Heimskringla - 09.02.1905, Blaðsíða 1

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ ♦
♦ T. THOMAS ♦
♦ lslenttur kaupmaOur ♦
♦ selur Ii»»l og Kldivid ♦
J Afgreitt fljótt og fullur mælir. Z
♦ 537 Eilice Ave. Phoue 2620 ♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
T. THOMAS, KAUPMAÐCB \
umboðssali fyrir ýms verzluuarfélög ^
1 Winnipeg og Austnrfylkjunum, ai>
w greiöir alskonar pantanir Islendinga
nr nýlendunum, peim aö kostnaöar-
lausu. SkrifiÐ eftir upplýsingum til
^ 537 EUice Ave. - - - Winniþeg
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
XIX. ÁR.
<► *
WINNIPEG, MANITOBA 9. FEBRtJAR 1905
Nr. 18
Arai Efigertsson
671 ROSS AVENUE
Mione 3033. Winnipeg.
Ágæt bújörð
Ég hefi ágætis bújörð til sölu
við íslendingafljót, 180J ekrur.
Ein af beztu bújörðum f þvf bygð-
arlagi. Liggur rétt meðíram fljóts-
bakkanum. Talsverðtir heyskapur
og einnig skógur; ágætis jarðvegur.
Verðið að eins
$650.22
Eignir hér í bænum teknar í skift
um. Til frekari upplýsinga skrifið
eða finnið
Arni Eggertsson
Offlce: Room 210 Mclntyre Blk
Telephone 3364
Fregnsafn
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
STRlÐS-FRÉTTIR
Svo segja fregnir að austan, að
Rússar hafl tapað 10 þúsundum
manna, en Japanar 5 þúsundum f
bardaganum mikla, sem háður var
um mánaðamótin við Hún ána.
Rússar höfðu þar 60 þús. manns
og sóttu fast, en Japanar vörðust,
unz Rússar urðu frá að hverfa með
miklu mannfalli. Að vfsu náðu
Rússar bænum Sandepas, en mistu
þúsundir manna í þeim slag. En
svo urðu þeir brátt að flýja þaðan
aftur undan ofurafli Japana, og á
þeim flótta mistu Rússar enn svo
þúsundum skifti af liði sfnu.
Öll sjúkrahús f Mukden eru full-
skipuð og verið að byggja spítala f
bænum Harbin til þess að Rússar
geti sent þangað særða hermenn
sfna.
Sagt er, að Japanar hafi náð á
sitt vald þúsundum fanga úr her
Rússa, og hafi fengið frá þeim mik-
ilsverðar upplýsingar um ástand og
fjölda hers Rússa.
í Pétursborg hefir stjórnin opin-
berlega játað ósigur manna sinna f
þessari sfðustu viðureign við Jap-
ana, ogbætir það ekki úr óánægju
þjóðarinnar, sem nú er þess full-
viss, að Rússar fái aldrei unnið
svig á Japönum í Manchuria,
Stjóm Japana hefir ákveðið að
byggja nokkur öflug herskip. Tvo
slfk skip eru nú í smfðum fyrir
hana í Evrópu, og heima fyrir eru
Japanar í óða önn að smlða svo
stór skip, að engin þjóð hefir betri.
Það er nú augljóst orðið, að Jap-
anar hafa öflugri skipakvfar og
betri útbúnað til skipagerðar, en
nokkurn dreymdi um áður en stríð-
ið hófst. Beztu skip þeirra skjóta
kúlum, er vega 5,400 pund, en þau,
sem nú eru f smfðum, eiga að vera
útbúin með fallbyssum, sem skjóta
9,400 punda kúlum. Þessi ákvörð-
un er bygð á þeirri reynslu, að í
sókninni á Port Arthur kom það
á daginn, að það var ekki fyr en
stærstu og öflugustu byssur Japana
komn til sögunnar, að staðurinn
varð óverjandi, og þvl talið nauð-
synlegt, að slfkar byssur séu einnig
& herskipum Japana.
