Heimskringla - 02.02.1905, Side 1

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ T. THOMAS |
♦ lslenzkur kaupmaOur ♦
♦ selur Kol oit Eldivid ♦
5 Afgreitt fljótt og fullur mælir. J
537 Ellice Ave.
Phone 2620 ♦
♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ ♦
♦ T. THOMAS, kaupmapur ♦
^ umboössali fyrir ýms verzlunarfélög ▼
T 1 Winnipeg og Austurfylkjunum, af- ♦
greiöir alskonar pantanir Islendinga ♦
♦ ur nýlendunum, peim aö kostnaöar- ♦
♦ lausu. Skrifiö eftir upplýsingum til ♦
Ý 537 Ellice Ave. - • - WinniþeK Ý
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
XIX. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA 2. FEBRtJAR 1905
Nr. 17
Arni Eggertsson
071 ROSS AVENUE
Phone 3033. Winnlpeg.
Sleppið ekki þessu
tækifæri!
Ég hefi 80 ekrur á Rauðárbakk-
anum að austan verðu, um 8 til 9
mflur frá Winnipeer, land sem eftir
afstöðu er $40.00 til $50.00 dollara
virði ekran, sem égr get selt fyrir
$27.00 ekruna, ef það selst fyrir 1.
janóar. “Torrens title.” Söluskil-
málar rýmileerir. Eftir eitt til tvö
ér verða lönd þessa vegalened frá
Winnipear frá $6000 til $100.00
ekran. Slíkt hefir reynslan sýnt í
öllum bæjum í landinu. Sleppið
ekki tækifærinu, kaupið strax.
Eg: liefi einnig lot otf hús til sölu,
peninga að lána, eldsábyigð, lífsá-
byrgð ofl.
Arni Eggertsson
Offlce: Room 210 Mclotyre Blk
Telephone 3364
Fregnsafn
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
STRlÐS-FRÉTTIR
Síðustu herfréttir austan segja
að rússar hafi farið halloka fyrir
Jöpum f skæðri orustu er háð var
við Sandepas. Fyrstu fréttir af
viðureigninni gáfu Rússum sígr-
inn og er það álitið vísvitandi
ranghermi ef ske mætti að með
f>ví móti yrði frekar spektum kom-
ið á heima fyrir. En hvorki
reyndist það nein friðan uppreist-
ar mönnum heima, enda voru síð-
ari fréttir allar í gagnstæða átt.
Frétt frá Leutenant Saffarotf til
hervaldsins í Pétursborg, segir að
Rhssa her hafi orðið að láta und-
an síga og hætta áhlaupi, [>vf vfg-
girðingar Japma við Sandepas hafi
verið svo öflugar að óhugsandi
hefði verið að ná þeim. Annars
eru herfréttir að austan mjög ó-
greinilegar á báðar síður, og pað
eina og sannasta er menn vita, er
að bardögum heldur áfram með-
fram Shakhe ánni og H/nfljótinu,
og veitir ýmsum betur. Orust
an er nö aðallega milli herdeilda
Kuropatkins hershöfðinga og Oy-
ama marskálks.
Orustu völlurinn er nfi suðvestur
af Mukden um sextfu skeiðröm.
Þareru fóðursnægtir nógar og búist
þvf við, að hvartveggja herinn
geti orðið þaulsætinn ef til þess
kemur, og engar lfkur til að vart
verðlmatarskorts að svo stöddu.
Altaf er róstusamt á Philippine
Eyjunum pótt friður eigi að heita
að vera komin [>ar á. Frá Manila
berast þær fréttir, að fjölmennur
ræningja flokkur alvopnaður hafi
ráðist á borgina San Francisco de
Malabon og drepið borgarstjórann,
Surgeon J. A. McNeil, og einn her-
manna hans. Þeir létu greipar
sópa um féhyrzluna, sem skoðuð
er af Eyjarskeggum, Bandaríkja
eign, og að þvf búnu fóru svo
brott, en höfðu með sér konu og
tvö börn Landstjórans.
Þeir gjörðu engin önnur spell-
virki af sér, og má þó undalegt
virðast, hafi þessi óaldar hópur
verið vanalegur ræningja flokkur.
