlega og skorinort um ástand-
ið og heimta stjómarbót. Alt útlit
bendir til innbyrðis óeyrða þar, ef
ekki fæst umbót á stjórnarfari
landsins og hermálum þess innan
skams tfma. Svo eru æsingamar
þegar orðnar magnaðar, að aðsúgur
var gerður að höll eins af prinsun-
um í Moscow og hún grýtt, en
múgurinn hrópaði: “Niður með
strfðið!”
— Blöð Rússa eru óvæg út af þvf
að stjómin hefir heimtað, að Stoes-
sel herforingja heim til Pétursborg-
ar, til þess að þola próf fyrir her-
rétti fyrir að hafa gefið Port Ar-
thurí hendur Japana. Um þetta
tiltæki stjórnarinnar eru blöðin svo
harðorð, að stjórnin hefir bannað
sölu eíns þeirra á götum úti og sent
aðvaranir til annara blaða um að
tala gætilegar um þetta mál. Út-
koma blaðsins “Russ” hefir verið
fyrirlwjðin af stjórninni.
— Rússastjórnin hefi samþykt
að taka 116 millfónir dollara lán
með 4^ per cent vöxtum, til þess að
standast kostnað við herúthaldið
móti Japönum.
— Tveir Islendingar úr Álfta-
vatnsnylendunni voru nýlega kærð-
ir um þjófnað við Oak Point, og
kom mál þeirra fyrir dóm hér í
Winnipeg í vikunni sem leið; báðir
voru mennirnir frfkendir, annar
með heiðri, en hinn mætti tiltali
dómarans fyrir vangá þá, er leiddi
til grunsins.
— Norðvestur héruðin hafabeðið
um fylkjaréttindi og heimta umráð
opinberra landa og úr ríkissjóði
80c á hvert höfuð íbúanna, sém ár-
legt tillag.
L e i k s -1 o k.
Að ósóma ég hnútu henti —
hef’ það lagið —-
Oðar’ skrækti árans greyið —
Ekki var í tómið slegið!
Stqphan G. Stephanson.
Fréttabréf
.S’W.IA liIVER, 20. <les. 1904
Hér ber fátt til tíðinda. Heilsu-
far yfirleitt gott, það frekast ég veit.
Það heyrist hvorki hósti né stunur,
en að eins stöku sinnum axarhljóð,
því nú á dögum kunna mann ekki
að smfða án axar og hamars hljóðs-
Yfir höfuð að tala kúrir liver f sfnu
horni. Sfðastliðið sumar var þurr-
asta sumarið, síðan þess dalur fór
að byggjast, en fremur kalt. Frosts
varð vart f hverjum mánuði. Upp-
skera af öllum sortum rýr og hálf
skemd. Heynýting ágæt. Markað-
ur á gripum mjög lágur f haust og
nú alls enginn.
I dag fór fram sveitakosning og
sýndist mér þeir, sem fyrir þvi
stóðu, vera mjög liberalskir í sjón
sjálfsagt íanda; heilagleikinn skein
út úr þeim, því þar mátti enginn
óhreinn koma. En fyrir sfðustu
ríkiskosningar máttu allir veia 6-
hreinir frá morgni til kvelds. En
nú voru þeir svo hreinleiknir, að
sumum var neitað um atkvæði, sem
voru þé búnir að vera 2—3 ár og
goldið til sveitar, en gátu eigi sýnt
borgarabréf. En áður var eigi
spurt að slíku, og þó voru atkvæðin
gild og góð.
FOAM LAKE, dcs 27. 1904
(Frá fréttaritara Hkr.)
Hr. ritstjóri!
Arið 1904 er þá allareiðu á enda.
En ftðuren þaðskiiur algerlega við
oss, finst mér við eiga að rita Hkr.
nokkrar lfnur, sem áframhald af
þeim fréttum, sem hún hefir flutt
héðan á þessu útrennandi ári.
Þess er [>á fyrst að geta, sem
mest er um vert, það er tfðarfarið.
Það hefir verið ómunalega gott frá
októberbyrjun og alt fram á þenna
dag, að undanteknum nokkrum
kuldadögum um jólin, og hafa því
haustannir og undirbúningur vetr-
arins gengið vel hjá fólki.
Heilsufar hefir einnig verið gott.
Já, svo gott, að það má heita, að
það hafi hvorki heyrst hósti né
stuna. Menn ræsktu sig að sönnu
um kosningarnar, en ég hygg, að
það hafi ekki komið til af lfkam-
legri vanheilsu. Kosningarnar fóru
fram, eins og kunnggt er, þann 15.
nóv., en þar sem aðferð stjórnar-
sinna var þjóðflokki vorum til mink-
unar, þá leiði ég hjá mér að segja
frá henni sem fréttum, en<la ekki
viss um, að Heimskringlh. mundi
birta það.