Morðmál það er staðið heflr yfir
í County réttinum f Pembina N.D.
f vetur, hefir nú verið til lykta leitt
og féll dómur þannig, að Hartzell
sá er kærður var um morðið er
fundinn sekur og dæmdur f 5 ára
fangelsi.
Málið reis upphaflega út af því
að Hartzell þessi, er var búsettur f
Langdon í N. Dak., og stundaði
þar lögfræði, drap nágranna sinn
Byron Stoddard út úr landaþrætu
er þeir vora í, nú fyrir 2 árum síð-
an. Málið hefir svo legið fyrir, alt
til þesssa, án þess dómur félli f
þvf. Það var fyrst hafið fyrir
heimarétti í Langdon, en síðan vís-
að til Pembina. MagnúsBrynjólfs-
son málafærslu maðnr Pembina
county’s, hafði sókn í málinu frá
rfkisins hálfu, fyrir Pembina rétt-
inum, og hefir þvf unnið það, eins
og úrslitin bera með sér.
Óspektir halda áfram á Rússlandi,
í síðustu viku var ráðist á konsúl
Breta f Warsaw á Póllandi af
drakknum hermanna skríl og hon-
um misþyrmt. Bretar hafa mót-
mælt þessu tiltæki og heimta bæt-
ur fyrir.
— Sú frétt berst frá Pétursborg,
og eru háttstandandi ráðgjafar
keisarans bornir fyrir þvf, að
stjórnin álfti, að hún verði neydd
til að veita þjóðinni stjórnarskrá.
Komi þetta á daginn, sem vonandi
er, þá er einræðisvald keisara og
aðalsmanna afnumið um alla kom-
andi tíð. Það, sem þjóðin hefir alt-
af barist fyrir, er að fá stjórnarskrá,
og um leið, að sú stjórnarskrá veiti
mönnum lagalega trúarbrngðafrelsi,
snmvizkufrelsi og málfrelsi bæði f
ritum og ræðu.
— Amelfa, drotning f Portúgal,
er ef til vill einstök f sinni röð með-
al aðalsmanua nú á tímuni. Hún
hcldur þvf fram, að cngiun hár eða
lágur hafi rétt til að eyða æfi sinni
1 gagnslausu iðjuleysi, jafnvel þótt
konungborinn sé Um nokkur
undanfarin ár hefir hún lagt stund
á læknisfræði og hefir nú lokið
námi sfnu og útskrifast sem læknir.
Drotning kvað hafa í huga að veita
fátæklingunum f Lisbon læknis-
hjálp ókeypis, að svo miklu leyti
sem hún getur komist yfir það.
Hún hefir jafnan látið sér mjög
umhugað um vellfðan undirsáta
sinna og heimsótt marga hina fl-
tækari f þarfir kærleiksstofnana þar
í borginni, enda er hún vinsælust
allra drotninga f Norðurálfunni.
— Kristján garnli IX. Danakon-
ungur kvað vera alveg sinnulaus
út af ástandinu í Pétursborg. Hann
óttast, að dóttursonur sinn muni
verða myrtur, ef því haldi lengur
áfram, sem nú fer fram, og hefir
hann því skrifað hvert bréfið á fæt-
ur öðru til dóttur sinnar og keisar-
arans og beðið þau að gefa svo lftið
eftir við þjóðina. Karl biður keis-
ara að láta útbúa stjórnarskrá og
losa sig úr álögum þeim, sem á hon-
um hvfli vegna áhrifa rússneska
aðalsins. Keisarainnan kvað og
vera þvf mjög meðmælt.
Krisfján gamli heflr lýst þvf yfir,
að strax og vori og veður taki að
batna, hugsi hann sér að fara til
Pétursborgar og reyna, hvort sér
verði ekkert ágengt f þessu efni, ef
alt sitji þá við það sama.