Bandaríkjastjórnin lftur svo á að
menn þessir muni vera þeir, er
alt til þessa dags neita að gjör-
ast undirsátar Bandarfkjanna, og
halda þvf eindregið fram að Phil-
ippingar eigi Eyjurnar og engir
aðrir í heimi víðum. Foringjar
flokksins voru tveir menn er
Bandaríkjastjórnin gjörði útlæga
fyrir ári sfðan.
Conservatives vinna
frægan sigur i Ontario
*
Þeir hafa sjötíu þingsæti—Liberalar náðu
aðeins tuttugu og átta
Kosningarnar í Ontario fóru fram f>ann 25. þ.m. og lyktuðu þann-
ig að Ross-stjórnin féll. Fimm af ráðgjöfunum biðu ósigur og að-
eins 28 liberalar náðu kosningu með mjfig litlum meiri hluta atkvæða.
En Conservativar undir leiðsögu lierra James P.Whitney, sem nú
verður stjórnar-formaður [>ar f fylkinu, unnu 70 sæti. Nýja Conser-
vativa-stjórnin hefir því 42 atkvæði umfram f þinginu, og sá flokkur
hefir við þessar kosningar unnið 22 þingsæti umfram það, sem hann
áður liafði, og fékk alls 25,328 fleirtölu atkvæða fyrir þessar kosningar.
Liberal stjórn hefir setið að völdum í Ontario f sl. 34 ár, svo að
þetta er í fyrsta skifti að Conservativar hafa unnið sigur slðan Can-
ada var gert að ríkisheild með sambandi hinna ýmsu fylkja.
Þegar litið er yfir alt þetta tfmabil f heild sinni, f>á verður ekki
annað sagt, en að Liberalar hafi gefið Ontario allgóða stjórn, en á sfð-
ari árum tóku þeir uppá þvf, að halda sér við völdin með ýmiskonar
vélráðum og atkvæða svikum. Það var þessi synd, sem fylkisbúar
gátu ekki fyrirgefið, þegar f>eir voru búnir að sannfærast á, að hún
hefði átt sér stað, og f>ess vegna hefir nú fall Ross stjórnarinnar orðið
stórfeldara, heldur en enn hefir hent nokkurn pólitfskan leiðtoga í
öllu Canadaveldi.
Conservativar eru [>ví nú ráðandi í fylkjum rfWsins, alt frá Kyrra-
hafi að vestan til Quebec að austan, og ekkert er líklegra en að Que-
bec fylki fari að dæmi Ontario og kjósi Conservative stjórn við næstu
kosningar. Hve éndra mikil breyting hefir orðið á skoðun alþýðunn-
ar f Ontario sést meðal annars á [>vf, hve stór vinningur Conservativa
var í mörgum kjíirdæmum, þar sem sumir f>eirra unnu með frá 2,000
til yfir 3,000 fleirtölu atkvæða, og rnesti fjöldi f>eirra frá 2‘lu til 700
atkvæðum umfram, — f>rátt fyrir það, að Ross-stjórnin liafði sniðið
kjördæmin sér í vil, og þrátt fyrir það einnig þó hún f þessuin bardaga
hefði Ottawa stjórnina sér til hjálpar, með sjálfan Sir Wilfrid Laurier
sem ræðumann í ýmsum kjördæmum, — þá urðu f>ó leikslok þessi.
somist verður hjá að kaupa margar
af sama tagi.
— Hluttaka f kjörum Rússneskr
ar alþýðu er almenn um öll Norð-
urálfu rfkin og Ameríku. I Parfs
er það látið í ljósi að Franska þjóð-
in óski og voni að Rússnesk alpýða
nái rétti sfnum, og að Aðallinn
::ái sfn makleg málagjöld.
í Bandarfkjunum hafa myndast
hjálpar félög meðal Rússa og Gyð-
inga, til styrktar verkamönnum og
)eim er mistu eignir sfnar og at-
vinnu við verkfallið í St. Péturs-
borg. Einnig hafa Ameríkanar
bundist samtökum að safna fé til
ijálpar þeim særðu og sjúku. Aðal
forgöngumaður þessarar hreyfingar
er séra M. J. Savageúnitaraprestur
í New York, og R. E. Ely, auðmað-
ur, auk annara stórmenna þar í
borginni.