Kornuppskeran varð heldur ryr
og var það mest að kenna slæmum
undirbúningi, sem orsakaðist af
vorbleytum og snjóhrfð þeirri, er
gerði um 18. sept. og feldi niður alt
er óslegið var á þeim tfma. En svo
batar það nokkuð um, að verð
korni er gott, hveiti frá 60 til 80
cent og hafrar frá 30 til 40 cents
bush. Þresking fór fram í fyrsta
sinn f þessari nylendu f haust, og
var G. J. Bfldfell fyrstur til að lftta
þreskja'.
Það má allareiðu sjá stóran mun
til batnaðar f húsagerð nýlendunn
ar, þvf fyrir utan það, sem áður
hefir verið um getið, hefir hr. J
Vehum reist sér myndarlegt timb
urhús og timburfjós. Jónas Sam
Samsonsson og Guttormur Sigurðs
son hafa bygt sér timbur “Cottage”
og vfðar má sjá sólina biika á timb
urþilum og glampa f gluggum. Þá
hefir C. J. Helgason bygt stærsta
og veglegasta húsið með steinkjall
ara undir öðrum pallinum í fullri
hæð. Mr. Helgason er félagslynd
ur framfaramaður, og var að hans
tilstilli haldin jólatrés-samkoma f
húsi hans á aðfangadagskveld, og
þó þar væri samankomið á annað
hundrað manns, þá var nóg rúm
fyrir alla. Borð voru sett og öllum
veitt af rausn. Húslestur var les
inn af G. E. Guðmundssyni, og
hinir vanalegu jólasálmar sungnir
Santa Claus vnr á staðnumog veitti
PIANOS og ORGANS.
Heintxman & Co. Pinnon.----Hell Orgel.
Vér seljum með mánadarafborgunarskilmálum.
J, J. H- McLEAN &. CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
öllum börnum, sem viðstödd voru,
gjafir og góðgæti, sera hann tók af
i’agurgrænu, fögru jólatré, vel upp-
ystu, öllum viðstðddum til hinnar
mestu ánægju. Yfir höfuð tókst
>essi fyrsta jólatrés-samkoma Foam
ake-inga svo vel, að börnin eru
strax farin að hlakka til næstu jóla-
og er það að mestu leyti að þakka
>eim hjónum Mr. og Mrs. Helga-
son.
Fiskiveiðar eru nú stundaðar f
i'yrsta sinni við Fishing Lake af
>eim S. E. Guðmundssyni og Hall-
dóri Friðleifssyni. Veiðin hefir
hepnast allvel hingað til og von-
andi, að fyrirtækið borgi sig.
R. E. Coupland hefir sagt af sér
skólakenslu við Foam.Lake skóla
i'ramvegis oghyggur að byrja verzl-
un. Það verður því tækifæri fyrir
íslenzkan kennara að bjóða sig
fram við téðan skóla.
Þannig skilur [>á 1904 við þessa
bygð, og má tileinka þvf: 1. góða
og hagstæða tfð og gott heilsufar.
2. framfarir í akuryrkju, bygging-
um, húsagerð, girðingum og fiski-
veiðum. 3. myndun vegabótahér-
aðs, brúarbyggingu og vegabætur^
jólatrés samkomu og stofnun skóla-
héraðs.
Prógram fyrir árið 1905:
Framfarir—Aukning akuryrkju,
griparæktar, húsagerðar, fiskiveiða,
girðinga og vegabóta. Stofnun
skólahéraða og pósthúsa.
Félags-viðleitni—Stofnnn Islend-
ingadags, lestrarfélags, söngfélags
og kvennfélags. Takmörkun F. L.
nylendunnar og talað um fundahús
byggingu.
Svo óska ég Heimskringlu gleði-
egs nýárs.
JOIIN JANUSSON.
ur ekki gert með almennum með-
ulum, sannleikssögn eða góðum
ráðum. Sjáanlega verður það ekki
gert með nokkru, nema ef vera
skyldi elli og henni samfara vax-
andi lffsreynslu og þekkingu. En
f nútíðar ungdóms ástandi sínu
hrópar það niður allar sannleiks-
raddir og vill ekki hlusta á þá hlið
félagslffsins, sem að þvf snyr og
það snýr að, eins og hún er í raun
og sannleika.
I kvæði mínu, sem svo hneixlaði
systkynin, var meðal annars þetta;
“Ég skal koma, vertu viss.
Ver nú sæl og gef mér “kiss.”