Frá Vfnarborg berast kynleg
tfðindi um m&lsókn, sem þar er ný-
hafin f borginni Gratz. Málið reis
út af þvi, hvort erfingjar hafi nokk-
urn rétt til að veðsetja grafir fram-
liðinna ættmgja sinna. Fyrir níu
árum sfðan lést þar f borginni Karl
greifi af Turnfort, formaður her-
búðasafnsins, og var jarðaður f
skrautlegu grafhvolfi f St. Leonard
grafreitnum í Gratz. En svo nú
fyrir skömmu var lfkið fært þaðan
og grafið á öðrum stað, án þess þnr
væri sett ytír gröfina nokkirrt minn-
ismerki. Fólk undraðist yfir þess-
um tiltektum og tóku nokkrir hers-
höfðingjar sig fram um, að heíia
rannsókn f málirni, er verið h"»fðu
vinir liins látna. Kom það þá 1
Ijós, að bróðursonur greifans átti
hér hlut að máli. I mörg ár und-
anfarin hefir hann lifað f svalli og
óhófssemi og var búinn að sóa öll-
um eignum ættarinnar. Auk þess
var hann kominn f 60,000 króna
skuld við hótelslialdara nokkurn
þar f borginni fyrir vfnveizlur og
fleira, Veðsetti hann honum þvf
gröfina, og er tíminn var útrann-
inn, er hann átti að borga skuldina,
tók gestgjafinn veðið og seldi graf-
hvolfið til svfnaslátrara þar f borg-
inni, en lét flytja lík greifans það-
an og dysja það á afviknum stað,
þar sem ekki þurfti að Ixirga háan
legtoll.
Málið stendur nú út af þessu, og
er búist við, að gestgjafinn vinni
það.
— Samskota er verið að safna
meðal Dalamanna í Svíþjóð til þess
að reisa iMons Nilsson Svinhufvud
á 400 hundruð ára dánardægri hans
minnisvarða, til heiðurs fyrir það,
að hann bjargaði Gustaf Vasa und-
an Dönum, er hann flýði fyrir þeim
eftir blóðbaðið f Stokkliólmi.
— Ritstjóraskifti liafa orðið við
danska stórblaðið Politiken. Ed-
ward Brandes hefir farið frá, en f
hans stað ráðinn Henrik Cavling.
Cavling er talinn einhver færasti
blaðstjóri nú á Norðurlöndum.
— Stjórnin á eyjunni San Dom-
ingo, við austurströnd Ameríku.
hefir gert samninga við Bandarfkja-
stjórpina um að koma f lag fyrir
sig fjármálum rfkisins. Eftir langa
beiðni hafa Yankees lofast til að
taka við ráðsmenskunni og er nú
samningur því viðvíkjandi undir-
skrifaður. Samningurinn er þann-
ig, að Bandarlkjastjórn tekur við
öllum tollliúsum á eyjunni, og skil-
ar eyjastjórninni 45 prócent af því
sem inn kemur á árinu. En með
afganginum búast Bandaríkjamenn
við að geta borgað vexti alla af rík-
iskuldum eyjarinnar og þær aðrar
skuldir, er á eyjarstjórninni hvfla.
— W. J. Bryan var n/lega f
heimboði hjá Roosevelt forseta, og
við það tækifæri lét f ljósi ánægju
sfna yfir stjórnarstefnu forsetans.
Sérstaklega sagðist Bryan vera á-
nægður með frumvarp það um rfk-
isyfirráð járnbrauta, er Rooserelt
er í þann veginn að leggja fyrir
þingið. Frumvarp þetta ákveður,
að þingið skuli ákveða verð á flutn
ingi með öllum brautum f landinu,
og ef brautafélögin álfta, að of lágt
sé farið, geta þau lagt það mál fyr-
ir dómstóla landsins, og í þeim
dómi eiga að sitja yfirréttar dómar-
ar rfkisins.
— Voðaleg liungursneyð geysar
á Tyrklandi, f Litlu Asíu. Ofan á
þetta hallæri bætast drepsóttir, svo
að menn lirynja niður f þúsunda-
tali. Kristniboðar í þessum hér-
uðum hafa skorað á Bandaríkja-
menn að létta eitthvað undir með
bágindum þessum.