— Mikill eldsvoði í New York f
vikunni sem leið. Eignatap um
hálfa millfón dollars. Eldurinn
kom upp f ölgerðarhús og færðist
paðan í hús verkamanna og annara
fátæklinga er þar bjuggu f grend
inni. Mestan skaða liðu verkamenn
er ekkert höfðu vátrygt.
— Næst elsti sonur Wiljálms
Þýzkalands keisara liggur f>ungt
lialdinn í lungnabólgu. Berlinar
fréttir telja hann í mikillar hættu.
— Frá Pétursborg: Að keisar-
inn hafi lagt höfuðstaðinn undir
herrétt sakin uppreistarinnar og
tilnefnt hinn alræmda Trepsoff
hershöfðingja sem borgarstjóra
meðan á upphlaupinu stæði.
Trepsoff var, árið sem leið, yfir-
maður lögregluliðsins f Moscow
og viðriðinn blóðbaðið og Sfberfu
dómana er hlutust af Stúdenta ó
eyrðunum. Hann er grimmlynd-
ur maður og fullur af kúgunar-
anda.
— Sú frétt kemur frá Helsinga
fors, höfuðstað Finna, að verka-
menn og bændur bíði með óf>reyj u
þess að uppreistin breiðist ilt.
Finnar kváðu reiðubúnir að ganga
f lið uppreistar manna á móti
Rússum. Finnum er vorkun, en
f>að má um þá segja og Tegner
sagði um Svía á dögum Karls
Tólfta. “Með slakan lás og riði
bitinn, það er nú Svía eigan öll.”
Flestir eru Finnar illa vopnaðir
og því hætt við f>eir verði of
auðunnin bráð andskota flokksins.
Enda hugsa Rússar sem svo, að
f>ótt þeir uni lftt áf>j minni sjálfir,
f>á sé hvorki Finnum né Pólverjum
svipan of sár, og í þeim skilningi
vegur bróðir að bróður er til frels-
is samtaka kemur.
— Vikings skipið er fannst í
Slagen f Noregi, hefir nú verið
flutt til Kristjanfu. Það var alt
f brotum og voru viðirnir full 30
vagnæki. Prof. Gustafsson er séð
hefir um flutningin, álftur að hægt
verði að setja skipið saman aftur.
— Bæjarráðið í Stockhólmi hefir
veitt $9.ooo árlega til stjórnfræðis
kennslu við lýð-háskóla bæjarins,
og $3.ooo til vfsindalegra rann-
sókna f þarfir bindindismála
— 25 jan. Aðallinn í St. Péturs-
borg kvað vera farinn að auð-
mýkja sig, og vill nú feginn láta
sem hann og keisarinn sé fúsir að
taka á móti bænarskrám almenn
ings. Trepoff hershöfðingi og
fjármála ráðgjafi Kovkosoff festu
upp auglýsingar vfðsvegar um
borgina, þess efnis, að biðja fólk
að vera rólegt, hvetja það til að
byrja á vinnu aftur. með þeirri
fnllvissu að stjórnin léti ekkert
ógjört í [>ví að bæta úr neyð
verkamanna. Keisarinn, segir yfir
lýsing þessi, hefir úrskurðað að
vinnu tími sé styttur, og gefið
leyfi til þess að verkamenn ræði
og ráðstafi málum sínum, eftir f>ví
sem þeir állta nauðsyn til bera.
Hvort þetta getur stöðvað upp
þotið er enn ósöð, en sæmra hefði
Nikulási keisara verið að taka
f>ann kostinn, fyrr, að taka betur
undir bænarskrá almennings, er
f>eir á friðsaman hátt vildu fram-
bera hana, heldur. en að láta skjóta
niður verndarlaust fólk f hundraða
tali, og gugna svo eins og heigul '
er á harðbakkana bar. I öllutn
Evrópu blöðunum hefir framkoma
Keisarans mælst illa fyrir.