Það þurfti ekki meiratilað hneyxla
systkinin. Þau þoldu ekki, að
“koss” væri nefndur á nafn. Mér
datt f hug, að mikið breytist fólkið
við vesturferð sfna. Heima á ís-
landi mátti fólk kyssast. Já, og
það ekki í neinu laumi. En hér
er það talinn mesti ósómi að nefna
nafnið “koss,” svo allir heyri. Hitt
mun vera betur viðeigandi á hér-
lenda vfsu, að hvfslast á þessu
nafnorði, og enda að réttn það með
vörunum, “frá kyni til kyns, í kveld
og næturmyrkri.” Af hræsninni
er þetta sprottið og engu öðru, og
er hún helzt til mikil hjá sumum
þessara meðlima, að ég álít.
Að svo mæltu kveð ég breyska
bræður og systur að sinni f þeirri
von, að þau taki sinnaskiftum með
nýbyi jaða firinu, og þá getur skeð,
að ég verði f Góðtemplara félaginu
áfram.
I trú von og kærleika,
A. ST. JOHNSON
Ókurteisin er ódýr og sann-
leikanum verður hver
sárreiðastur.
Á síða8ta Heklu fnndi 23. des.
sl. var ég einn f tölu þeirra, er
skemti fólkinu með kvæði. Eftir
þvf, sem ég veit bezt, mun efni
þess vera f samræmi við Iffsreglur
sumra meðlima f Heklu. En ef
svona er lagað og rétt tilgetið, sem
víst er áreiðanlegt, þá lifa þessir
áðurgreindu meðlimir f flaðri og
ástabralli, og það vissi ég ekki fyr
en á nefnum fundi, annars hefði ég
máske ekki komið með þettakvæði.
Eg hefi áður komið fram til að
skemta fólkinu og þá orðið svo
djarfur að láta það heyra sannleik
ann, en hanum hefir ekki verið vel
fagnað og þar af leiðandi hafa sum-
ir af þessum meðlimum látið mig
margt heyra, bæði upp f eyrun og
undan. En það skal aldrei hafa
nein áhrif á mig.
Það hafa verið fleiri en ég, sem
svona hnútur hafa fengið fyrir alls
ekkert, og er það ekki að furða, þar
sem á móti okkur, þessum bræðrum
sem sannleikann segja, er öfund
hatur og margt fleira, sem eggjar
til ofsóknar á oss.
Ég rita grein þessa í tileini a
þeirri mótspyrnu, sem ég varð fyrir
af nokkrum bræðrum og systrum á
nefndum fundi, í tilefni af áður-
nefndu kvæði, Þessir fáu karlmenn
sem svo unna systrunum, að þeir
leggja sig í lima, kljúfa þrftugan
hamarinn til þess að þóknast þeim
f öllu, í von utn unaðsríkt endur
gjald, er jafnist við hundraðfaldan
ávöxt viðleitni þeirra og ástúðlegs
bræðraþels. Af slíkum hugsunar-
hætti virðir mér margt bræðranna
og systranna stjórnast.
Hvernig bæta megi þennan flokk
fólks, er mér ekki ljóst. Það verð-
Eftirmæli
Uiultf niifni forddranna
í gullnum lundi gréri blóm
Á geislaríku vori,
Með gleði, fjör og ástaróm
Og yl f hverju spori.
Og ekkert ský né skuggi þar
I skjóli fegnrð huldi,
Hið valta bf með vonirnar,
Sfn vinarkvæði þuldi.
Og blómið gréri, skin ogskjól
Það skreytti blöðum fríðum,
Er dofnuðu við dögg og sól
Á degi munarblíðum.
Þar æskulífið engn kveið
I ástarsælu draumi;
Enn hverfull tfminn léttur leið„
Sem lauf á bláum straumi.
Og þú varst blómið, bliða mær,
Sem brostir lífs á skeiði.
Nú sorgarskýi svörtu slær
Á sól í munarhéiði,
Að sjá þig hníga hels á reit,.
Þá hló við árdags bjarmi,
Því svíða trega-sárin heit
I syrgendanna barmi-
Við þökkum fyrir fylgd, á braut,
Sem fórst þú hérnamegin,
Með saklnust bros og bernsku
skraut
Þú breiddir ljós á veginn.
Við þökkum fyrir unaðsár,
Sem alvöld náðin gefur.
Við þökkum fyrir sorg og sár;
Það sama tilgang hefur.
Þótt vegir skilji stutta stund,
Sem stjórnar alvalds kraftur,
Sú vonarstjarna vermir lund,
Að við þig finnum aftur,
Þá framar engin falla tár,
En friður ljómar veginn.
Þar hverfa mein og sorg og sár,
Er sviðu hérna megin.
M. MARKÚSSON
Ofanskrifuð eftirmæli eru or
eftir Jónnsfnu Margréti, dóttu
þeirra hjónanna Halls Hallssona
og I Jlju Lárusdóttur í Árnesbygð
Nýja íslandi. Jónasfna sál. va
mjög myndarleg og eftirlát foreldr
um sínum. Hún dó sl. haust.