— Stærsti demant, er enn hefir
fundist, fanst nýlega f námunum
við Jóhannesborg í Suður-Afrfku
Demantinn vegur 25 únzur, og er
hann talinn margra millíón dollara
virði.
— Sagt er, að Winnipeg bær
telji nú 97,401 íbúa. Á árinu sem
leið hefir fólkstalan aukist um 25,-
096, og yfir 50 ný stræti hafa verið
útmæld. í bænum teljast nú 2,282
verzlunarhús. Af þeim, sem voru
á nafnaskrá bæjarins 1876, ervar
rúmt þúsund, eru nú að eins 84
eftir; hinir ýmist látnir eða fluttir
burtu.
— Eftir þvf sem verzlunardeild
Canada stjórnar skýrir frá, liafa
viðskifti Canada við útlönd numið
á árinu sem leið: í innkaupum,
$243,590,019; af upphæð þessari
er 58 prócent innflutt frá Bandt-
rfkjunum, en 26 prócent frt Eng
landi. Aftur á útflnttum vörum
frá Canada, er alls hafa kamið upp
á $211,055,678 á sama tíma eru 56
prócent aðflutt til Englands, en 34
prócent til Bandarfkjanna.
PIANOS og ORGANS.
Heintznian Jk Co Pianos.-Bell Orgel.
Vér seljom með m&Dadarafborgunarskilm&lum.
J. J. H MoLEAN & CO. LTD.
330 MAIN St. WINNIPBG.
NEW Y0RK LIFE
Insuranee Co. “‘..ys?11
Árið 1904 var sextugasta aldursár félagsins. Á þvf
ári seldust 185,367 lffsábyrgðar skýrteini að npphæð
$342,212.569, fyrsta árgjald borgað. Það er 100 millíón-
um meira, en nokkurt annað lffsábyrgðarfélag hefir selt
á nokkru undanfömu ári. — Nærri 20 millfónir dollara
var borgað fyrir 6000 dánarkröfur. Yfir 20 mill. til lif-
andi meðlima. — 17 mill. dollara var láaað út á skýrteini
þeirra móti 5 prócent árlegum vöxtum. — Inntektir fél.
hækkuðu um 8^ millfón. — Sjóður þess hækkaði um 38
millfónir, er nú $890,660,260.— Lffsábyrgð í gildi hækk-
aði um $183,396,409. Öll lffsábyrgð 1 gildi 1. Jan. 1905
$1,928,609,308.
CHR. OLAFSSON,
AGENT.
WlNNIPEG
J. G. MORGAN,
MANAGER
— Mál það er nýlega útkljáð
fyrir gerðardómi, sem Reid millí-
ónaeigandi höfðaði mótiNýfundna-
lands stjórninni fyrir það, að hún
tók í nafni þjóðarinnar eignarhaldi
i fréttaþr&ðaskerfi landsins, sem
Reid hafði tekið á leigu til 50 ára.
Reid heimtaði 3V2 millfónir í skaða-
bætur, en fékk með úrskurði gerð.
'vrdómsins að eins rúmlega l^ mill.
dollara.
— Herra R. L. Borden, leiðtogi
Conservative flokksins f Canada, er
aftur kominn f Ottawa þingið og
leiðir flokk sinn þar eins og &ður,
Hann var kjörinn gagnsóknarlaust
fyrir Carlton kjördæmið f Ontario.
— Fjörutfu þúsundir manna á
Póllandi hafa gert verkfall, svo að
járn og baðmullar iðnaður hefir al-
gerlega stöðvast, og er Rússum það
hið mesta tjón. Menn þessir hafa
háð bardaga við herlið Rússa þar í
landi, og biðu 6 af þeim bana og 48
særðust f einum slag. Sagt er, að
alþýða manna á Póllandi sé í æstu
skapi og láti all-ófriðlega gegn
Rússum. En tvlsYnt er, að þeir
hafi bolmagn til að etja við herinn,
sem þar er á verði.