— Nú er búið að ákveða hvenær
dómur verði liáður í málum þeim
er risu útaf kosningasvikum Lib-
erala, við sfðustu sambands þings
kosningar hér í fylkinu. Málin
eru átta alls, er tekin verða fyrir
dómstólana, og á að ljúka við f>au
i byrjun næste mánaðar
— Bjömsson gamli ritaði n/lega
grein er kom út samtfmis f Krist-
janíu Lundúnum, Berlin, Paris og
Rómaborg. Greinin er áskornn
til allra f>jóðþinga heimsins að
koma á fiiði og sætt í Austurálf-
unni.
— Guðfræðis skólarnir í Montre
al hafa komið sér saman um að
starfa meir í sameiningu en að
undanförnu. Hér eftir hafa nem
endur við pá, aðgang hvor að hins
bókasafni. Allar nýjar bækur sem
framvegis verða keyptar, verða
teknar af bókasöfnunum sameigin
lega. Með [>essu verður hægt að
kaupa fleiri bækur en verið hefir
árlega, f>ar sem hver ein bók er
látin nægja öllum söfnunum og
PIANOS og ORGANS.
Helntzman Sl Co. Pianos.---Bell Orgel.
Vér sfljum með mánaðarafborgunarskilmáluni.
J, J. H- McLEAN &. CO. LTD.
530 MAIN St. WINNXPEQ.
Napoleon og franska
lýðveldið.
— Sigurður Ibsen og Bergljót
i dóttir Björnsons) kona hans höfðu
heimboð mikið í Stockhólmi á
dögunum. Þar var Oskar konung
ur og margt annað stórmenni
Þar voru minni flutt og drukkinn
Minni Oskars konungs og drottn
ingar hans, oc sfðast Ibsens hjón
anna, að tilmælum konungs sjálfs
Við þetta tækifæri talaði konung
ur um samkomulagið milli Norð
manna og Svía, og lét þá von í
jósi að f>að mætti verða betra og
betra. A J>vf bygðist framtíðar
velmegun beggja landanna, þjóðar-
heill og þjóðarsómi.
Sigurður Ibsen er innanrfkis-
ráðgjafi Noregs, og öflugnr hvata-
maður þess að frænd þjóðirnar
bindist sem föstustum vinmælum
og sameiginlegum bróður hug.
— Dr. E. Sodervall, yfirbæjar
pknir í Lundi í Svfþjóð, liefir
komið með f>á tillögu fram fyrir
bæjarráðið, að $1.350 sé bættir við
styrkveitingu til fátækra þar í bæn-
um, og borgist út f þarfir bind-
indismálanna þar. Hann vill að
úr sjóði þessum sé borgaðir $27 til
hvers fátœklings, er verið liefir
stjórnlaus ofdrykkjumaður,
gjörst hafi bindindismaður, og
komið geti með áreiðanlegar sann-
anir frá embættismönnum bindind-
is félaganna, þess efnis að hann
hafi ekki neytt nokkurs áfengis á
árinu.
Fréttabréf
Minneota, Minn., 20. jan. 1905
Ennþá helzt hin sama öndvegis
tíð, sem verið hefir í allan vetur,
að undanskildu hreti, er kom hér
milli jóla og nýárs, en þá komst
frostið niður í tuttugu gráður.
Nýdáinn er hér ungur maðurnær
tvítugs aldri, Pétur Pétursson, son-
ur Péturs Péturssonár, smiðs frá
Hákonarstöðum á Jökuldal, og Sig-
urveigar Jónsdóttur, Sigurðssonar
frá Hróaldsstöðum úr Selárdal í
Vopnafirði. Hann var einn af
efnilegustu ungum mönnum hér og
alment vel látinn; taugaveikí varð
banamein hans (?)
Nú um tfma fremur kvillasamt
manna á meðal, barnaveiki og f ras-
ir aðrir sjúkdómar, t d. hjá Norð-
manni hér ei all-langt frá hafa tvö
börn dáið úr barnaveiki.
Búnaðar framfarir: Halldór Eyj
ólfsson bóndi á Hákonarstöðum hér
f bygð er nýbúinn að kaupa í bú
sitt 3 kýr og einn graðung af
“Gawnge” nauta kyni, og sem er
talið annað bezt mjólkurkyn hér
landi. Og svo hefir hann einnig
keypt kynbótagripi til sauðfjár og
svína ræktunar.
Á búnaðarskóla til St. Peters
fóru héðan Eyjólfur J. Snædal og
Eyjólfur Sigurjónsson. E. Sigur-
jónsson er fóstursonur þeirra hjóna
Eyjólfs Björnssonar og Guðrúaar
Guðmundsdóttur.
Undsnfarin ár hefir ekkert stærra
mál verið á dagskrá franska pings-
ins, en aðskilnaðarmál rfkis og
kirkju, er Combes-stjórnin hefir
barist fyrir svo drengilega. Um
f>etta mál ritar Frank A. Vanderlip
f “Scribners” tfmaritið fyrir janúar
þ.á. i gtein sinni um “stjórnfræðis-
mál f Evrópu.” Þar bendir hann á
hvað djúp og varanleg áhrif Napo-
leons keisara hafi verið á frönsku
þjóðina og það fram á þessa tfma.
Öll þau mál, er f>ióð og þing hafi
orðið að ráða fram úr á sfðastliðinnl
öld, eiga að einliverju leyti rót sína
að rekja til hans, og f>ar á meðal
þjóðkirkju málið, sem svo mikið
hefir verið rætt um. Hann segir
meðal annars:
“Afstaða rfkis og kirkju hjá
Frökkum á upptök sfn í samningi,
er gerður var af Napoleon keisara
árið 1801, og staðið hefir óbreyttur
alt til þessa. Samkvæmt máldaga
þessum er Katólskum, Prótestönt-
um og Gyðingum öllum lagt af al-
mennu fé er svarar 43,000,000 fr. á
ári. Trúarbrögðum Gyðinga og
Prótestanta er f>ví veift lagaréttindi
f ríkinu, f>ótt fremur sé þau gerð af
skift, er kemur til niðurjöfnunar á
veitingunni. Af þessari upphæð
ganga 41,000,000 franka til kat-
ólsku kirkjuuuar, eu að eins 2,000,-
000 til allra annara kirkjudeilda í
rfkinu.
Sá, sem gerir sér far um að rann-
saka sögu og uppruna opinberra
stofnana franska ríkisins, rekur
leiðina í hverju tilfelli til hygginda
en og stjórnarvizku Napoleons. Nap-
oleon lifir enn, — í anda og stefnu
ríkislaganna. Það er miklu lfkara
þvf, að hann sé núverandi og rfkj^
anði konungur Frakka, er að eins
um stundarsakir hefir tekið sér,
nokkura vikna hvfld og ferðast á
burtu, en að hann sé sá virkilegi
gamli Napoleon, er fyrir nærri
heilli öld síðan var rekinn frá rfkj
um, gerður útlagi úr mannheimum,
og stjórnarfar hvers þrjár kynslóðir
hafa reynt nú í hundrað ár að af-
nema, endurskapa og breyta.
Áhrif Napoleons í þvf hversu
hann hefir sett innsigli sitt á ríkis-
stofnanirnar frönsku virðast, eftir
allar f>ær umbyltingar, er samfara
voru, eftir komandi stofnun kon-
ungdóms, lýðveldis og keisaradæm
is, að vera meiri en nokkurs eins
núlifandi manns.
Þannig er með þennan kirkju-
máldaga, er hann gaf út árið 180L
og haldist hefir óbreyttur til þess-
ara tfma, gegnum öll stjórnarbylt-
inga timabilin frönsku. Nú kemur
[>etta mál fyrst upp f stjórnmálun-
um frönsku, eftir að það er búið að
liggja niðri um rúma heila öld.”