— Bannsóknarnefml sú, sem
setið hefir f undanfarnar tvær vik-
u ‘ í Parfs til að taka vitnaleiðslu
viðvfkjandi ákærunni gegn Rúss-
um fyrir að hafa skotið á brezk
fiskiskip, heldur enn áfram starfi
sfnu, og er að svo komnu litlu nær,
en þá er hún hóf rannsóknina.
Mörg vitni hafa verið leidd fram á
báðar hliðar, og halda Rússar þvf
fram, að torpedo bátar hafi ráðist á
skip sín og að það hafi verið jap
anskir bátar, sem hulist hafi meðal
brezkn fiskiskipanna. Bretar á
hinn bóginn hafa leitt fram rúss-
neskt vitni, sem ber það, að ölæði
hafi verið á mönnum á herskipum
Rússa og þeir hafl f æðinu skotið
hver á annan og sært og drepið
nokkra menn á skipunum. Það er
og Bannað, að skriðljós þau, er not-
uð eru á herskipum að næturlagi,
geta oft valdið misgripum skipa og
annara hluta í fjarlægð og að mjög
örðugt er að ákveða með nokkurri
vissu fjarlægð skipa og hluta með
slfkum ljósum, að næturlagi. Enn
er rnálinn ekki lengra komið.
— I kosningamálinu út af sfð-
ustu Dominio’n kosningu í Pro-
vencher kjördæminu hefir kjörstjóri
neitað, að skýra dóminum frá því,
hvar hann fékk kjörlistana með út-
strykuðum nöfnum kjósendanna &,
og hefir kjörstjóri verið dæmdur til
fangavistar, unz hann svari þeirri
spurningu.
— Nordenskjöld er um þessar
mundir að flytja fyrirlestra í Paris
um suðuríshafs ferð sína og
þykir segjast vel.
— Skotar héldu hina árlegu
minningar hátfð skáldsins Robert
Burn‘s, eins og venja er til, þann
25. jan s. 1.
Prof. E. B. Kenrick, fyrverandi
prófessor í efnafræði við Manitoba
háskólanum, lést að lieimili sínu
hér í bænum, 26. janúar 8. 1., úr
taugaveiki. Prof. Kenrick var mað-
ur á bezta aldri. rúmra 40 ára að
aldri. Hann var Englendingur að
ætt, en hafði búið hér í bænum fr&
þvf 1887. í lwust er leið lagði
hann niður embætti sitt sem kenn-
ari við h&skólann, en bjó hér áfram
í bænum.
Jón minn Hillmann!
Alþingisrfmurnar þínar skildi ég
eftir annaðhvort hjá Margréti konu
Halldórs Hjálmarssonar að Akra
P. O., eða hjá Brynjólfi Brynjólfs-
syni f Cavalier, og bað að koma
þeim til þín það fyrsta B. H.
Boðskapur
skutilsveina
Hvað stendur til? Um hvað eru
allir að tala?
En Þorrablótið!
Ætlar þú að vera á Þorrablót-
inu? spyrja menn hver annan er
þeir hittast.
Fæstir eru lengiað hugsa sig um.
Sjálfsagt! Hvað heldurðu?
En sé ólund í einhverjum og
hann snúi upp á sig og segi: Ég
hefi skömm á Helga magra og
þangað stíg ég ekki fæti mfnum,
rekur hinu óðara upp skellihlátur
og segir:
Ekki batnar þér f lundinni fyrir
það, laxi. S&, sem annars súrmúl-
ar alla ársins daga, ætti vissulega
fyrir það að þakka, að honum er
færi gefið á, að vera glaður með
glöðum Þorrablótsdaginn.
Og það skal ég segja þér fyrir
satt, að aldrei verður þú eins skap
illur og daginn eftir, þegar þú
heyrir alla ljúka upp einum munni
og segja:
Dæmalaust skemti ég mér vel!
Jafnvel hefir aldrei á mér legið
sfðan f æsku.
Og jafn-mikið yndi hefi ég aldrei
haft af þvf að vera íslendingur.