Aðskilnaðarm'ilið hefir verið að
al kappsmálið í þinginu franska nú
um næstliðin ár. Það hefir gengið
svo langt, að Combes-ráðaneytið
hefir neyðst til að segja af sér. En
nú er eftir að sjá, hversu nýja ráða-
neytið, sem er í myndun, sker úr
þessari þrætu. Maður sá, er kvadd-
ur hefir verið til þess að gangast
fyrir myndun hins nf ja ráðaneytis
af Loubet forseta, M. Rouvier, virð-
ist naumast vera jafnoki forsætis-
ráðherranser frá fer.
Mörg af hinum merkari blöðum
Englendinga segja að hann sé ekk-
ert í stjómmálum. Hann eigi
enga sérstaka stefnu, ekkert mál-
efni framar öðru, er hann berjist
fyrir. Hann hafi verið ýmist vinur
eða óvinur stjórnarinnar, greitt at-
kvæði með öllum flokkum og á
móti, rétt eftir þvf, sem á hefir stað-
ið. Hið eina, sem hann hefir til að
bera, svo honum sé trúandi fyrir
opinberri stöðu í lýðveldinu, er
það, að hann er lýðveldis hugmynd-
inni velviljaður. Hann hefir jafn-
an verið afskiftalaus um allar til-
raunir konungsinna að koma á fót
aftur keisaradæmi og sneitt sig
þar hjá, sem mest hann hefir mátt.
M. Rouvier kemur fyrst við op-
inber mál 1881, er hann var skip-
aður í ráðaneyti Gambetta, æsinga
og hugsjóna mannsins mikla. Ráða-
neyti það stóð f tíu vikur, og er
Gambetta-stjórnin féll, kom Rouv-
ier lftið við almenn mál þar tif
1887, að Grévy forseti fól honum
á hendur að mynda ráðaneyti, og
varð Rouvier f>á forsætis-ráðherra.
Það var á þessari fyrri stjórnartíð
hans að Boulanger-málið reis. Er
það allra álit, er inn ástjórn Frakka
þekkja, að hefði Boulanger ekki
reynst, er öllu var á botninn hvolft,
jafn ístöðulítill og illa kjörinn til
leiðtoga hefði orðið alger stjórnar-
bylting þá. Þvf þegar deilan stóð
sem hæst, vissu menn valla á hverju
mátti furða sig meir, hve Boulan-
ger var fljótur að detta úr sögunni
og fyrirfara sér, eða ráðaleysis
hringli M. Rouvier, er nú er settur
f annað sinn sem stjórnar-leiðtogi
:'ranska þingsins.
Til Sig. Júl. Jóhannessonar
Á sólgeislum flýgurðu’ um gló-
bjartan geim,
guðsdýrðar hásölum frlðum,
Svo svífur þú niður f heldimman
heim,
Hjá hrumum ogveikbygðum lýðum;
Þú færir þeim ljósið og lffgar það
alt
Sem lamið er helstormum köldum.
Þig hindrar ei myrkrið, ei heitt eða
kalt,
Né hafrót með drynjandi öldum.
Þú ferð þínar leiðir í löðrandi
straum,
Og leggur mót storminum alda.
Þú æðrast ei heldur við hræsninnar
glaum,
Þig hindrar ei brfxlyrðið kalda;
Þú veizt f>að, að heimurinn hatar
oft mest
Það sem hamingju mannlífsins
styður; —
Að greiða [>vf veginn, f>að gengur
nú verst,
Um gljúfrin oghraungr/tisskriður.
Þeir einir leggja þér lastyrði hér,
Sem langt frá ná [>ér í sporið,
Og sjá ei né skilja hvað sannleik-
ur er,
Og svo vantar duginn og þorið.
En sá er ei heimskur sem f>ögnin
er léð,
En f>ögn má ei heimskunni bióða;
Þvf hrópar hún glymjandi háreisti
með
Mót því liáleita, sanna og góða.
Láttu nú sólgeisla ljóma f>ér frá,
Lfknaðu veikum og þjáðum.
Líttu’ ekki á það f>ótt laun verði
smá
Frá lömuðum, vanburða’ og smáð-
t um.
Eg kveð þig svo, vinur! En ósk
sú er ein,
Að auðnan þig leiði og styðji,
Að græða hvert einasta mannfélags
mein,
Mínerva götuna ryðji.
eym. jónsson