Þ& dauðiðrast þú eftir öllu saman
og segir við sjálfan þig:
Mikið flón var ég að láta vera ó-
lunð f mér og fýlu, en fara ekki.
Svona töluðu menn í fyrra bæði
fyrir og eftir Þorrablót. Og svona
tala menn og hugsa núna.
Aðrir spyrja: Fyrir hverju er
að gangast? Hvað er á boðstól-
um?
Prýðilegasta höllin sem til er f j
borginni. Hundruðum dala hefir
verið til kostað að skreyta hana
síðan f fyrra. Dýrindis skuggsjár
hafa hengdar verið með veggjum
öllum frá lofti niður að góltí.
Ágætur danssalur annar, þar
sem séð verður um, að of nmrgir,
er eigi taka þátt í dansinum,
þrengi sér ekki inn, svo nóg verði
rúm fyrir alla, er spretta vilja úr
spori.
íslenzkur matur, prýðilega fram-
reiddur og öllum krásum öðrum
betri á bragðið.
Tólf matseljur, forkunnar fagrar,
f rauðum upphlutum ogdrifhvftum
skyrtum.
Tveir skutilsveinar í knébrókum
og fornum höfðingjabúningi.
Ljómandi kvæði, er sungin verða
fyrir minnum öllum og helztu skáld
vor hafa fengin verið til að yrkja
fyrir þetta Þorrablót.
Beztu ræðumenn flytja vönduð
enndi fyrir helztu minnum og
snerta þá strengi, sem viðkvæm-
astir eru f brjóstum Vestur-Islend-
inga, og hafa sumir þeirra aldrei
áður talað á opinberum samkomum
f Winnipeg.
Hljóðfærasláttur ágætur og ekki
færri en fimm hljóðfæri, sem leikin
verða.
Rímur kveðnar af helztu lista-
mönnum f þeirri grein.
Þulur einn flytur þulu, — hvort
sem menn þá gæta þess vandlega,
er f Eddu segir:
“At h'sum þul
hlæ þú aldregi.”
Ræður má búast við að fluttar
verði af mörgum hinna helztu
gesta. Og skulu menn eftir þvf
muna, að þarna verður mannval
Vestur-Islendinga saman komið
bæði karla og kvenna.
Sungnir verða þjóðlegir söngvar
alla nóttina inn á milli, þegar uppi-
hald verður,
Allar konur, sem íslenzka bún-
inga eiga, eða geta fengið sér þá,
eru beðnar að koma fram f þeim,
ungar sem garnlar.
Vestur-íslendingar!
Látið nú ekki sæti autt verða.
Láiið samkvæmið verða vina-
fögnuð svo mikinn, að lengi verði f
minnum hafður. Kaupið sæti nú
þegar. Talan er takmörkuð. Eng-
um selt nema þeim, sem setið geta
við fyrsta borð.
Ilófið stendur:
Þrem náttum fyrir Þorraþræl, 15,
febrúar, dag Fástfnuss hins helgn.
Munið það!
Allir era gestir beðnir að koma,
þegar stunclaklukkan f borgarliöll-
inni slær ttta að kveldi.
Verða menn þá til sætis leiddir,
þegar þeir koma, en snæðingur
ekki hafinn fyr en allir eru komnir
í sæti sfn og samkvæmið hefir sett
verið.
Skyldu allir gera sér ant um að
hegða sér eins hæversklega og
sætu þeir til borðs með konungi,
forðast alla háreisti, en tala hljóð-
lega hver við sinn sessunaut, s/na
ræðumönnum hið bezta athygli og
skrölta ekki með knífum og forkum
né skrika með stólum.
Skutilsveinnr Helgn.
MINNIST ÞESS
að öll bréf og blöð til undirritaðs,
hvar sem þau finnast, og hvaðan
sem þau koma, verða að sendast til
P. O. Box 116, Winnipeg, Man.
Styrkárr V. Helgason,
nú að 555 Sargent Ave. W’peg.